Λαοδίκεια η Φρυγική: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

== Τοποθεσία ==

Η Λαοδίκεια βρίσκεται ανάμεσα στις στενές κοιλάδες των μικρών ποταμών Ασωπού και Κάπρου, που εκβάλλουν τα νερά τους στον [[Λύκος (ποταμός της Φρυγίας)|Λύκο]].

Βρισκόταν σε μια μεγάλη εμπορική οδό<ref>Strabo 14.2.19.</ref> και στη γειτονιά της βρίσκονταν πολλές σημαντικές αρχαίες πόλεις. Βρισκόταν 17 χλμ δυτικά των [[Κολοσσαί|Κολοσσών]], 15 χλμ νότια της [[Ιεράπολη Φρυγίας|Ιεράπολης]]<ref>''[[Antonine Itinerary]]'' p. 337; ''[[Tabula Peutingeriana]]''; [[Strabo]] xiii. p. 629.</ref> και 160 χλμ ανατολικά της [[Έφεσος|Εφέσου]]. Βρισκόταν στην αρχαία περιοχή της Φρυγίας, αν και ορισμένοι αρχαίοι συγγραφείς τοποθετούν τη Λαοδίκεια σε διαφορετικές επαρχιακές περιοχές, δεν προκαλεί έκπληξη επειδή τα ακριβή όρια αυτών των περιοχών ήταν τόσο ασαφή. Για παράδειγμα, ο Πτολεμαίος<ref>v. 2. § 18.</ref> και ο [[Φιλόστρατος]]<ref>''Lives of the Sophists'' i. 25</ref>την αποκαλούν πόλη της Καρίας, ενώ ο [[Στέφανος ο Βυζάντιος]] την περιγράφει ότι ανήκει στη Λυδία.

 

 

Η Λαοδίκεια ιδρύθηκε στη θέση της παλαιότερης πόλης από τον [[Αντίοχος Β΄ Θεός|Αντίοχο Β']], βασιλιά της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών, το 261-253 π.Χ. προς τιμήν της συζύγου του Λαοδίκης, μαζί με πολλές άλλες ομώνυμες πόλεις. Η Λαοδίκεια σύντομα έγινε αρκετά πλούσια. Το 220 π.Χ., ο Αχαιός αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς της περιοχής αλλά ηττήθηκε από τον Αντίοχο τον Μέγα το 213 π.Χ. Ο Αντίοχος μετέφερε από τη Βαβυλωνία 2.000 εβραϊκές οικογένειες στη Φρυγία.<ref>[[Josephus]], ''[[Antiquities of the Jews|Ant. Jud.]]'', xii.3.4.</ref> Πολλοί από τους κατοίκους της Λαοδίκειας ήταν Εβραίοι εκείνης της εποχής και ο Κικέρων καταγράφει ότι ο Φλάκκος αργότερα κατάσχεσε το σημαντικό ποσό των 9 κιλών χρυσού, που έστελναν ετησίως στην Ιερουσαλήμ για τον Ναό.<ref>Cicero [[Pro Flacco]] 28-68</ref><ref>{{cite web| url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/laodicea| title = Laodicea}} </ref>

Μετά τη Μάχη της Μαγνησίας το 188 π.Χ. όταν οι Ρωμαίοι νίκησαν τους Σελευκίδες, υπογράφηκε η Συνθήκη της Απάμειας, που έδωσε τον έλεγχο ολόκληρης της δυτικής Μικράς Ασίας στο Βασίλειο της Περγάμου. Με το θάνατο του τελευταίου βασιλιά της, η επικράτειά της κληροδοτήθηκε στη Ρώμη το 133 π.Χ. Έλαβε από τη Ρώμη τον τίτλο της ελεύθερης πόλης. Υπέφερε πολύ κατά τους Μιθριδατικούς Πολέμους<ref>[[Appian]], ''Bell. Mithr.'' 20; Strabo xii. p. 578.</ref> αλλά γρήγορα ανέκαμψε υπό την κυριαρχία της Ρώμης. Προς το τέλος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας και υπό τους πρώτους αυτοκράτορες, η Λαοδίκεια επωφελήθηκε από την πλεονεκτική θέση της σε έναν εμπορικό δρόμο και έγινε μια από τις πιο σημαντικές και ακμάζουσες εμπορικές πόλεις της Μικράς Ασίας, στην οποία πραγματοποιήθηκαν μεγάλες εμπορικές συναλλαγές και εκτεταμένο εμπόριο μαύρου μαλλιού.<ref>[[Cicero]] ''[[Epistulae ad Familiares]]'' ii. 1. 7, iii. 5</ref><ref> Strab. xii.8.16</ref><ref> [[Vitruvius]] viii. 3.</ref> Ο περίφημος πλούτος της αναφέρεται στη Βίβλο.<ref>Revelation 3, 14-18 </ref>

 

Ο πλούτος των κατοίκων της έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη των τεχνών των Ελλήνων, όπως φαίνεται από τα ερείπιά της, και το ότι συνέβαλε στην πρόοδο της επιστήμης και της λογοτεχνίας μαρτυρείται από τα ονόματα των σκεπτικιστών Αντίοχου και Θεόδα, των διαδόχων του Αινεσίμου ( 1ος αιώνας π.Χ.),<ref>[[Diogenes Laërtius]] ix. 11. § 106, 12. § 116.</ref> και από την ύπαρξη μεγάλης ιατρικής σχολής.<ref>Strabo xii. p. 580.</ref> Οι πλούσιοι πολίτες της κοσμούσαν τη Λαοδίκεια με όμορφα μνημεία. Ένας από τους αρχηγούς αυτών των πολιτών, ο [[Πολέμων Α΄ του Πόντου|Πολέμων]] (37 π.Χ. - 8 μ.Χ.), έγινε βασιλιάς του Αρμενικού Πόντου (αποκαλούμενος από αυτόν "Πολεμόνικος") και των ακτών γύρω από την Τραπεζούντα.<ref>Strabo, Geography, 12.8.16</ref> Η πόλη έκοψε τα δικά της νομίσματα, οι επιγραφές των οποίων υποδηλώνουν τη λατρεία του Δία, του Ασκληπιού, του Απόλλωνα και των αυτοκρατόρων.

 

Εδώ πιστεύεται ότι συνέβη το μαρτύριο του [[Λουλιανός και Πάφος|Λουλιανού και του Πάφου]].<ref name=":1" /><ref>{{Cite web|url=https://greekreporter.com/2022/04/28/ancient-greek-amphitheater-laodicea/|title=Ancient Greek Amphitheater at Laodicea Restored to Former Glory|last=Claus|first=Patricia|ημερομηνία=2022-04-28|website=GreekReporter.com|language=en-US|accessdate=2022-09-21}}</ref>

 

 

== Χριστιανισμός στην Λαοδίκεια ==

Με τη μεγάλη εβραϊκή της κοινότητα,<ref>Josephus ''Ant. Jud.'' xiv. 10, 20; [[Hierocles (author of Synecdemus)|Hierocl]]. p. 665.</ref> η Λαοδίκεια έγινε πολύ νωρίς έδρα του Χριστιανισμού και επισκοπή. Ο Επαφράς, ο οποίος ήταν μαθητής του αποστόλου Παύλου, εισήγαγε τον Χριστιανισμό στην Λαοδίκεια. Η Λαοδίκεια υπήρξε και μία από τις Επτά Εκκλησίες της Αποκάλυψης.<ref name=":0" /> Η προς Κολοσσαείς Επιστολή αναφέρει τη Λαοδίκεια ως μια από τις κοινότητες, που ενδιαφέρουν τον Απόστολο Παύλο.<ref>{{bibleverse||Colossians|2:1|ESV}}</ref> Στέλνει χαιρετισμούς από κάποιον Επαφρά από τις [[Κολοσσαί|Κολοσσές]], ο οποίος εργάστηκε σκληρά για τους χριστιανούς των τριών φρυγικών πόλεων Κολοσσών, Λαοδικείας και Ιεράπολης.<ref>{{bibleverse||Colossians|4:12-13}}</ref>Ζητώντας να σταλούν χαιρετισμοί στους Χριστιανούς της Λαοδίκειας,<ref>{{bibleverse||Colossians|4:15|ESV}}</ref>ο συγγραφέας ζητά να διαβαστεί δημόσια η επιστολή του στη Λαοδίκεια (Κολοσσαείς 4:16) και να δοθεί μια άλλη επιστολή, που απευθύνεται στους Λαοδικείς, για να αναγνωστεί δημόσια στις Κολοσσές.<ref>{{bibleverse||Colossians|4:16|ESV}}</ref> Μερικά ελληνικά χειρόγραφα της Πρώτης προς Τιμόθεο επιστολής τελειώνουν με τις λέξεις: «Γράφτηκε στη Λαοδίκεια, μητρόπολη Φρυγίας Πακατιανής».<ref name=CE>Sophrone Pétridès, [http://www.newadvent.org/cathen/08794a.htm "Laodicea" in ''Catholic Encyclopedia''] (New York 1910)</ref> Η Λαοδίκεια είναι επίσης μία από τις επτά εκκλησίες της Ασίας, που αναφέρονται στο Βιβλίο της Αποκάλυψης.<ref>{{bibleverse||Revelation|1:11|ESV}}, {{bibleverse-nb||Revelation|3:14-22|ESV}}</ref>

 

Οι τρεις πρώτοι επίσκοποι της Λαοδικείας είναι πολύ αβέβαιοι, τα ονόματά τους θυμίζουν άτομα, που αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη: α. ο [[Άγιος Άρχιππος|Άρχιππος]] (Κολοσσαείς 4:17), β. ο [[Νυμφάς]], που ήδη υποδεικνύεται ως επίσκοπος Λαοδικείας από τα Αποστολικά Συντάγματα του τελευταίου τέταρτου του 4ου αιώνα<ref>Apostolic Constitutions, 7:46</ref> (ένας άνδρας ονόματι Νυμφάς ή, σύμφωνα με τα καλύτερα χειρόγραφα, μια γυναίκα με το όνομα Νύμφα αναφέρεται στο Κολοσσαείς 4:15) και γ. ο [[Διοτρέφης]] (Γ' Ιωάννου 9). Μετά από αυτούς τους τρεις αναφέρεται ο Σαγάρης, μάρτυς (περ. 166). Ο [[Σισίννιος|Σισίνιος]] αναφέρεται στις Πράξεις του μάρτυρα Αγίου Αρτεμώνα, ιερέα της εκκλησίας του. Ο Νουνέχιος βοήθησε στη Σύνοδο της Νίκαιας (325). Ο Ευγένιος, γνωστός από μια επιγραφή, ήταν πιθανότατα διάδοχός του. Ο Αρειανός Κεκρόπιος μεταφέρθηκε από τον Κωνστάντιο στην έδρα της Νικομήδειας.<ref name=CE/>

Όταν η Φρυγία χωρίστηκε σε δύο επαρχίες, η Λαοδίκεια έγινε η μητρόπολη της Φρυγίας Πακατιανής: εμφανίζεται με αυτόν τον τίτλο σε όλα τα Notitiae Episcopatuum. Περίπου είκοσι επίσκοποι είναι γνωστοί εκτός από αυτούς, που έχουν ήδη απαριθμηθεί. Ο τελευταίος κατέλαβε την επισκοπική έδρα το 1450. Έκτοτε, η επισκοπή έγινε έδρα τιτουλάριου επισκόπου, και αναφέρεται ως Λαοδίκεια στη Φρυγία από την Καθολική Εκκλησία,<ref>''Annuario Pontificio 2013'' (Libreria Editrice Vaticana, 2013, {{ISBN|978-88-209-9070-1}}), p. 913</ref>, η οποία δεν έχει διορίσει άλλον τιτουλάριο επίσκοπο στην έδρα αυτή από τη μετάθεση του τελευταίου επισκόπου της Λαοδίκειας το 1968.<ref>[http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/d2l20.html ''Laodicea in Phrygia'']</ref>