Ιωσήφ Στάλιν και Αντισημιτισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
αλλαγές στην σύνταξη του λήμματος και μικροαλλαγές
Γραμμή 7:
Γεννημένος στη [[Γκόρι| Γεωργία]] (τότε [[Ρωσική Αυτοκρατορία]]) και έχοντας σπουδάσει σε [[Ορθοδοξία|Ορθόδοξο]] εκκλησιαστικό σχολείο στην [[Τιφλίδα]] πριν γίνει επαναστάτης και [[Μαρξισμός|Μαρξιστής]] στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Στάλιν φαίνεται απίθανο να είχε επηρεαστεί από [[Αντισημιτισμός|τον αντισημιτισμό]] στα πρώτα του χρόνια και γνώρισε μόνο έναν περιορισμένο αριθμό επαναστατών Εβραϊκής καταγωγής, κατά τα πρώτα χρόνια της πολιτικής του δράσης.<ref name="Pinkus 1990, 143-144">Pinkus, Benjamin (1990). ''The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority''. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 143–144. ISBN 978-0-521-38926-6.</ref> Αν και ενεργό μέλος στη [[Μπολσεβίκοι|Μπολσεβίκικη]] φράξια του [[Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα|Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος]], δεν παρακολούθησε κανένα συνέδριο του κόμματος μέχρι το 1905.
 
ΑνΟι Εβραίοι με την σειρά τους, αν και δραστήριοι τόσο μεταξύ του [[Μπολσεβίκοι|Σοσιαλδημοκρατών Μπολσεβίκων]] όσο και των [[Μενσεβίκοι|Μενσεβίκων]], οι Εβραίοι είχαν πιοέχουν έντονοιεντονότερη παρουσία στους [[Μενσεβίκοι|Μενσεβίκους]]δεύτερους. Ο Στάλιν είχε προσέξει τις αναλογίες των εθνοτήτων που εκπροσωπούνταν σε κάθε πλευρά, όπως φαίνεται από μια έκθεση του 1907 για το Συνέδριο, η οποία δημοσιεύθηκε στην ''Bakinsky rabochy'' (Εργάτης του [[Μπακού]]) : <blockquote>Δεν είναι λιγότερο ενδιαφέρουσα η σύνθεση του κογκρέσου όσον αφορά τις εθνικότητες. Στατιστικά στοιχεία έδειξαν ότι η πλειοψηφία της φράξιας των Μενσεβίκων αποτελείται από Εβραίους<span>—</span>και αυτό, βέβαια, χωρίς να υπολογίζουμε τους ''Μπουντιστές'' (Bundists) <span>—</span>μετά έρχονται οι Γεωργιανοί και μετά οι Ρώσοι. Από την άλλη πλευρά, η συντριπτική πλειοψηφία της Μπολσεβίκικης φράξιας αποτελείται από Ρώσους, και μετά έρχονται οι Εβραίοι<span>—</span>χωρίς να υπολογίζουμε βέβαια τους Πολωνούς και Λετονούς <span>—</span>και μετά οι Γεωργιανοί, κτλ. Για το λόγο αυτό ένας από τους Μπολσεβίκους παρατήρησε χαριτολογώντας (φαίνεται ότι ήταν ο σύντροφος Aleksinsky) ότι οι Μενσεβίκοι είναι μια Εβραϊκή παράταξη και οι Μπολσεβίκοι μια γνήσια Ρωσική παράταξη, οπότε δεν θα ήταν κακή ιδέα για μας τους Μπολσεβίκους να οργανώσουμε ένα μικρό πογκρόμ στο κόμμα.<ref name="Pinkus 1990, 143-144"/>
</blockquote>
 
Γραμμή 13:
 
=== Γενικότερη καταδίκη του αντισημιτισμού από το κίνημα (1917 έως 1930) ===
Αν και οι Μπολσεβίκοι θεωρούσαν όλες τις θρησκευτικές δραστηριότητες ως αντιεπιστημονικές δεισιδαιμονίες και απομεινάρι της παλιάς προ-κομμουνιστικής τάξηςεποχής, η νέα πολιτική τάξη που δημιουργήθηκε από τα [[Σοβιέτ]] μετά την [[Ρωσική Επανάσταση]] ήταν στην αντίθετη κατεύθυνση με τουςτον αντισημιτισμό που παρατηρούνταν στους αιώνες αντισημιτισμούτων [[Οίκος των Ρομανώφ|Ρομανώφ]].
 
Το [[Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων|Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού]] εξέδωσε το 1918 διάταγμα που καταδίκαζε τον αντισημιτισμό και καλούσε τους εργάτες και τους αγρότες να τον καταπολεμήσουν.<ref name="Pinkus 1990, 85">Pinkus, Benjamin (1990). ''The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority''. Cambridge: Cambridge University Press. p. 85. ISBN 978-0-521-38926-6.</ref> Ο [[Βλαντίμιρ Λένιν|Λένιν]] συνέχισε να εκφράζεται εναντίον του αντισημιτισμού καθ' όλη την διάρκεια της εξουσίας του.<ref>Lenin, V. I. (1919). [http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1919/mar/x10.htm "Anti-Jewish Pogroms".] ''Lenin's Collected Works'', 4th English Edition. Trans. George Hanna. Progress Publishers, Moscow, 1972 Volume 29, pages 252–253
http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1919/mar/x10.htm [[Marxists Internet Archive]]. Retrieved 23 February 2011.</ref> Γίνονταν εκστρατείες ενημέρωσης κατά του αντισημιτισμού στον [[Κόκκινος Στρατός|Κόκκινο Στρατό]] και στους χώρους εργασίας, και μια διάταξη που απαγορεύει την υποκίνηση της προπαγάνδας ενάντια σε κάθε εθνικότητα έγινε μέρος του Σοβιετικού δικαίου.<ref name = "Pinkus 1990, 85"/> Ιδρύθηκαν ιδρύματα κοσμικού πολιτισμού [[Γίντις]] επιχορηγούμενα από το κράτος, όπως το [[Κρατικό Εβραϊκό Θέατρο της Μόσχας]], καθώς και ιδρύματα για άλλες μειονότητες.
 
Σαν Κομισάριος του Λαού για τις [[Έθνη της Σοβιετικής 'Ενωσης|Εθνότητες]], ο Στάλιν ήταν το υπεύθυνομέλος του [[Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων|μέλος του υπουργικού συμβουλίου]] που ήταν υπεύθυνο για θέματα μειονοτήτων. Το 1922, ο Στάλιν εξελέγη για πρώτη φορά Γενικός Γραμματέας του [[Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης|κόμματος]] <span>-</span> μια θέση που ακόμα δεν εθεωρείτο ως η υψηλότερη στη Σοβιετική κυβέρνηση. Ο Λένιν άρχισε να επικρίνει τον Στάλιν λίγο αργότερα.
 
Σε γράμματα του Δεκεμβρίου του 1922, ο άρρωστος πλέον Λένιν (τον οποίο η ασθένεια άφησε ανήμπορο το 1923-1924) επέκρινε τον Στάλιν και τον [[Φέλιξ Ντζερζίνσκι|Ντζερζίνσκι]] για τη [[Σωβινισμός|σοβινιστική]] στάση τους προς το Γεωργιανό έθνος κατά τη διάρκεια της "Υπόθεσης της Γεωργίας" του 1922<ref>Η "υπόθεση της Γεωργίας" (Georgian Affair) ήταν μια διαμάχη στο εσωτερικό του Κομμουνιστικού Κόμματος με επίκεντρο την εξουσία στην Σοβιετική Δημοκρατία της Γεωργίας το 1922. Η διαμάχη ξέσπασε μεταξύ μετριοπαθών και σκληροπυρηνικών Μπολσεβίκων και οδήγησε στην οριστική ρήξη μεταξύ Λένιν και Στάλιν.</ref><ref>Lenin, V. I. [http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1922/dec/testamnt/autonomy.htm "The Question of Nationalities or "Autonomisation".] In ''Lenin Collected Works'', Volume 36. Moscow: Progress Publishers. pp. 593–611. [[Marxists Internet Archive]]. Retrieved 23 February 2011.</ref> Τελικά, οι επιστολές δημοσιευμένες ως μέρος της Διαθήκης του Λένιν <span>—</span>του 1922 (όπου συνιστά στο κόμμα να καθαιρέσει τον Στάλιν από τη θέση του Γενικού Γραμματέα <span>—</span>το 1922), αποσύρθηκαν από τη δημόσια κυκλοφορία από τον Στάλιν και τους υποστηρικτές του. Αυτό το υλικό δεν δημοσιεύτηκε στη Σοβιετική Ένωση παρά μόνο μετά την [[αποσταλινοποίηση]] το 1956.<ref>Lenin, V. I. [http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1922/dec/testamnt "'Last Testament' Letters to the Congress".] In Lenin ''Collected Works'', Volume 36. Moscow: Progress Publishers. pp. 593–611. [[Marxists Internet Archive]]. Retrieved 23 February 2011.</ref>
 
Μετά το θάνατο του ανήμπορου Λένιν, στις 21 Ιανουαρίου 1924, το κόμμα επισήμως διατήρησε την αρχή της συλλογικής ηγεσίας, αλλά ο Στάλιν σύντομα παραγκώνισε τους αντιπάλους του στην Κεντρική Επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου. Αρχικά συνεργαζόμενος με τα Εβραϊκής και ημί-Εβραϊκής καταγωγής μέλη του Πολιτικού Γραφείου [[Γκριγκόρι Ζινόβιεφ]] και [[Λεβ Κάμενεφ]], εναντίον του Εβραϊκής καταγωγής κύριου αντίπαλου του, [[Λέων Τρότσκι|Λέον Τρότσκι]], ο Στάλιν κατόρθωσε να τον περιθωριοποιήσει. Μέχρι το 1929, ο Στάλιν είχε ουσιαστικά περιθωριοποιήσει και τους Ζινόβιεφ και Κάμενεφ, υποχρεώνοντας τους να υποταχθούν στην εξουσία του. Ο αδιάλλακτος Τρότσκι εξαναγκάστηκε σε εξορία. {{πηγή}}
 
Ο Μπόρις Bazhanov, προσωπικός γραμματέας του Στάλιν, ο οποίος είχε αυτομολήσει στη Γαλλία το 1928, έγραψε το 1930 τα απομνημονεύματά του όπου κατέκρινε τον Στάλιν. Εκεί ισχυρίζεται ότι ο Στάλιν είχε χονδροκομμένα αντισημιτικά ξεσπάσματα ακόμη και πριν από το θάνατο του Λένιν.<ref>Kun, Miklós, ''Stalin: An Unknown Portrait'', Central European University Press, 2003, ISBN 963-9241-19-9, p. 287.</ref>
 
Παρόλα αυτά, μετά το θάνατο του Λένιν στις αρχές του 1924, μια άλλη μεγάλης κλίμακας εκστρατεία κατά του αντισημιτισμού διεξήχθη πάλι το 1927-1930, υπό την ηγεσία του Στάλιν.<ref name="Pinkus 1990, 87">Pinkus, Benjamin (1990). ''The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority''. Cambridge: Cambridge University Press. p. 87. ISBN 978-0-521-38926-6.</ref>
 
Ο Μπόρις BazhanovΜπαζάνοφ, προσωπικός γραμματέας του Στάλιν, ο οποίος είχε αυτομολήσει στη Γαλλία το 1928, έγραψε το 1930 τα απομνημονεύματά του όπου κατέκρινε τον Στάλιν. Εκεί ισχυρίζεται ότι ο Στάλιν είχε χονδροκομμένα αντισημιτικά ξεσπάσματα ακόμη και πριν από το θάνατο του Λένιν.<ref>Kun, Miklós, ''Stalin: An Unknown Portrait'', Central European University Press, 2003, ISBN 963-9241-19-9, p. 287.</ref> Παρόλα αυτά, μετά το θάνατο του Λένιν στις αρχές του 1924, μια άλλη μεγάλης κλίμακας εκστρατεία κατά του αντισημιτισμού διεξήχθη πάλι το 1927-1930, υπό την ηγεσία του Στάλιν.<ref name="Pinkus 1990, 87">Pinkus, Benjamin (1990). ''The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority''. Cambridge: Cambridge University Press. p. 87. ISBN 978-0-521-38926-6.</ref>
=== Καταδίκη του αντισημιτισμού από τον Στάλιν το 1931 ===
Στις 12 Ιανουαρίου του 1931, ο Στάλιν έδωσε την εξής απάντηση σε μια έρευνα από το Εβραϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων των ΗΠΑ σχετικά με το θέμα της Σοβιετικής στάσης απέναντι στον αντισημιτισμό:
Γραμμή 48 ⟶ 45 :
== Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και μετέπειτα - Τάσεις προς τον αντισημιτισμό ==
 
=== Η Ναζιστική-Σοβιετική προσέγγιση και το Σύμφωνο " Μολότοφ–Ρίμπεντροπ" ===
{{κύριο|Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης}}
Κατά τη συνάντησή του με τον υπουργό εξωτερικών της Ναζιστικής Γερμανίας [[Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ|Γιόαχιμ φον Ρίμπεντροπ]], ο Στάλιν του υποσχέθηκε να απαλλαγεί από την "Εβραϊκή κυριαρχία", κυρίως μεταξύ των διανοουμένων.<ref>Alexander Nikolaevich Yakovlev ''Twilight'', Moscow, 2003, ISBN 5-85646-097-9, page 208 ({{lang-ru|Яковлев А. Сумерки. Москва: Материк 2003 г.|link=no}}</ref> Μετά την αποπομπή του Υπουργού Εξωτερικών Μαξίμ Λιτβίνοφ το 1939,<ref name="herf56"/> ο Στάλιν αμέσως έδωσε οδηγίες στο νέο Υπουργό Εξωτερικών [[Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ|Μόλοτοφ]] για να "εκκαθαρίσει το υπουργείο από τους Εβραίους", ώστε να κατευνάσει τον Χίτλερ και να δώσει το σήμα στη Γερμανία ότι η ΕΣΣΔΣοβιετική Ένωση ήταν έτοιμη για συνομιλίες μη επίθεσης.<ref name="herf56">{{citation|last=Herf|first=Jeffrey|title=The Jewish Enemy: Nazi Propaganda During World War II and the Holocaust|publisher=Harvard University Press|year=2006|isbn=0-674-02175-4|pages=56}}</ref><ref name="Stalin 2003">Gennady Коstyrchenko "Stalin's secret policy: Power and Antisemitism"("Тайная политика Сталина. Власть и антисемитизм" Москва, "Международные отношения", 2003)</ref><ref name="resis35">{{citation|last=Resis|first=Albert|title=The Fall of Litvinov: Harbinger of the German-Soviet Non-Aggression Pact|journal=Europe-Asia Studies|year=2000|volume=52|issue=1|url=http://www.jstor.org/stable/153750|pages=35|doi=10.1080/09668130098253}}</ref><ref>Moss, Walter, ''A History of Russia: Since 1855'', Anthem Press, 2005, ISBN 1-84331-034-1, p. 283.</ref> Σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς, οι αντισημιτικές τάσεις στις πολιτικές του Κρεμλίνου μπορεί να τροφοδοτήθηκαν από την εξορία του [[Λέων Τρότσκι|Τρότσκι]].<ref name="roi103">Etinger, Iakov (1995). "The Doctors' Plot: Stalin's Solution to the Jewish Question". In Yaacov Ro'i, ''Jews and Jewish Life in Russia and the Soviet Union''. London: Frank Cass. ISBN 0-7146-4619-9, pp. 103–6.</ref><ref>Rappaport, Helen, ''Joseph Stalin: A Biographical Companion'', ABC-CLIO, 1999 ISBN 1-57607-084-0, p. 297.</ref>
 
Στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και στις δεκαετίες του 1940 και του 1950 πολύ λιγότεροι Εβραίοι διορίστηκαν σε θέσεις εξουσίας στον κρατικό μηχανισμό από ό, τι στο παρελθόν. Μια απότομη πτώση στην εβραϊκή εκπροσώπηση στις ανώτερες θέσεις, είναι εμφανής απόότι περίπουξεκινά την εποχήπερίοδο έναρξηςτης υπογραφής τηςτου προσέγγισηςΣυμφώνου με"Μολότοφ–Ρίμπεντροπ", τηκαθώς παρόλο που το σύμφωνο δεν τηρήθηκε ποτέ και οι δύο χώρες ήρθαν σε πλήρη ρήξη, οι αντισημιτικές επιρροές φαίνεται να διατηρήθηκαν σε ναζιστικήέναν Γερμανίαβαθμό. Το ποσοστό των Εβραίων σε θέσεις εξουσίας μειώθηκε σε 6 % το 1938 και 5% το 1940.<ref name="Stalin 2003" />
Σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς, οι αντισημιτικές τάσεις στις πολιτικές του Κρεμλίνου μπορεί να τροφοδοτήθηκαν από την εξορία του [[Λέων Τρότσκι|Τρότσκι]].<ref name="roi103">Etinger, Iakov (1995). "The Doctors' Plot: Stalin's Solution to the Jewish Question". In Yaacov Ro'i, ''Jews and Jewish Life in Russia and the Soviet Union''. London: Frank Cass. ISBN 0-7146-4619-9, pp. 103–6.</ref><ref>Rappaport, Helen, ''Joseph Stalin: A Biographical Companion'', ABC-CLIO, 1999 ISBN 1-57607-084-0, p. 297.</ref>
 
===Ο εκτοπισμός των Πολωνών Εβραίων στο εσωτερικό της Σοβιετικής Ένωσης===
Στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και στις δεκαετίες του 1940 και του 1950 πολύ λιγότεροι Εβραίοι διορίστηκαν σε θέσεις εξουσίας στον κρατικό μηχανισμό από ό, τι στο παρελθόν. Μια απότομη πτώση στην εβραϊκή εκπροσώπηση στις ανώτερες θέσεις είναι εμφανής από περίπου την εποχή έναρξης της προσέγγισης με τη ναζιστική Γερμανία. Το ποσοστό των Εβραίων σε θέσεις εξουσίας μειώθηκε σε 6 % το 1938 και 5% το 1940.<ref name="Stalin 2003"/>
Ένα κεφάλαιο της ιστορίας των Εβραίων στο Β' Π.Π.Παγκόσμιο Πόλεμο που δεν έχει ερευνηθεί αρκετά, είναι ο εκτοπισμός [[Εβραίοι Πολωνικής καταγωγής|Πολωνο-εβραίων]] στη [[Σιβηρία]] και την [[Κεντρική Ασία]], το οποίο τελικά αποδείχθηκε σωτήριο για τους ίδιους. Μετά την [[Γερμανική εισβολή στην Πολωνία|εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία]] και ΕΣΣΔτην προώθηση των Σοβιετικών στην Πολωνία,ανατολική πλευρά της χώρας το 1939, πολλοί Εβραίοι του γερμανικού τομέα επέλεξαν να καταφύγουν στον σοβιετικό, ενώ άλλοι παρέμειναν εκεί μη γνωρίζοντας τίτι θα συμβεί. Όσοι κατέφυγαν στον σοβιετικό τομέα ή την ίδια τη Σοβιετική Ένωση, χαρακτηρίστηκαν "εχθροί του λαού" και "καπιταλιστές" και εκτοπίστηκαν στα [[Ουράλια Όρη|Ουράλια]], το [[Καζακστάν]], τη [[Σιβηρία]] και άλλες περιοχές. Κάποιοι ζήτησαν να ξαναγυρίσουν στην Πολωνία αλλά οι Γερμανοί δεν τους δέχονταν. Οι εκτοπισμένοι αφήνονταν με τυχαίο τρόπο σε διάφορα χωριά και πόλεις όπου έπρεπε να επιζήσουν μέσα στο χειμώνα, υπακούονταςαναζητώντας στοαναγκαστικά σοβιετικόγια σλόγκαν "Δούλεψε ή πέθανε"δουλειά. Στη διάρκεια του πολέμου και μετά από αυτόν τους χορηγήθηκε "αμνηστία" από την ΕΣΣΔΣοβιετική Ένωση. Κάποιοι κατατάχθηκαν σε στρατιωτικές μονάδες Πολωνών που πολέμησαν και στην [[Ιταλία]], και άλλοι διέφυγαν προς [[Ιράν|Περσία]], [[Ινδία]] ή άλλες χώρες.<ref>[https://muse.jhu.edu/chapter/2698138/pdf Grossmann, Atina, et al. Shelter from the Holocaust: Rethinking Jewish Survival in the Soviet Union. Wayne State University Press, 2017. Project MUSE, doi:10.1353/book.57066. σ. 4-6, 16, 17]</ref>
 
===Ο εκτοπισμόςΠροσωρινή "άνθιση" των Πολωνών Εβραίων στο εσωτερικό της Σοβ.Σοβιετικής Ένωσης ===
Η εμπειρία τουTo [[Ολοκαύτωμα|Ολοκαυτώματος]], που εξολόθρευσε περίπου έξι εκατομμύρια ΕβραίωνΕβραίους στην Ευρώπη υπό τη ΝαζιστικήΓερμανική κατοχή, και άφησε εκατομμύρια αστέγων και εκτοπισθέντων, συνέβαλε στο αυξανόμενο ενδιαφέρον σχετικά με την κατάσταση των Εβραίων σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, το τραύμα εμφύσησε νέα ζωή στην παραδοσιακή ιδέα για μια κοινή Εβραϊκή κοινωνία και έγινε καταλύτης για την αναβίωση της σιωνιστικής ιδέας της δημιουργίας ενός Εβραϊκού κράτους στη Μέση Ανατολή.
Ένα κεφάλαιο της ιστορίας των Εβραίων στο Β' Π.Π. που δεν έχει ερευνηθεί αρκετά είναι ο εκτοπισμός Πολωνο-εβραίων στη Σιβηρία και την Κεντρική Ασία, το οποίο τελικά αποδείχθηκε σωτήριο για τους ίδιους. Μετά την εισβολή Γερμανίας και ΕΣΣΔ στην Πολωνία, το 1939, πολλοί Εβραίοι του γερμανικού τομέα επέλεξαν να καταφύγουν στον σοβιετικό, ενώ άλλοι παρέμειναν μη γνωρίζοντας τί θα συμβεί. Όσοι κατέφυγαν στον σοβιετικό τομέα ή την ίδια τη Σοβιετική Ένωση, χαρακτηρίστηκαν "εχθροί του λαού" και "καπιταλιστές" και εκτοπίστηκαν στα Ουράλια, το Καζακστάν, τη Σιβηρία και άλλες περιοχές. Κάποιοι ζήτησαν να ξαναγυρίσουν στην Πολωνία αλλά οι Γερμανοί δεν τους δέχονταν. Οι εκτοπισμένοι αφήνονταν με τυχαίο τρόπο σε διάφορα χωριά και πόλεις όπου έπρεπε να επιζήσουν μέσα στο χειμώνα, υπακούοντας στο σοβιετικό σλόγκαν "Δούλεψε ή πέθανε". Στη διάρκεια του πολέμου και μετά από αυτόν τους χορηγήθηκε "αμνηστία" από την ΕΣΣΔ. Κάποιοι κατατάχθηκαν σε στρατιωτικές μονάδες Πολωνών που πολέμησαν και στην Ιταλία, και άλλοι διέφυγαν προς Περσία, Ινδία ή άλλες χώρες.<ref>[https://muse.jhu.edu/chapter/2698138/pdf Grossmann, Atina, et al. Shelter from the Holocaust: Rethinking Jewish Survival in the Soviet Union. Wayne State University Press, 2017. Project MUSE, doi:10.1353/book.57066. σ. 4-6, 16, 17]</ref>
 
Η [[Εβραϊκό Αυτόνομο Όμπλαστ|Εβραϊκή Αυτόνομη Περιφέρεια]] γνώρισε μια αναγέννηση, καθώς η Σοβιετική κυβέρνηση στήριξε τη μετανάστευση περίπου δέκα χιλιάδων Εβραίων της Ανατολικής Ευρώπης στο [[Μπιρομπιτζάν]] το 1946-1948.<ref name="Weinberg 1998, 72-75">Weinberg, Robert (1998). ''Stalin's Forgotten Zion: Birobidzhan and the Making of a Soviet Jewish Homeland''. Berkeley: University of California Press. pp. 72–75. ISBN 978-0-520-20990-9.</ref> Στις αρχές του 1946, το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΣΣΔΣοβιετικής Ένωσης ανακοίνωσε ένα σχέδιο για την κατασκευή νέων υποδομών, και ο [[Μιχαήλ Καλίνιν]], πρωτεργάτης του προγράμματος του Μπιρομπιτζάν από τα τέλη της δεκαετίας του 1920, δήλωσε ότι εξακολουθεί να θεωρεί την περιοχή ως "Εβραϊκό εθνικό κράτος" που θα μπορούσε να αναβιώσει μέσα από "δημιουργικό μόχθο".<ref name = "Weinberg 1998, 72-75"/>
=== Ενάντια στον εβραϊκό εθνικισμό ===
Η εμπειρία του [[Ολοκαύτωμα|Ολοκαυτώματος]], που εξολόθρευσε περίπου έξι εκατομμύρια Εβραίων στην Ευρώπη υπό τη Ναζιστική κατοχή, και άφησε εκατομμύρια αστέγων και εκτοπισθέντων, συνέβαλε στο αυξανόμενο ενδιαφέρον σχετικά με την κατάσταση των Εβραίων σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, το τραύμα εμφύσησε νέα ζωή στην παραδοσιακή ιδέα για μια κοινή Εβραϊκή κοινωνία και έγινε καταλύτης για την αναβίωση της σιωνιστικής ιδέας της δημιουργίας ενός Εβραϊκού κράτους στη Μέση Ανατολή.
 
Στο μεταξύ, και στον Στάλιν ωρίμαζε η ιδέα του [[Ισραήλ]] ως Εβραϊκού κράτους. Το 1947, η Σοβιετική Ένωση ενώθηκε με τις Ηνωμένες Πολιτείες στην υποστήριξη της κατάτμησης της [[Η Παλαιστίνη υπό Βρετανική Εντολή|Βρετανικής Παλαιστίνης]] σε Εβραϊκό και Αραβικό κράτος και υποστήριξε το Ισραήλ στον Αραβο–Ισραηλινό Πόλεμο του 1948 με όπλα που παρέχονταν μέσω της [[Τσεχοσλοβακία]]ς.<ref>{{cite web |title=Israel's Allies in 1948; The USSR, Czechoslovakia, American Mainline Churches and the Left |url=http://www.canadafreepress.com/index.php/article/27868 |date=20 September 2010 |author=Norman Berdichevsky}}</ref>
Η Εβραϊκή Αυτόνομη Περιφέρεια γνώρισε μια αναγέννηση, καθώς η Σοβιετική κυβέρνηση στήριξε τη μετανάστευση περίπου δέκα χιλιάδων Εβραίων της Ανατολικής Ευρώπης στο Μπιρομπιτζάν το 1946-1948.<ref name="Weinberg 1998, 72-75">Weinberg, Robert (1998). ''Stalin's Forgotten Zion: Birobidzhan and the Making of a Soviet Jewish Homeland''. Berkeley: University of California Press. pp. 72–75. ISBN 978-0-520-20990-9.</ref> Στις αρχές του 1946, το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΣΣΔ ανακοίνωσε ένα σχέδιο για την κατασκευή νέων υποδομών, και ο Μιχαήλ Καλίνιν, πρωτεργάτης του προγράμματος του Μπιρομπιτζάν από τα τέλη της δεκαετίας του 1920, δήλωσε ότι εξακολουθεί να θεωρεί την περιοχή ως "Εβραϊκό εθνικό κράτος" που θα μπορούσε να αναβιώσει μέσα από "δημιουργικό μόχθο".<ref name = "Weinberg 1998, 72-75"/>
 
Παρόλα αυτά, ο Στάλιν άρχισε μια νέα εκκαθάριση με την καταστολή του συμμάχου του της εποχής του πολέμου, την Εβραϊκή Αντιφασιστική Επιτροπή. {{παραπομπή}} Ο ιστορικός Orlando Figes θεωρεί ότι{{cquote|<blockquote>
Στο μεταξύ, και στον Στάλιν ωρίμαζε η ιδέα του [[Ισραήλ]] ως Εβραϊκού κράτους. Το 1947, η Σοβιετική Ένωση ενώθηκε με τις Ηνωμένες Πολιτείες στην υποστήριξη της κατάτμησης της [[Η Παλαιστίνη υπό Βρετανική Εντολή|Βρετανικής Παλαιστίνης]]σε Εβραϊκό και Αραβικό κράτος και υποστήριξε το Ισραήλ στον Αραβο–Ισραηλινό Πόλεμο του 1948 με όπλα που παρέχονταν μέσω της [[Τσεχοσλοβακία]]ς.<ref>{{cite web |title=Israel's Allies in 1948; The USSR, Czechoslovakia, American Mainline Churches and the Left |url=http://www.canadafreepress.com/index.php/article/27868 |date=20 September 2010 |author=Norman Berdichevsky}}</ref>
 
Παρόλα αυτά, ο Στάλιν άρχισε μια νέα εκκαθάριση με την καταστολή του συμμάχου του της εποχής του πολέμου, την Εβραϊκή Αντιφασιστική Επιτροπή. {{παραπομπή}}
Ο ιστορικός Orlando Figes θεωρεί ότι{{cquote|<blockquote>
"Μετά την ίδρυση του Ισραήλ το Μάιο του 1948 και την ευθυγράμμισή του με τις ΗΠΑ στον Ψυχρό Πόλεμο, τα 2 εκατομμύρια Σοβιετικών Εβραίων, που είχαν παραμείνει πιστοί στο σοβιετικό σύστημα, παρουσιάζονται από το σταλινικό καθεστώς ως πιθανή πέμπτη φάλαγγα. Παρά την προσωπική του αντιπάθεια κατά των Εβραίων, ο Στάλιν ήταν ένας πρώιμος υποστηρικτής ενός εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη, το οποίο ήλπιζε να μετατρέψει σε ένα σοβιετικό δορυφόρο στη Μέση Ανατολή. Αλλά καθώς η ηγεσία του αναδυόμενου κράτους αποδείχθηκε εχθρική προς τις προσεγγίσεις με τη Σοβιετική Ένωση, ο Στάλιν όλο και περισσότερο φοβόταν το φιλό-ισραηλινό αίσθημα μεταξύ των σοβιετικών Εβραίων. Οι φόβοι του εντάθηκαν όταν έφθασε η Γκόλντα Μέιρ στη Μόσχα το φθινόπωρο του 1948 ως η πρώτη Ισραηλινή πρέσβης στην ΕΣΣΔ. Κατά την επίσκεψή της στη συναγωγή της Μόσχας κατά το Yom Kippur (13 Οκτωβρίου), χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους, πολλοί από αυτούς φωνάζοντας "Am Yisroel chai" ( « Ο λαός του Ισραήλ ζει ! » ) - μια παραδοσιακή επιβεβαίωση της εθνικής ανανέωσης για τους Εβραίους σε όλο το κόσμο, αλλά για τον Στάλιν ένα επικίνδυνο σημάδι του «μπουρζουά εβραϊκού εθνικισμού» που υπονόμευε την εξουσία του σοβιετικού κράτους .<ref>Figes, Orlando (2008). The Whisperers: Private Life in Stalin's Russia''. New York: Picador USA. p. 493. ISBN 978-0-312-42803-7.</ref></blockquote>|}}
 
Οι ιστορικοί Albert S. Lindemann και Richard S. Levy παρατηρούν ότι "Όταν τον Οκτώβριο του 1948, κατά τη διάρκεια των θρησκευτικών εορτών, χιλιάδες Εβραίοι συγκεντρώθηκαν γύρω από την κεντρική συναγωγή της Μόσχας για να τιμήσουν τη [[Γκόλντα Μέιρ]], την πρώτη Ισραηλινή πρέσβειρα, οι σοβιετικές αρχές θορυβήθηκαν από το σημάδια της εβραϊκής δυσαρέσκειας."<ref>Lindemann, Albert S. & Richard S. Levy (2010). ''Antisemitism: A History''. New York: Oxford University Press. p. 187. ISBN 978-0-19-923503-2.</ref> Ο Jeffrey Veidlinger γράφει ότι "Από τον Οκτώβριο του 1948, ήταν προφανές ότι ο Mikhoels δεν ήταν ο μοναδικός υποστηρικτής του Σιωνισμού μεταξύ των Εβραίων της Σοβιετικής Ένωσης. Η αναβίωση της Εβραϊκής πολιτισμικής έκφρασης κατά τη διάρκεια του πολέμου είχε καλλιεργήσει μια γενική αίσθηση τόλμης μεταξύ των Εβραϊκών μαζών. Πολλοί Εβραίοι αγνοούσαν την αυξανόμενη Zhdanovshchina (Δόγμα Ζντάνοφ) και την απειλή που σήμαινε κατά των Σοβιετικών Εβραίων η ετοιμαζόμενη εκστρατεία κατά των "κοσμοπολιτών χωρίς ρίζες"". Πράγματι, η επίσημη στάση απέναντι στην Εβραϊκή κουλτούρα ήταν αμφίθυμη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Στην επιφάνεια, η Εβραϊκή κουλτούρα φαινόταν να υποστηρίζεται από το κράτος: Έγιναν δημόσιες προσπάθειες να διατηρηθεί το Εβραϊκό θέατρο μετά το θάνατο του Mikhoels, το περιοδικό ''Eynikayt'' ακόμα εκδιδόταν σύμφωνα με το πρόγραμμα και, το πιο σημαντικό, η Σοβιετική Ένωση αναγνώρισε την ίδρυση του Εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη. Για τους περισσότερους Εβραίους της Μόσχας, η κατάσταση των Σοβιετικών Εβραίων ήταν ποτέκαλύτερη δεναπό ήταν καλύτερηποτέ. <ref>Veidlinger, Jeffrey (2000). ''The Moscow State Yiddish Theater: Jewish Culture on the Soviet Stage''. Bloomington, Indiana: Indiana University Press. p. 266. ISBN 978-0-253-33784-9</ref>
 
=== ΕνάντιαΕναντίωση στον εβραϊκόΕβραϊκό εθνικισμό ===
Το Νοέμβριο του 1948 οι Σοβιετικές αρχές, ξεκίνησαν μια εκστρατεία διάλυσηςενάντια σεστον ό,Εβραϊκό τι είχε απομείνει από την Εβραϊκή κουλτούραεθνικισμό. Τα ηγετικά στελέχη της Εβραϊκής Αντιφασιστικής Επιτροπής συνελήφθησαν. Κατηγορήθηκαν για προδοσία, αστικό εθνικισμό και για το σχεδιασμό δημιουργίας μιας Εβραϊκής δημοκρατίας στην [[Κριμαία]] για να εξυπηρετήσουν τα Αμερικανικά συμφέροντα. Το Μουσείο Περιβαλλοντικής Γνώσης της Εβραϊκής Αυτόνομης Περιφέρειας (ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1944) και Το Εβραϊκό Μουσείο στο Βίλνιους (ιδρύθηκε στο τέλος του πολέμου) έκλεισανέκλεισε το 1948.<ref name="Pinkus 1990, 205">Pinkus, Benjamin (1990). ''The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority''. Cambridge: Cambridge University Press. p. 205. ISBN 978-0-521-38926-6.</ref> Το Ιστορικό-Εθνογραφικό Μουσείο των Γεωργιανών Εβραίων, που ιδρύθηκε το 1933, έκλεισε στο τέλος του 1951. <ref name = "Pinkus 1990, 205" /> Διανοούμενοι Εβραίοι (θεατρικοί και μουσικοί κριτικοί) κατηγορήθηκαν για "κοσμοπολιτισμό" και έγιναν στόχος της λογοκρισίας. Μια μέθοδος με αντισημιτική χροιά που χρησιμοποιήθηκε εναντίον τους ήταν ότι τα ψευδώνυμα με τα οποία προηγουμένως αρθρογραφούσαν αντικαταστάθηκαν με τα πραγματικά τους ονόματα που έδειχναν ότι είναι εβραϊκά. Κατά τον συγγραφέα Solomon M. Schwarz αυτό μπορούσε να γίνει μόνο με αποδοχή και εντολή από το Κομμουνιστικό Κόμμα. Κατά τον ίδιο, αυτό εξηγείται με την άνοδο του σοβιετικού εθνικισμού εκείνη την εποχή, αφού οι "αμαρτίες" των Εβραίων συγγραφέων δεν διέφεραν από αυτές των μη-Εβραίων συναδέλφων τους.<ref>[https://www.jstor.org/stable/43059911?seq=6#metadata_info_tab_contents Ginsburg, Michael. Reviewed Work: The Jews in the Soviet Union by Solomon M. Schwarz, Alvin Johnson, Syracuse University Press, 1951, ''Publications of the American Jewish Historical Society'', vol. 42, no. 4, 1953, pp. 442–449 (447). JSTOR, www.jstor.org/stable/43059911.]</ref>
 
Στο Μπιρομπιτζάν, τα διάφορα Εβραϊκά πολιτιστικά ιδρύματα, που είχαν ιδρυθεί στο πλαίσιο της προηγούμενης πολιτικής του Στάλιν για της στήριξη του "προλεταριακού Εβραϊκού πολιτισμού", έκλεισαν στα τέλη του 1948 και στις αρχές του 1949. Σε αυτά περιλαμβάνονταν το Εβραϊκό Θέατρο Kaganovich, ο εκδοτικός οίκος Γίντις, η Γίντις εβραϊκή εφημερίδα ''Birobidzhan'', η βιβλιοθήκη με τα Γίντις και Εβραϊκά βιβλία, και τα τοπικά Εβραϊκά σχολεία. <ref>Pinkus, Benjamin (1990). ''The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority''. Cambridge: Cambridge University Press. p. 193. ISBN 978-0-521-38926-6.</ref> Το ίδιο συνέβη και με άλλα Γίντις θέατρα σε όλη τη Σοβιετική Ένωση, ξεκινώντας από το Γίντις Θέατρο της Οδησσού και περιλαμβάνοντας το Κρατικό Εβραϊκό Θέατρο Μόσχας.
 
Στις αρχές Φεβρουαρίου του 1949, ο μικροβιολόγος Νικολάι Gamaleya, πρωτοπόρος της [[Βακτηριολογία]]ς και μέλος της Ακαδημίας Επιστημών τιμημένος με το Βραβείο Στάλιν, έγραψε μια προσωπική επιστολή προς τον Στάλιν, διαμαρτυρόμενος για τον αυξανόμενο αντισημιτισμό: "Κρίνοντας από απολύτως αδιαμφισβήτητες και προφανείς ενδείξεις, η επανεμφάνιση του αντισημιτισμού δεν έρχεται από τα κάτω, από τις μάζες. . . αλλά κατευθύνεται από τα πάνω, από κάποιο αόρατο χέρι. Ο αντισημιτισμός προέρχεται από κάποια υψηλόβαθμα πρόσωπα που έχουν λάβει θέσεις στα κορυφαία όργανα του κόμματος. . ."<ref>Gamaleya, Nikolay. Letter to J. V. Stalin, [[Archive of the President of the Russian Federation]]. Quoted in Vaksberg, Arkady (2003). ''Iz ada v ray i obratno: yevreyskiy vopros po Leninu, Stalinu i Solzhenitsynu''. Moscow: Olimp. pp. 344–346. ISBN 978-5-7390-1235-7. {{ru icon}}</ref> Ο ενενηντάχρονος επιστήμονας έγραψε στον Στάλιν μια δεύτερη επιστολή, στα μέσα Φεβρουαρίου, αναφερόμενος και πάλι στον αυξανόμενο αντισημιτισμό. Τον Μάρτιο, ο Gamaleya πέθανε, μη έχοντας λάβει καμία απάντηση. <ref name="Vaksberg 2003, 344-346">Vaksberg, Arkady (2003). ''Iz ada v ray i obratno: yevreyskiy vopros po Leninu, Stalinu i Solzhenitsynu''. Moscow: Olimp. pp. 344–346. ISBN 978-5-7390-1235-7. {{ru icon}}</ref>
"Κρίνοντας από απολύτως αδιαμφισβήτητες και προφανείς ενδείξεις, η επανεμφάνιση του αντισημιτισμού δεν έρχεται από τα κάτω, από τις μάζες. . . αλλά κατευθύνεται από τα πάνω, από κάποιο αόρατο χέρι. Ο αντισημιτισμός προέρχεται από κάποια υψηλόβαθμα πρόσωπα που έχουν λάβει θέσεις στα κορυφαία όργανα του κόμματος. . ."<ref>Gamaleya, Nikolay. Letter to J. V. Stalin, [[Archive of the President of the Russian Federation]]. Quoted in Vaksberg, Arkady (2003). ''Iz ada v ray i obratno: yevreyskiy vopros po Leninu, Stalinu i Solzhenitsynu''. Moscow: Olimp. pp. 344–346. ISBN 978-5-7390-1235-7. {{ru icon}}</ref> Ο ενενηντάχρονος επιστήμονας έγραψε στον Στάλιν μια δεύτερη επιστολή, στα μέσα Φεβρουαρίου, αναφερόμενος και πάλι στον αυξανόμενο αντισημιτισμό. Τον Μάρτιο, ο Gamaleya πέθανε, μη έχοντας λάβει καμία απάντηση. <ref name="Vaksberg 2003, 344-346">Vaksberg, Arkady (2003). ''Iz ada v ray i obratno: yevreyskiy vopros po Leninu, Stalinu i Solzhenitsynu''. Moscow: Olimp. pp. 344–346. ISBN 978-5-7390-1235-7. {{ru icon}}</ref>
 
Σε μια συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου την 1 Δεκεμβρίου 1952 ο Στάλιν ανακοίνωσε: "Κάθε Εβραίος εθνικιστής είναι πράκτορας της Αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών. Οι Εβραίοι εθνικιστές πιστεύουν ότι το έθνος τους σώθηκε από τις ΗΠΑ. . . Νομίζουν ότι οφείλουν ευγνωμοσύνη στους Αμερικανούς. Μεταξύ των γιατρών, υπάρχουν πολλοί Εβραίοι εθνικιστές."<ref>Lindemann, Albert S. & Richard S. Levy (2010). ''Antisemitism: A History''. New York: Oxford University Press. pp. 187–188. ISBN 978-0-19-923503-2.</ref>
 
Μια αξιοσημείωτη εκστρατεία για να διωχθούν οι Εβραίοι εθνικιστές από θέσεις εξουσίας εντός των κρατικών υπηρεσιών ασφαλείας πραγματοποιήθηκε το 1952-1953. Οι Ρώσοι ιστορικοί Zhores και Ρόι Μεντβέντεφ έγραψαν ότι, σύμφωνα με τον στρατηγό του [[Υπουργείο Εσωτερικών (Ρωσία)|MVD]] Sudoplatov, "ταυτόχρονα όλοι οι Εβραίοι απομακρύνθηκαν από την ηγεσία των υπηρεσιών ασφαλείας, ακόμα και αυτοί σε ανώτερες θέσεις. Τον Φεβρουάριο, οι αντι-Εβραϊκοί διωγμοί επεκτάθηκαν σε περιφερειακούς κλάδους του MGB. Μια μυστική οδηγία διανεμήθηκε σε όλες τις περιφερειακές διευθύνσεις της MGB, στις 22 Φεβρουαρίου, που διέτασσε να απολυθούν άμεσα όλοι οι Εβραίοι υπάλληλοι της MGB ανεξάρτητα από την τάξη, την ηλικία ή την προϋπηρεσία τους ... <ref>Medvedev, Zhores A. & Roy A. Medvedev (2006). ''The Unknown Stalin''. London: I. B. Tauris. p. 43. ISBN 978-1-85043-980-6.</ref>
 
Ο έξω κόσμος δεν ήταν σε άγνοια των εξελίξεων αυτών, και ακόμα και τα ηγετικά στελέχη του [[Κομμουνιστικό Κόμμα Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής|Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ]] διαμαρτυρήθηκαν για την κατάσταση. Στα απομνημονεύματα ''Όντας Κόκκινος'' (Being Red), ο Αμερικανός συγγραφέας και επιφανής Κομμουνιστής Howard Fast , θυμάται μια συνάντηση με τον Σοβιετικό συγγραφέα και απεσταλμένο στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ειρήνης Αλεξάντερ Fadeyev. Ο τελευταίος επέμενε ότι "δεν υπάρχει αντισημιτισμός στη Σοβιετική Ένωση", παρά τα στοιχεία "ότι τουλάχιστον οκτώ κορυφαίοι Εβραίοι στον Κόκκινο Στρατό και την κυβέρνηση είχαν συλληφθεί με αυτό που φαινόταν να είναι χαλκευμένες κατηγορίες. Οι εφημερίδες στη γλώσσα Γίντις είχαν κατασταλεί. Τα σχολεία που δίδασκαν εβραϊκά είχαν κλείσει..."<ref>Fast, Howard (1994). ''Being Red: A Memoir''. Armon, New York: M. E. Sharpe. pp. 217–218. ISBN 978-1-56324-499-5.</ref>
Γραμμή 91 ⟶ 85 :
Καθώς ο Δυτικός τύπος κατηγόρησε τη Σοβιετική Ένωση για αντισημιτισμό, η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος αποφάσισε να οργανώσει ένα προπαγανδιστικό τέχνασμα, μια συλλογική επιστολή από το Εβραϊκό κοινό, η οποία καταδίκαζε με θέρμη "τους δολοφόνους με τις λευκές μπλούζες" και τους πράκτορες του [[Ιμπεριαλισμός|ιμπεριαλισμού]] και του Σιωνισμού, και διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχει αντισημιτισμός στην ΕΣΣΔ. Η επιστολή υπογραφόταν από γνωστούς επιστήμονες και ανθρώπους του πολιτισμού που είχαν αναγκαστεί να το κάνουν από την [[Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων|NKVD]].<ref name="rad97">[[Edvard Radzinsky]]. ''Stalin'' (in Russian). Moscow, Vagrius, 1997. ISBN 5-264-00574-5; [http://kulichki.com/moshkow/PXESY/RADZINSKIJ/stalin.txt available online]. Translated version: "Stalin", 1996, ISBN 0-385-47397-4 (hardcover), 1997, ISBN 0-385-47954-9 (paperback) Ch. 24</ref>
 
Παρόμοιες εκκαθαρίσεις εναντίον των Εβραίων οργανώθηκαν σε Ανατολικές χώρες (όπως π.χ. οι λεγόμενες "Δίκες της Πράγας"). Κατά το διάστημα αυτό οι Εβραίοι της Σοβιετικής ένωσης χαρακτηρίζονταν ως "πρόσωπα Εβραϊκής εθνότητας". Ο πρύτανης του Τμήματος [[Μαρξισμός-Λενινισμός|Μαρξισμού-Λενινισμού]]{{ασαφές}} σε ένα από τα Σοβιετικά πανεπιστήμια{{ασαφές}} εξηγούσε αυτή την πολιτική στους μαθητές του: <ref name="Sarnov">[[Benedikt Sarnov]],''Our Soviet Newspeak: A Short Encyclopedia of Real Socialism.'', Moscow: 2002, ISBN 5-85646-059-6 (Наш советский новояз. Маленькая энциклопедия реального социализма.), "Persons of Jewish ethnicity", pages 287–293.</ref>
 
<blockquote>Ένας από εσάς ρώτησε εάν η τρέχουσα πολιτική εκστρατεία{{ασαφές}} μας μπορεί να θεωρηθεί ως αντισημιτική. Ο σύντροφος Στάλιν είπε : «Εμείς μισούσαμε τους Ναζί όχι επειδή ήταν Γερμανοί, αλλά επειδή έφεραν τεράστια δεινά στον τόπο μας ». Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τους Εβραίους.</blockquote>
Παρόμοιες εκκαθαρίσεις εναντίον των Εβραίων οργανώθηκαν σε Ανατολικές χώρες (όπως π.χ. οι λεγόμενες "Δίκες της Πράγας").
 
Κατά το διάστημα αυτό οι Εβραίοι της Σοβιετικής ένωσης χαρακτηρίζονταν ως "πρόσωπα Εβραϊκής εθνότητας". Ο πρύτανης του Τμήματος [[Μαρξισμός-Λενινισμός|Μαρξισμού-Λενινισμού]]{{ασαφές}} σε ένα από τα Σοβιετικά πανεπιστήμια{{ασαφές}} εξηγούσε αυτή την πολιτική στους μαθητές του: <ref name="Sarnov">[[Benedikt Sarnov]],''Our Soviet Newspeak: A Short Encyclopedia of Real Socialism.'', Moscow: 2002, ISBN 5-85646-059-6 (Наш советский новояз. Маленькая энциклопедия реального социализма.), "Persons of Jewish ethnicity", pages 287–293.</ref>
 
<blockquote>Ένας από εσάς ρώτησε εάν η τρέχουσα πολιτική εκστρατεία{{ασαφές}} μας μπορεί να θεωρηθεί ως αντισημιτική. Ο σύντροφος Στάλιν είπε : «Εμείς μισούσαμε τους Ναζί όχι επειδή ήταν Γερμανοί, αλλά επειδή έφεραν τεράστια δεινά στον τόπο μας ». Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τους Εβραίους.</blockquote>
 
Μετά τη Συνωμοσία των Γιατρών και το θάνατο του Στάλιν, έχει υποστηριχθεί ότι: "Κατά την εποχή του θανάτου [του Στάλιν] κανένας Εβραίος στη Ρωσία δεν θα μπορούσε να αισθάνεται ασφαλής." <ref name="CorinFiehn2015">{{cite book|author1=Chris Corin|author2=Terry Fiehn|title=AQA A-level History: Tsarist and Communist Russia 1855-1964|url=https://books.google.co.uk/books?id=YjTrCQAAQBAJ&q=antisemitism|date=31 July 2015|publisher=Hodder Education|isbn=978-1-4718-3782-1}}</ref>