Καρλ Κάουτσκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στα χρόνια που προηγήθηκαν του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η διάσταση στις απόψεις του Κάουτσκι και του [[Λένιν]] έγινε πιο εμφανής, χωρίς όμως οι διαφωνίες να πάρουν το χαρακτήρα πολεμικής. Με την έκρηξη του πολέμου (το 1914), ο Κάουτσκι διαχώρισε τη θέση του από το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα [[Γερμανία]]ςΓερμανίας (που ουσιαστικά συμπαρατασσόταν με τον Κάιζερ [[Γουλιέλμος Β΄ της Γερμανίας|Γουλιέλμος Β΄]]) και τάχθηκε υπέρμαχος της ιδέας για άμεση σύναψη ειρήνης. Ηγήθηκε μάλιστα και μιας μικρής ομάδας σοσιαλιστών, αντιπάλων του πολέμου, η οποία τελικά συγκρότησε το Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας (1917).<ref>Καρλ Κάουτσκι, Η κοινωνική επανάσταση μτφ. Λ.Σκουριώτης, σ. 15 εκδ. Παπαζήση, 1985 ISBN 9789600201307</ref>

Την ίδια εποχή ο Κάουτσκι, πιστεύοντας ότι η πορεία προς το σοσιαλισμό προϋποθέτει εξελεκτικά στάδια και κυρίως αποδοχή των κοινοβουλευτικών πλαισίων, διαφώνησε ριζικά με τις θέσεις και την τακτική των Ρώσων [[Μπολσεβίκοι|μπολσεβίκων]] και κράτησε αρνητική στάση απέναντι στην [[Οκτωβριανή Επανάσταση]]. Το γεγονός αυτό πυροδότησε- όπως ήταν φυσικό- μεγάλη κρίση στο διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα και είχε ως συνέπεια την άμεση και δυναμική αντίδραση του Λένιν. Με σειρά άρθρων και κυρίως με το έργο του: Η ''Προλεταριακή Επανάσταση'' και ο ''αποστάτης Κάουτσκι'' (1918), ο μπολσεβίκικος ηγέτης κατηγόρησε τον Κάουτσκι ως προδότη της εργατικής τάξης και του σοσιαλισμού, ως πράκτορα των [[Μιλιταρισμός|μιλιταριστών]] και της [[κεφαλαιοκρατία]]ς και ως απολογητής του πολέμου και της «[[Κοινοβουλευτισμός|Κοινοβουλευτικής]] ''ηλιθιότητας''».<ref>Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, όπ.π. εκδ. Αθηνών</ref> Στις κατηγορίες αυτές ο Κάουτσκι απήντησε με τα έργα του: ''[[Δικτατορία του προλεταριάτου]]'' (Die Diktatur des Proleriats, 1918), ''Τρομοκρατία και κομμουνισμός'' (Terrorismus und Kommunismus, 1919), όπου εμφανίζεται ως υπερασπιστής των δημοκρατικών ελευθεριών, ενώ παράλληλα, κατά την περίοδο αυτή, κινήθηκε αντίθετα προς το επαναστατικό κίνημα των Γερμανών κομμουνιστών, που την εποχή εκείνη, με επικεφαλής τη [[Ρόζα Λούξεμπουργκ]] και τον [[Καρλ Λίμπκνεχτ]], έδιναν την αποφασιστική μάχη για την κατάληψη της εξουσίας.