Βασιλική του Αγίου Μάρκου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Καθεδρική Πατριαρχική Βασιλική του Αγίου Μάρκου''' ([[Ιταλική γλώσσα|Ιταλ.]] ''Basilica Cattedrale Patriarcale di San Marco''), ευρύτερα γνωστή ως '''Βασιλική του Αγίου Μάρκου''' (''Basilica di San Marco'') είναι ο καθεδρικός ναός της [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία|Ρωμαιοκαθολικής]] Αρχιεπισκοπής της [[Βενετία|Βενετίας]], στην βόρεια [[Ιταλία]]. Είναι η πιο διάσημη από τις εκκλησίες της πόλης και ένα από τα πιο γνωστά δείγματα [[Βυζαντινή αρχιτεκτονική|ιταλοβυζαντινής αρχιτεκτονικής]]. Εκεί φυλάσσεται από τον [[9ος αιώνας|9ο αιώνα]] μέχρι και σήμερα το λείψανο του [[Ευαγγελιστής Μάρκος|Ευαγγελιστή Μάρκου]]. Βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της ομώνυμης πλατείας (''Piazza San Marco''), δίπλα στο [[Παλάτι των Δόγηδων]], με το οποίο συνδέεται. Αρχικά ήταν το παρεκκλήσι του Δόγη και έγινε καθεδρικός ναός της πόλης μόλις το [[1807]], όταν μεταφέρθηκε εκεί η έδρα του Πατριάρχη της Βενετίας<ref>Demus, 1</ref>, αρχιεπισκόπου της Ρωμαιοκαθολικής Αρχιεπισκοπής της Βενετίας, η οποία προηγουμένως ήταν στον ναό του Αγίου Πέτρου στο Καστέλο (''San Pietro di Castello'')<ref>{{Cite web|url = http://www.basilicasanmarco.it/WAI/eng/basilica/architettura/interne/fasi_costrutt.bsm|title = Basilica di San Marco|date = |access-date = 10 Φεβρουαρίου 2016|website = |publisher = |last = |first = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20150305102304/http://www.basilicasanmarco.it/WAI/eng/basilica/architettura/interne/fasi_costrutt.bsm|archivedate = 2015-03-05|url-status = dead}}</ref>.

Για τον πλούσιο σχεδιασμό της, τα χρυσά [[Ψηφιδωτό|ψηφιδωτά]] της και το καθεστώς της ως συμβόλου του βενετσιάνικου πλούτου και εξουσίας, ο ναός είναι γνωστός από τον 11ο αιώνα με το ψευδώνυμο «Χρυσή Εκκλησία» (''Chiesa d'Oro'')<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=h7ZNOt6-N0MC&pg=PA190&dq=Chiesa+d'Oro&hl=en&sa=X&ei=hh_lT4X7BYyk8ATCy_WaAQ&ved=0CD0Q6AEwAg#v=onepage&q=Chiesa%20d'Oro&f=false|title=Fodor's Italy 2011 |publisher= Random House Digital, Inc.|date= 31 Μαΐου 2011|page=190}}</ref>.

Προηγούμενος ναός προς τιμήν του [[Ευαγγέλια|Ευαγγελιστή]] [[Άγιος Μάρκος|Μάρκου]], προστάτη της Βενετίας, άρχισε να χτίζεται το [[830]] για να στεγάσει τα λείψανα του, τα οποία μεταφέρθηκαν από τη [[Αλεξάνδρεια]] το [[829]]. Τα έργα για την κατασκευή του σημερινού ναού ξεκίνησαν το [[1063]], πάνω στην προηγούμενη εκκλησία του 9ου αιώνα, η οποία είχε καταστραφεί στις εξεγέρσεις του 916. Τα έργα ολοκληρώθηκαν το [[1093]], οπότε ξεκίνησαν οι εργασίες διακόσμησης του εσωτερικού του, οι οποίες άδειασαν αρκετούς παλαιούς ναούς στην περιοχή. Στις εργασίες όχι μόνο συμμετείχαν βυζαντινοί καλλιτέχνες, αλλά και πολλά υλικά εισήχθησαν από το [[Βυζάντιο]], ιδιαίτερα [[Κίονας|κίονες]]<ref name="Schug-Wille188">Schung-Wille, 1978:188.</ref>.

Ο ναός έχει κάτοψη σχήματος ελληνικού σταυρού εγγεγραμμένου σε ορθογώνιο, που καλύπτεται από πέντε κύριους [[Τρούλος|τρούλους]]<ref name="Schug-Wille118">Schung-Wille, 1978:118.</ref>, έναν στο κέντρο του σταυρού και τέσσερις στους βραχίονες, που μοιάζει στη δομή της με τον [[Ναός των Αγίων Αποστόλων (Κωνσταντινούπολη)|ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη]]. Θεωρείται «ένα από τα πιο όμορφα δείγματα αρχιτεκτονικής της [[Βυζαντινή αρχιτεκτονική|βυζαντινής τέχνης]]»<ref name="Armesto91">Armesto ''et al.'', 1998:91.</ref>, διαθέτει τρεις αψίδες στην πρόσοψη, μία μεγάλη κεντρική και δυο μικρότερες στα πλάγια. Η δεξιά πλευρά στολίζεται με περιστύλιο. Ο θόλος είναι το κυρίαρχο αρχιτεκτονικό στοιχείο της [[Στέγη|στέγης]], που αποτελείται στην πραγματικότητα από ένα σύνολο δεκατεσσάρων διαφορετικών τρούλων, με μεταβλητό μέγεθος μεταξύ τους, ανάλογα με την τοποθεσία τους, με τους μικρότερους να συμβάλλουν στην ελάφρυνση των φορτίων των μεγαλύτερων.

Η θολωτή οροφή υποστηρίζεται από μια σειρά στερεών πυλώνων σε συνδυασμό με ένα πυκνό δίκτυο [[Κίονας|κιόνων]] που υποστηρίζουν το άνω μέρος της [[Βασιλική (αρχιτεκτονική)|βασιλικής]]. Στην κύρια πρόσοψη υπάρχουν πέντε [[Πόρτα|πύλες]] με διακοσμήσεις παρόμοιες με αυτές της ρωμανικής[[Ρομανική τέχνη|ρομανικής αρχιτεκτονικής]], με στήλες που υποστηρίζουν ημικύκλια ή, στην περίπτωση των πλαϊνών πυλών, μια οξυκόρυφη [[Αψίδα|καμάρα]]. Τα τύμπανα που υπάρχουν στις πύλες έχουν διακοσμήσεις διαφόρων περιόδων και στυλ, αποκαλύπτοντας κάποια την βυζαντινή τους προέλευση από το χρυσό φύλλο με το οποίο είναι επικαλυμμένα<ref name="Armesto92">Armesto ''et al.'', 1998:92.</ref>.

Αυτό το πρώτο επίπεδο υποστηρίζει ένα κιγκλίδωμα, πίσω από το οποίο υπάρχει ένα δεύτερο με πέντε καμάρες με την ίδια διακόσμηση, με κεντρική αψίδα μεγαλύτερη από τις πλευρικές, στην οποία υπάρχει γυάλινο άνοιγμα για τον φωτισμό του εσωτερικού της βασιλικής, όπως συμβαίνει στην ρωμανικήρομανική και [[γοτθική αρχιτεκτονική]].

Η πρώτη εσωτερική διακόσμηση της βασιλικής του Αγίου Μάρκου ήταν έργο ειδικών σε βυζαντινά [[Ψηφιδωτό|ψηφιδωτά]], αλλά τα ψηφιδωτά αυτά χάθηκαν κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς που υπέστη το κτίριο το [[1106]]. Με εξαίρεση κάποια κομμάτια τα οποία ανακτήθηκαν μετά την πυρκαγιά, τα σημερινά ψηφιδωτά ανάγονται στον 12ο αιώνα<ref name="Schug-Wille119">Schung-Wille, 1978:119.</ref>. Ο μεγάλος αριθμός των μαρμάρινων κιόνων (500), η ποικιλία των μωσαϊκών απ` όλες τις εποχές (12ος - 15ος αι.), η ανάμειξη των ρυθμών και η πλούσια διακόσμηση κάνουν, ώστε να παρουσιάζεται ένα ιδιόμορφο, σχεδόν ανατολίτικο, σύνολο. Στο προστώο του ναού βρίσκονται τα [[Άλογα του Αγίου Μάρκου|τέσσερα χαλκόχρυσα άλογα]] που ο [[Κωνσταντίνος ο Μέγας|Μ. ΚωνσταντίνοςΚωνσταντίνoς]] αφαίρεσε από την αψίδα του Τραϊανού ([[Ρώμη]]) και τα μετέφερε στην [[Κωνσταντινούπολη]]. Ύστερα από την [[Δ'Δ΄ Σταυροφορία|άλωση της Πόλης]] από τους [[Φράγκοι|Φράγκους]] ([[1204]]) μεταφέρθηκαν στη [[Βενετία]] και τοποθετήθηκαν στον Άγιο Μάρκο, όπως και το [[σύμπλεγμα της τετραρχίας]].