Γαυριονήσια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Τα '''Γαυριονήσια''' είναι συστάδα βραχονησίδων κοντά στο [[Γαύριο Άνδρου|Γαύριο]] της [[Άνδρος|Άνδρου]]. Τα σπουδαιότερα αναφέρεται{{efn|Βλ. τις σημειώσεις που ακολουθούν σχετικά με τη σύγχυση που υπάρχει γύρω τόσο από το πλήθος, όσο και από τις ονομασίες των νησιών.}} πως είναι τα:<ref>Λήμμα «Γαυριονήσια» στο ''Λεξικό της ελληνικής γλώσσας'' της εγκυκλοπαίδειας «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα». Αθήνα: Πάπυρος, 2007.</ref> Μεγαλονήσι, Τουρζίνα, Λαγονήσι, Αλιδονήσι ή Γάιδαρος, Πρασονήσι ή Πλατύ,<ref>{{cite book |title= Τοπωνυμικόν της νήσου Άνδρου |author= [[Δημήτριος Πασχάλης|Δημητρίος Π. Πασχάλης]] |url= https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl |location= Αθήνα |publisher= Τυπογραφείον «Εστία» |others= Εκδίδεται δαπάνη του εν Νέα Υόρκη Συλλόγου των Ανδρίων «Η Άνδρος» |year= 1933 |page= [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl&do=97246_w.pdf&pageno=60&pagestart=1&width=449&height=659&maxpage=84&lang=en 60]}}</ref> Ακαμάτης.{{efn|O Δημ. Πασχάλης με την ονομασία Ακαμάτης καταγράφει ακρωτήριο ανατολικά του [[Όρμος Κορθίου Άνδρου|Κορθίου]], όχι νησίδα του συμπλέγματος. Αναφέρει, επίσης, σε κείμενό του τού 1933, σκόπελο με όνομα Τουρχίνα μπροστά από τον κόλπο του Γαυρίου, χωρίς όμως να σημειώνει αν περιλαμβάνεται στα Γαυριονήσια.<ref>Βλ. Πασχάλης (1933), [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl&do=97246_w.pdf&pageno=16&pagestart=1&width=449&height=659&maxpage=84&lang=en σελ. 16] και [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl&do=97246_w.pdf&pageno=68&width=449&height=659&maxpage=84&lang=en σελ. 68] αντίστοιχα.</ref> Ο Ακαμάτης αναφέρεται ως ακρωτήριο και στην εγκυκλοπαίδεια του «Πυρσού».<ref>Βλ. ''[[Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια]]'', τόμ. Ι': ''Ελλάς'' (Αθήνα, 1934), [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/a/f/b/metadata-01-0002588.tkl&do=279838_10.pdf&pageno=59&width=662&height=963&maxpage=1104&lang=en σελ. 34β].</ref> Η ονομασία Ακαμάτης καταχωρίζεται, εκτός από ακρωτήριο της Άνδρου, και ως νησίδα των Γαυριονησίων με εναλλακτικό όνομα ''Στρογγυλή'' στο γεωγραφικό λεξικό του Μ. Σταματελάτου.<ref>{{cite book |title= Επίτομο γεωγραφικό λεξικό της Ελλάδος |author= Μιχαήλ Σταματελάτος |publisher= Ερμής |location= Αθήνα |year= 2001 |page= 54 |url= https://books.google.gr/books?hl=el&id=nGJoAAAAMAAJ&dq=%CE%91%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF+%CE%B3%CE%B5%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%BF+%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CE%BF+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%82&focus=searchwithinvolume&q=%CE%91%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B7%CF%82 |accessdate= 2021-07-30}}</ref> Στα νησιά ο Πασχάλης περιλάμβανε και την Καπητήτα.<ref>Βλ. Πασχάλης (1933), [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl&do=97246_w.pdf&pageno=35&pagestart=1&width=449&height=659&maxpage=84&lang=en σελ. 36].</ref> <br> Σε προγενέστερο κείμενό του, ο Πασχάλης ανέφερε ότι τα Γαυριονήσια ονομάζονταν Αλιδονήσι, Καπητήτα, Λαγονήσι, Πλάτη, Πρασονήσι και Μεγάλο Νησί, ενώ ταυτόχρονα παρέθετε τα ονόματα μερικών παρακείμενων σκοπέλων, όπως Βουβή, Ρώσα, Τουρλίνα και Τουρλίτης (όπως ακριβώς ονομάζεται ο διάσημος [[Τουρλίτης|σκόπελος και φάρος]] στη [[Άνδρος (πόλη)|Χώρα Άνδρου]]).<ref>{{cite book |author=Δ.Π.Π. [Δημήτριος Π. Πασχάλης] |chapter= Γαυρειονήσια |title= Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν |publisher= Εκδόσεις Ελευθερουδάκη |location= Αθήνα |year= 1928 |volume= 3 |page= 775}}</ref> <br> Η ονομασία Τουρλίτης για σκόπελο έξω από το λιμάνι του Γαυρίου είχε αναφερθεί από έναν παλιότερο συγγραφέα, τον γιατρό και λόγιο Κωνσταντίνο Α. Γουναρόπουλο, ο οποίος είχε υπηρετήσει στο Γαύριο την περίοδο 1865-66, σε ένα κείμενό του τού 1872, όπου παρέθετε τις ονομασίες των Γαυριονησίων ως εξής: ''Μέγα νησίον, Μακεδόνα, Ακαμάτης, Πρασονήσιον και Λαγονήσιον ή Αλογονήσιον''. Σημείωνε, δε, πως ο [[Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής|Ραγκαβής]] ανακριβώς θεωρούσε τα όλα νησιά σκοπέλους, εκτός από ένα που λανθασμένα το κατονόμαζε ''Καιρονήσι''.<ref>{{cite journal |title= Έκθεσις ιστορική και τοπογραφική του Γαυρίου |author= Κ.Α. Γουναρόπουλος |journal= Πανδώρα |issue= 512 [15-31 Ιουλίου] |year= 1871 |page= σελ. 178 |url= https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/2286/1/doc.pdf |accessdate= 2021-07-30}}</ref> Κατά τον [[Αντώνιος Μηλιαράκης|Αντώνιο Μηλιαράκη]], που έγραφε το 1880, τα Γαυριονήσια ονομάζονταν Μεγάλο νησί, Καπητήτα, Λαγονήσι, Αλιδονήσι, Πλάτη και Πρασονήσι και οι παρακείμενοι σκόπελοι Τουρλίτης, Βουβή και Ρώσα.<ref>{{cite book |title= Υπομνήματα περιγραφικά των Κυκλάδων νήσων κατά μέρος: Άνδρος, Κέως |author=[[Αντώνιος Μηλιαράκης]] |publisher= Εκ του Τυπογραφείου της “Ελλ[ηνικής]. Ανεξαρτησίας” |location= Αθήνα |year= 1880 |url= https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/d/1/2/metadata-01-0001825.tkl |page= [https://books.google.gr/books?id=Yu02bxBlpkAC&pg=PA12&dq=%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwjguvechovyAhWJjKQKHSjLD-AQ6AEwBHoECAkQAg#v=onepage&q=%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82&f=false 12] |accessdate= 2021-07-30}}</ref> }} Οι νησίδες του συμπλέγματος έχουν ανακηρυχθεί τόποι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους,<ref>[http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=1121160926 ΥΑ ΔΠΑ/10908/16-10-2000, ΦΕΚ 1323/Β/1-11-2000]</ref> επάνω στις οποίες επιτρέπονται ασχολίες αγροτικού χαρακτήρα, επισκευή των υφιστάμενων κτηρίων, αλλά όχι νέες κατασκευές, εκτός από φάρους και στρατιωτικού ενδιαφέροντος κτίσματα.