Σόποτ (Πολωνία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το Σόποτ είναι ένας σημαντικός προορισμός για ιαματικά λουτρά και τουρισμό. Έχει τη μεγαλύτερη ξύλινη [[προβλήτα]] στην Ευρώπη, με μήκος 515,5 μέτρα, που εκτείνεται στον [[Κόλπος του Γκντανσκ|Κόλπο του Γκντανσκ]]. Η πόλη είναι επίσης γνωστή για το [[Διεθνές Φεστιβάλ Τραγουδιού του Σόποτ]], το μεγαλύτερο τέτοιο γεγονός στην [[Ευρώπη]] μετά το [[Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision|Διαγωνισμό Τραγουδιού Eurovision]]. Μεταξύ των άλλων αξιοθεάτωναξιοθέατών του είναι ένα σιντριβάνι με [[Βρώμιο|βρωμιούχο]] νερό, γνωστό ως «μανιτάρι εισπνοής».

Τα σπα για τους πολίτες του [[Γκντανσκ]] είναι ενεργό από τον 16ο αιώνα. Μέχρι το τέλος εκείνου του αιώνα οι περισσότερες οικογένειες ευγενών και αρχόντων από το Γκντανσκ έχτισαν τα αρχοντικά τους στο Σόποτ. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της [[Συνθήκη της Ολίβα|Συνθήκης της Ολίβα]], ο Βασιλιάς της Πολωνίας [[Ιωάννης Β΄ Καζίμιρ της Πολωνίας|Ιωάννης Β΄ Καζίμιρ]] και η σύζυγός του, Βασίλισσα [[Μαρία Λουίζα Γκοντζάγκα]], έζησαν σε ένα από αυτά, ενώ ο [[Σουηδική Αυτοκρατορία|Σουηδός]] διαπραγματευτής [[Μάγκνους Γκάμπριελ Ντε λα Γκάρντιε]] διέμενε σε ένα άλλο - ήταν γνωστό ως το ''σουηδικό αρχοντικό'' (''Dwór Szwedzki'') έκτοτε.<ref name="his">{{Cite web|url=https://miasto.sopot.pl/strona/historia_miasta|title=Historia miasta|website=Sopot.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref> Το Σουηδικό Αρχοντικό ήταν αργότερα ο τόπος διαμονής των Πολωνών Βασιλέων [[Αύγουστος Β΄ ο Δυνατός|Αύγουστος Β΄ του Δυνατού]] (το 1710) και του [[Στανίσουαφ Λεστσίνσκι]] (το 1733).<ref name="hm1">{{Cite web|url=https://histmag.org/Historia-Sopotu.-Czesc-I-od-sredniowiecza-do-wybuchu-I-wojny-swiatowej-2528|title=Historia Sopotu. Część I: od średniowiecza do wybuchu I wojny światowej|last=Piotr Pelczar|website=Histmag.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref>

Κατά τη διάρκεια του [[Πόλεμος της διαδοχής της Πολωνίας|πολέμου του 1733 της διαδοχής της Πολωνίας]], ο [[Στανίσουαφ Λεστσίνσκι]] έμεινε στο Σόποτ λίγες μέρες πριν πάει στην κοντινή πόλη Γκντανσκ.<ref name="his">{{Cite web|url=https://miasto.sopot.pl/strona/historia_miasta|title=Historia miasta|website=Sopot.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref> Στη συνέχεια, τα [[Ρωσική Αυτοκρατορία|ρωσικά αυτοκρατορικά]] στρατεύματα [[Πολιορκία|πολιόρκησαν]] το Γκντανσκ και ένα χρόνο αργότερα λεηλάτησαν και έκαψαν το χωριό Σόποτ ολοσχερώς.<ref name="his" /> Μεγάλο μέρος του Σόποτ θα παρέμενε εγκαταλελειμμένο κατά τη διάρκεια και στα επόμενα χρόνια μετά τη σύγκρουση, καθώς οι [[Πατρίκιος (τίτλος)|πατρίκιοι]] του Γκντανσκ, εξαντλημένοι από τον πόλεμο, δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά την ανοικοδόμηση των κατοικιών του Σόποτ.<ref name="hm1">{{Cite web|url=https://histmag.org/Historia-Sopotu.-Czesc-I-od-sredniowiecza-do-wybuchu-I-wojny-swiatowej-2528|title=Historia Sopotu. Część I: od średniowiecza do wybuchu I wojny światowej|last=Piotr Pelczar|website=Histmag.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref>

Στη δεκαετία του 1750, οι Πολωνοί [[Σλάχτα|ευγενείς]] της [[Πομερανία|Πομερανίας]] άρχισαν να ανοικοδομούν το χωριό.<ref name="hm1">{{Cite web|url=https://histmag.org/Historia-Sopotu.-Czesc-I-od-sredniowiecza-do-wybuchu-I-wojny-swiatowej-2528|title=Historia Sopotu. Część I: od średniowiecza do wybuchu I wojny światowej|last=Piotr Pelczar|website=Histmag.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref> Το 1757 και το 1758 τα περισσότερα από τα ερειπωμένα αρχοντικά αγοράστηκαν από την [[Άρχοντες της Πολωνίας και της Λιθουανίας|αρχοντική]] οικογένεια Πσεμπεντόφσκι. Ο Στρατηγός [[Γιούζεφ Πσεμπεντόφσκι]] αγόρασε εννέα από αυτά τα παλάτια και το 1786 η χήρα του, Μπερναρντίνα Πσεμπεντόφσκα (το γένος φον Κλάιστ), αγόρασε τα υπόλοιπα δύο. Επίσης, η οικογένεια Σιερακόφσκι απέκτησε ορισμένες περιουσίες, συμπεριλαμβανομένου του κατεστραμμένου σουηδικού Αρχοντικού.<ref name="hm1" /> Μετά τους [[Διαμελισμοί της Πολωνίας|διαμελισμούς της Πολωνίας]], τη δεκαετία του 1790, ο Κόμης [[Καγέταν Ονούφρι Σιερακόφσκι]] έχτισε το Αρχοντικό Σιερακόφσκι στη θέση του Σουηδικού Αρχοντικού, ένα τυπικό πολωνικό αρχοντικό, το οποίο παραμένει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτίρια του προ-ιαματικού Σόποτ.

Το Σόποτ προσαρτήθηκε από το [[Βασίλειο της Πρωσίας]] το 1772 στον [[Πρώτος διαμελισμός της Πολωνίας|πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας]]. Μετά τους νέους νόμους που επέβαλε ο Βασιλιάς [[Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας|Φρειδερίκος ο Μέγας]], η εκκλησιαστική περιουσία κατασχέθηκε από το κράτος. Το χωριό ήταν ακόμη σε ανοικοδόμηση και το 1806 η περιοχή πωλήθηκε στον έμπορο από το Ντάντσιχ/Γκντανσκ, Καρλ Κρίστοφ Βέγκνερ. Ωστόσο, μέχρι το 1819 δεν αναπτύχθηκε σημαντικά, ο πληθυσμός του το 1819 ήταν 350 κάτοικοι,<ref name="his">{{Cite web|url=https://miasto.sopot.pl/strona/historia_miasta|title=Historia miasta|website=Sopot.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref> σε σύγκριση με 301 το έτος της πρωσικής προσάρτησης.

Το 1873, το χωριό Σόποτ έγινε [[διοικητικό κέντρο]] της [[Ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας|επαρχίας]]. Σύντομα άλλα χωριά ενσωματώθηκαν σε αυτό και το 1874 ο αριθμός των κατοίκων του χωριού ανήλθε σε πάνω από 2.800. Το 1877, η αυτοδιοίκηση της επαρχίας αγόρασε το χωριό από τους απογόνους του Δρ Χάφνερ και ξεκίνησε την περαιτέρω ανάπτυξή του. Ένα δεύτερο σανατόριο κατασκευάστηκε το 1881 και η προβλήτα επεκτάθηκε στα 85 μέτρα. Το 1885, κατασκευάστηκαν τα έργα αερίου. Δύο χρόνια αργότερα, κατασκευάστηκαν γήπεδα [[Αντισφαίριση|αντισφαίρισης]] και την επόμενη χρονιά άνοιξε στο κοινό μια πίστα ιπποδρομιών. Υπήρχαν επίσης αρκετές εγκαταστάσεις για τους μόνιμους κατοίκους του Σόποτ, όχι μόνο για τους τουρίστες. Μεταξύ αυτών ήταν δύο νέες εκκλησίες: η [[Προτεσταντισμός|προτεσταντική]] (17 Σεπτεμβρίου 1901) και η [[Καθολική Εκκλησία|καθολική]] (21 Δεκεμβρίου 1901). Από τα τέλη του 19ου αιώνα, υπήρξε σημαντική εισροή [[Γερμανοί|Γερμανών]] εποίκων με την αργή αύξηση του [[Πολωνοί|πολωνικού]] πληθυσμού, με αποτέλεσμα να αλλάξουν οι εθνοτικές αναλογίες υπέρ των πρώτων.<ref name="hm1">{{Cite web|url=https://histmag.org/Historia-Sopotu.-Czesc-I-od-sredniowiecza-do-wybuchu-I-wojny-swiatowej-2528|title=Historia Sopotu. Część I: od średniowiecza do wybuchu I wojny światowej|last=Piotr Pelczar|website=Histmag.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref>

Από τα τέλη του 19ου αιώνα η πόλη έγινε θέρετρο διακοπών για τους κατοίκους του κοντινού Ντάντσιχ, καθώς και πλούσιους αριστοκράτες από το Βερολίνο, τη [[Βαρσοβία]] και την Καινιξβέργη. Οι Πολωνοί επισκέπτονταν την πόλη σε μεγάλο αριθμό και τα σπα ήταν πολύ δημοφιλές στην πολωνική πνευματική ελίτ, στο βαθμό που ο Πολωνός συγγραφέας του 20ου αιώνα, [[Άντολφ Νοβατσίνσκι]], το ονόμασε «επέκταση της Βαρσοβίας στη Βαλτική Θάλασσα».<ref name="hm1">{{Cite web|url=https://histmag.org/Historia-Sopotu.-Czesc-I-od-sredniowiecza-do-wybuchu-I-wojny-swiatowej-2528|title=Historia Sopotu. Część I: od średniowiecza do wybuchu I wojny światowej|last=Piotr Pelczar|website=Histmag.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref> Γερμανοί και Ρώσοι επισκέπτονταν επίσης την πόλη.<ref name="hm1" /> Στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν ένα αγαπημένο σπα του Αυτοκράτορα [[Γουλιέλμος Β΄ της Γερμανίας|Γουλιέλμου Β΄ της Γερμανίας]].

Ένα φεστιβάλ του [[Ρίχαρντ Βάγκνερ]] πραγματοποιήθηκε στην κοντινή [[Όπερα του Δάσους]] το 1922. Η επιτυχία του φεστιβάλ έκανε το Σόποτ να αναφέρεται μερικές φορές ως «[[Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ|Μπαϊρόιτ]] του Βορρά». Ως αποτέλεσμα της εισροής Γερμανών τις προηγούμενες δεκαετίες, οι οποίοι ανέλαβαν τις σημαντικότερες λειτουργίες της πόλης, μερικοί Πολωνοί [[Γερμανοποίηση|γερμανοποιήθηκαν]], ωστόσο μια σημαντική αυτόχθονη πολωνική κοινότητα ήταν ακόμα παρούσα στην πόλη και υπήρχε επίσης μια [[Εβραίοι|εβραϊκή]] κοινότητα.<ref name="hm2" /> Το 1928, η προβλήτα επεκτάθηκε στο σημερινό της μήκος, στα 512 μέτρα. Έκτοτε παρέμεινε η μεγαλύτερη ξύλινη προβλήτα στην Ευρώπη και μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Το 1928, την πόλη επισκέφθηκαν 29.192 επισκέπτες, κυρίως Πολωνοί<ref name="hm2">{{Cite web|url=https://histmag.org/Historia-Sopotu.-Czesc-II-lata-1914-1945-3491|title=Historia Sopotu. Część II: lata 1914-1945|last=Piotr Pelczar|website=Histmag.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref> και στις αρχές της δεκαετίας του 1930 έφτασε στο αποκορύφωμα της δημοτικότητάς της στους ξένους τουρίστες - πάνω από 30.000 ετησίως (ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει τουρίστες από το ίδιο το Ντάντσιχ). Ωστόσο, μέχρι τη δεκαετία του 1930, οι εντάσεις στα κοντινά [[σύνορα Γερμανίας-Πολωνίας]] και η αυξανόμενη δημοτικότητα του [[Ναζισμός|ναζισμού]] στη [[Γερμανία]] και επίσης μεταξύ των ντόπιων Γερμανών είδε μείωση του ξένου τουρισμού. Το [[Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα|Ναζιστικό Κόμμα]], υποστηριζόμενο από πολλούς ντόπιους Γερμανούς, ανέλαβε την εξουσία στην πόλη.<ref name="hm2" /> Έγινα διακρίσεις κατά των ντόπιων Πολωνών και Εβραίων<ref name="hm2" /> και το 1938 οι ντόπιοι Γερμανοί Ναζί έκαψαν τη [[συναγωγή]] του Σόποτ.<ref name="his">{{Cite web|url=https://miasto.sopot.pl/strona/historia_miasta|title=Historia miasta|website=Sopot.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref>

Ο [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος]] ξέσπασε την 1η Σεπτεμβρίου 1939 μετά τη [[γερμανική εισβολή στην Πολωνία]]. Την επόμενη μέρα η Ελεύθερη Πόλη του Ντάντσιχ προσαρτήθηκε από τη [[Ναζιστική Γερμανία]] και οι περισσότεροι από τους ντόπιους [[Πολωνοί|Πολωνούς]], [[Κασούβιοι|Κασούβιους]] και [[Εβραίοι|Εβραίους]] συνελήφθησαν<ref>{{Cite web|url=http://www.rp.pl/artykul/15,411004_O_sopockiej_Polonii_po_latach.html|title=O sopockiej Polonii po latach|last=amk|ημερομηνία=2009-12-25|publisher=rp.pl|accessdate=2013-03-12}}</ref> και δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του ''[[Intelligenzaktion]]'',<ref name="hm2">{{Cite web|url=https://histmag.org/Historia-Sopotu.-Czesc-II-lata-1914-1945-3491|title=Historia Sopotu. Część II: lata 1914-1945|last=Piotr Pelczar|website=Histmag.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref> φυλακίστηκαν ή εκδιώχθηκαν. Λόγω του πολέμου, η τουριστική βιομηχανία της πόλης κατέρρευσε. Το τελευταίο φεστιβάλ Βάγκνερ πραγματοποιήθηκε το 1942.

{{multiple image|align=right|caption_align=center|perrow=2|total_width=340|image1=Sopot - 003.JPG|image2=Pl sopot pominik ak.JPG|caption1=MonumentΜνημείο ofγια Polishτους inhabitantsΠολωνούς ofκατοίκους Sopotτου killedΣόποτ byπου theσκοτώθηκαν Germansαπό duringτους [[WorldΓερμανούς Warκατά IIτη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]]|caption2=Μνημείο του [[HomeΠολωνικός ArmyΕσωτερικός Στρατός|Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού]] monument}}

Το 1995, το νότιο συγκρότημα λουτρών και σανατόριων επεκτάθηκε σημαντικά και η πηγή του [[Αδαλβέρτος της Πράγας|Αγίου Αδαλβέρτου]] άνοιξε δύο χρόνια αργότερα, με αποτέλεσμα το 1999 το Σόποτ να ανακτήσει την επίσημη κατάσταση της λουτρόπολης. Το 1999, ο [[Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄]] επισκέφτηκε το Σόποτ, όπου περίπου 800.000 προσκυνητές παρακολούθησαν τη λειτουργία του.<ref name="his">{{Cite web|url=https://miasto.sopot.pl/strona/historia_miasta|title=Historia miasta|website=Sopot.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref>

| data-sort-value="350" style="text-align:right;" | 350<ref name="his">{{Cite web|url=https://miasto.sopot.pl/strona/historia_miasta|title=Historia miasta|website=Sopot.pl|language=plπολωνικά|accessdate=11 FebruaryΦεβρουαρίου 2020}}</ref>

[[Κατηγορία:Category:Πόλεις της Πολωνίας]]