Θεσσαλονίκη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στις αρχές του 20ού αιώνα και ειδικά την περίοδο 1912-1922 συντελούνται ιστορικές και κρίσιμες αλλαγές με κυριότερες την απελευθέρωση της πόλης, την καταστροφική [[Μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης 1917|πυρκαγιά του 1917]] και την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού προσφύγων μετά την [[Μικρασιατική Καταστροφή]] και την ανταλλαγή πληθυσμών. Σχεδόν όλο το ιστορικό κέντρο της πόλης μετά την πυρκαγιά του 1917 σχεδιάζεται εκ νέου και η πόλη χάνει την ανατολίτικη της όψη. Η ταχύτητα και η αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης των Φιλελευθέρων και ο ορισμός επταμελούς διεθνούς επιτροπής σχεδιασμού υπό την καθοδήγηση του γάλλου πολεοδόμου και αρχιτέκτονα [[Ερνέστ Εμπράρ]] δίνουν μια ευρωπαϊκή όψη στην πόλη. Έτσι την δεκαετία 1922-1932 χτίζονται περίπου 15000 κτίρια, από τα οποία 2200 στο κέντρο της πόλης. Ένας μεγάλος αριθμός αρχιτεκτόνων και μηχανικών δραστηριοποιείται στην πόλη με πρωτοπόρους τον Γάλλο μηχανικό [[Ζοζέφ Πλεμπέρ]] (Μέγαρα: Μαλάχ, Ναχμία, "Petit Palais", Γκατένιο-Φλωρεντίν, Ναχμία, Διοικητικά Δικαστήρια-πρώην ΔΕΛΑΣΑΛ, Ξενοδοχεία: "Tourist", "Εξέλσιορ"),<ref>{{Cite web|url=https://parallaximag.gr/thessaloniki/agnostos-architektonas-ton-panemorfon-ktirion-pou-synantas-stin-kardia-tis-thessalonikis|title=Ο «άγνωστος» αρχιτέκτονας των πανέμορφων κτιρίων που συναντάς στην καρδιά της Θεσσαλονίκης|last=Παρασκευοπούλου|first=Χριστίνα|ημερομηνία=2020-02-26|website=Parallaxi Magazine|language=en-US|accessdate=2021-10-31}}</ref> τους αρχιτέκτονες της Σχολής «Ωραίων Τεχνών» της Κωνσταντινούπολης και συγκεκριμένα τους [[Γεώργιος Μανούσος|Γεώργιο Μανούσο]], [[Μαξιμιλιανός Ρούμπενς|Μαξιμιλιανό Ρούμπενς]], [[Αναστάσιος Μπίρδας|Αναστάσιο Μπίρδα]], [[Αλέξανδρος Τζώνης (1877-1951)|Αλέξανδρο Τζώνη]], [[Λεωνίδας Παλαιολόγος (αρχιτέκτων)|Λεωνίδα Παλαιολόγο]], [[Κωνσταντίνος Γιωτόπουλος|Κωνσταντίνο Γιωτόπουλο]], [[Συμεών Μυλωνάς|Συμεών Μυλωνά]], καθώς επίσης τους [[Δημήτριος Ανδρόνικος|Δημήτριο Ανδρόνικο]], [[Γεώργιος Καμπανέλλος|Γεώργιο Καμπανέλλο]], [[Αντώνιος Νικόπουλος|Αντώνιο Νικόπουλο]], [[Σαλβατόρε Ποζέλι]], [[Φιλήμων Παιονίδης|Φιλήμωνα Παιονίδη]], [[Ζακ Μωσσέ]] (Βοσπόριον Μέγαρον, Όλυμπος Νάουσα, Αγορά Κολόμβου, Ολύμπιον Μέγαρον, Συνοικισμός "Ουζιέλ"), [[Ερνστ Λέβη]] (Μέγαρο Στάιν, Συναγωγή Μοναστηριωτών), [[Δημήτριος Φυλλίζης|Δημήτριο Φυλλίζη]] (Μέγαρα: Μοσκώφ-Σεδένκο, Χατζηδημούλα, Κουκουμπάνη), [[Μαρίνος Δελλαδέτσιμας|Μαρίνο Δελλαδέτσιμα]], [[Τρύφων-Τριαντάφυλλος Νάτσης|Τρύφωνα-Τριαντάφυλλο Νάτση]], Βασίλειο Βασιλειάδη, [[Γεώργιος Μαλάκης|Γεώργιο Μαλάκη]], [[Κωνσταντίνος Κοκορόπουλος|Κωνσταντίνο Κοκορόπουλο]], [[Ανδρέας Λευθεριώτης|Ανδρέα Λευθεριώτη]], [[Ευθύμιος Κοτζαμπασούλης|Ευθύμιο Κοτζαμπασούλη]], Ανδρέα Γεωργακόπουλο, [[Παύλος Καμπάς|Παύλο Καμπά]], [[Ιωάννης Βαρουξάκης|Ιωάννη Βαρουξάκη]], [[Νίκος Παπακωνσταντινόπουλος|Νίκο Παπακωνσταντινόπουλο]], [[Λεονάρντο Τζενάρι]] ([[Μέγαρο Λόγγου]], Κινηματογράφος "Διονύσια"), [[Αριστομένης Βάλβης|Αριστομένη Βάλβη]] (Εθνική Τράπεζα), [[Μιχαήλ Λυκούδης|Μιχαήλ Λυκούδη]] (πρώην Ιονική-Λαϊκή Τράπεζα), Αλέξανδρο Θεοδοσιάδη, [[Ιωάννης Δημητριάδης|Ιωάννη Δημητριάδη]] (Εμπορικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο), [[Μωρίς Ματαράσσο]], Αναστάσιο Ζαχαριάδη, [[Ελευθέριος Πάικος|Ελευθέριο Πάικο]], [[Δημήτριος Καραγιαννάκης|Δημήτριο Καραγιαννάκη]], [[Αλβέρτος Τζιβρέ|Αλβέρτο Τζιβρέ]], [[Αθανάσιος Γιάκας|Αθανάσιο Γιάκα]], [[Γεώργιος Σιάγας|Γεώργιο Σιάγα]], [[Λέανδρος Ζωίδης|Λέανδρο Ζωίδη]] (Κινηματογράφος "Ηλύσια"), [[Κωνσταντίνος Κιτσίκης|Κωνσταντίνο Κιτσίκη]], [[Νίκος Μητσάκης|Νικόλαο Μητσάκη]] (Ανώτερο Παρθεναγωγείο), [[Νικόλαος Νικολαΐδης (αρχιτέκτων)|Νικόλαο Νικολαΐδη]], Αντώνιο Πάππη (Μέγαρο Βαρβιτσιώτη), Ε. Μπερνασκόνι, Θωμά Παπαμιχαηλίδη, Θεμιστοκλή Σγουρό, Μιχαήλ Λαλακάκη, [[Δημήτριος Βαρβέρης|Δημήτριο Βαρβέρη]].<ref name=":3">{{Cite book|title=Η ανάδυση της σύγχρονης Θεσσαλονίκης (ιστορίες/πρόσωπα/τοπία)|first=Αλέκα|last=Καραδήμου-Γερόλυμπου|publisher=UNIVERSITY STUDIO PRESS|year=2013}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.salonikajewisharchitecture.com/ar19.html|title=Ιστορία της εβραϊκής οικοδομικής και αρχιτεκτονικής δραστηριότητας στη Θεσσαλονίκη|website=www.salonikajewisharchitecture.com|accessdate=2020-10-28}}</ref><ref name=":2">{{Cite book|title=Θεσσαλονίκη 1912-2012. Η Αρχιτεκτονική μιας εκατονταετίας.|first=Βασίλης|last=Κολώνας|publisher=UNIVERSITY STUDIO PRESS|year=2012}}</ref> Οι Ιταλοί Mario Paniconi και Giuglio Pediconi κατασκευάζουν το Ιταλικό Σχολείο ‘Umberto Primo’ (1933) στην οδό Φλέμινγκ.<ref>{{Cite web|url=https://www.teetkm.gr/ιστορικά-κτιριακά-σύνολα-στο-δημόσιο/|title=Ιστορικά κτιριακά σύνολα στο δημόσιο χώρο - Το Ιταλικό Ινστιτούτο της Θεσσαλονίκης|ημερομηνία=2019-05-16|website=teetkm.gr|language=el|accessdate=2021-05-20}}</ref> Ο [[Αριστοτέλης Ζάχος]] αναλαμβάνει την αποκατάσταση της βασιλικής του Αγίου Δημητρίου, μετά την καταστροφή από την μεγάλη πυρκαγιά του 1917, ενώ το 1938 στο Άσυλο του Παιδιού στο χώρο του Πανεπιστημίου, κατασκευάζει τον ναό του Αγίου Στυλιανού.<ref>{{Cite journal|title=Ένα πραγματικό κόσμημα|last=Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου|first=Θάλεια|date=2018|journal=Θεσσαλονικέων Πόλις 68}}</ref> Επίσης, στην [[Νέα Αρετσού|Αρετσού]] στην περιοχή των Επαύλεων κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου κατασκευάζονται 30 εξοχικές κατοικίες επιφανών θεσσαλονικέων, από τις οποίες σήμερα σώζονται μόλις 6 (Έπαυλη Καρανικόλα, έργο του [[Αναστάσιος Μεταξάς|Αναστάσιου Μεταξά]], Έπαυλη Γωγουσόπουλου, Έπαυλη Ζαχαράκη του Θ. Μπουρμπούλη).<ref>{{Cite web|url=https://kalamarianews.gr/history/1332-%CE%BF%CE%B9-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%81%CE%B5%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%8D|title=Οι επαύλεις στην Αρετσού|website=kalamarianews.gr|accessdate=2021-05-11}}</ref>

 

 

Στη σύγχρονη Θεσσαλονίκη ξεχωρίζουν ο [[Κυριάκος Κρόκος]] με τον σχεδιασμό του [[Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης|Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού]], ο [[Αράτα Ισοζάκι]] με την κατασκευή του [[Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης|Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης]], οι Τάσος και Δημήτρης Μπίρης, αρχιτέκτονες του Νέου Δημαρχειακού Μεγάρου Θεσσαλονίκης (2005-2010).<ref name=":2" /><ref>{{Cite web|url=https://parallaximag.gr/thessaloniki/chartis-tis-polis/modern-city-neo-dimarchio|title=Modern city: Νέο Δημαρχείο|last=Νάνου|first=Χρύσα|ημερομηνία=2014-11-14|website=Parallaxi Magazine|language=en-US|accessdate=2021-10-24}}</ref>