Αρτεμισία Μεσσηνίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Αρτεμισία''',<ref name=":0">{{Cite web|url=https://greece.terrabook.com/el/messinia/page/artemisia/|title=Αρτεμισία - Μεσσηνία|website=Terrabook|language=el-GR|accessdate=2020-04-09}}</ref> ή παλιότερα '''Τσερνίτσα''', είναι ένα από τα χωριά της Καλαμάτας στο βορειοδυτικό [[Ταΰγετος|Ταΰγετο]] (περίπου στο μέσο της διαδρομής Καλαμάτας - Σπάρτης).

Στην αρχαιότητα στην περιοχή αυτή βρισκόταν ο οικισμός Δενθάλιοι. Ο οικισμός αυτός ανήκε στην [[Δενθαλιάτιδα]] χώρα (η οποία περιλάμβανε τα χωριά του [[Δήμος Αλαγωνίας|τέως Δήμου Αλαγωνίας]]) <ref>Αντώνιος Νικολ. Μασουρίδης:, ''Αλαγονιακά'', [[1936]] σελ. 13-19.</ref><ref>[Γεώργιος Πετράκος:, ''Δυτικά στον Ταΰγετο'', Τόμος Ι, [[2002]], σελ. 28-34].</ref><ref>[Αγησίλαος Κων/νου Καλαμαράς:, ''Αλαγονία και Αλαγόνιοι'', Τόμος Α', [[2001]], σελ. 73-90].</ref>

Με τον εποικισμό των Σλάβων μετονομάστηκε σε Τσερνίτσα<ref>Αντώνιος Νικολ. Μασουρίδης:, ''Αλαγονιακά'', [[1936]], σελ. 50-56.</ref><ref>Αγησίλαος Κων/νου Καλαμαράς:, ''Αλαγονία και Αλαγόνιοι'', Τόμος Α', [[2001]], σελ. 115-121.</ref><ref>Γεώργιος Πετράκος:, ''Δυτικά στον Ταΰγετο'', Τόμος Ι, [[2002]], σελ. 43-47.</ref> και αποτέλεσε μία από τις δύο κοινότητες, που έπαιξαν τον ρόλο της πρωτεύουσας του τότε Δήμου Αλαγωνίας.

Από αρχαιοτάτων χρόνων<ref>Αντώνιος Νικολ. Μασουρίδης:, ''Αλαγονιακά'', [[1936]], σελ. 15-42.</ref><ref>Αγησίλαος Κων/νου Καλαμαράς:, ''Αλαγονία και Αλαγόνιοι'', Τόμος Α', 2001, σελ. 31-47.</ref> μέχρι την περίοδο των [[Μεσσηνιακοί πόλεμοι|Μεσσηνιακών Πολέμων]] στον βόρειο δυτικό Ταΰγετο αναφέρεται να υπήρχε μόνο ο οικισμός Λίμναι στη θέση Βόλιμνος της ευρύτερης περιοχής της Ρογκοζωνίτσας, ο οποίος υπαγόταν στη Μεσσηνία. Μετά τη λήξη του [[Δεύτερος Μεσσηνιακός Πόλεμος|2^ου Μεσσηνιακού πολέμου]] (659 π.Χ.) και την επικράτηση των Λακεδαιμονίων, ο οικισμός διαλύθηκε και άρχισε η δημιουργία του οικισμού της Κάτω Χώρας, ο οποίος αρχικά ανήκε στην Λακωνία και μετά στην Μεσσηνία (λόγω έλλειψης σημαντικών και αξιόπιστων πηγών ο ακριβής χρόνος δημιουργίας της Κάτω Χώρας μας είναι άγνωστος).

Οι πρώτες αναφορές για την Αρτεμισία βρίσκονται στους στίχους του [[Όμηρος|Ομήρου]], αφού η Αρτεμισία και συγκεκριμένα η Κάτω Χώρα και ο Μελές βρίσκονται στην θέση του αρχαίου οικισμού ''Δενθάλιοι'' της αρχαίας ''[[Δενθαλιάτιδα|Δενθαλιάτιδας Χώρας]]'', με τα πλούσια αμπέλια και το περίφημο κρασί, το ''Δένθη''<ref>{{Cite web|url=http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Athenaeus/1C*.html|title=LacusCurtius • Athenaeus — Deipnosophistae, Book I.24B‑34E|website=penelope.uchicago.edu|accessdate=2020-04-09}}</ref>. Την ίδια περίοδο, ίσως και παλιότερα, υπάρχει ο οικισμός ''Λίμναι'' στην περιοχή του ''Βόλιμνου''<ref>[...] ἔστι δὲ ἐν τῇ μεσογαίῳ κώμη Καλάμαι καὶ Λίμναι χωρίον: ἐν δὲ αὐτῷ Λιμνάτιδος ἱερόν ἐστιν Ἀρτέμιδος...{{ws|[[s:Μεσσηνιακά|Παυσανία ''Ελλάδος Περιήγησις'', Βιβλίο Δ', 31,3]]}}</ref>. Εκεί βρισκόταν το [[Ιερό της Λιμνάτιδος Αρτέμιδος (Βόλυμνος)|Ιερό της Λιμνάτιδος Αρτέμιδος]], το οποίο αποτελούσε θρησκευτικό κέντρο για [[Νομός Μεσσηνίας|Μεσσήνιους]] και [[Αρχαία Σπάρτη|Λακεδαιμόνιους]], με πιστούς από ολόκληρη την [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]]. Επειδή αυτό αποτελούσε ιερό χώρο στα σύνορα της [[Μεσσηνία]]ς και της [[Λακωνία|Λακωνικής]], απετέλεσε και σημείο τριβής και αφορμή έναρξης των Μεσσηνιακών πολέμων.

Από το 25 μ.χ. μέχρι τον 8^ο αιώνα μ.Χ. ο οικισμός της Κάτω Χώρας ανήκε στην Δενθαλιάτιδα Χώρα η οποία υπαγόταν στη Μεσσηνία, ενώ από το 31 π.χ. μέχρι το 25 μ. χΧ. υπαγόταν στη Λακωνία.

Τον όγδοο μ.Χ. αιώνα επί αυτοκράτορα του Βυζαντίου [[Κωνσταντίνος Ε΄|Κωνσταντίνου Ε΄]] ''(Κοπρώνυμος)'', με την κάθοδο των [[Σλάβοι|Σλάβων]] στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] <ref>Αντώνιος Νικολ. Μασουρίδης:, ''Αλαγονιακά'', [[1936]], σελ. 56-80.</ref> <ref>Αγησίλαος Κων/νου Καλαμαράς:, ''Αλαγονία και Αλαγόνιοι'', Τόμος Α', [[2001]], σελ. 95-140.</ref>, τα χωριά του Ταϋγέτου δέχτηκαν σημαντικό νέο πληθυσμό και πήραν [[σλαβικές γλώσσες|σλαβικά]] ονόματα. Το χωριό ονομάστηκε Τσερνίτσα, ''που σημαίνει περιοχή με πολλές μουριές,'' και η περιοχή της αρχαίας Δενθαλιάτιδας, μετονομάζεται από τους Σλάβους [[Μηλιγγοί|Μηλιγγούς]] σε Κουτσαβές, ή Κουτσαβά και δημιουργήθηκαν έξι χωριά, με κατεύθυνση από Βορρά προς Νότο: Μεγάλη Αναστάσοβα (σημ. Νέδουσα), Σίτσοβα, Μικρή Αναστάσοβα, Τσερνίτσα, Λαδά και Καρβέλι. Τα χωριά αυτά είχαν ως πρόθεμα την λέξη Κουτσαβά, το οποίο σημαίνει περιοχή και οι κάτοικοι ονομάζονταν Κουτσαβίτες, ονομασίες οι οποίες άτυπα χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα. Τα χωριά Καρβέλι και Λαδά χρησιμοποιούσαν το πρόθεμα Κουτσαβά ακόμα και μετά την ίδρυση του Νέου Ελληνικού Κράτους.

Κατά την περίοδο της [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|Τουρκοκρατίας]] <ref>Αντώνιος Νικολ. Μασουρίδης:, ''Αλαγονιακά'', [[1936]], σελ. 81-111.</ref> <ref>Αγησίλαος Κων/νου Καλαμαράς:, ''Αλαγονία και Αλαγόνιοι'', Τόμος Α', [[2001]], σελ. 141-228.</ref>, τα Πισινά Χωριά εξακολούθησαν να ανήκουν στο [[πασαλίκι]] του [[Εγιαλέτι του Μοριά|Μυστρά]]. Το Πασαλίκι του Μυστρά ήταν το μεγαλύτερο, τόσο σε έκταση όσο και σε πληθυσμό, αλλά και το πλουσιότερο από όλα τα Πασαλίκια του Μοριά. Το γεγονός αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο [[πασάς]] του Μυστρά να μην ασχολείται ιδιαίτερα με τα άγονα Πισινοχώρια και οι σκληροτράχηλοι ορεινοί αυτοί βιοπαλαιστές, αποδεχόμενοι το καθεστώς της Διοίκησης κάθε χωριού από τους [[Προεστοί|Κοτζαμπάσηδες]] ([[Δημογέροντας|Δημογέροντες]]), κατά τα πρότυπα της [[Μάνη|Μάνης]], κατάφεραν να απολαμβάνουν ένα καθεστώς ημιαυτονομίας, το λεγόμενο  «κοινοτικό προνόμιο». Σε αυτή την περίπτωση πλήρωναν λιγότερους φόρους και γλίτωναν διάφορες καταπιέσεις από τον Πασά του Μυστρά.

Τα κτίσματα της ιστορικής Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στο Μελέ <ref>Αντώνιος Νικολ. Μασουρίδης:, ''Αλαγονιακά'', [[1936]], σελ. 177-184.</ref> <ref>Γεώργιος Πετράκος:, ''Δυτικά στον Ταΰγετο'', Τόμος Ι, [[2002]], σελ. 24-56.</ref> <ref>Αγησίλαος Κων/νου Καλαμαράς:, ''Αλαγονία και Αλαγόνιοι'', Τόμος Α', [[2001]], σελ. 289-298.</ref> απέχουν 800 μέτρα ασφαλτοστρωμένου δρόμου από το χωριό, κάτω από το φυσικό φρούριο Μελέ στην Βόρεια πλευρά του Λυκούριου όρους (πρόβουνου του Ταϋγέτου), όπου υπάρχουν ερείπια από τη Μεσαιωνική σχολή Μελέ και τα Δημάκεια Εκπαιδευτήρια, στα οποία δίδαξαν σπουδαίοι καθηγητές και ιεράρχες και φοίτησαν μεγάλα ονόματα όπως ο [[Εμμανουήλ Μπενάκης|Μπενάκης]], ο Μελετόπουλος κ.ά. Κατάλοιπο εκείνων των εκπαιδευτηρίων είναι το σημερινό σχολείο της Αρτεμισίας, στο οποίο πλέον δε φοιτούν μαθητές και χρησιμοποιείται για διάφορες εκδηλώσεις.

Η Κάτω Χώρα, όπου υπάρχουν αξιόλογα μνημεία, με ερείπια από παλαιά κτίσματα <ref>Γεώργιος Πετράκος:, ''Δυτικά στον Ταΰγετο'', Τόμος ΙΙ, [[2005]], σελ. 172.</ref>.

Στο [[Ιερό της Λιμνάτιδος Αρτέμιδος (Βόλυμνος)|Βόλιμνο]] υπάρχουν ερείπια του ναού της Λιμνάτιδας [[Άρτεμις|Αρτέμιδας]] <ref>Αντώνιος Νικολ. Μασουρίδης:, ''Αλαγονιακά'', [[1936]], σελ. 23-35.</ref> <ref>Γεώργιος Πετράκος:, ''Δυτικά στον Ταΰγετο'', Τόμος Ι, [[2002]], σελ. 28-33.</ref> <ref>Αγησίλαος Κων/νου Καλαμαράς:, ''Αλαγονία και Αλαγόνιοι'', Τόμος Α', [[2001]], σελ. 64-65.</ref>. Από εκεί ξεκίνησαν οι πολύχρονοι Μεσσηνιακοί πόλεμοι, που κατέληξαν στην κατάληψη των Μεσσηνίων από τους [[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιάτες]]. Η πρώτη πόλη που υποτάχθηκε ήταν η [[Άνθεια (αρχαία πόλη)|Άνθεια]], το προπύργιο της Μεσσηνίας προς τη Λακεδαίμονα στην σημερινή [[Δήμος Θουρίας|Θουρία]]. Ο έφορος αρχαιοτήτων ελληνιστής [[Λουδοβίκος Ρος]], επισκέφτηκε το [[1838]] τον αρχαιολογικό χώρο στον [[Δενθαλιάτιδα|Βόλιμνο]] και άφησε τις μαρτυρίες του σε ειδική αναφορά.

Το πέτρινο εξάτοξο γεφύρι στη θέση Άγιος Πολύκαρπος [http://agpelop.blogspot.com/2014/07/blog-post.html "Άγιος Πολύκαρπος"] ή "Λαγού χάνι" ή ποταμιά"Ποταμιά". Είναι πανέμορφο εντυπωσιακό γεφύρι με ομοιόμορφα και ισομεγέθη τόξα χτισμένο το 1901 με την χαρακτηριστική γκρίζα πέτρα της περιοχής, μοναδικό στην Πελοπόννησο σύμφωνα με εκτίμηση του υπευθύνου καταγραφής τεκμηρίωσης πέτρινων γεφυριών Πελοποννήσου Θ. Χαμάκου, στις 14-3-2014.

Τα νέα αυτά παιδιά, το καλοκαίρι του 2020, έχτισαν ένα όμορφο, σύγχρονο κτίριο σούπερ μάρκετ, διαθέτοντας μεγάλη πικοιλίαποικιλία τροφίμων και άλλων καταναλωτικών ειδών, με τιμές Καλαμάτας, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών των κατοίκων της περιοχής.

Στο νέο τους ξεκίνημα, οι κάτοικοι των τριών χωριών και οι επισκέπτες από Καλαμάτα, Αθήνα και άλλες περιοχές, δείχνουν ιδιέταιρηιδιαίτερη ευαισθησία και προτίμηση και στηρίζουν την σημαντική αυτή πρωτοβουλία, ώστε να γίνει και να παραμείνει βιώσιμη.

* Εφημερίδα “Παναλαγονιακά''[[Δενθαλιάτιδα]] Νέα”Χώρα''

* Εφημερίδα “[[Δενθαλιάτιδα]]''Παναλαγονιακά Χώρα”Νέα''

* [https://web.archive.org/web/20090503102057/http://www.kalamata.gr/ Δήμος Καλαμάτας],: η επίσημη ιστοσελίδα του [[Δήμος Καλαμάτας|Δήμου Καλαμάτας]].