Θεσσαλονίκη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 133:
Αυτή η πρόωρη κίνηση προλεταριακής διεκδίκησης κυριάρχησε μέχρι και το 1349 όταν και επιβλήθηκε καθεστώς αυτοδιοίκησης. Τότε οι Ζηλωτές προσπάθησαν να έρθουν σε συνεννόηση με τον Σέρβο ηγεμόνα [[Στέφανος Δουσάν|Στέφανο Δουσάν]], προκειμένου να ισχυροποιήσουν τη θέση τους. Ο λαός της Θεσσαλονίκης αντέδρασε και η αντεπανάσταση, οργανωμένη από μέλη της αυτοκρατορικής αυλής, ανέτρεψε τους Ζηλωτές, οι ηγέτες των οποίων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη<ref>Κ. Κωτσιόπουλος, ''Το κίνημα των Ζηλωτών στην Θεσσαλονίκη (1342-1349): Θεολογική και Κοινωνιολογική διερεύνηση'', κεφάλαιο 4 ''«Η Θεολογία της Επανάστασης–Απελευθέρωσης και το Ζηλωτικό κίνημα»'' σελ. 156-163 και κεφάλαιο 5 ''«Χριστιανισμός και Κοινωνικά Προβλήματα»'' σελ. 164-169, Θεσσαλονίκη ([[1997]])</ref>.
 
Το [[1350]] εγκαταστάθηκε στην πόλη η [[Άννα της Σαβοΐας|Άννα Παλαιολογίνα]], η οποία κυβέρνησε στο όνομα του γιου της, [[Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος|Ιωάννη Ε']]. Σε αντίθεση με ό,τι θα αναμενόταν, οι πολιτικές αναταραχές δεν εμπόδισαν την πνευματική ακμή της πόλης. Κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα, στη Θεσσαλονίκη έζησαν πολλοί λόγιοι και χτίστηκαν ναοί, μονές και κοσμικά δημόσια κτήρια. Ιδιαίτερα στον τομέα της τέχνης οι σχολές της Θεσσαλονίκης επηρέασαν ολόκληρο το βαλκανικό χριστιανικό κόσμο και τη [[Ρωσία]]. Η όλη αυτή πνευματική κίνηση ονομάστηκε [[Βυζαντινή τέχνη#Υστεροβυζαντινή περίοδος|Παλαιολόγεια Αναγέννηση]] και είναι η περίοδος κατά την οποία η συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη διεκδικεί τα πνευματικά πρωτεία της αυτοκρατορίας<ref>''«Η παλαιολόγεια Αναγέννηση είναι το κύκνειο άσμα του βυζαντινού πνεύματος. Οι θρησκευτικές έριδες (Ησυχασμός, το πρόβλημα της ένωσης με τους Δυτικούς), αλλά και ο εξ ανατολών κίνδυνος αναζωπυρώνουν την πνευματική κίνηση και ενθαρρύνουν την παραγωγή έργων που πλουτίζουν πλην ελάχιστων εξαιρέσεων (τα έργα κατά των αλλοδόξων) την υπεραρχαΐζουσα παράδοση. Είναι η εποχή όπου τα πνευματικά πρωτεία διεκδικεί από τη Βασιλεύουσα η Θεσσαλονίκη με τον Άθω. Ωστόσο, οι διανοούμενοι της εποχής, κοσμικοί, όπως ο [[Θεόδωρος Μετοχίτης]], ιερωμένοι, αλλά και αυτοκράτορες, όπως ο Ιωάννης Καντακουζηνός και ο Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος (1391-1425), βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα παγερό γλωσσικό αρχαΐσμό που αδικεί την πρωτοτυπία της σκέψης τους.»'' Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, ''Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας'', σελ. 134-135, Ε.Λ.Ι.Α., Αθήνα (1999)</ref>. Μετά το [[1350]], εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη ο μεγαλύτερος θεολόγος του 14ου αιώνα και πρωτοπόρος του κινήματος του [[Ησυχασμός|Ησυχασμού]], ο άγιος [[Γρηγόριος Παλαμάς]].<ref>Αναλυτικότερα για το πρόσωπο και τη δράση του Γρηγορίου Παλαμά: John Meyendorff, ''St. Gregory Palamas and Orthodox Spirituality'', St. Vladimir's Seminary Press (1974)</ref> Η ησυχαστική κίνηση παρότι αποτέλεσε τροχοπέδη στη διδασκαλία των φιλοσοφικών σπουδών και της κλασικής παιδείας εντούτοις ανανέωσε τη μοναστική κίνηση και τέχνη που εξακολούθησε να επιζεί στο [[Άγιο Όρος]] και μετά την κατάλυση της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]].<ref>Α. Βακαλόπουλος ο.π. σελ. 154-155</ref>
 
===Οθωμανική περίοδος===