Ουαλεντινιανός Α΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

==Άνοδος στον θρόνο==

 

Στην διάρκεια της βασιλείας του Ιοβιανού ο Ουαλεντιανός διορίστηκε Τριβούνος πεζικού και απεστάλη στην [[Άγκυρα]], αλλά η βασιλείου του Ιοβιανόύ θα είναι πολύ σύντομη, θα κρατήσει μόνο 8 μήνες. Ο νεαρός αυτοκράτορας πέθανε στον δρόμο από την Άγκυρα στην [[Νίκαια (Βιθυνία)|Νίκαια της Βιθυνίας]] από [[Δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα]], έμεινε γνωστός για την επαναφορά του χριστιανισμού μετά το διάλειμμα του Ιουλιανού. Με την άφιξη του στρατού στην Άγκυρα δημιουργήθηκε η ανάγκη για εκλογή νέου αυτοκράτορα, ο Σαλούτιος για άλλη μια φορά αρνήθηκε.<ref>Tomlin, R. (1973). The Emperor Valentinian I. σ. 16</ref>

 

==Εκστρατείες στην Γαλατία==

 

Οι Αλαμαννοί διέσχισαν τον Ρήνο και επιτέθηκαν στην Γαλατία, την ίδια εποχή ο Προκόπιος τελευταίος γόνος της δυναστείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου επαναστάτησε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ουαλλεντιανός έμαθε τα νέα ενώ βρισκόταν στο [[Παρίσι]] (1 Νοεμβρίου 365), αποφάσισε να στείλει τον στρατηγό Δαγαλάιφο κατά των Αλαμαννών ενώ ο ίδιος θα πήγαινε στην Κωνσταντινούπολη να βοηθήσει τον αδελφό του Ουάλη.<ref>Gibbon, Κεφ. 23, σσ. 771-73; Κεφ. 25, σ. 849</ref> Μετά από πολλές πιέσεις και με τον κίνδυνο των Αλαμαννών να πολλαπλασιάζεται αποφάσισε να παραμείνει ο ίδιος στην δύση για να αντιμετωπίσει τους Αλαμαννούς.<ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVI.5.9, 5.12</ref> Αρχικά έστειλε δύο στρατηγούς εναντίον των Αλαμαννών, ηττήθηκαν και σκοτώθηκαν.<ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVI.5.13</ref><ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVII.1.2</ref> Στην συνέχεια απεστάλη ο ίδιος ο Δαγαλάιφος κατά των Αλαμαννών αλλά ήταν εξίσου αναποτελεσματικός.<ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVII.1.4</ref> Ο Ιοβίνος αντικατέστησε τον Δαγαλάιφο, διέσχισε τον [[Μεύσης|Μεύση]] και συνέτριψε τους Αλαμαννούς κοντά στο Σαλόν.<ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVII.2.1</ref> Ο αυτοκράτορας αντάμειψε τον Ιοβιανό για το κατόρθωμα του αυτό με το αξίωμα του Υπάτου.<ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVII.2.1—7</ref> Στις αρχές του 367 ο Ουαλλεντιανός Α΄ αποφάσισε να προχωρήσει σε μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον των Αλαμαννών που διέσχισαν ξανά τον Ρήνο και λεηλάτησαν το [[Μάιντς]]. Μετά την δολοφονία του αρχηγού τους αναγνώρισε ότι η εκστρατεία είχε μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας και συγκέντωσε το φθινόπωρο του 367 έναν μεγάλο στρατό.<ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVII.2.10</ref> Την άνοιξη του 368 ο Ουαλεντιανός Α΄, ο οχτάχρονος γιος του Γρατιανός μαζί με ολόκληρο τον στρατό διέσχισαν τον Ρήνο, τον [[Μάιν]] και έφτασαν στην περιοχή των Αλαμαννών. Δεν συνάντησαν καμιά αντίσταση, έκαιγαν κατοικίες και αποθήκες τροφίμων, στην ''"μάχη του Σολικίνινου"'' που ακολούθησε οι Ρωμαίοι ήταν νικητές με βαριές απώλειες.<ref>Hughes, Ian (2013). Imperial Brothers: Valentinian, Valens and the Disaster at Adrianople. Great Britain: Pen & Sword Books</ref><ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVII.10.15</ref> Μια προσωρινή ειρήνη κλείστηκε μεταξύ τους και ο αυτοκράτορας αποσύρθηκε στο [[Τριρ]] για να περάσει τον χειμώνα.<ref>Ammianus Marcellinus, Res Gestae XXVII.10.16</ref>

 

==Ανάκτηση της Βρετανίας==

 

Ο Ουαλεντιανός Α΄ έμαθε ότι [[Πίκτοι]] και Σκωτσέζοι επιτέθηκαν και δολοφόνησαν τους διοικητές στην Ρωμαική Βρεττανία, την ίδια εποχή [[Φράγκοι]] και Σάξονες λεηλατούσαν τα παράλια της βόρειας Γαλατίας. Η αυτοκρατορία βρέθηκε σε μεγάλο κίνδυνο, ο Σέβερους απεστάλλη, δεν μπόρεσε να διορθώσει την κατάσταση, επανήλθε και συνάντησε τον αυτοκράτορα στην [[Αμιένη]]. Ο Ουαλεντιανός Α΄ κατόπιν αρρώστησε αλλά σύντομα ανάρρωσε και ανακήρυξε τον γιο του Γρατιανό Συναυτοκράτορα στην δύση.<ref>Rike, R.L., Apex Omnium: Religion in the Res Gestae of Ammianus (1987), pg. 91; Jones, Martindale and Morris, The Prosopography of the Later Roman Empire Vol. I (1971), σσ. 615-616</ref> Ο Ιοβίνος που είχε αποσταλεί στην Βρεττανία επέστρεψε και ζήτησε από τον αυτοκράτορα ενισχύσεις, ο Ουαλεντιανός όρισε διοικητή της Ρωμαϊκής Βρετανίας τον στρατηγό Θεοδόσιο τον Πρεσβύτερο με εντολή να την επαναφέρει υπό την Ρωμαική κυριαρχία. Ο Σεβήρος και ο Ιοβίνος ωστόσο σύντομα κλήθηκαν ξανά από τον αυτοκράτορα να τον συνοδεύσουν στην νέα του εκστρατεία εναντίον των Αλαμαννών.

Ο Θεοδόσιος έφτασε με τις λεγεώνες του, προσέγγισε το Λονδίνο και επανέφερε την νότια Βρετανία υπό Ρωμαϊκή κυριαρχία, αναδιοργάνωσε κατόπιν τα διαλυμένα Ρωμαϊκά στρατεύματα στην Βρετανία, διόρισε τον Δουλκίτιο νέο στρατιωτικό αρχηγό. Από το 369 ο Θεοδόσιος βάδισε βόρεια του Λονδίνου, κατέπνιξε την εξέγερση του Βαλεντίνου, γαμπρού του βικάριου Μαξιμίνου και αποκατέστησε ολόκληρη την Βρετανία ξανά υπό την Ρωμαική κυριαρχία με το όνομα ''"Βαλεντία"'' προς τιμή του αυτοκράτορα Ουάλη. Με την επιστροφή του ο Ουαλλεντιανός Α΄ αντάμειψε τον στρατηγό Θεοδόσιο για τις πολύτιμες υπηρεσίες του, τον διόρισε αρχηγό του Ιππικού στην θέση του Ιοβίνου.

==Κρίσεις==

 

Ο σύγχρονος ιστορικός Τζόουνς γράφει ότι αν και ο Ουαλεντιανός ήταν ''"λιγότερο βαρετός"'' ήταν ωστόσο ''"βίαιος και σκληρός χαρακτήρας, αρκετά εχθρικός σε καλλιεργημένα άτομα"''. Ο Αμμιανός έγραψε ότι ο Ουαλεντιανός Α΄ ''"μισούσε τους καλοντυμένους, τους πλούσιους και τους μορφωμένους"''. Σε θέματα οργάνωσης και διοίκησης ήταν άριστος, έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον στις κατώτερες τάξεις αλλά με επίμονο τρόπο δεν ήθελε να αναγνωρίσει τα ελαττώματα και την ανικανότητα των υπουργών του ''"παρά το γεγονός ότι είχαν αποδειχτεί αναμφισβήτητα"''.<ref>Kulikowski, Michael (2019). The Tragedy of Empire: From Constantine to the Destruction of Roman Italy. Harvard University Press</ref> Φρόντισε έντονα την μόρφωση των φτωχών και την ιατρική τους περίθαλψη, διόρισε από έναν γιατρό σε κάθε μια από τις 14 συνοικίες της πόλης.<ref>A.H.M. Jones, The Later Roman Empire, 284–602: A Social, Economic and Administrative Survey (Baltimore: Johns Hopkins University, 1986), σ. 139</ref> Ο Ουαλεντιανός Α΄ επανέκδωσε τέλος ένα διάταγμα του Μέγα Κωνσταντίνου στο οποίο η βρεφοκτονία γίνεται θανάσιμο έγκλημα.<ref>Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Valentinian I.". Encyclopædia Britannica. Τομ. 27 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 851</ref> Στις ιδιωτικές του σχέσεις η συμπεριφορά του χαρακτηρίστηκε από απίστευτη σκληρότητα, εκτέλεσε πολλούς υπηρέτες και φίλους για ασήμαντους λόγους. Χρησιμοποιούσε συχνά δυο αρκούδες μέσα σε ένα χρυσό κλουβί για την εκτέλεση των ποινών, όταν ολοκληρωνόταν η αποστολή τους τις άφηνε ελεύθερες στα άγρια δάση.<ref>Gibbon, ch. XIV., p. 375; ch. XXV., σ. 859</ref> Ο Ουαλεντιανός Α΄ ήταν πιστός χριστιανός, επέτρεψε ελεύθερα ωστόσο την λατρεία άλλων θρησκειών με την εξαίρεση κάποιων πανάρχαιων τελετουργικών και της μαγείας, στάθηκε αντιμέτωπος στον πλούτο των κληρικών. Ο [[Πάπας Δάμασος Α΄]] εξέδωσε διάταγμα με το οποίο οι κληρικοί έπρεπε να εκτελούν κανονικά τα καθήκοντα που είχαν σχέση με την περιουσία τους αλλιώς να την απαρνηθούν.<ref>Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Valentinian I.". Encyclopædia Britannica. Τομ. 27 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 851</ref> Ο [[Σωκράτης ο Σχολαστικός]] κάνει μια περίεργη αναφορά σχετικά με την σχέση του αυτοκράτορα με την σύζυγο του και την ερωμένη του Ιουστίνα.<ref>Gibbon, ch. XXV., σ. 864; ch. XX., σ. 662</ref>