Οδύσσεια (Καζαντζάκης): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο [[Οδυσσέας]], έχοντας εξοντώσει τους μνηστήρες, καθαρίζεται από τα αίματα στο λουτρό του παλατιού και εμφανίζεται στην [[Πηνελόπη]]. Έρχεται στη συνέχεια αντιμέτωπος με την εξέγερση του λαού της [[Ιθάκη|Ιθάκης]] και τους επιβάλλεται. Διηγείται έπειτα στους δικούς του τις περιπλανήσεις του μέχρι το γυρισμό του. Ωστόσο δεν του μέλλεται να μείνει για πολύ στην πατρίδα του. Αφού θάβει τον πατέρα του [[Λαέρτης|Λαέρτη]] και παντρεύει τον [[Τηλέμαχος|Τηλέμαχο]] με τη [[Ναυσικά]], αναχωρεί με ένα πλοιάριο και με μόλις πέντε συντρόφους που διάλεξε ο ίδιος: τον θαλασσόλυκο ''Στρειδά'', τον αγαθό φαγά ''Κένταυρο'', τον ξανθό χαλκουργό ''Καρτερό'', τον ελαφρόμυαλο τραγουδιστή ''Σουραύλη'' και τον φυγόδικο αδελφοκτόνο ''Χάλικα''. Αναχωρούν προς το άγνωστο και ο Οδυσσέας οραματίζεται την ωραία [[Ελένη (μυθολογία)|Ελένη]] να ασφυκτιά στη Σπάρτη και να τον προσκαλεί να έρθει να την πάρει. Όταν φτάνουν στη Σπάρτη, βλέπουν πως υποβόσκει εξέγερση του πεινασμένου λαού κατά του βασιλιά [[Μενέλαος|Μενελάου]] και των αρχόντων. Με τον λαό έχουν ενωθεί ξανθοί βάρβαροι από τον βορρά που έχουν όπλα από σίδηρο αντί από χαλκό. Ο Οδυσσέας αμφιταλαντεύεται με ποιανού μέρος να πάει. Αποφασίζει τελικά να βοηθήσει τον Μενέλαο να καταστείλει την εξέγερση, αν και του τονίζει ότι οι καιροί έχουν αλλάξει. Στα υποστατικά του Μενελάου ο Οδυσσέας συναντά έναν γιδοβοσκό, τον ''Πέτρακα'', που θα είναι ο έκτος του σύντροφος. Μετά τον δείπνο ο Μενέλαος δωρίζει στον Οδυσσέα ένα ειδώλιο του [[Δίας|Δία]] (το οποίο ο Οδυσσέας θα ξεφορτωθεί με την πρώτη ευκαιρία πουλώντας το στον επόενοεπόμενο σταθμό του ταξιδιού, την Κρήτη). Την επομένη ο Οδυσσέας αρπάζει την Ελένη και αφού σκοτώσουνσκοτώνουν τη φρουρά φεύγουν από τη Σπάρτη αναχωρώντας με το πλοιάριό τους.

Μια τρικυμία φέρνει το πλοίο του Οδυσσέα στην [[Κρήτη]], όπου βασιλεύει ο [[Ιδομενέας]]. Το βασίλειο είναι σε παρακμή και ο ίδιος ο Ιδομενέας υποφέρει από ανικανότητα. Ο βασιλιάς ανεβαίνει στο ιερό βουνό για να επικοινωνήσει με τον θεό-Ταύρο και να ανακτήσει τις χαμένες του δυνάμεις. Στο παλάτι κατά την επιστροφή του πρόκειται να τελεστεί ένα ιερό όργιο, όπου ο βασιλιάς-ταύρος θα συνουσιαστεί με μια βασίλισσα-δαμάλα. Αυτή θα είναι η Ελένη, που ο Οδυσσέας τοποθετεί στο θρόνο. Ο λαός συμμετέχει στο όργιο. Κατά τα [[Ταυροκαθάψια|ταυροκαθάψια]] σκοτώνεται από τον ταύρο η μία κόρη του βασιλιά, η ''Κρινώ''. Ο Οδυσσέας σμίγει ερωτικά με μιαν άλλη κόρη του Ιδομενέα, τη ''Δίχτεννα'', ενώ μια τρίτη κόρη, η ''Φίδα'' συνομωτείσυνωμοτεί με έναν ξανθό βάρβαρο κατά του ίδιου του πατέρα της. Κατά τη διάρκεια του οργίου ένας άλλος βάρβαρος συνουσιάζεται με την Ελένη (η οποία μαζί του θα αποκτήσει έναν γιο). Ο Οδυσσέας συνεννοείται με τους συνωμότες για να συντρίψουν τον παλιό στείρο πολιτισμό που δεν μπορεί πλέον να αναγεννηθεί. Περνά λίγος καιρός. Στην αυλή του παλατιού εορτάζεται ο ερχομός της άνοιξης. Το ίδιο βράδυ οι συνομώτεςσυνωμότες βάζουν φωτιά στο παλάτι, ενώ οι δούλοι του παλατιού στασιάζουν. καιΠαράλληλα επιτίθενται οι βάρβαροι επιδρομείς από τη θάλασσα. Η Φίδα σκοτώνει τον πατέρα της, τον Ιδομενέα, και μετά πέφτει νεκρή, κονταροχτυπημένη από έναν σωματοφύλακα του βασιλιά. Νεκρός έχει πέσει κατά τη διάρκεια της μάχης στο λιμάνι και ο Στρειδάς. Ο Οδυσσέας θάβει την Φίδα και τον Στρειδά, βάζει για βασιλιά της Κρήτης τον Καρτερό (που κι αυτός είναι ένας ξανθός βάρβαρος), αποχαιρετά την Ελένη (που είναι έγκυος από τον άλλο βάρβαρο), παίρνει τη Δίχτεννα μαζί του και αναχωρεί για την [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]] με τους συντρόφους που του απομένουν. Μόλις φτάνουν ο Οδυσσέας εγκαταλείπει τη Δίχτεννα. Σκοπός του είναι τώρα να βρει τις πηγές του [[Νείλος|Νείλου]].

Το πλοίο του Οδυσσέα ανεβαίνει τον Νείλο μέχρι την [[Ηλιούπολις (Αίγυπτος)|Ηλιούπολη]]. Ο Οδυσσέας ανασκάπτει, μετά από ένα όνειρο, τον τάφο ενός νεκρού φαραώ και παίρνει τα πλούσια [[Κτερίσματα|κτερίσματα]], τα οποία όμως την άλλη μέρα πετά στο Νείλο, για να μην εκμαυλιστούν, αυτός και οι σύντροφοί του, από τα πλούτη. Η Αίγυπτος είναι και αυτή σε κρίση. Η Πείνα βασιλεύει κι εδώ. Ομοίως οι βάρβαροι ελλοχεύουν επίσης. Ο βασιλιάς είναι νεαρός και καλόβουλος, αλλά όχι δυναμικός. Όταν φτάνουν στην πρωτεύουσα, ο Οδυσσέας αποφασίζει να δράσει, κινούμενος από μιαν εσωτερική φωνή. Αφήνει για λίγο τους συντρόφους του, ενώ ξεσπά η κοινωνική αναταραχή. Πρωτοστατούν μια Εβραία, η ''Ράλα'', ένας εργάτης, ο ''Γέρακας'', ένας χωρικός, ο ''Μπούρμπουλας'' και ένας επαναστάτης, ο ''Νείλος''. Όλοι τους συλλαμβάνονται και αιχμαλωτίζονται, μαζί με τον Οδυσσέα. Ο βασιλιάς, που θέλειθέλοντας να τους κατανοήσει, βγάζει τον Οδυσσέα και τη Ράλα από τη φυλακή και τελικά τους αφήνει ελεύθερους. Ο Οδυσσέας γυρνά στο πλοίο του. Επιτίθενται τώρα οι βάρβαροι και ο Οδυσσέας πάει με το μέρος τους. Τα στρατεύματα του φαραώ όμως αντεπιτίθενται. Η Ράλα σκοτώνεται και οι βάρβαροι νικιούνται. Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του αιχμαλωτίζονται. Στη φυλακή ο Οδυσσέας σκαλίζει το τρομερό προσωπείο του νέου θεού του. Φορώντας το χορεύει τόσο τρομαχτικά μπροστά στον φαραώ (ο οποίος είχε ζητήσει να τον δει), που ο νεαρός ηγεμόνας τον αφήνει να πάρει τους συντρόφους του και να φύγει από την Αίγυπτο. Ο Οδυσσέας φαντάζεται ότι βγαίνει από τον Άδη. Τον ακολουθεί ένα μπουλούκι από ανθρώπους της κατώτατης τάξης, ακόμα κι εγκληματίες. Σκοπός του τώρα είναι η θεμελίωση της ιδανικής Πολιτείας: είναι ένα κάστρο, που είδε στο όραμά του και που θα το φτιάξει με τους συντρόφους του. Πορεύονται μέσω της ερήμου προς το νότο. Υποφέρουν από δίψα και πείνα. Στασιάζουν κατά του Οδυσσέα. Αντιμετωπίζουν την επίθεση και τον δόλο των μαύρων Αφρικανών, αλλά ξεφεύγουν λόγω της εξυπνάδας του Οδυσσέα, ο οποίος μοιράζεται μαζί τους το όραμα του νέου θεού του, που τους συναρπάζει.