Μυκηναϊκός πολιτισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Μυκηναϊκός Πολιτισμός''' αφορά τον [[πολιτισμός|πολιτισμό]] της [[Ύστερη Εποχή του Χαλκού|Ύστερης Εποχής του Χαλκού]], που αναπτύχθηκε το 1600-1100 π.Χ. κυρίως στην κεντρική, νότια ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα.<ref>J.C. Wright, "A Survey of Evidence for Feasting in Mycenaean Society", στο: J.C. Wright (επιμ.), ''The Mycenaean Feast'', Princeton 2004, σ. 14· B. Feuer, "Being Mycenaean: A View from the Periphery", ''American Journal of Archaeology'' 115, 2011, σ. 510.</ref> Αντιπροσωπεύει τον πρώτο εξελιγμένο και ξεχωριστό ελληνικό πολιτισμό στην ηπειρωτική Ελλάδα, με τα παλάτια, την αστική οργάνωση, τα έργα τέχνης, και το σύστημα γραφής ([[Γραμμική Β]]) , που αποκωδικοποιήθηκε από τον [[Μάικλ Βέντρις|Μ.Βέντρις]] (συνέβαλαν και οι Αμερικανοί [[Έμμετ Λέσλι Μπέννετ|Έμμετ Μπένετ]] και η, [[Άλις Κόμπερ]] ,και ο Άγγλος καθηγητής της Οξφόρδης [[Τζων Τσάντγουικ]] ),. έτσιΈτσι αποδείχθηκε ότι η Γραμμική Β ήταν ελληνική γραφή.Η, κυρίαρχηενώ επιστημονικήπροηγουμένως άποψηυπήρχε τηςη εποχήςυπόθεση ότι ήταν ότι[[Ετρούσκοι|ετρουσκική]].<ref>{{Cite οιnews|url=https://www.bbc.com/news/magazine-22782620|title=Alice πινακίδεςKober: τηςUnsung Γραμμικήςheroine Βwho ήτανhelped decode Linear B|last=Gallafent|first=Alex|work=[[Ετρούσκοι|ΕτρουσκικήςBBC News]]|date=6 Ιουνίου 2013|language=en-GB|accessdate=2021-09-22}}</ref> προέλευσης.Το επίθετο «μυκηναϊκός» προέρχεται από τηντη πρώτη αρχαιολογική θέση στην οποία εντοπίστηκε, τις [[Μυκήνες]] της [[Νομός Αργολίδας|Αργολίδας]], που αποτελούν και ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του. Κατά τηντη περίοδο της ακμής του, εξαπλώθηκε και στηνστη [[Κρήτη]], στατα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου, και στηντη [[Ανατολική ΜεσόγειοςΚύπρος|Ανατολική ΜεσόγειοΚύπρο]] αλλά, και στητην υπόλοιπη [[ΚύπροςΑνατολική Μεσόγειος|ΚύπροΑνατολική Μεσόγειο]]. Ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός ταυτίζεται με την [[Ελλαδική περίοδος|Υστεροελλαδική περίοδο]]. Ταξινομείται παραδοσιακά ως προϊστορικός, καθώς οι γνώσεις μας για αυτόν βασίζονται μέχρι σήμερα κυρίως σε αρχαιολογικά ευρήματα.<ref>Χρησιμοποιείται όμως και η ταξινόμησή του ως πρωτοϊστορικός, εφόσον διαθέτει και κατανοητά πλέον γραπτά κείμενα. Είναι θέμα ορισμού των όρων Προϊστορία και Πρωτοϊστορίας. Άλλωστε όσο προχωρούν η εύρεση, η μελέτη και η αξιοποίηση όλο και περισσότερων κειμένων της περιόδου αυξάνεται σταδιακά και η σχετική τους αξία στην προσπάθεια απόδοσης της εικόνας για την εποχή.</ref>

Κατά την τελευταία περίοδο της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. τα Μυκηναϊκά κέντρα εξουσίας καταστρέφονται (τις περισσότερες φορές απο φωτιά) ή εγκαταλείπονται. Ο πληθυσμός αντιμετωπίζει δραματική μείωση, ο τρόπος ταφής γίνεται απλός, η Μυκηναϊκή γραφή που ήταν το πρώτο είδος Ελληνικής γραφής εξαφανίζεται και η Ελληνική γραφή θα χρειαστεί αιώνες για να επανεμφανιστεί. Σχεδόν όλοι οι σημαντικοί οικισμοί δέχονται επίθεση ενώ ο τρόπος ζωής επιστρέφει σε Μεσολιθικά επίπεδα. Παρά τα όσα κακά προκλήθηκαν, οι φωτιές στα ανάκτορα βοήθησαν στην επιβίωση κειμένων της Μυκηναϊκής γραφής που μας βοήθησαν στην αποκωδικοποίηση.

|+Μυκηναϊκά δείγματα μελέτης<ref name=":0" />{{efn|Το ΧΥ παραπέμπει σε αρσενικά δείγματα και το ΧΧ σε θηλυκά. Τα θηλυκά (XX) δείγματα δεν φέρουν πατρογραμμή (Y-DNA), εξού και το σύμβολο – που δεικνύει μη εφαρμογή.}}

Το 2021 δημοσιεύθηκε έρευνα σε γενετικό υλικό ατόμων (οστών) από τους τρείς πολιτισμούς της Εποχής του Χαλκού, δηλ. τον Μινωικό, τον Κυκλαδικό και τον Μυκηναϊκό (Ελλαδικό), και από περιοχές της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας και της Κρήτης. Η έρευνα έδειξε ότι οι τρείς πολιτισμικά διαφορετικοί πληθυσμοί ήταν γενετικά ομοιογενείς στην περιοχή του Αιγαίου και της Δυτ. Ανατολίας (Μικράς Ασίας) στις αρχές της Εποχής του Χαλκού. Οι πρόγονοι αυτών των πληθυσμών ήταν κυρίως τοπικοί αιγαιακοί καλλιεργητές (σε ποσοστό >65%) και πληθυσμοί σχετιζόμενοι με νεολιθικούς καυκασιακούς τροφοσυλλέκτες. Αυτά τα ευρήματα είναι συμβατά με τις αρχαιολογικές θεωρίες για τον μετασχηματισμό της Νεολιθικής-Εποχής του Χαλκού, δηλ. την μετανάστευση από την Ανατολία και τον Καύκασο αλλά και τη συμμετοχή τοπικού πληθυσμού. Ο πληθυσμός της Μέσης Εποχής του Χαλκού βρέθηκε περισσότερο διαφοροποιημένος γενετικά. Ένας πιθανός λόγος θεωρείται η πρόσθετη ροή γονιδίων από τον Πόντο και την Κασπιανή Στέπα προς το Αιγαίο. Οι σύγχρονοι Έλληνες - οι οποίοι επίσης φέρουν γενετικό υλικό από την Κασπιανή Στέπα - έχουν κοινό το 90% του γενετικού τους υλικού με το Βόρειο Αιγαίο της Μέσης Εποχής του Χαλκού, υποδεικνύοντας συνέχεια μεταξύ των δύο εποχών. Αντίθετα, οι Μυκηναίοι της Κατώτερης Εποχής του Χαλκού μπορεί να φέρουν αραιωμένο προγονικό υλικό είτε από την Στέππα είτε από την Αρμενία.<ref>[https://www.cell.com/cell/pdf/S0092-8674(21)00370-6.pdf Florian Clemente et al., "The genomic history of the Aegean palatial civilizations", Cell 184, 2565–2586, May 13, 2021, σ. 2576.] </ref>