Σεμπάδ Α΄ της Αρμενίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Σμπατ/Συμβάτιος Α΄''' ο ''Μάρτυρας'', {{Lang-hy|Սմբատ Ա}} smbatSmbat I, (π. 850–912/14) από τον [[Οίκος των Βαγρατιδών της Αρμενίας (Μπαγκρατούνι)|Οίκο των Βαγρατιδών]] ήταν ο δεύτερος βασιλιάς του μεσαιωνικού [[Βαγρατιδική Αρμενία|Βασιλείου της Αρμενίας]] και γιος του [[Ασότ Α΄ της Αρμενίας|Ασότ Α΄]] του ''Μεγάλου''. Είναι ο πατέρας του [[Ασότ Β΄ της Αρμενίας|Aσότ Β΄]] του ''Σιδηρού'' (Ashot II Yerkat) και του [[Αμπάς Α΄ της Αρμενίας|Aμπάς Α΄.]].

Ο Σμπατ Α΄ στέφθηκε βασιλιάς το 892 στο [[ShirakavanΣιρακαβάν (αρχαία πόλη)|Σιρακαβάν]] (Γιεραζγκαβόρς), μετά από μία σύντομη προσπάθεια τού θείου του Aμπάς να διακόψει τη διαδοχή του στον θρόνο. Ο Σμπατ Α΄ συνέχισε την πολιτική τού πατέρα του να διατηρεί εγκάρδιες σχέσεις με τη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ρωμανία]] και κρατούσε στο μυαλό του τους φόβους των Αράβων για την Αρμενο-ΒυζαντιήΒυζαντινή αυτή συμμαχία. Μιλώντας με τον Άραβα κυβερνήτη (''[[ostikan]]'') [[Μοχάμεντ Ιμπν Αμπι'λ-Σατζ|Mουχάμαντ ιμπν Αμπιλ-Σατζ]] (Aφσίν), ο Σμπατ Α΄ τον έπεισε ότι η συμμαχία δεν θα ήταν μόνο προς το διπλό όφελος της Ρωμανίας και της Αρμενίας, αλλά θα λειτουργούσε και προς την οικονομική ευμάρεια των Αράβων. <ref>[[Hovhannes Draskhanakerttsi|Yovhannes Drasxanakertc'i]] (1987), ''History of Armenia'', trans. Krikor Maksoudian. Atlanta, GA: Scholar's Press, p. 138.</ref> Ο Σμπατ Α΄ επέτυχε επίσης μία σημαντική νίκη, όταν στις 21 Απριλίου 892 ανακατέλαβε την πρώην Αρμενική πρωτεύουσα [[ΝτβίνΝτβιν (αρχαία πόλη)|Ντβιν]] από τους Άραβες. Σε ορισμένες από αυτές τις προσπάθειες ο Σμπατ Α΄ έλαβε ισχυρή υποστήριξη από τον γείτονά του στα βόρεια, τον [[Αδαρνάσης Δ΄ της Ιβηρίας|Αδαρνάση Δ΄ της Ιβηρίας]]. <ref>[[Ronald Grigor Suny|Suny, Ronald Grigor]] (1994). ''The Making of the Georgian Nation, 2nd ed''. Bloomington: Indiana University Press, pp. 30-31.</ref>

Οι επιτυχίες του Σμπατ Α΄ σταμάτησαν σύντομα, όταν ο Aφσίν αποφάσισε, ότι δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει μία ισχυρή Αρμενία τόσο κοντά στις περιοχές του. Ανακατέλαβε τον Ντβιν και κατάφερε να πάρει όμηρο τη γυναίκα του Σμπατ Α΄, μέχρι που αφέθηκε ελεύθερη με αντάλλαγμα τον γιο και τον ανιψιό τού Σμπατ. Οι πόλεμοι εναντίον της Αρμενίας συνεχίστηκαν ακόμη και μετά το τέλος τού Aφσίν το 901, όταν ο αδελφός του [[Yusuf Ibn Abi'l-Saj|Γιουσούφ ιμπν Αμπίλ-Σατζ]] έγινε κυβερνήτης (istikan) της [[Οστικανάτο της Αρμινίγια|Aρμινίγια]]. <ref>[[Wilferd Madelung|Madelung, Wilfred]] (1975). "The Minor Dynasties of Northern Iran," in ''The Cambridge History of Iran'', ed. [[Richard N. Frye]]. Cambridge: Cambridge University Press, vol. 4, pp. 227ff.</ref> Ενώ η βασιλεία του Γιουσούφ δεν ήταν άμεσα εχθρική, ο Σμπατ Α΄ διέπραξε μία σειρά από γκάφεςλάθη, που οδήγησε αρκετούς από τους συμμάχους του να γυρίσουν την πλάτη τους σε αυτόν: αφού επιδίωξε να εξευμενίσει τον ανατολικό σύμμαχό του Σμπατ του Συουνίκ, παραχωρώντας σε αυτόν την πόλη [[Ναχιτσεβάν]], ο Σμπατ Α΄ κατά λάθος οδήγησε τον [[Γκαγκίκ Α΄ του Βασπουρακάν|Γκαγκίκ Αρτσρούνι]] του [[Βασπουρακάν]] στα χέρια του Γιουσούφ, καθώς η πόλη ήταν μέρος των περιοχών του Γκαγκίκ. Ο Γιουσούφ εκμεταλλεύτηκε αυτή τη διαμάχη απονέμονταςκαι απένειμε στον Γκαγκίκ ένα στέμμα το 908, κάνοντάς τον έτσι βασιλιά του Βασπουρακάν ως Γκαγκίκ Α'Α΄ και δημιουργώντας ένα Αρμενικό κράτος σε αντίθεση με αυτό του Σμπατ Α΄.

Καθώς ο Γιουσούφ ξεκίνησε μία νέα εκστρατεία μαζίμεμαζί με τον Γκαγκίκ το 909 εναντίον του Σμπατ Α΄ , ούτε οι Ρωμαίοι/Βυζαντινοί ούτε ο [[Χαλιφάτο των Αββασιδών|Αββασίδης χαλίφης]], ο ονομαστικός κυρίαρχοςεπικυρίαρχος τού Γιουσούφ, έστειλαν βοήθεια στον Σμπατ Α΄. Αρκετοί Αρμένιοι πρίγκιπες επέλεξαν επίσης να αρνηθούν την υποστήριξή τους. Όσοι συμμάχησαν με τον Σμπατ, αντιμετωπίστηκαν βάναυσα από τον Γιουσούφ: ο γιος του Σμπατ Α΄, ο Μουσέγκ, ο ανιψιός του Σμπατ Α΄, ο Βαγρατίδης, και ο Γκριγκόρ Β΄ του Δυτικού Συουνίκ, δηλητηριάστηκαν όλοι. <ref>Garsoïan, Nina G. (1997), "The Independent Kingdoms of Medieval Armenia" in ''The Armenian People from Ancient to Modern Times, Volume I, The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century'', ed. [[Richard G. Hovannisian]]. New York: St. Martin's Press, p. 157.</ref>

Ο στρατός του Γιουσούφ κατέστρεφε την υπόλοιπη Αρμενία, καθώς προχωρούσε προς το Μπερντ Καποΰτ (ie Γαλάζιο Φρούριο), όπου είχε καταφύγει ο ΣμπάατΣμπατ Α΄ και τηντο πολιόρκησε για αρκετό καιρό. Ο Σμπατ Α΄ αποφάσισε τελικά να παραδοθεί στον Γιουσούφ το 914, με την ελπίδα να τερματίσει την Αραβική επίθεση. <ref>Garsoian. "Independent Kingdoms," pp. 157-158.</ref> Ωστόσο ο Γιουσούφ δεν έδειξε συμπόνια προς τον αιχμάλωτό του, καθώς τον έφερε στο [[AlinjaAλιντζά|Γιερντζάκ]], βασάνισε μέχρι θανάτου τον Αρμένιο βασιλιά, τον αποκεφάλισε και έβαλε το ακέφαλο σώμα σε έναν σταυρό στο Ντβιν. Ο σύγχρονος τού Σμπατ Α΄ [[Ιωάννης Δρασκανακέρττσι|Χοβάννες Ντρασκανακερτσί]] γράφει, ότι το έδαφος όπου υψώθηκε ο σταυρός, έγινε τόπος προσκυνήματος, τόσο για Χριστιανούς όσο και για μη Χριστιανούς. Οι πληροφορίες που δόθηκαν από μεταγενέστερους Αρμένιους συγγραφείς, υποδήλωναν ότι το σώμα τουτού [[Αρτσβανιστής|Σμπατ]] Α΄ κατέβηκε και μεταφέρθηκε στο μοναστήρι στο [[Αρτσβανίστ]]. <ref>Manuk-Khaloyan, Armen, "In the Cemetery of their Ancestors: The Royal Burial Tombs of the Bagratuni Kings of Greater Armenia (890-1073/79)," ''[[Revue des Études Arméniennes]]'' 35 (2013), pp. 143-44, 158.</ref>