Γαυριονήσια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ σύμπτηξη ονοματολογικών (περί της σύγχυσης και των ασαφειών θα αργότερα γράψω στη σελίδα του λήμματος) |
"ανακατασκευή" |
||
Γραμμή 2:
[[Αρχείο:Γαυριονήσια.jpg|320px|right|thumb|Γαυριονήσια]]
Τα '''Γαυριονήσια''' είναι συστάδα βραχονησίδων και κοντά στο [[Γαύριο Άνδρου|Γαύριο]] της [[Άνδρος|Άνδρου]].
Σχετικά με τις ονομασίες ορισμένων νησίδων του συμπλέγματος και την ταυτοποίησή τους υπάρχει διαχρονικά μια σύγχυση. Διαπιστώνεται χρήση εναλλακτικών ονομάτων, ενώ διαφέρει και το πλήθος των παρατιθέμενων ονομάτων σε διάφορες καταγραφές ή αναφορές, καθόσον δεν υπάρχει κοινή αντίληψη για ορισμένες νησίδες που φαίνεται να είναι απλά μικροί βράχοι ή σκόπελοι. Σύμφωνα με την [[Υδρογραφική Υπηρεσία Πολεμικού Ναυτικού|Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού]], τα νησάκια είναι τα Μεγάλο (Μεγάλο Νησί ή Μεγανήσι, σε άλλες πηγές), Ακαμάτης,{{efn|Ο Ακαμάτης είναι και ονομασία ακρωτηρίου της Άνδρου.<ref>Βλ. ''[[Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια]]'', τόμ. Ι': ''Ελλάς'' (Αθήνα, 1934), [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/a/f/b/metadata-01-0002588.tkl&do=279838_10.pdf&pageno=59&width=662&height=963&maxpage=1104&lang=en σελ. 34β].</ref> Αναφέρεται ως εναλλακτική ονομασία της νησίδας το ''Στρογγυλή''.<ref>{{cite book |title= Επίτομο γεωγραφικό λεξικό της Ελλάδος |author= Μιχαήλ Σταματελάτος |publisher= Ερμής |location= Αθήνα |year= 2001 |page= 54 |url= https://books.google.gr/books?hl=el&id=nGJoAAAAMAAJ&dq=%CE%91%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF+%CE%B3%CE%B5%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%BF+%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CE%BF+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%82&focus=searchwithinvolume&q=%CE%91%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B7%CF%82 |accessdate= 2021-07-30}}</ref> }} Πράσσο (ή Πρασ[σ]ονήσι σε άλλες πηγές), Τουρλέτα (ή Τουρλίτης σε άλλες πηγές),{{efn|H χρήση της ονομασίας ''Τουρλίτης'' δημιουργεί σύγχυση με το διάσημο [[Τουρλίτης|σκόπελο και φάρο]] στη [[Άνδρος (πόλη)|Χώρα Άνδρου]]. Ο [[Δημήτριος Πασχάλης]] σε κείμενό του τού 1933 κατέγραφε τη νησίδα με το όνομα ''Τουρχίνα'' (ίσως τυπογραφικό λάθος αντί ''Τουρλίνα'') και ως σκόπελο μπροστά από τον κόλπο του Γαυρίου, χωρίς όμως να σημειώνει αν περιλαμβάνεται στα Γαυριονήσια.<ref>{{cite book |title= Τοπωνυμικόν της νήσου Άνδρου |author= [[Δημήτριος Πασχάλης|Δημητρίος Π. Πασχάλης]] |url= https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl |location= Αθήνα |publisher= Τυπογραφείον «Εστία» |others= Εκδίδεται δαπάνη του εν Νέα Υόρκη Συλλόγου των Ανδρίων «Η Άνδρος» |year= 1933 |page= [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl&do=97246_w.pdf&pageno=68&width=449&height=659&maxpage=84&lang=en σελ. 68]}}</ref> Σε προγενέστερο κείμενό του, ο Πασχάλης έγραφε για σκόπελο ''Τουρλίνα και Τουρλίτης'' των Γαυριονησίων.<ref>{{cite book |author=Δ.Π.Π. [Δημήτριος Π. Πασχάλης] |chapter= Γαυρειονήσια |title= Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν |publisher= Εκδόσεις Ελευθερουδάκη |location= Αθήνα |year= 1928 |volume= 3 |page= 775}}</ref> }}, ενώ υπάρχουν και μερικοί ακόμα ''βράχοι''· κατονομάζονται επίσης οι εκτός συμπλέγματος κοντινοί βράχοι Ρόσα και ο ύφαλος Βουβή.<ref>{{cite book |title= Πλοηγός Β΄: Νοτιανατολικαί ακταί |author= Υδρογραφική Υπηρεσία [[Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό|Π.Ν.]] |location= Αθήνα |year= 1979 |edition= 3 |page= 419}}</ref>
Ο γιατρός και λόγιος Κωνσταντίνος Α. Γουναρόπουλος, ο οποίος είχε υπηρετήσει στο Γαύριο την περίοδο 1865-66, σε ένα κείμενό του τού 1872, όπου παρέθετε τις ονομασίες των Γαυριονησίων ως εξής: ''Μέγα νησίον, Μακεδόνα, Ακαμάτης, Πρασονήσιον και Λαγονήσιον ή Αλογονήσιον''. Σημείωνε, δε, πως ο [[Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής|Ραγκαβής]] ανακριβώς θεωρούσε τα όλα νησιά σκοπέλους, εκτός από ένα που λανθασμένα το κατονόμαζε ''Καιρονήσι'', αναφέροντας ως σκόπελο μόνο τον ''Τουρλίτη''.<ref>{{cite journal |title= Έκθεσις ιστορική και τοπογραφική του Γαυρίου |author= Κ.Α. Γουναρόπουλος |journal= Πανδώρα |issue= 512 [15-31 Ιουλίου] |year= 1871 |page= σελ. 178 |url= https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/2286/1/doc.pdf |accessdate= 2021-07-30}}</ref> Το 1880, ο καθηγητής του [[Πανεπιστήμιο Αθηνών|Πανεπιστημίου Αθηνών]] [[Αντώνιος Μηλιαράκης]] έγραφε σε βιβλίο του πως τα Γαυριονήσια ονομάζονταν Μεγάλο νησί, Καπητήτα, Λαγονήσι [sic], Αλιδονήσι, Πλάτη και Πρασσονήσι και οι παρακείμενοι σκόπελοι Τουρλίτης, Βουβή και Ρώσα.<ref>{{cite book |title= Υπομνήματα περιγραφικά των Κυκλάδων νήσων κατά μέρος: Άνδρος, Κέως |author=[[Αντώνιος Μηλιαράκης]] |publisher= Εκ του Τυπογραφείου της “Ελλ[ηνικής]. Ανεξαρτησίας” |location= Αθήνα |year= 1880 |url= https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/d/1/2/metadata-01-0001825.tkl |page= [https://books.google.gr/books?id=Yu02bxBlpkAC&pg=PA12&dq=%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwjguvechovyAhWJjKQKHSjLD-AQ6AEwBHoECAkQAg#v=onepage&q=%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82&f=false 12] |accessdate= 2021-07-30}}</ref> Τα ίδια επανέλαβε και ιστορικός και λαογράφος της Άνδρου [[Δημήτριος Πασχάλης|Δημήτριο Πασχάλη]] σε κείμενό του τού 1928,<ref>Δ.Π.Π. [Δημήτριος Π. Πασχάλης], ''Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν'', ''ό.π΄.''</ref> Σε μεταγενέστερο ονοματολογικό πόνημά του, ανέφερε την ονομασία ''Πλατύ'' ως εναλλακτική του Πρασονησίου<ref>Πασχάλης (1933), [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl&do=97246_w.pdf&pageno=60&pagestart=1&width=449&height=659&maxpage=84&lang=en 60].</ref> Για το Αλιδονήσι σημείωνε, στο ίδιο, ότι είχε λάβει το όνομά του από ένα είδος χταποδιού, την αλιδόνα, που ήταν άφθονο στα νερά του, πως ήταν το δυτικότερο νησάκι του συμπλέγματος, με υψόμετρο 120 πόδια και απόσταση 1,5 ναυτικά μίλια από το φάρο του Γαυρίου, και ότι εναλλακτικά αποκαλείτο ''Γάιδαρος''.<ref>Πασχάλης (1933), [https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/7/3/e/metadata-01-0000631.tkl&do=97246_w.pdf&pageno=17&width=449&height=659&maxpage=84&lang=en σελ. 17].</ref>
Οι νησίδες του συμπλέγματος (αναφερόμενες ως Πράσσο, Ακαμάτης, Πλατύ, Γάιδαρος, Τουρλίτης και Μεγάλο) συμπεριελήφθησαν 2000 στους τόπους ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, συνεπώς επάνω τους επιτρέπονται μόνο παραδοσιακές ασχολίες αγροτικού χαρακτήρα (όπως λ.χ. η μελισσοκομία) και απαγορεύονται οι νέες κατασκευές πλην φάρων ή κτισιμάτων προσαρμοσμένων στο περιβάλλον, που σχετίζονται με την εθνική άμυνα ή την επιστημονική έρευνα.<ref>[http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=1121160926 ΥΑ ΔΠΑ/10908/16-10-2000, ΦΕΚ 1323/Β/1-11-2000]</ref>
== Σημειώσεις ==
| |||