|
|λεζάντα=Ο Γαρδικιώτης Γρίβας. Πίνακας στο Εθνολογικό Μουσείο
}}
Ο οπλαρχηγός '''Γαρδικιώτης Γρίβας''' ήταν αγωνιστής του [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|1821]].Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και διακρίθηκε σε όλες, ιδίως στην [[Μάχη της Αράχωβας|Μάχη της Αράχοβας]].<ref>{{Cite book|title=Βακαλόπουλος 1975|first=|last=|publisher=|year=|location=|page=426}}</ref> Όπως αναφέρει ο [[Ιωάννης Μακρυγιάννης|Μακρυγιάννης]] στα απομνημονεύματά του, υπηρέτησε και ως υπασπιστής του [[Όθων Α΄ της Ελλάδας|Όθωνα]] και ανέλαβε να καταστείλει στην περιοχή του Μεσολογγίου ανταρσίες από πρώην αγωνιστές της Επανάστασης.
== Καταγωγή - πρόγονοι ==
Πατέρας του ήταν ο [[Δράκος Γρίβας]] και αδερφός του ο περίφημος στρατάρχης [[Θεόδωρος Γρίβας|Θεόδωρος]]. Ο Γαρδικιώτης Γρίβας, (που είναι γνωστός με το προσωνύμιο Αλέξης), γεννήθηκε το [[1803]] στην Κεφαλλονιά, στον τόπο που είχε μεταναστεύσει η γνωστή οικογένεια των Γριβαίων. Ο Γαρδικιώτης Γρίβας αμέσως μετά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|κήρυξη της Επανάστασης]], έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις της Στερεάς Ελλάδας, αλλά οι πληροφορίες που υπάρχουν για την αρχή της δράσης του είναι ελάχιστες και φτωχές. Σε ηλικία 18 ετών πήρε μέρος για πρώτη φορά στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάσταση του 1821]] μαζί με τους αδερφούς του, τον [[Θεόδωρος Γρίβας|Θεόδωρο]], τον [[Χρήστος Γρίβας - Γαρδικιώτης|Χρήστο]], τον Σταύρο, και τον [[Φλώρος Γρίβας|Κώστα ή Φλώρο]], υπό τον [[Γεώργιος Βαρνακιώτης|Γιωργάκη Βαρνακιώτη]] (οπλαρχηγό της Ρούμελης). Η ιστορική αυτή οικογένεια ξεκίνησε περίπου 300 χρόνια πριν την επανάσταση (περίπου το 1520) και αποτελούσε παρακλάδι της οικογένειας Μπούα. Το 1585 ο Θεόδωρος Γρίβας-Μπούας ήταν αρματολός της Αιτωλοακαρνανίας και ξεσηκώθηκε εναντίον του τουρκικού ζυγού μαζί με τον Μαλάμο και τον γνωστό οπλαρχηγό της Λάμαρης, [[Πούλιος Δράκος|Πούλιο Δράκο]]. Με την τεράστια βοήθειά τους, κατάφερε να καταλάβει τη Βόνιτσα, τον Αετό και την [[Άρτα]]. Δυστυχώς όμως ο πρόγονος του Αλεξίου Γρίβα, ο Θεόδωρος, τραυματίστηκε σοβαρά σε μάχη που έλαβε χώρα κοντά στον Αχελώο ποταμό. Αναγκάστηκε έτσι, να γυρίσει στην Ιθάκη όπου και κατέληξε.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://katounanews.blogspot.com/2016/03/21_23.html|title=Katouna news}}</ref>
Γενάρχης της [[Οικογένεια Γρίβα|οικογένειας των Γριβαίων]], που έδρασε κατά την Επανάσταση του 1821, ήταν ο Χρήστος Γρίβας (παππούς του Αλεξίου), ο οποίος καταγόταν από την Λάκκα Σουλίου. Εκεί νυμφεύθηκε και με την υποστήριξη της μεγάλης οικογένειας των Κατσικογιανναίων ανέλαβε το αρματολίκι κατά την περίοδο Τουρκοκρατίας επί Κουρτ πασά. Πήρε μέρος στην επανάσταση του Ορλώφ το 1770, όπου δυστυχώς σκοτώθηκε μαζί με τους άντρες του και τον αδερφό του Τσέλιο. Συνεχιστής του έργου του και αντικαταστάτης στον αγώνα χρίσθηκε ο ανήλικος γιος του Δημήτρης - Δράκος Γρίβας, ο πατέρας των γνωστών και μεγάλων οπλαρχηγών του Αγώνα: Χρήστου, Σταύρου, Κώστα ή Φλώρου, Θεόδωρου και Αλέξη.<ref name=":0" />
== Συμμετοχή στην επανάσταση του 1821 ==
Ο [[Γεώργιος Βαρνακιώτης|Βαρνακιώτης]] (ο οπλαρχηγός υπό τον οποίο ο Γαρδικιώτης συμμετείχεΓρίβας στηνέλαβε επανάσταση)μέρος είχεσε υπόπολλές τηνμάχες επίβλεψήτης του τον Αλέξη Γαρδικιώτη και τον αγαπούσε και τον φρόντιζε σαν πατέραςΕπανάστασης. Ο Αλέξης εναντιώθηκε στον αδερφό του Θεόδωρο και δεν τον ακολούθησε στην Πελοπόννησο. Οι προσπάθειες που κατέβαλλε καθημερινά για να τον τραβήξει κοντά του ήταν μάταιες. Εκείνος συνέχισε τον αγώνα στην Πελοπόννησο αγνοώντας τον αδερφό του. Μετά την [[Έξοδος του Μεσολογγίου|κατάκτηση του Μεσολογγίου]] ο Αλέξιος βρέθηκε στο Ναύπλιο, από τον τόπο όπου αναχώρησε για να υπηρετήσει κοντά στον μέγα Καραϊσκάκη.<ref name=":0" /> Στο πλευρό του Καραϊσκάκη συμμετείχε σε όλες τις μάχες που έλαβαν χώρα στην Αττική, όμως διακρίθηκε σε μία, στη [[Μάχη της Αράχωβας|μάχη της Αράχοβας (18-14 νοεμβρίου 1826)]].<ref>{{Cite book|title=Βακαλόπουλος 1975|first=|last=|publisher=|year=|location=|page=426}}</ref> Στην Αττική συμμετείχε στην κατάκτηση του [[Μάχη στο Κερατσίνι|Κερατσινίου]], του Μετοχίου και του Πειραιά όπου και αναδείχθηκε.
[[Αρχείο:Grivas GardikiotisSZ 270.jpg|μικρογραφία|Πορτρέτο του Γαρδικιώτη-Αλέξιου Γρίβα]]
Στη συνέχεια [[Ρίτσαρντ Τσωρτς|ο Τσώρτς]] του έδωσε το αξίωμα του χιλίαρχου.<ref>{{Cite book|title=Δεσποτόπουλος 1975|first=|last=|publisher=|year=|location=|page=488}}</ref> Μέχρι την άνοιξη του 1828 είχε στο πλάι του συγκεντρώσει 664 άνδρες, οι οποίοι κατάγονταν κυρίως από την Αιτωλοακαρνανία. Από αυτούς διόρισε πεντακοσάρχους τον [[Νίκος Τσέλιος|Νίκο Δραμαμεστινό ή Τσέλιο]] και τον βλάχο Γιάννη Λαμπρόπουλο. Ο ίδιος, διορίστηκε από την Κυβέρνηση χιλίαρχος της Α΄ Ταξιαρχίας<ref>{{Cite book|title=Δεσποτόπουλος 1975|first=|last=|publisher=|year=|location=|page=488}}</ref> και με αυτό το αξίωμα συμμετείχε στην κατάληψη -για δεύτερη φορά- της Βόνιτσας, τον Δεκέμβριο του 1828, μαζί με τους χιλιάρχους Δήμο Τσέλιο, Γεώργιο Τσόγκα, Κώστα Βλαχόπουλο και άλλους.<ref>{{Cite web|url=https://meteoronlithopolis.gr/gr/90-timeline_1821/1516|title=Μετεώρων Λιθόπολις}}</ref>
== Η μετεπαναστατική δράση του ==
Ο Γρίβας, έχοντας το αξίωμα του υπασπιστή του Όθωνα, προσπάθησε να αποτρέψει την εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, αλλά απέτυχε.<ref>{{Cite book|title=Πετρόπουλος - Κουμαριανού 1975|first=|last=|publisher=|year=|location=|page=92}}</ref> Ακόμα, το 1854 ανέλαβε το αξίωμα του διοικητή του στρατού της δυτικής Στερεάς Ελλάδος.<ref>{{Cite book|title=Παπαδόπουλος 1975|first=|last=|publisher=|year=|location=|page=144}}</ref> Την ίδια χρονιά, όμως, έπειτα από απαίτηση του Καλλέργη, απολύθηκε από υπασπιστής του βασιλιά.<ref>{{Cite book|title=Παπαδόπουλος 1975|first=|last=|publisher=|year=|location=|page=48}}</ref>
Κατά την βασιλεία του Όθωνα αποστάλθηκε στην Ακαρνανία για να καταστείλει την στάση των οπλαρχηγών που είχαν ξεσηκωθεί. Το 1836 ανέλαβε τα καθήκοντα του διοικητού τάγματος πεζικού. Αργότερα διορίστηκε υπασπιστής του Όθωνα, όμως φυλακίστηκε με αφορμή την συμμετοχή του στην εξέγερση της 2ας Σεπτεμβρίου 1843 από τον Καλλέργη, ο οποίος με 2.000 στρατιώτες απείλησε το παλάτι κυκλώνοντάς το. Με τον Αλέξιο φυλακίστηκε ακόμη και ο υπουργός Στρατιωτικών Βλαχόπουλος. Ο Γαρδικιώτης ακόμα ανέλαβε το αξίωμα του γενικού επιθεωρητή του στρατού το 1844 με αποτέλεσμα την ανάδειξή του σε υποστράτηγο πεζικού. Το 1854 του ανατέθηκε το αξίωμα της διοίκησης της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, ώστε να δημιουργηθούν εθελοντικά στρατιωτικά σώματα τα οποία θα βοηθούσαν στην [[Θεσσαλία|απελευθέρωση της Θεσσαλίας]] και της [[Ήπειρος (περιοχή)|Ηπείρου.]]<ref name=":0" />
== Το τέλος της ζωής του ==
Τελικά όμως ο [[Όθων Α΄ της Ελλάδας|Όθωνας]], θέλοντας να αποφύγει τις συγκρούσεις, αναγκάστηκε να κηρύξει την ουδετερότητα της [[Ελλάδα|Ελλάδας]] στον αγώνα της απελευθέρωσης της Θεσσαλίας και της Ηπείρου και καθαίρεσε τον [[Γαρδικιώτης Γρίβας|Αλέξιο]] από διοικητή της Στερεάς Ελλάδας. Παρόλες όμως τις απογοητεύσεις του από την Ελληνική εξουσία, εκείνος παρέμεινε πιστός στον βασιλέα της Ελλάδας μέχρι το τέλος της ζωής του. Εναντιώθηκε στον αδερφό του Θεόδωρο, ο οποίος είχε οργανώσει κίνημα κατά της βασιλικής εξουσίας. Ήταν πάντοτε ένας ήρεμος και νηφάλιος χαρακτήρας μέχρι το θάνατό του. Πέθανε το 1855 αφήνοντας διάδοχό του, τον γιο του Χρήστο, που αποδείχθηκε άξιος συνεχιστής του.<ref name=":0" />
== Παραπομπές ==
==Πηγές==
* {{Cite book
| editor = Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρης
| author = [[Κωστής Παλαμάς]]
| title = Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896
| publisher = Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας
| location = Αθήνα
| year = 1896
| pages =
| language =
| origyear =
| url = http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/5/f/2/metadata-141-0000162.tkl
|accessdate = 17 Μαΐου 2010
}}
* Μακρυγιάννης, Απομνημονεύματα, επιμέλεια Γιάννη Βλαχογιάννη 1908
* Γεώργιος Σ. Μπαρμπαρούσης - Ευάγγελος Δ. Κουτιβής άρθρο
* Βακαλόπουλος Α. (1975). Η Επανάσταση κατά το 1826. ''Ιστορία του ελληνικού έθνους'', τόμος 12. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
* Δεσποτόπουλος Α. (1975). Η ισχυροποίηση της Επανάστασης και αίσια έκβασή της. ''Ιστορία του ελληνικού έθνους'', τόμος 12. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
* <nowiki>Μετεώρων Λιθόπολις, https://meteoronlithopolis.gr/gr/90-timeline_1821/1516 </nowiki>. Ανακτήθηκε στις 24-2-2022.▼
* Πετρόπουλος Ι.- Κουμαριανού Α. (1975). ''Περίοδος βασιλείας του Όθωνος''. Ιστορία του ελληνικού έθνους, τόμος 13. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
* <nowiki>https://katounanews.blogspot.com/2016/03/21_23.html</nowiki>
* Παπαδόπουλος Σ. (1975). ''Ο Κριμαϊκός πόλεμος και ο ελληνισμός''. Ιστορία του ελληνικού έθνους, τόμος 13. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
▲* <nowiki>https://meteoronlithopolis.gr/gr/90-timeline_1821/1516</nowiki>
{{DEFAULTSORT:Γριβας Γαρδικιωτης}}
[[Κατηγορία:Αγωνιστές του 1821]]
| 