Κόκκινη τρομοκρατία (Ελλάδα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Σύγχρονες προσεγγίσεις , «νέο κύμα» και ιστοριογραφικές συγκρούσεις: Όταν είναι σε εισαγωγικά εννοείται ότι είναι η άποψή του όπως την έγραψε. Ετικέτα: Αναιρέθηκε |
μα δεν είναι άποψή του, είναι ιστορικός και παραθέτει ιστορικά στοιχεία, δεν ερμηνεύει κάτι. Ετικέτα: Αναίρεση |
||
Γραμμή 52:
O Βρετανός ιστορικός [[Μαρκ Μαζάουερ]] έχει αναφέρει περιστατικά που υποστηρίζουν την ύπαρξη τρομοκρατίας. Παράδειγμα είναι η αναφορά του σε ένα περιστατικό στα βουνά της περιοχής των Δελφών (στην οποία εστίασε τη δράση του ο ΕΛΑΣ λόγω της ισχυρής αντίστασης της περιοχής), ο ΕΛΑΣ συνελάμβανε και εκτελούσε κόσμο επειδή αυτοί συνεργάζονταν με την βρετανική αποστολή, με τη λογική ότι αυτή η ενέργεια σημαίνει ότι είναι πράκτορες της γκεστάπο.<ref>{{harvnb|Mazower|2001|p=27}}.</ref> Προσθέτει ότι, ένας Βρετανός αξιωματικός σημείωνε στις αρχές Σεπτεμβρίου 1944 ότι στην Αττική και τη Βοιωτία επικρατεί τρομοκρατία, ενώ άλλος Βρετανός αξιωματικός κατέγραψε ότι: "''πάνω από 500 έχουν εκτελεστεί μέσα σε λίγες εβδομάδες. Λόγω της οσμής των άταφων νεκρών η πρόσβαση είναι σχεδόν αδύνατη. Κείτονται άταφα γυμνά σώματα στο έδαφος με τα κεφάλια τους χτυπημένα.''<ref>{{harvnb|Mazower|2001|p=27}}.</ref>
Για μία ομάδα μελετητών που αυτοπροσδιορίστηκαν ως «[[νέο κύμα (ιστοριογραφία)|νέο κύμα]]», η "κόκκινη τρομοκρατία" του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ υπήρξε και κατά την περίοδο της κατοχής και αποτελούσε την κύρια αιτία που ερμήνευε την κρίση του 1945-1949.<ref>{{Cite journal|title=«Κακή τη μοίρα» ερμηνευτικά σχήματα του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου μεταξύ ακαδημαικής και δημόσιας ιστορίας|year=2016-2017|url=https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/30849|last=Σφήκας|first=Θανάσης|journal=Δωδώνη|volume=45-46|doi=10.26268/heal.uoi.10684|page=247}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Ένα ιστοριογραφικό ταξίδι στη χώρα του Γκιούλιβερ: η ελληνική ιστοριογραφία και οι διεθνείς διαστάσεις του ελληνικού εμφύλιου πολέμου|year=2004|url=https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/25388|last=Σφήκας|first=Θανάσης Δ.|journal=Δωδώνη|doi=10.26268/heal.uoi.4728|volume=33|pages=313-315}}</ref> Ο [[Γιώργος Μαυρογορδάτος]], έγραψε ότι η «πρωτοφανής ωμότητα και συστηματικότητα» της τρομοκρατίας του ΕΑΜ εξηγούσε την εξάπλωση των Ταγμάτων Ασφαλείας και την αγριότητα της [[Λευκή τρομοκρατία (Ελλάδα)|λευκής τρομοκρατίας]].{{Sfn|Μαυρογορδάτος|2008}} Σύμφωνα με τον ίδιο, στη μεταπολίτευση (και ειδικά μετά το 1981), επικράτησε μια κατάσταση στην οποία "ξαναγράφτηκε η ιστορία" και αποσιωπήθηκε η -κατά την άποψή του- "πρωτοφανής ωμότητα και συστηματικότητα της εαμικής τρομοκρατίας από το 1943", κάτι που θεωρεί ότι οφείλεται σε μια μορφή "ρομαντισμού" και "ηρωισμού" που εμπνέουν οι ηττημένοι [ενν. του Εμφυλίου].<ref>[https://www.tovima.gr/2008/11/24/opinions/i-rebans-twn-ittimenwn/ Μαυρογορδάτος Γ.Θ., "Η 'ρεβάνς' των ηττημένων", Το Βήμα, 24-11-2008]</ref> Ο [[Στάθης Καλύβας]] υποστήριξε ότι η κόκκινη τρομοκρατία ήταν κεντρικά οργανωμένη, και εκτελούνταν από τα τοπικά όργανα του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, και είχε έντονα χαρακτηριστικά γραφειοκρατικού μηχανισμού με καταμερισμό εργασίας. Επίσης πιστεύει ότι μετά την μεταπολίτευση κυριάρχησε η άποψη της αριστεράς για την ιστορία της δεκαετίας του 1940, μέσω χαρακτήρα επίσημης ιδεολογίας.<ref>[https://www.tovima.gr/2008/11/24/books-ideas/athwos-i-enoxos/ Καλύβας Στάθης, "Αθώος ή ένοχος;". Σχολιασμός του βιβλίου Ελεφάντης Άγγελος "Μας πήραν την Αθήνα ...", 2002. Βήμα, 24-11-2008]</ref><ref>{{harvnb|Καλύβας|2001|pp=155, 156, 161}}.</ref> Ο [[Βάιος Καλογρηάς]] με την σειρά του, σε άρθρο του που αφορά τη [[Μακεδονία (Ελλάδα)|Μακεδονία]] περιγράφει ως κόκκινη τρομοκρατία εκτελέσεις αξιωματικών της [[Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση|ΥΒΕ / ΠΑΟ]] από τον ΕΛΑΣ τον Απρίλιο του 1943,<ref>{{harvnb|Kalogrias|2015|p=104-5}}.</ref> τις εκτελέσεις, μετά την επικράτηση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, πρώην μελών της ΠΑΟ και κατηγορούμενων για συνεργασία με τους Γερμανούς, οι οποίες σύμφωνα με τον ίδιο ήταν γραφειοκρατικά οργανωμένες και είχαν πολιτικό κίνητρο,<ref>{{harvnb|Kalogrias|2015|p=107-108}}.</ref> τη δράση της [[ΟΠΛΑ]]<ref>{{harvnb|Kalogrias|2015|p=114-116}}.</ref> και τις εκτελέσεις κατηγορούμενων για δωσιλογισμό μετά την απελευθέρωση.<ref>{{harvnb|Kalogrias|2015|p=116-118}}.</ref> Κατά τον Καλογρηά, η κόκκινη τρομοκρατία αποσκοπούσε στην «τιμωρία της συνεργασίας» [ενν. με τις κατοχικές αρχές], αλλά επίσης στην πάλη ενάντια στην αντίδραση και σε μελλοντικούς πολιτικούς και ιδεολογικούς εχθρούς, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή για την εξουσία του ΚΚΕ.<ref>{{harvnb|Kalogrias|2015|p=118}}.</ref>
Πολλοί ιστορικοί έχουν ασκήσει κριτική σε αυτή τη θεώρηση, αναφέροντας μεθοδολογικά λάθη και αμφισβήτηση των δεδομένων που χρησιμοποίησε ο Καλύβας ως στρατευμένα.{{Sfn|Φλάισερ|2010}} Ο [[Χάγκεν Φλάισερ]] επέκρινε την ισχνότητα των τεκμηρίων, στηριζόμενος στα οποία ο Καλύβας γενικεύει από το τοπικό επίπεδο της Αργολίδας στην Πελοπόννησο και ολόκληρη την Ελλάδα θεωρώντας ανεπαρκείς τις αποδείξεις ότι οι αυθαιρεσίες και τα αντίποινα του ΕΑΜ σε χωριά της συντηρητικής αυτής περιοχής που είχαν στρατολογηθεί μετά από πίεση των Γερμανών τμήμα ενός κεντρικού σχεδίου, το οποίο εξηγεί τη λευκή τρομοκρατία σε όλη τη χώρα.<ref>{{Cite journal|title=Mark Mazower (επιμ.), After the war was over: Reconstructing the family, nation, and state in Greece, 1943 · 1960|year=2003|url=https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/sas/article/view/927/950|last=Φλάισερ|first=Χάγκεν|journal=Επιστήμη και Κοινωνία|doi=10.12681/sas.927|authorlink=Χάγκεν Φλάισερ|volume=11|pages=276-277}}</ref> Ο [[Ηλίας Νικολακόπουλος]] αναφέρει πως η αμφιλεγόμενη καταμέτρηση των νεκρών της Αργολίδας από τον Καλύβα δεν μπορεί να γενικευθεί σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ότι «η «κόκκινη βία» ... δεν αποτελούσε την κυρίαρχη μορφή της ΕΑΜικής παρουσίας», αλλά η γενίκευση αυτή αποτελεί απλουστευτική ερμηνεία, κατά «παραβίαση των βασικών θέσεων» που επικαλείται ο Καλύβας, ενώ η συνολική ερμηνεία που επιχειρεί αποσυνδέει τα γεγονότα από το γενικότερο ιστορικό πλαίσιο του Β' Παγκοσμίου πολέμου.<ref>{{Cite news|url=http://ellinikosemfilios.blogspot.com/2012/04/h.html|title=Η κόκκινη βία και ο εξαγνισμός των δωσιλόγων|last=Νικολακόπουλος|first=Ηλίας|work=[[Τα Νέα]]|date=22-05-2004|author-link=Ηλίας Νικολακόπουλος}}</ref> Πάνω σε αυτό το θέμα, ο [[Τάσος Κωστόπουλος]] έγραψε ότι ανάλογη βία με εκείνη του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ είχαν ασκήσει εναντίον όσων θεωρούσαν ως συνεργάτες των κατοχικών αρχών οι εθνικόφρονες αντιστασιακές οργανώσεις ιδίως την πρώτη περίοδο της δράσης τους, πριν στραφούν εναντίον του ΕΑΜ, προκειμένου να προστατευτούν από τις κατοχικές δυνάμεις.{{Sfn|Κωστόπουλος|2017}}
| |||