Ιαπετός (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ. επιμέλεια
Anthi5 (συζήτηση | συνεισφορές)
Προσθήκη αναφορών, ετυμολογία, διαγραφή της αναφοράς σε "ιαπετική γλώσσα"
Γραμμή 7:
Στην [[ελληνική μυθολογία]], ο '''Ιαπετός''' μαζί με τον μικρότερο αδελφό του, τον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]], ήταν οι ισχυρότεροι των τιτάνων και, προπάντων, εκείνοι στους οποίους εκδηλώθηκε η μεγαλύτερη εχθρότητα του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]], μετά από την επικράτησή του.
 
Ήταν υιός του [[Ουρανός (μυθολογία)|Ουρανού]] και της [[Γαία (μυθολογία)|Γαία]]ς και σύζυγος της [[Κλυμένη]]ς, της κόρης του [[Ωκεανός (μυθολογία)|Ωκεανού]], ή της [[Ασία (μυθολογία)|Ασίας]] ή της [[Αίθρα (Ωκεανίδα)|Αίθρας]], ή της [[Θέμις|Θέμιδας]], η οποία και αναφέρεται ως μητέρα του [[Προμηθέας|Προμηθέα]]. Υιοί του υπήρξαν ο [[Προμηθέας|Προμηθεύς]], ο [[Άτλας (μυθολογία)|Άτλαντας]], ο [[Επιμηθέας]] και ο [[Μενοίτιος (τιτάνας)|Μενοίτιος]]
<ref>Hesiodus Epic., Theogonia
Line 507
Γραμμή 19:
 
Τον Ιαπετό αναφέρουν, ήδη, ο [[Όμηρος]] και ο [[Ησίοδος]] ως κυβερνήτη των Τιτάνων και του κόσμου πριν την επικράτηση του Δία και ότι ακόμη, σε ορισμένες περιοχές τον αναγνώριζαν ως «δημιουργό» των ανθρώπων, ακόμη και μετά την επικράτηση του Δία, όπως στη [[Κνωσός|Κνωσό]], στην [[Αρκαδία]], [[Κιλικία]] και αλλού.
Ιδιαίτερα ως σύζυγος της Ασίας, θεωρούνταν ως γενάρχης των λαών της [[Ευρώπη]]ς και της Βορειοδυτικής [[Ασία]]ς, των οποίων, όμως, αρχηγό η [[Παλαιά Διαθήκη]] παραδέχεται τον [[Ιάφεθ]], τον υιό του [[Νώε]] (του οποίου το όνομα, ενδέχεται, να είναι παραφθορά του Ιαπ-ε-του - θεού).{{παραπομπή}}
 
Έτσι, εκ του Ιαπετού προέκυψαν οι σύγχρονες αντιλήψεις και θεωρίες περί «Ιαπετικής φυλής» και «[[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|ιαπετικής γλώσσας]]».
 
Τέλος, ο Δίας μετά τη νίκη του, κατακρέμνησε τον Ιαπετό στα σκοτεινά [[τάρταρα]] μαζί με τους υπόλοιπους τιτάνες.
 
== Αναφορές ==
Ο Ιαπετός είναι ένας από τους Τιτάνες, ο οποίος αναφέρεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα ότι βρίσκεται τα Τάρταρα με τον Κρόνο. Είναι ο αδερφός του Κρόνου, ο οποίος βασίλευσε στον κόσμο κατά την Χρυσή Εποχή.
 
Η σύζυγος του Ιαπετού αναφέρεται σαν κόρη του Ωκεανού και της Τηθύος, ονόματι είτε Κλυμένη (σύμφωνα με τον Ησίοδο και τον Υγίνο) ή Ασία (σύμφωνα με το ψευδο-Απολλόδωρο).
 
Στα "''Έργα και Ημέραι"'' του Ησίοδου, ο Προμηθέας αναφέρεται ως ο γιος του Ιαπετού, και δεν αναφέρεται η μητέρα του. Αντίθετα στη Θεογονία του Ησιόδου η Κλυμένη αναφέρεται ως η σύζυγος του Ιαπετού και η μητέρα του Προμηθέα. Στο έργο του Αισχύλου, "''Προμηθεύς Δεσμώτη''ς", ο Προμηθεύς είναι ο γιος της θεάς Θέμιδος, χωρίς να αναφέρεται όνομα πατρός (αλλά συνεχίζεται να αναφέρεται ο Άτλας σαν αδερφός). Στις ''Ωδές'' του Οράτιου, στην Ωδή 1.3 ο Οράτιος γράφει "audax Iapeti genus ... Ignem fraude mala gentibus intulit" (" Το θαρραλέο τέκνο του Ιαπετού [δηλ. ο Προμηθεύς]... έφερε τη φωτιά στους ανθρώπους με κακή απάτη")
 
Ο Ησίοδος και άλλοι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς θεωρούσαν τους υιούς του Ιαπετού σαν τους πρόγονους της ανθρωπότητας και έτσι, μερικά από τα χειρότερα χαρακτηριστικά των ανθρώπων θεωρείται ότι έχουν κληρονομηθεί από αυτούς τους τέσσερις θεούς, ο καθένας εκ των οποίων αναφέρεται μένα συγκεκριμένο ηθικό ελάττωμα, το οποίο τους οδήγησε στην πτώση τους. Για παράδειγμα ο ραδιούργος και έξυπνος [[Προμηθέας]] θα μπορούσε να αναπαριστά τη ραδιουργία, ο ανίκανος και εύπιστος [[Επιμηθέας]] την ανοησία, ο ανθεκτικός και δυνατότερος [[Άτλας (μυθολογία)|Άτλας]] την υπερεκτίμηση των ορίων και ο αλαζών [[Μενοίτιος (τιτάνας)|Μενοίτιος]] την απερίσκεπτη βία.
 
Ο Ιαπετός ως ο προγενήτορας της ανθρωπότητας, ταυτίστηκε αργότερα με τον Ιάφεθ (יֶפֶת), το γιό του Νώε, με βάση την ομοιότητα των ονομάτων τους και την παράδοση που αναφέρει ο Ιώσηπος στην Αρχαιολογία των Ιουδαίων, η οποία τοποθετεί τον Ιάφεθ σαν τον πρόγονο των "Ιαφεθιτών", δηλαδή τους Ινδοευρωπαίους. Ο Ιαπετός συνδέθηκε με τον Ιάφεθ από τον θεολόγο του 17ου αιώνα Matthew Pool (και πιο πρόσφατα από τον Robert Graves) από τον John Pairman Brown.
 
== Ετυμολογία ==
Το όνομα Ιαπετός είναι αβέβαιης ετυμολογίας. Έχει γίνει προσπάθεια σύνδεσης με τον βιβλικό Ιάφεθ, υιό του Νώε ή με την αρχαία ελληνική λέξη "ιάπτειν<ref>{{Cite web|url=https://lsj.gr/wiki/%E1%BC%B0%CE%AC%CF%80%CF%84%CF%89|title=ἰάπτω|ημερομηνία=1940|website=Liddell, Scott, Jones Ancient Greek Lexicon (LSJ)|archiveurl=https://lsj.gr/wiki/%E1%BC%B0%CE%AC%CF%80%CF%84%CF%89|archivedate=21 Ιανουαρίου 2022|accessdate=}}</ref>", που σημαίνει βλάπτω, βάλλω<ref>{{Cite web|url=https://mythopedia.com/topics/iapetus|title=Iapetus|last=Thomas Apel and Avi Kapach|first=|ημερομηνία=21 Νοεμβρίου 2021|website=Mythopedia|archiveurl=https://mythopedia.com/topics/iapetus|archivedate=21 Ιανουαρίου 2021|accessdate=}}</ref>. Ο Beetes το βρίσκει απίθανο και θεωρεί ότι σαν προ-Ολύμπιος θεός, το όνομα πρέπει να είναι προ-ελληνικό<ref>{{Cite web|url=https://www.etymonline.com/word/iapetus|title=Iapetus|website=Online Etymology Dictionary|archiveurl=https://www.etymonline.com/word/iapetus|archivedate=21 Ιανουαρίου 2021}}</ref>.
 
== Παραπομπές ==