Μάχη του Φιλομήλιου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''μάχη του Φιλομηλίου''' ( λατινικοποιήθηκε ως '''Philomelium''' -, σύγχρονο Akşehir) του 1116 <ref>{{Cite book|title=A Chronology of the Crusades|first=Timothy|last=Venning|first2=Peter|last2=Frankopan|publisher=Routledge|isbn=9781317496427|year=2015|page=77|url=https://books.google.com/books?id=ubflCAAAQBAJ}}</ref> είναι μία σειρά συγκρούσεων επί σειρά ημερών μεταξύ ενός [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκού]] εκστρατευτικού στρατού υπό τον Αυτοκράτορα [[Αλέξιος Α΄ Κομνηνός|Αλέξιο Α΄ Κομνηνό]] και των δυνάμεων του [[Σουλτανάτο του Ρουμ|σουλτανάτου του Ρουμ]] υπό τον σουλτάνο [[Μαλίκ Σαχ (σουλτάνος του Ρουμ)|Μαλίκ Σαχ]]. Συνέβη κατά τη διάρκεια των [[Βυζαντινο-Σελτζουκικοί Πόλεμοι|Βυζαντινο-Σελτζουκικών πολέμων]]. Οι Σελτζουκικές δυνάμεις επιτέθηκαν στον Ρωμαϊκό στρατό πολλές φορές χωρίς αποτέλεσμα. Έχοντας υποστεί απώλειες στον στρατό του o Μαλίκ Σαχ κατά τη διάρκεια αυτών των επιθέσεων, ζήτησε ειρήνη.

Μετά την επιτυχία της [[Α΄ Σταυροφορία|Α΄ Σταυροφορίας]], οι Ρωμαϊκές ένοπλες δυνάμεις, με επικεφαλής τον [[Ιωάννης Δούκας (μέγας δουξ)|Ιωάννη Δούκα]] τον ''[[Μέγας δουξ|μεγάλο δούκα]]'' (ναύαρχο)'', ανακατέλαβαν την ακτογραμμή του Αιγαίου και μεγάλο μέρος του εσωτερικού της δυτικής Μ. Ασίας. Ωστόσο, μετά την αποτυχία της [[Σταυροφορία του 1101|Σταυροφορίας του 1101]], οι [[Δυναστεία των Σελτζούκων|Σελτζούκοι Τούρκοι]] και οι [[Ντανισμεντίδες|Δανισμενδίδες Τούρκοι]] ξανάρχισαν τις επιθετικές τους επιχειρήσεις εναντίον των [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ρωμαίων]]. Μετά τις ήττες τους, οι Σελτζούκοι υπό τον [[Μαλίκ Σαχ (σουλτάνος του Ρουμ)|Μαλίκ ΣάχΣαχ]] είχαν ανακτήσει τον έλεγχο της κεντρικής Μ. Ασίας, παγιώνοντας εκ νέου ένα βιώσιμο κράτος γύρω από την πόλη του [[Ικόνιο|Ικονίου]]. Ο αυτοκράτοραςΑυτοκράτορας [[Αλέξιος Α΄ Κομνηνός]], ηλικιωμένος και πάσχων από μία ασθένεια που αποδείχτηκε μοιραία, δεν μπόρεσε να αποτρέψει τις τουρκικές επιδρομές στις ανακτημένες περιοχές της Ρωμαϊκής Μ. Ασίας, αν και η προσπάθεια [[Πολιορκία της Νίκαιας (1113)|κατάληψης της Νίκαιας]] το 1113 ματαιώθηκε από τους Ρωμαίους. Το 1116 ο Αλέξιος Α΄ μπόρεσε να έρθει προσωπικά στο πεδίο και συμμετείχε σε αμυντικές επιχειρήσεις στη βορειοδυτική Μ. Ασία. Με τη βάση του στρατού του στο Λοπάδιον και αργότερα τη [[Αρχαία Νικομήδεια|Νικομήδεια]], επέτυχε να νικήσει τους Τούρκους που εισέβαλαν σε μία μικρή μάχη στο Ποιμανηνόν. <ref>Birkenmeier, p.78</ref> Αφού έλαβε ενισχύσεις στον στρατό του, ο Αλέξιος Α΄ αποφάσισε να προχωρήσει στην επίθεση. <ref>Birkenmeier, p.79</ref>

[[Αρχείο:Alexios_I_Komnenos.jpg|δεξιά|μικρογραφία|226x226εσ| Ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ Κομνηνός.]]

Ο Αλέξιος Α΄ αντιλήφθηκε ότι ένας σημαντικός στρατός των Σελτζούκων πλησίαζε από τα βόρεια και άρχισε την υποχώρησή του στη δική του επικράτεια. Ο στρατός του ξανάρχισε τον αμυντικό σχηματισμό του με τους πολίτες να συνοδεύουν τις αποσκευές στο κέντρο. Οι Τούρκοι, υπό τον αξιωματικό που ονομάζεταιονομαζόταν Mαναλούγκ, μπερδεύτηκαν αρχικά από τον Ρωμαϊκό σχηματισμό και δεν επιτέθηκαν με σθένος. Ωστόσο την επόμενη ημέρα έφθασε ο σουλτάνος [[Μαλίκ Σαχ (σουλτάνος του Ρουμ)|έφτασε ο σουλτάνος Μαλίκ Σάχ]] και οι Ρωμαίοι δέχτηκαν σοβαρή επίθεση. <ref>Komnene, ed. </ref> Οι Τούρκοι πραγματοποίησαν ταυτόχρονη επίθεση στην εμπροσθοφυλακή και στην οπισθοφυλακή του Ρωμαϊκού στρατού. Το Ρωμαϊκό ιππικό έκανε δύο αντεπιθέσεις, η πρώτη φαίνεται να ήταν ανεπιτυχής. <ref>Komnene, ed. </ref> Μία άλλη αντεπίθεση ήταν πιο τυχερή, με επικεφαλής τον [[Νικηφόρος Βρυέννιος ο Νεότερος|Νικηφόρο Βρυέννιο]] τον Νεότερο]] (σύζυγο της Άννας Κομνηνής και γαμπρό του Αλεξίου Α΄), αρχηγό της Ρωμαϊκής δεξιάς πτέρυγας: έσπασε εκείνο το τμήμα της τουρκικής δύναμης με επικεφαλής τον σουλτάνο, το οποίο μετά στράφηκετράπηκε σε φυγή. Ο Mαλίκ Σαχ γλίτωσε ελάχιστα τη σύλληψη. <ref>Komnene, ed. </ref> Οι Σελτζούκοι έκαναν τότε νυχτερινή επίθεση, αλλά οι Ρωμαϊκές διαθέσεις τούς απογοήτευσαν και πάλι. Την επόμενη ημέρα ο Μαλίκ ΣάχΣαχ επιτέθηκε ξανά, και τα στρατεύματά του περικύκλωσαν πλήρως τον Ρωμαϊκό στρατό από όλες τις πλευρές. Οι Τούρκοι αποκρούστηκαν για άλλη μία φορά με απώλειες, χωρίς να έχουν καταφέρει τίποτε. Την επόμενη ημέρα ο Μαλίκ Σαχ έστειλε στον Αλέξιο Α΄ προτάσεις για ειρήνη. <ref>Komnene, ed. </ref> <ref>Birkenmeier, p.79 footnote</ref>

Ο Αλέξιος και ο Μαλίκ Σάχ συναντήθηκαν, και ο Αλέξιος Α΄ έριξε τον δικό του ακριβό μανδύα στους ώμους του σουλτάνου. ΜίαΣύναψαν ειρήνη, που περιλάμβανε δέσμευση του Mαλίκ Σαχ να σταματήσει τις τουρκικές επιδρομές και έγινε αποδεκτή από τον σουλτάνο σε κάποιο μέτρο, σε μεγάλο βαθμό θεωρητικά, η εξάρτηση (υποτέλεια) από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα. Η Άννα Κομνηνή καταγράφει ότι η συνθήκη ειρήνης περιελάμβανε μίατη δέσμευση του Μαλίκ Σαχ να εκκενώσει τη Μ. Ασία, αλλά αυτό είναι ακραίαπολύ απίθανο και πρέπει να αντιπροσωπεύει υπερβολή από την πλευρά της. <ref>Komnene pp. 487-488</ref> Η εκστρατεία ήταν αξιοσημείωτη για το υψηλό επίπεδο πειθαρχίας, που έδειξε ο Ρωμαϊκός στρατός. Ο Αλέξιος Α΄ είχε αποδείξει ότι μπορούσε να περάσει ατιμώρητα τον στρατό του μέσω τουρκοκρατούμενου εδάφους. <ref>Birkenmeier, pp. 79-80</ref> Το αντίστροφο που υπέστηέπαθε ο Mαλίκ Σαχ στο Φιλομήλιον και η επακόλουθη απώλεια κύρους, πιθανότατα συνέβαλαν στο τέλος του καθώς σύντομα καθαιρέθηκε, τυφλώθηκε και τελικά δολοφονήθηκε από τον αδελφό του [[Μεσούντ Α΄|Mασούντ]]. <ref>Komnene, pp. 488-491</ref> Το τέλος του Αλεξίου Α΄ το 1118 σήμαινε ότι η φιλοδοξία να ανακαταλάβει όλη τη Μ. Ασία είχε αφεθεί στον 31χρονο γιο του, [[Ιωάννης Β΄ Κομνηνός|Ιωάννη Β΄ Κομνηνό]].