|
== Γέννηση και περιπλανήσεις ==
[[Κακα]]
Γιος του Δία και της [[Σεμέλη]]ς κόρης του Κάδμου ο Διόνυσος διασώζεται από τις φλόγες που έζωσαν το παλάτι του πατέρα της -μετά από την εμφάνιση του Δία σε όλο του το μεγαλείο- χάρη στην παρέμβαση της [[Γαία (μυθολογία)|Γης]], που άφησε τον [[κισσός|κισσό]] να τυλίξει τους κίονες του ανακτόρου και να διασώσει το θείο βρέφος. Ο Δίας τοποθέτησε το βρέφος στον μηρό του εν αγνοία της [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρας]] και το έβγαλε στο φως την κατάλληλη στιγμή, όταν ολοκληρώθηκε η κύησή του. Εξαιτίας του γεγονότος ότι γεννήθηκε ανάμεσα στα αστροπελέκια του Δία και την πυρκαγιά του ανακτόρου, ο Διόνυσος έφερε την επωνυμία ''πυριγενής'' και εξαιτίας του γεγονότος ότι συνέχισε την κύησή του στον μηρό του πατέρα του ''μηρορραφής'', ''διμήτωρ'' και ''δισσότοκος''<ref>Κακριδής Ι. Θ. 1986, 200.</ref>.
[[Αρχείο:Dionysos on a cheetah, Pella, Greece.jpg|μικρογραφία|Ο Διόνυσος επί πάνθηρα, κρατεί θύρσο με ταινία. Ψηφιδωτό δάπεδο με βότσαλα και πηλό, όπου το περίγραμμα είναι από μολύβι. Πέλλα, Οικία του Διονύσου, 2,70 μ. Χ 2,65 μ.]]
Ο θεός περιπλανάται στην [[αρχαία Αίγυπτος|Αίγυπτο]] και τη [[Συρία]], τρελός από το μίσος της [[Ήρα]]ς. Θεραπεύεται από τη [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] στη [[Φρυγία]]. Η [[Ρέα]], επίσης, είναι εκείνη που τον διδάσκει την τελετουργική λατρεία και ορίζει το ένδυμα του θεού και των [[Μαινάδες|Μαινάδων]] ακολούθων του<ref>Κακριδής Ι. Θ. 1986, 202.</ref>. Η ακολουθία του θεού συμπληρώνεται με τους [[Σάτυροι|Σατύρους]] και τους [[Σειληνοί|Σειληνούς]]. Θεός [[πολιτισμός|εκπολιτιστής]] ο Διόνυσος συνέχισε την περιπλάνησή του, διδάσκοντας ανά τον κόσμο τις ιδιαίτερες τελετές του και την καλλιέργεια της [[αμπέλι|αμπέλου]]. Αλλού έγινε δεκτός ως θεός, αλλού ως τυχοδιώκτης άνθρωπος, γεγονός που προκάλεσε σύμφωνα με τον μύθο και ανάλογες αντιδράσεις εκ μέρους του, ευνοώντας τους φίλους και τιμωρώντας τους εχθρούς, όπως φαίνεται στο παράδειγμα του Προίτου, βασιλέα της [[Τίρυνθα]]ς, των τριών θυγατέρων του βασιλέα Μινύα στον Ορχομενό ή τις κόρες του αττικού δήμου των [[Ελευθερές|Ελευθερών]].
== Θεός του παιχνιδιο ==
|
