|
Στην αρχιτεκτονική, το τύμπανο (από τα αρχαία ελληνικά τύμπανον / túmpanon, «τύμπανο») είναι η τριγωνική κατακόρυφη επιφάνεια που οριοθετείται από τα αχαλίνωτα γείσα και το οριζόντιο γείσο ενός αετώματος. Προσδιορίζει επίσης τον ημικυκλικό χώρο μιας πύλης, ανάμεσα στο υπέρθυρο και ένα ημικυκλικό τόξο ή ένα οξυκόρυφο θησαυροφυλάκιο, καθώς και ένα πλαίσιο ξυλουργικής που υπερκαλύπτει αυτήν την πύλη1. Ξεπερνιέται από αρχιβολτ.
{{πληροφορίες προσώπου}}
Ο '''Νικολά-Σεμπαστιάν Αντάμ''' ([[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]: Nicolas-Sébastien Adam), 1705 - 1778, αποκαλούμενος επίσης '''Αντάμ ο νεότερος''', ήταν [[Γαλλία|Γάλλος]] [[Γλυπτική|γλύπτης]] της [[Νεοκλασικισμός|νεοκλασικής]] περιόδου.
Το τύμπανο συχνά φέρει στολίδια ή γλυπτά, σκηνοθετημένα σε διάφορα επίπεδα ή μητρώα. Χρησιμοποιείται ιδιαίτερα για την παρουσίαση ανάγλυφου στην πρόσοψη εκκλησιών ρωμανικής ή γοτθικής αρχιτεκτονικής. Το τύμπανο της δυτικής κύριας θύρας, το σημαντικότερο, παρουσιάζει τα θεμελιώδη δόγματα της χριστιανικής πίστης (Χριστός εν Μεγαλειότητα, Τελευταία Κρίση, Παρουσία)2.
== Βιογραφικά στοιχεία ==
Ο Νικολά-Σεμπαστιάν Αντάμ γεννήθηκε στις 22 Μαρτίου 1705 στο [[Νανσί]] και ήταν γιος γλύπτη. Τα μεγαλύτερα αδέρφια του ήταν επίσης γλύπτες, ο μεγαλύτερος, ο Λαμπέρ Σιγκισμπέρ Αντάμ και ο Φρανσουά-Γκασπάρ-Μπαλταζάρ Αντάμ. <ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Nicolas-Sebastien-Adam|title=britannica.com/biography/Nicolas-Sebastien-Adam|last=.}}</ref>Μαθήτευσε πρώτα κοντά στον πατέρα του και μετά με τον μεγαλύτερο αδερφό του στη [[Βασιλική Ακαδημία Ζωγραφικής και Γλυπτικής]]. Δεν διαγωνίστηκε για το [[βραβείο της Ρώμης]], αλλά ταξίδεψε στην Ιταλία με δικά του έξοδα. Καθ' οδόν, σταμάτησε και εργάστηκε στη διακόσμηση των προσόψεων, των εσωτερικών χώρων και στη διακόσμηση του γαλλικού τύπου πάρκου ενός πύργου στο [[Ζυβινιάκ]], κοντά στο [[Μονπελιέ]], όπου έμεινε για δεκαοκτώ μήνες. Έφτασε στη [[Ρώμη]] το 1726. Ο αδελφός του τον σύστησε στον ο Γάλλο πρεσβευτή στην [[Αγία Έδρα]] καρδινάλιο ντε Πολινιάκ, για τον οποίο αποκατέστησε πολλά αρχαία γλυπτά.
[[Αρχείο:Maison des Adam.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Το σπίτι των Αντάμ στο [[Νανσί]].]]
Επέστρεψε στο Παρίσι το 1734, εργάστηκε στο εργαστήριο του μεγαλύτερου αδελφού του και σύντομα έλαβε πολλές παραγγελίες. Με τον αδελφό του, εργάστηκε στο [[ανάκτορο των Βερσαλλιών]] στη μεγάλη σύνθεση ''Ο Θρίαμβος του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης'' για το σιντριβάνι του Ποσειδώνα (1740). Εργάστηκε επίσης στο μέγαρο Σουμπίζ της οικογένειας Ροάν, σμιλεύοντας τα ανάγλυφα ''Οι Έρωτες των Θεών'' (1736) στην αίθουσα της πριγκίπισσας. Εργάστηκε στη διακόσμηση εκκλησιαστικών και κρατικών κτηρίων στο Παρίσι, στο [[Βασιλική Σαιν-Ντενί|αββαείο του Σαιν-Ντενί]] (το ανάγλυφο ''Ο άγιος Μωρ εκλιπαρεί τη βοήθεια του Κυρίου για τη θεραπεία ενός παιδιού'') και στο βασιλικό παρεκκλήσι του ανακτόρου των Βερσαλλιών.
Έγινε δεκτός στην [[Βασιλική Ακαδημία Ζωγραφικής και Γλυπτικής|Ακαδημία]] το 1762 με έργο υποδοχής τον ''[[Προμηθέας|Προμηθέα]] δεσμώτη'', που θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της γλυπτικής του 18ου αιώνα. Αλλά το πιο αξιοσημείωτο έργο του παραμένει το ταφικό μνημείο της βασίλισσας [[Αικατερίνη Οπαλίνσκα|Αικατερίνης Οπαλίνσκα]], συζύγου του βασιλιά [[Στανίσουαφ Λεστσίνσκι|Στανισλάς Λεστσίνσκι]], στην εκκλησία Νοτρ-Νταμ-ντε-Μπονσεκούρ στο Νανσί, μια παραγγελία που αναμφίβολα αποκτήθηκε χάρη στην καταγωγή του από τη [[Λωρραίνη (περιοχή)|Λωρραίνη]]. Παρουσιάζει τη νεκρή, γονατισμένη με τα χέρια της ενωμένα σε στάση προσευχής, οδηγούμενη στον ουρανό από έναν άγγελο που της παίρνει το χέρι, με φόντο μια μαύρη μαρμάρινη πυραμίδα. Εκτελεσμένη με απέραντη φινέτσα, αυτή η σύνθεση θεωρείται ένα από τα πιο αξιόλογα και συγκινητικά ταφικά μνημεία του 18ου αιώνα.
Το 1757, παντρεύτηκε την Κριστίν Λενουάρ, κόρη χρυσοχόου από το Νανσί. Απέκτησαν έναν γιο ζωγράφο, τον Ζαν Σαρλ Νικολά Αντάμ και έναν άλλο γλύπτη, τον Γκασπάρ Λουί Αντάμ. Πέθανε τυφλός στο Παρίσι στις 27 Μαρτίου 1778.
Επηρεασμένος από το ιταλικό [[μπαρόκ]], ο Νικολά-Σεμπαστιάν Αντάμ θεωρείται ένας από τους πιο εκλεπτυσμένους γλύπτες της [[Γαλλική τέχνη του 18ου αιώνα|γαλλικής τέχνης του 18ου αιώνα]]. Άσκησε σημαντική επιρροή στον ανιψιό του, τον γλύπτη [[Κλοντιόν (γλύπτης)|Κλοντιόν]].
== Επιλογή έργων ==
* Άμπραχαμ Στορκ και ο Γιαν Άμπραχαμ Μπέερστρατεν, ο Γουίνσλοου Χόμερ (Winslow Homer),
*η μάσκα της Ρος-Κοτάρ, Ανγκεράν Καρτόν, στην Τέχνη στη Γαλλία, Ιστορικισμός Historicisme στον [[Ζυλ Μισλέ]]
*[[Νικολά-Σεμπαστιάν Αντάμ]] στο Γαλλική τέχνη του 18ου αιώνα [[Τύμπανο (αρχιτεκτονική)|τύμπανο]] Tympan (architecture) στο αββαείο του Μουασάκ
*Bataille d'Aboukir (1799) [[Μάχη του Αμπουκίρ (1799)|μάχη του Αμπουκίρ]] στον Αντουάν-Ζαν Γκρο
*Κερ-Ξαβιέ Ρουσέλ, Φελίξ Βαλοτόν, στο ομάδα Ναμπί//////Ανρί-Γκαμπριέλ Ιμπέλς και Τονί Ρομπέρ-Φλερί στον Πωλ Ρανσόν
| 