Σουλιώτες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι Σουλιώτες ήταν δίγλωσσοι<ref>Αραβαντινός Παναγιώτης, ''Χρονογραφία της Ηπείρου'', τόμος Β΄, τυπ. Σ.Κ. Βλαστού, εν Αθήναις 1857, σελ. 155 ''Περί Σουλιωτών, αν εξετάσωμεν, τους αναντίρρητους Έλληνας αυτούς''</ref> και μιλούσαν ελληνικά και [[Αρβανίτικη γλώσσα|αρβανίτικα]],<ref name=":1" /><ref>[[Μαρία Ευθυμίου]], «[https://www.youtube.com/watch?v=u1rMR1xcHf4 Σουφισμός, Εβραίοι, Βλάχοι και Αρβανίτες στον Ελλαδικό χώρο]», διάλεξη του 2011. Αναρτημένη στο ''YouTube''.</ref> Μιλούσαν αλβανικά ως απόγονοι της αλβανικής ποιμενικής ομάδας που είχε εγκατασταθεί στην περιοχή, ενώ, λόγω της επικοινωνίας και των ανταλλαγών με τους κατά κύριο λόγο ελληνόφωνους πληθυσμούς των γύρω περιοχών και της σημαντικής οικονομικής και στρατιωτικής τους παρουσίας στην περιοχή το 18ο αιώνα, έμαθαν να χρησιμοποιούν και την ελληνική γλώσσα.<ref>{{harvnb|Ψιμούλη|2006|p=214}}.</ref> Έγραφαν μόνο στα ελληνικά,<ref name=":2">Ανάργυρος Φανγκρίδας (σ. 28)</ref> καθώς στην περιοχή της [[Ήπειρος (περιοχή)|Ηπείρου]] και ιδίως της [[Τσαμουριά]]ς η γραπτή επικοινωνία μεταξύ αλβανόφωνων, που ως επί το πλείστον ήξεραν να μιλούν ελληνικά και χρησιμοποιούσαν Έλληνες γραμματικούς, γινόταν στην ελληνική, όπως συμβαίνει π.χ. στην αλληλογραφία [[Τσάμηδες|Τσάμηδων]] [[μπέης|μπέηδων]] με τον [[Αλή πασάς|Αλή πασά]].<ref name="Psimouli2006-215-6">{{harvnb|Ψιμούλη|2006|p=215-6}}</ref> O Τίτος Γιοχάλας, που μελέτησε το ελληνο-αλβανικό λεξικό του [[Μάρκος Μπότσαρης|Μάρκου Μπότσαρη]], παρατηρεί ότι το αλβανικό ιδίωμα του λεξικού ανήκει στην [[τοσκική διάλεκτος|τοσκική διάλεκτο]] των [[αλβανικά|αλβανικών]], διασώζει πολλά αρχαϊκά γλωσσικά στοιχεία, όμοια με αυτά των ελληνο-αλβανικών κοινοτήτων της Κάτω Ιταλίας, και βρίσκεται πλησιέστερα στα αρβανίτικα που ομιλούνταν τη δεκαετία του 1960 στο χωριό [[Ανθούσα Πρέβεζας|Ανθούσα]].<ref>{{harvnb|Γιοχάλας|1980|p=72, 48-49}}</ref> (πρώην Ράπεζα).<ref>{{cite web|url=https://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/171145|title=Πανδέκτης_ Rapeza -- Anthousa|accessdate=14-07-2021}}</ref> Παρατηρώντας φαινόμενα ελληνικής σύνταξης σε αλβανικές φράσεις του λεξικού, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είτε η μητρική γλώσσα του Μπότσαρη και των συνεργατών του ήταν η ελληνική είτε η επίδραση της ελληνικής στην αλβανική που μιλιόταν πιθανώς στην περιοχή του Σουλίου ήταν τόση ώστε να επηρεάσει πέρα από το λεξιλόγιο και τη [[Σύνταξη (γλωσσολογία)|σύνταξή]] της.<ref>{{harvnb|Γιοχάλας|1980|p=53}}</ref> Κατά τον Εμμανουήλ Γ. Πρωτοψάλτη οι Σουλιώτες είχαν ως μητρική γλώσσα την ελληνική της Βορείου Ηπείρου.<ref>Πρωτοψάλτης Εμμανουήλ, ''Το ημερολόγιο της αιχμαλωσίας του Φώτου Τζαβέλλα (1792–1793)'', “''Μνήμη Σουλίου''”, 1973, τ. 2, σ. 213-225.</ref><ref>Πρωτοψάλτης Εμμανουήλ, ''Σούλι, Σουλιώτες'', Βιβλιοθήκη Ηπειρωτικής Εταιρείας Αθηνών (Β.H.E.A.), No 53 (1984), σ. 7.</ref>