Βικιπαίδεια

Θεσσαλονίκη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
διπλές αναφορές
Γραμμή 2:
{{WikidataCoord|display=title}}
{{πόλη}}
Η '''Θεσσαλονίκη''' είναι η μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό πόλη της [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονίας]]. Αποτελεί την έδρα του [[Δήμος Θεσσαλονίκης|δήμουΔήμου Θεσσαλονίκης]] και την πρωτεύουσα της [[Νομός Θεσσαλονίκης|Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης]], της [[Μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης|μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης]], του [[Πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης|πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης]] καθώς και την έδρα της [[Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας|Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας]] και της [[Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης|Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης]]. Πολιούχος της πόλης είναι ο Άγιος Δημήτριος.
 
Ιδρύθηκε το 316/5 π.Χ. από τον [[Αρχαίοι Μακεδόνες|Μακεδόνα]] στρατηγό [[Κάσσανδρος|Κάσσανδρο]], ο οποίος της έδωσε το όνομα της συζύγου του και ετεροθαλούς αδελφής του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μεγάλου Αλεξάνδρου]], [[Θεσσαλονίκη της Μακεδονίας|Θεσσαλονίκης]] και προήλθε από τη συνένωση 26 πολιχνών που βρίσκονταν γύρω από τον [[Θερμαϊκός Κόλπος|Θερμαϊκό κόλπο]]. Τον [[2ος αιώνας π.Χ.|2ο π.Χ. αιώνα]] η πόλη κατακτήθηκε από τους [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίους]] και αποτέλεσε έδρα της [[Μακεδονία (ρωμαϊκή επαρχία)|ρωμαϊκής επαρχίας της Μακεδονίας]]. Εικάζεται ότι ιδρύθηκε στη θέση της αρχαίας Θέρμης, από όπου πήρε το όνομά του ο Θερμαϊκός κόλπος.
Γραμμή 192:
===Αναπτυξιακή πορεία και Μακεδονικός Αγώνας===
Η λήξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1828–1829 επέφερε την ηρεμία στα ευρωπαϊκά εδάφη της Τουρκίας και τη συνακόλουθη οικονομική ανάπτυξη. Το θετικό κλίμα ενέτειναν και οι μεταρρυθμίσεις του [[Τανζιμάτ]] από το τέλος της δεκαετίας του 1830. Η Θεσσαλονίκη αυξάνει περαιτέρω την εμπορική της δύναμη ενώ παράλληλα ξεκινά η ανοικοδόμηση σημαντικών διοικητικών, εκπαιδευτικών και ιδιωτικών κτηρίων. Τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα παρατηρείται σημαντική αύξηση του πληθυσμού, που από 50.000 το 1865 φτάνει τις 90.000 το 1880 και τις 120.000 το 1895.<ref>Α. Βακαλόπουλος ο.π. σσ. 345-346</ref>
 
Το [[1873]] κατεδαφίζεται το μεγαλύτερο τμήμα των βυζαντινών τειχών της πόλης και δημιουργείται η παραλιακή λεωφόρος, η σημερινή [[Λεωφόρος Νίκης (Θεσσαλονίκη)|Λεωφόρος Νίκης]].<ref>{{cite web|title=Παραλία Θεσσαλονίκης: Ένας επιβλητικός περίπατος - «Ταξίδι» σε 141 χρόνια ιστορίας μέσα από 7.000 βήματα [εικόνες]|url=https://www.iefimerida.gr/news/167807/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82-%C2%AB%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9%C2%BB-%CF%83%CE%B5-141-%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C|accessdate=27 Σεπτεμβρίου 2021}}</ref>
 
Το [[1877]], ενώ γίνονταν διεθνώς ζυμώσεις που κατέληξαν στη [[Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου]], [[Ρουμανία|Ρουμανικές]] εφημερίδες δημοσίευαν στατιστικές με [[Ρουμανία|Ρουμανικούς]] πληθυσμούς στη [[Θεσσαλία]], [[Ήπειρος (περιοχή)|Ήπειρο]] και [[Μακεδονία]] προσπαθώντας να οικειοποιηθούν τους [[Βλάχοι|Βλάχους]]. Στα πλαίσια αυτά εμφάνισαν στατιστική του Ρουμανικού προξενείου στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζοντας τη Θεσσαλονίκη με 20.000 Ρουμανικό πληθυσμό. Ακολούθησαν έντονες αντιδράσεις και επεισόδια που προκάλεσαν οι [[Έλληνες]] Θεσσαλονικείς φοιτητές έξω από το Ρουμανικό προξενείο που κατέληξαν σε μεγαλειώδη βουβή παρέλαση (αρκετές χιλιάδες διαδηλωτών) με τερματισμό στο προξενείο της [[Ρουμανία]]ς. Στη βουβή διαδήλωση συμμετείχαν και εκπρόσωποι της [[Εβραίοι|Ισραηλιτικής]] κοινότητας της πόλης, προκειμένου να υποστηρίξουν την ελληνικότητα του χριστιανικού πληθυσμού της πόλης.
Γραμμή 283 ⟶ 285 :
[[Αρχείο:Οι γραμμές του τράμ, Οδός Αγίου Μηνά, Θεσσαλονίκη.jpg|μικρογραφία|Οι γραμμές του τράμ, Οδός Αγίου Μηνά, Θεσσαλονίκη]]
Το 1954 ο υπουργός Δημοσίων Έργων [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κ. Καραμανλής]] ξήλωσε τις γραμμές του [[Τραμ Θεσσαλονίκης]] και κατάργησε τη γραμμή τραμ Ντεπώ-Τσιμισκή. Το τραμ λειτουργούσε από το 1893 ως ιππήλατο και από το 1908 ηλεκτροκίνητο. Το 1957 ο Κ. Καραμανλής, ως Πρωθυπουργός πλέον, κατάργησε και το υπόλοιπο δίκτυο τραμ και στη θέση του ίδρυσε τον μονοπωλιακό ιδιωτικό [[Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης|Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης]].<ref>[https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/216674_apo-xiloma-toy-tram-mehri-ta-arhaia-toy-metro-thessalonikis 29.10.2019, ''Από το ξήλωμα του τραμ μέχρι τα αρχαία του μετρό Θεσσαλονίκης'', Γιάννης Α. Μυλόπουλος, efsyn.gr]</ref><ref>[http://thessaloniki.photos.vagk.gr/el/photos-gr/old-photos-gr/old-photos-people-gr/1410-old-photos-people-175.html ''Ο Κ.Καραμανλής αφαιρεί τις τροχιοδρομικές γραμμές του τραμ Θεσσαλονίκης το 1954'', thessaloniki.photos]</ref>
 
Από το [[1959]] αρχίζει η επιχωμάτωση της νότιας ακτογραμμής και η καταστροφή των μικρών φυσικών κολπίσκων της περιοχής με ενέργειες του πρωθυπουργού [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]]. Η επιχωμάτωση έγινε από τον Λευκό Πύργο μέχρι το ύψος τους οδού 25ης Μαρτίου. <ref>Η Νέα Παραλία έλαβε την τελική της μορφή το [[1972]]</ref><ref>{{cite web|title=Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης|url=https://www.thessalonikiguide.gr/place/nea-paralia/|accessdate=27 Σεπτεμβρίου 2021}}</ref>
 
Στις [[27 Μαΐου]] [[1963]] ο [[Γρηγόρης Λαμπράκης]], [[ιατρός]], [[Αθλητισμός|αθλητής]] και [[πολιτικός]] δολοφονήθηκε από [[παρακράτος|παρακρατικούς]] προκαλώντας διεθνή κατακραυγή για τις αυταρχικές πρακτικές της [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1961|κυβέρνησης Καραμανλή]] που εξέθρεψαν τον ανεξέλεγκτο παρακρατικό μηχανισμό στην Ελλάδα με αποκορύφωμα την δολοφονία στη Θεσσαλονίκη.<ref>{{Cite book|title=Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα|last=Meynaud|first=Jean|publisher=Σαββάλας|year=2002|isbn=978-960-460-864-5|location=Αθήνα}}</ref> Η υπόθεση Λαμπράκη αναζωογόνησε τον [[Ανένδοτος Αγώνας|Ανένδοτο Αγώνα]] του [[Γεώργιος Παπανδρέου|Γεωργίου Παπανδρέου]] και έπαιξε τον πιο σημαντικό ίσως ρόλο στην πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή τον ίδιο χρόνο.<ref>{{Cite book|title=A Pacifist's Life and Death. Grigorios Lambrakis and Greece in the Long Shadow of Civil War|last=Gkotzaridis|first=Evi|publisher=Cambridge Scholars Publishing|year=2016|isbn=978-1443885522|location=UK|page=411p.}}</ref><ref>{{Cite news|title=Ο Λαμπράκης απέθανε την 1 και 22' πρωϊνήν|date=27 Μαΐου 1963|work=εφημερίδα Θεσσαλονίκη}}</ref>
Γραμμή 301 ⟶ 305 :
 
Κατά την περίοδο 26 - 28 Οκτωβρίου του [[2012]] η πόλη γιόρτασε την επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της. Το 2017 κατά τους εορτασμούς έλαβε χώρα η έλευση του ιστορικού [[Γεώργιος Αβέρωφ (θωρακισμένο καταδρομικό)|Θωρηκτού Αβέρωφ]] στο λιμάνι της πόλης.<ref>{{Cite web|url=https://www.tanea.gr/2012/10/27/greece/koryfwnontai-oi-eortastikes-ekdilwseis-sti-thessaloniki/|title=Κορυφώνονται οι εορταστικές εκδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη|ημερομηνία=2012-10-27|website=ΤΑ ΝΕΑ|language=el|accessdate=2020-07-04}}</ref>
 
==Παραλία==
Παραλλήλως της [[Λεωφόρος Μεγάλου Αλεξάνδρου (Θεσσαλονίκη)|λεωφόρου Μεγάλου Αλεξάνδρου]] εκτείνεται η Νέα Παραλία, παραλιακό μέτωπο εκτάσεως 3,5 χιλιομέτρων, από τον [[Λευκός Πύργος|Λευκό Πύργο]] μέχρι το [[Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης|Μέγαρο Μουσικής]]. Η ιστορία του μετώπου από τον Λευκό Πύργο μέχρι το Λιμάνι ξεκινά το [[1873]] με την κατεδάφιση του μεγαλυτέρου τμήματος των βυζαντινών τειχών της πόλης και τη δημιουργία της [[Λεωφόρος Νίκης (Θεσσαλονίκη)|Λεωφόρου Μπεάζ Κουλέ]] (Λευκού Πύργου, νυν Νίκης)<ref>{{cite web|title=Παραλία Θεσσαλονίκης: Ένας επιβλητικός περίπατος - «Ταξίδι» σε 141 χρόνια ιστορίας μέσα από 7.000 βήματα [εικόνες]|url=https://www.iefimerida.gr/news/167807/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82-%C2%AB%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9%C2%BB-%CF%83%CE%B5-141-%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C|accessdate=27 Σεπτεμβρίου 2021}}</ref> Το δεύτερο τμήμα άρχισε να αναπτύσσεται από το [[1959]] και έπειτα με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]] με την επιχωμάτωση της έκτασης από τον Λευκό Πύργο μέχρι το [[Μικρό Έμβολο (ακρωτήριο)|καραμπουρνάκι]], για να λάβει την τελική της μορφή το [[1972]] και να αναπλάσσεται, έπειτα, σε φάσεις, από το 2005 μέχρι το 2008 ο περιβάλλων χώρος του Λευκού Πύργου, από το το 2008 μέχρι το [[2012]] το κομμάτι από τον Ναυτικό όμιλο μέχρι το, νεόδμητο, τότε, Μέγαρο Μουσικής και τον Δεκέμβριο του 2013 το κομμάτι από τον Ναυτικό όμιλο μέχρι τον Λευκό Πύργο.<ref>{{cite web|title=Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης|url=https://www.thessalonikiguide.gr/place/nea-paralia/|accessdate=27 Σεπτεμβρίου 2021}}</ref> Στην έκταση της Παραλίας βρίσκεται ο Ναυτικός όμιλος, το ξενοδοχείο Μακεδονία Palace, το [[Άγαλμα Μεγάλου Αλεξάνδρου (Θεσσαλονίκη)|Άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου]], οι [[Ομπρέλες (γλυπτό Ζογγολόπουλου)|Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου]] και διάφορα θεματικά πάρκα.
 
==Προσωπικότητες==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Θεσσαλονίκη"