Κάτα Μπέτλεν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο πρώτος γάμος της Μπέτλεν είχε πολιτικά κίνητρα, καθώς την πάντρεψαν παρά τη θέλησή της με τον [[Καθολική Εκκλησία|ρωμαιοκαθολικό]] ετεροθαλή αδελφό της, όταν εκείνη βρισκόταν σε ηλικία 17 ετών. Η τριβή μεταξύ του δικού της [[Προτεσταντισμός|προτεσταντισμού]] και του καθολικισμού της οικογένειας του συζύγου της την επηρέασε έντονα. <ref name="encyclopedia">{{Cite book|title=An Encyclopedia of continental women writers|first=Katharina M|last=Wilson|publisher=Garland Pub.|isbn=9780824085476|year=1991|location=New York|pages=122–123}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWilson1991">Wilson, Katharina M (1991). ''An Encyclopedia of continental women writers''. New York: Garland Pub. pp.&nbsp;122–123. [[Διεθνής πρότυπος αριθμός βιβλίου|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9780824085476|<bdi>9780824085476</bdi>]].</cite></ref> Η οικογένεια του συζύγου της της απαγόρευσε την πρόσβαση στα παιδιά της και τα κακόβουλα πειράγματα της κόρης της αναφέρονται στα γραπτά της. <ref name="encyclopedia" /> Η Μπέτλεν παντρεύτηκε εκ νέου μετά τον θάνατο του πρώτου της συζύγου <ref name="encyclopedia" /> κάνοντας έναν γάμο στον οποίο ήταν πιο ευτυχισμένη από ό,τι στον πρώτο, αλλά ο σύζυγός της και τα παιδιά τους πέθαναν νωρίς και στη συνέχεια η Κάτα Μπέτλεν έλαβε τον χαρακτηρισμό «ορφανή». <ref name="encyclopedia" />

Η Μπέτλεν έγινε κληρονόμος της μεγάλης κτηματικής περιουσίας του συζύγου της και δραστηριοποιήθηκε στην προώθηση της εκπαίδευσης στην [[Τρανσυλβανία]]. Πολλές από αυτές της τις εμπειρίες τις περιέγραψε στα γραπτά της. <ref name="encyclopedia">{{Cite book|title=An Encyclopedia of continental women writers|first=Katharina M|last=Wilson|publisher=Garland Pub.|isbn=9780824085476|year=1991|location=New York|pages=122–123}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWilson1991">Wilson, Katharina M (1991). ''An Encyclopedia of continental women writers''. New York: Garland Pub. pp.&nbsp;122–123. [[Διεθνής πρότυπος αριθμός βιβλίου|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9780824085476|<bdi>9780824085476</bdi>]].</cite></ref> Ως προστάτιδα του Πέτερ Μποντ, του προτεστάντη λόγιου και εκδότη, η Μπέτλεν υποστήριξε την [[τυπογραφία]] και την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. <ref name="encyclopedia" /> Ο Μποντ, ο ιερέας της κατά το διάστημα 1743–1749, δημιούργησε για εκείνη μια από τις πιο σημαντικές βιβλιοθήκες εκείνης της περιόδου, η οποία περιελάμβανε περισσότερα από 500 χειρόγραφα. Ωστόσο, εκείνη η βιβλιοθήκη επρόκειτο να καταστραφεί από πυρκαγιά το 1847. <ref name="encyclopedia" />

Η Μπέτλεν δημοσίευσε τα γραπτά της με τον τίτλο ''Védelmező, erős paizs'' (''Προστατευτική, ισχυρή ασπίδα'', 1759) και ''Bujdosásnak emlékezetköve'' (''Οι Αναμνήσεις της εξορίας της'', 1733). Εξέδωσε επίσης έργα τα οποία περιλαμβάνουν την αλληλογραφία της: ''Gróf Bethleni Bethlen Kata életének maga által való rövid leírása'' (''Σύντομη περιγραφή της ζωής της κόμισσας Κάτα Μπέτλεν γραμμένη από την ίδια'', το οποίο γράφτηκε το 1759 και εκδόθηκε το 1762). <ref name="encyclopedia">{{Cite book|title=An Encyclopedia of continental women writers|first=Katharina M|last=Wilson|publisher=Garland Pub.|isbn=9780824085476|year=1991|location=New York|pages=122–123}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWilson1991">Wilson, Katharina M (1991). ''An Encyclopedia of continental women writers''. New York: Garland Pub. pp.&nbsp;122–123. [[Διεθνής πρότυπος αριθμός βιβλίου|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9780824085476|<bdi>9780824085476</bdi>]].</cite></ref> <ref name="encyclopedia 2">{{Cite book|title=Encyclopedia of women's autobiography|first=Victoria|last=Boynton|publisher=Greenwood Press|isbn=9780313327377|year=2005|location=Westport, Conn|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofwo0000unse_v4e3/page/203 203]|url=https://archive.org/details/encyclopediaofwo0000unse_v4e3/page/203}}</ref> Τα έργα αυτά επικεντρώνοντας στα προσωπικά της προβλήματα, αλλά αντικατοπτρίζουν παράλληλα τους πολιτικούς αγώνες της εποχής και τα καθήκοντα και τις δραστηριότητες των οικογενειών των ευγενών μέσα σε αυτούς. <ref name="encyclopedia" />

Τα γράμματα της Μπέτλεν την παρουσιάζουν ως έξυπνη και επιδέξια. Ενθάρρυνε τη βιομηχανική ανάπτυξη στα κτήματά της, ίδρυσε κήπους και φυτώρια για να πολλαπλασιάσει καλύτερα την παραγωγή της, απέκτησε χαρτοποείο και υαλουργεία και απασχολούσε μεγάλο αριθμό τεχνιτών, όπως για παράδειγμα κεντηστριών. Η ίδια η Μπέτλεν σπούδασε [[φυσικές επιστήμες]] για να τη βοηθήσει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις φυσικές καταστροφές και για να πείσει τους ενοικιαστές των γαιών της να υιοθετήσουν προοδευτικές γεωργικές πρακτικές. Επιπλέον, σπούδασε [[ιατρική]] και [[φαρμακολογία]] για να εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες της κοινότητάς της και συνέβαλε γενναιόδωρα στην πρόοδο της εκπαίδευσης ιδρύοντας σχολεία και θεσπίζοντας υποτροφίες, ιδιαίτερα για την εκπαίδευση των κοριτσιών, η οποία δυστυχώς ένιωθε ότι ήταν παραμελημένη. <ref name="encyclopedia">{{Cite book|title=An Encyclopedia of continental women writers|first=Katharina M|last=Wilson|publisher=Garland Pub.|isbn=9780824085476|year=1991|location=New York|pages=122–123}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWilson1991">Wilson, Katharina M (1991). ''An Encyclopedia of continental women writers''. New York: Garland Pub. pp.&nbsp;122–123. [[Διεθνής πρότυπος αριθμός βιβλίου|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9780824085476|<bdi>9780824085476</bdi>]].</cite></ref> Το ημερολόγιο της Μπέτλεν ήταν πρωτίστως μια προσωπική απάντηση στις πιέσεις που της ασκήθηκαν από την οικογένεια του πρώτου της συζύγου για να αλλαξοπιστήσει, ως προτεστάντρια που είχε παντρευτεί έναν καθολικό. <ref name="Women&Gender">{{Cite book|title=Women & gender in Central and Eastern Europe, Russia, and Eurasia a comprehensive bibliography|first=Mary Fleming|last=Zirin|publisher=M. E. Sharpe|isbn=9780765624444|year=2007|location=Armonk, N.Y|page=631}}</ref> Η [[αυτοβιογραφία]] της μπορεί να θεωρηθεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα της [[Μπαρόκ|μπαρόκ λογοτεχνίας]]. <ref name="Women&Gender" />

Η Κάτα Μπέτλεν είναι μια καλή εκπρόσωπος του ουγγρικού μπαρόκ, που συνδέει τη λογοτεχνία της εποχής της με εκείνη της περιόδου της Μεταρρύθμισης του 19ου αιώνα. <ref name="encyclopedia">{{Cite book|title=An Encyclopedia of continental women writers|first=Katharina M|last=Wilson|publisher=Garland Pub.|isbn=9780824085476|year=1991|location=New York|pages=122–123}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWilson1991">Wilson, Katharina M (1991). ''An Encyclopedia of continental women writers''. New York: Garland Pub. pp.&nbsp;122–123. [[Διεθνής πρότυπος αριθμός βιβλίου|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9780824085476|<bdi>9780824085476</bdi>]].</cite></ref> Τα έργα της συνδυάζουν με ενδιαφέρον την παραδοσιακή στοχαστική έκφραση και τα δημοφιλή είδη της εποχής της με τις έντονα [[Πουριτανισμός|πουριτανικές]] απόψεις της. <ref name="encyclopedia" /> Το ύφος της βασίζεται στα απομνημονεύματα των Γιάνος Κέμενι και Μίκλος Μπέτλεν, έργα που σχετίζονται στενά με τον [[Φραγκίσκος Β΄ Ράκοζι|Φραγκίσκο Β΄ Ράκοζι]] Οι επιστολές της συγκρίνονται με εκείνες της [[μαντάμ ντε Σεβινιέ]] και άλλων γυναικών που βρίσκονταν στην αυλή του [[Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας]]. <ref name="encyclopedia" />