Μελέτιος Καλαμαράς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
π. Μελέτιος |
|||
Γραμμή 44:
==Διάκονος (1954-1959)==
Στις 28 Δεκεμβρίου του 1954, σε ηλικία 21 ετών, αφιερώθηκε και θεσμικά στον Χριστό γενόμενος μοναχός στην [[Ιερά Μονή Βελανιδιάς|Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βελανιδιάς Μεσσηνίας]], μετά τη σχετική ευχή του μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομου Δασκαλάκη. Ο πανέξυπνος επίσκοπος αναγνώρισε τις ικανότητες του Μελετίου και τον χειροτόνησε διάκονο αμέσως μετά, ενώ ήταν ακόμη στο μοναστήρι. Οι λίγοι κολλυβαδικοί απόμαχοι καλόγηροι του μοναστηριού, ο ηγούμενος Αλέξανδρος, ο Αμβρόσιος, ο Πολύκαρπος, ο αγαπημένος του Ιερώνυμος και ο Παγκράτιος, προετοίμασαν το σκάμα για τον νεαρό τότε π. Μελέτιο. Ήδη γνώριζε όλες τις μορφές της αρχαίας Ελληνικής, τόσο τέλεια, ώστε να μπορεί να γράφει στα αρχαία ελληνικά μία πρόταση, δύο σελίδες. Μίλαγε τα [[Λατινική γλώσσα|Λατινικά]] σαν μητρική γλώσσα, καταλάβαινε άριστα τα [[Ρωσική γλώσσα|Ρωσικά]], [[Γαλλική γλώσσα|Γαλλικά]], [[Γερμανική γλώσσα|Γερμανικά]] και [[Αγγλική γλώσσα|Αγγλικά]] και ως εκ τούτου ο Χρυσόστομος τον πήρε από το μοναστήρι και τον έφερε, το 1957, στην Καλαμάτα.<ref>Βλ. Stephen R. Lloyd-Moffett, ''Beauty for Ashes'', σελ. 42-44.</ref>
==Πρεσβύτερος (1959-1980)==
[[Αρχείο:Meletios Kalamaras 1960.jpg|thumb|200 px|<center>Ο πατήρ Μελέτιος όταν ήταν<br>ιερέας στην Καλαμάτα]]
Ενώ ήταν ακόμη διάκονος, ο π. Μελέτιος κλήθηκε να κηρύξει τον λόγο του Θεού στη Μητρόπολη Μεσσηνίας. Ήταν ιεροκήρυκας στην [[Καλαμάτα]] από το 1957 μέχρι το 1967. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στις 20 Αυγούστου 1959 από τον Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο Α΄, τον οποίο ακολούθησε. Στην Καλαμάτα η ζωή του συνδυάστηκε με την πελώρια προσωπικότητα που ήδη κυριαρχούσε στην πόλη, τον πατέρα [[Ιωήλ Γιαννακόπουλος|Ιωήλ Γιαννακόπουλο]] (1901-1966) και τον μικρασιάτη κληρικό π. [[Αγαθάγγελος Μιχαηλίδης|Αγαθάγγελο Μιχαηλίδη]] (1908-1991), πρωτοσύγκελλο, τότε, του μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσοστόμου. Μετά την κοίμηση του π. Ιωήλ, ο π. Αγαθάγγελος θα γινόταν η αιτία να βρεθεί ο π. Μελέτιος μαζί του, κατ’ αρχάς στη [[Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης|Μονή Πεντέλης]] και στη συνέχεια στο Γραφείο Διορθοδόξων και Διεκκλησιαστικών Σχέσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, όπου υπηρέτησε ως γραμματέας μέχρι το 1980.
Στην Αθήνα ήταν εφημέριος του ναού του Αγίου Ελευθερίου, [[Γκύζη]], κοντά στη [[Λεωφόρος Αλεξάνδρας|λεωφόρο Αλεξάνδρας]]. Στο υπερώο του ναού εξομολογούσε κάθε Τετάρτη και Σάββατο. Οι ιερείς του ναού έτρεφαν ιδιαίτερη αγάπη προς τον π. Μελέτιο, καθώς τους σεβόταν, δεν ζητούσε τίποτε από αυτούς, δεν παρεμβαλλόταν «στα πόδια τους» και αναβάθμιζε την ποιότητα της ποιμαντικής ατμόσφαιρας. Στη γειτονική στο σπίτι του (στην οδό Κ. Σάββα 1, στα [[Πατήσια]]) Φοιτητική Εστία Πατησίων διοργάνωνε συναντήσεις με φοιτητές και έκανε τους Χαιρετισμούς της [[Μεγάλη Τεσσαρακοστή|Μεγάλης Σαρακοστής]] στο παρεκκλήσι της Εστίας. Πολλοί νεαροί φοιτητές και από τον ναό και από την Εστία εξομολογούνταν σε αυτόν, αρκετοί από τους οποίους αποτέλεσαν την αρχική ζύμη της Μονής Προφήτου Ηλιού στα Φλάμπουρα της Πρέβεζας.
Γραμμή 55:
==Επίσκοπος (1980-2012)==
Την 26 Φεβρουαρίου 1980 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος εξέτασε τρεις υποψηφίους για τη χηρεύουσα θέση της Μητροπόλεως Νικοπόλεως και Πρεβέζης: Τον αρχιμανδρίτη [[Ιάκωβος Παχής|Ιάκωβο Παχή]], μετέπειτα μητροπολίτη Αργολίδος, τον αρχιμανδρίτη [[Φιλάρετος Βιτάλης|Φιλάρετο Βιτάλη]], πρωτοσύγκελλο τότε της μητροπόλεως Νικοπόλεως και Πρεβέζης και τον αρχιμανδρίτη π. Μελέτιο Καλαμαρά. Εξέλεξαν τον τελευταίο ως επόμενο μητροπολίτη Νικοπόλεως και Πρεβέζης.
Χειροτονήθηκε [[επίσκοπος]] το Σάββατο, 1η Μαρτίου 1980, στην ενορία του, τον Άγιο Ελευθέριο [[Γκύζη]], στην Αθήνα, παρουσία έντεκα επισκόπων από την Εκκλησία της Ελλάδος, του Μητροπολίτη Νουβίας και του Αρχιεπισκόπου Σινά.<ref>Βλ. Stephen R. Lloyd-Moffett, ''Ομορφιά από τις στάχτες'', σελ. 78.</ref>
Γραμμή 73:
* Να καθιερωθεί υπόδειγμα μοναστικής ζωής.<ref>Βλ. Stephen R. Lloyd-Moffett, ''Ομορφιά από τις στάχτες'', Πρέβεζα, 2015, σελ. 93-137.</ref>
Όλα τα χρόνια της διακονίας του στη μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης «συνέπασχε τοις αμαρτάνουσι» και τους αλίευε με τον Σταυρό, στον οποίο έβλεπαν ότι ήταν καρφωμένος. Δεν πρότεινε, απλώς τον Σταυρό. Τον έδειχνε με τη δική του σταύρωση. Ίσχυσε, έτσι, για τον π. Μελέτιο το κοντάκιον του [[Ρωμανός ο Μελωδός|Ρωμανού του Μελωδού]]: «Πέτρε φιλεῖς με; Ποίει ἅ λέγω, ποίμανέ μου τήν ποίμνην καί φίλει οὕς φιλῶ, συμπάσχων τοῖς ἁμαρτάνουσιν ὅρα μου τήν πρός σέ εὐσπλαγχνίαν καί τῷ σταυρῷ ἁλιεύειν, διδάχθητι».<ref>Βλ. Paul Maas & Constantine A. Trypanis (Επιμ.), ''Sancti Romani Melodi Cantica Genuina'', Οξφόρδη, 1963, σελ. 244.</ref>
Είχε ετοιμότητα πνεύματος και το σωστό «τάιμινγκ» για το αστείο, αλλά ήταν πάντα σοβαρός στα θέματα της πίστεως και στα καθήκοντα που του είχαν ανατεθεί. Αναγνώριζε τη βαρύτητα του υψηλού αξιώματος του ποιμένα των πιστών και διαδόχου των Αποστόλων, αλλά βάδιζε ταπεινά ανάμεσα στους ανθρώπους, χωρίς καμία προσποίηση. Ήταν εξοικειωμένος με δέκα γλώσσες και είχε γράψει πραγματείες υψηλού θεολογικού επιπέδου, ποτέ όμως δεν επεδείκνυε τις γνώσεις του και στον λόγο του προτιμούσε την απλότητα. Ήταν εξαιρετικά ασκητικός και ηθικά πειθαρχημένος, έδειχνε όμως συμπάθεια και ανεκτικότητα σε όσους συναντούσε. Αποστρεφόταν την πολιτική και οικονομική δραστηριότητα, αλλά τις χειριζόταν με διορατικότητα όταν μέσα από αυτές επρόκειτο να ωφεληθεί πνευματικά ο λαός. Στον επίσκοπο Μελέτιο τα χαρακτηριστικά αυτά συνυπήρχαν με σπάνιο τρόπο.<ref>Βλ. Stephen R. Lloyd-Moffett, ''Ομορφιά από τις στάχτες'', Πρέβεζα, 2015, σελ. 44-45.</ref>
Γραμμή 79:
==Μελέτιος και Μοναστική ζωή==
[[Αρχείο:Monastery Zalongo 1998.jpg|thumb|150 px|<center>Το μοναστήρι του Ζαλόγγου (κάτω)<br>και το Μνημείο των Σουλιωτισσών (πάνω)]]
Σε όλη του τη ζωή ο π. Μελέτιος υπήρξε πραγματικός μοναχός. Ερχόμενος στην Πρέβεζα και έχοντας την ευθύνη της Ιερωσύνης για τη Μητρόπολη Πρεβέζης, αυτονόητα συνειδητοποίησε την ανάγκη του μοναχισμού, ως έκφραση της γνησιότητας και της ελευθερίας της Εκκλησίας του Χριστού από τα συμβατικά και εποχιακά σχήματα. Κοντά του ζούσαν μια δεκάδα ήδη μοναχών, αλλά και άλλων προτιθεμένων να μονάσουν. Στη Μητρόπολη δεν υπήρχε μοναχισμός ανδρικός και η γυναικεία μονή του Ζαλόγγου είχε στα σπλάχνα της μία και μόνη ηλικιωμένη μοναχή.<ref>Βλ. ''Μελέτιος Μητροπολίτης Νικοπόλεως & Πρεβέζης (1980-2012). Αποκαλυπτήρια προτομής του'', Πρέβεζα, 2021, σελ. 7.</ref>
====Μονή Ζαλόγγου====
Ο π. Μελέτιος ξεκίνησε το έργο αναγεννήσεως του μοναχισμού στην Μητρόπολη Νικοπόλεως & Πρεβέζης από την [[Καμαρίνα Πρέβεζας#Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου Ζαλόγγου|Ιερά Μονή Ζαλόγγου]]. Ήρθαν από την Αθήνα τρεις πνευματικές του θυγατέρες, οι οποίες ανέλαβαν θυσιαστικά να αναζωογονήσουν έναν τόπο προσευχής, αφιερώσεως και ελευθερίας, ο οποίος είχε συγχρόνως μια πελώρια εθνική φόρτιση από τη [[Καμαρίνα Πρέβεζας#"Ο χορός του Ζαλόγγου"|θυσία των Σουλιωτισσών]]. Οι γυναίκες αυτές είχαν ήδη ασκηθεί στον θυσιαστικό τρόπο ζωής, εργαζόμενες ως αδελφές νοσοκόμες στον [[Νοσοκομείο Ευαγγελισμός|«Ευαγγελισμό»]], για περισσότερο από μία εικοσιπενταετία. Έτσι, ο μοναχισμός, που είναι η θυσιαστική παραίτηση και από τα επιτρεπόμενα (γάμος, χρήματα, προσωπικές επιλογές / παρθενία, ακτημοσύνη, υπακοή), έγινε, με την καθοδήγηση του π. Μελετίου,
ευκολότερη απόφαση για αυτές. Σιγά-σιγά, γύρω τους μαζεύτηκαν και άλλα πρόσωπα και το Μοναστήρι του Ζαλόγγου αριθμεί ήδη δεκαπέντε μοναχές.
====Μονή Προφήτου Ηλία και Τιμίου Προδρόμου====
[[Αρχείο:Monastery St Elias St John Babtist 2010.jpg|thumb|left|150 px|<center>Το καθολικό της μονής προφήτου Ηλία και Τιμίου Προδρόμου]]
Μέσα στην πρώτη δεκαετία της διακονίας του στην Πρέβεζα, έγινε καταφάνερη η ανάγκη και μιας ανδρικής μονής. Υπήρχαν, τότε, ήδη γύρω του είκοσι μοναχοί, που ταλαιπωρούνταν σε συνθήκες διαβίωσης καθόλου μοναχικές. Ο π. Μελέτιος ήξερε ότι ζούμε σε μια κοινωνία βαθιά ατομικιστική και κομφορμιστική και ο αγώνας του μοναχού είναι να ελευθερωθεί και από τα δύο, χωρίς να φοβάται την περιφρόνηση ή την καταδίκη. Όντας ο ίδιος ελεύθερος από την αγωνία της γνώμης των άλλων, αυτό δίδασκε στους μοναχούς και με τον τρόπο του και με τα λόγια του. Το 1986, αφού ολοκλήρωσε την κατασκευή του Πνευματικού Κέντρου της Μητρόπολης στην Πρέβεζα, επί της οδού Χρήστου Κοντού 74, στον χώρο όπου παλαιότερα ήταν η οικία του μητροπολίτη, απόφαση του π. Μελετίου ήταν η ανέγερση μιας αντρικής μονής.
Δεκαπέντε χιλιόμετρα βόρεια της Πρέβεζας, δίπλα από το χωριό Φλάμπουρα, δημιουργήθηκε η Ιερά Μονή των αγίων [[Προφήτης Ηλίας|Προφήτη Ηλία]] και [[Ιωάννης ο Βαπτιστής|Ιωάννη του Βαπτιστή]]. Με την ανέγερση στοιχειωδών συνθηκών διαβίωσης, άρχισε η ζωή και η λειτουργία της μονής, το 1991, με τα συνήθη άγχη και τις πιέσεις συνύπαρξης με άλλους, εξ ίσου ανεπαρκείς Χριστιανούς. Ένα μοναστήρι δεν είναι ποτέ ένα «κλουβί με αγγελούδια» αλλά μια κυψέλη εργατών της Βασιλείας του Θεού που αγωνίζονται «να ξεφορτωθούν» το κεντρί τους. Η αγιότητα, βεβαίως, δεν χωράει μίμηση ανθρώπινη. Μόνον τον Χριστό κληθήκαμε να μιμηθούμε. Δεν πρόκειται να γίνω άγιος αντιγράφοντας τη διαδρομή που βάδισε κάποιος άλλος. Στο μοναστήρι που δημιούργησε ο π. Μελέτιος είκοσι τέσσερις μοναχοί προσπαθούν να μάθουν τη μίμηση του Χριστού συνειδητοποιώντας και ότι, στον δύσκολο αυτόν δρόμο, είναι απαράδεκτο να υποδεικνύεις λύσεις θεμάτων άλλων, αποφεύγοντας τη δύσκολη οδό της δικής σου αλλαγής.<ref>Βλ. ''Μελέτιος Μητροπολίτης Νικοπόλεως & Πρεβέζης (1980-2012). Αποκαλυπτήρια προτομής του'', Πρέβεζα, 2021, σελ. 8.</ref>
Γραμμή 94:
Με τη γλωσσική αλλαγή που επήλθε μετά τη [[Στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα (1967 - 1974)|δικτατορία]], η δημοτική έγινε γλώσσα του κράτους. Με τη γλωσσική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1976 δημιουργήθηκε παράλληλα και το νομικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο ώστε σταδιακά οι νεότερες γενιές να μη κατανοούν τη γλώσσα των Ακολουθιών, των [[Μυστήριο (Ορθόδοξη εκκλησία)|Μυστηρίων της Εκκλησίας]] και της [[Θεία Λειτουργία|Θείας Λειτουργίας]].
Ο π. Μελέτιος, μετά την εκλογή του σε επίσκοπο το 1980, σύντομα κατάλαβε ότι η γλώσσα γινόταν φραγμός στη δυνατότητα λογικής παραμονής στον λατρευτικό χώρο ([[ναός|ναό]]) και αδυναμία προσευχής των Χριστιανών. Έχοντας την ευθύνη έναντι των πιστών και με στόχο την κατανόηση των λειτουργικών κειμένων από τους σημερινούς Χριστιανούς, ξεκίνησε να αποδίδει στη νεοελληνική γλώσσα τις ευχές του [[Αγιασμός|μεγάλου Αγιασμού]] και του Συνοδικού της [[Κυριακή της Ορθοδοξίας|Κυριακής της Ορθοδοξίας]] κατ’ αρχάς και στη συνέχεια των μυστηρίων του [[Βάπτισμα (Χριστιανισμός)|Βαπτίσματος]], του [[Γάμος#Η_ορθόδοξη_Εκκλησία|Γάμου]] και της [[Θεία Ευχαριστία|Θείας Ευχαριστίας]]. Για τον σκοπό αυτόν εκδόθηκαν αργότερα και βιβλιαράκια με τις Θείες Λειτουργίες στη νεοελληνική. Στη μητρόπολή του, μετά το 1990, οι ιερείς είχαν την ευχέρεια να επιλέξουν για την ενορία τους να τελούν τη Θεία Ευχαριστία στη νεοελληνική και φυσικά σε αυτό τους προέτρεπε, χωρίς ποτέ να το επιβάλλει.<ref>Βιογραφικό Μελετίου, μητροπολίτου Νικοπόλεως & Πρεβέζης (1980-2012), που εκδόθηκε για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στην Πρέβεζα, Ιούνιος 2021.</ref>
Για την απόφασή του αυτή κατακρίθηκε από πολλούς ιεράρχες και κλήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις στην [[Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος|Ιερά Σύνοδο]],<ref>Βλ. και [https://www.agnikolaos.gr/articles/184-o-nikopoleos-meletios Βασίλειος Ε. Βολουδάκης, «Ο Νικοπόλεως Μελέτιος. Μια σπάνια εκκλησιαστική μορφή.»]</ref> στην οποία ευθαρσώς υποστήριξε ότι ως επίσκοπος είναι υπεύθυνος για το ποίμνιό του και τίποτε δεν εμποδίζει την χρήση της ομιλούμενης γλώσσας στα λειτουργικά κείμενα για τις πνευματικές ανάγκες ενός συγκεκριμένου ποιμνίου, πράγμα που η Σύνοδος απεδέχθη.<ref>Βλ. άρθρο της Μαρίας Αντωνιάδου στο [[Το Βήμα|Βήμα]] της 15ης Απριλίου 2010, με τίτλο: [https://www.tovima.gr/2010/04/15/politics/apologia-mitropoliti-gia-ta-nea-ellinika/ «Απολογία μητροπολίτη για τα Νέα Ελληνικά!»] (πρόσβαση: 10 Ιουνίου 2021)</ref> Μετά τον θάνατό του, όμως, τον Ιούνιο του 2012, τόσο ο [[Ιγνάτιος Δ΄ Αλεξίου|τοποτηρητής επίσκοπος]] όσο και ο [[Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης Χρυσόστομος|επόμενος μητροπολίτης]] απαγόρευσαν τη χρήση της νεοελληνικής στα λειτουργικά δρώμενα της μητρόπολης Πρεβέζης.
Το θέμα της γλώσσας, το οποίο ο π. Μελέτιος έγκαιρα είδε και έλυσε προ εικοσαετίας στη μητρόπολή του, αντιμετωπίζεται, πλέον, σε κάποιες επισκοπές με ελευθερία επιλογής από κάθε ενορία.<ref>Βιογραφικό Μελετίου, μητροπολίτου Νικοπόλεως & Πρεβέζης (1980-2012), που εκδόθηκε για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στην Πρέβεζα, Ιούνιος 2021.</ref>
==Μελέτιος και 666==
Γραμμή 111:
== Συγγράμματά του==
Ο π. Μελέτιος Καλαμαράς συνέγραψε μεγάλο αριθμό έργων, άρθρων και επιστημονικών κειμένων και μετέφρασε αρκετά κείμενα από τα ρωσικά και αγγλικά.
===Εκδοθέντα βιβλία===
| |||