Μαρία Κάλλας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Έυχαριστώ τη χρήστρια γαι τη σταθερή παροχή χρήσιμων επισημάνσεων. Προστ. σύνδεσμοι. Για τη δισκογραφία ακολούθησα την πρακτική του προβεβλημένου λήμματος της «Μήδειας (Κερουμπίνι)», όπου τα στοιχεία δίνονται με λατ/κούς χαρακτήρες. Αλλά και σε άλλα συγγραφικά έργα, όπως στην ειδική έκδοση «Μαρία Κάλλας 30 χρόνια μετά» του Ιδρύματος της Βουλής, οι ηχογραφήσεις δίνονται έτσι, ώστε να δύναται ο/η αναγνώστης/ρια να τις εντοπίσει, κάτι που θα ήταν αδύνατο αν αναγράφονταν οι συντελεστές στα ελληνικά.
μ Επίσης ευχαριστώ για την επισήμανση του ονόματος του «Θεάτρου Ολύμπια» και όχι «Ολυμπία»
Γραμμή 40:
Η Κάλλας έλαβε την μουσική της εκπαίδευση στην Αθήνα. Αρχικά, η μητέρα της επιχείρησε να την εγγράψει στο επιφανές Ωδείο Αθηνών, χωρίς επιτυχία·{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=92}} στην ακρόαση η άγουρη, ακόμα, και ανεκπαίδευτη φωνή της δεν εντυπωσίασε την επιτροπή, ενώ ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ωδείου [[Φιλοκτήτης Οικονομίδης]] δεν θα την έκανε δεκτή αν δεν αποκτούσε το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=93}} Το καλοκαίρι του 1937, η μητέρα της επισκέφτηκε τη δασκάλα μονωδίας [[Μαρία Τριβέλλα]] στο νεότερο [[Εθνικό Ωδείο (Ελλάδα)|Εθνικό Ωδείο]], ζητώντας της να αναλάβει ως μαθήτρια την κόρη της έναντι χαμηλού αντιτίμου. Το 1957, η Τριβέλλα μοιράστηκε την αρχική εντύπωσή της για την ερμηνεία της νεαρής Κάλλας:{{sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=96}}<blockquote>''Ο τόνος της φωνής ήταν ζεστός, λυρικός, έντονος· στριφογύριζε και έλαμπε σαν φλόγα και γέμιζε τον αέρα με μελωδικές αντηχήσεις σαν [[καριγιόν]]. Σε κάθε περίπτωση, ήταν ένα εκπληκτικό φαινόμενο ή, μάλλον, ήταν ένα σπουδαίο ταλέντο που χρειαζόταν έλεγχο, τεχνική εκπαίδευση και αυστηρή πειθαρχία για να λάμψει με όλη της την λαμπρότητα.''</blockquote> Η Τριβέλλα συμφώνησε να αναλάβει τη διδασκαλία της αρνούμενη να λάβει χρήματα, ενώ σύντομα διαπίστωσε ότι η Κάλλας δεν ήταν [[κοντράλτο]] όπως της είχαν πει αρχικώς, αλλά μια [[δραματική υψίφωνος]]· συνεπώς, εργάστηκαν για την επέκταση του φωνητικού εύρους της και την ελάφρυνση του [[Χροιά|ηχοχρώματός]] της.{{sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=97}} Η Τριβέλλα περιέγραψε την Κάλλας ως «ένα πρότυπο μαθήτριας» με «φαινομενική πρόοδο» που «μελετούσε πέντε με έξι ώρες την ημέρα» και «μέσα σε έξι μήνες, τραγουδούσε τις πιο δύσκολες [[Άρια|άριες]] του διεθνούς οπερατικού ρεπερτορίου με την ύψιστη μουσικότητα».{{sfn|Scott|1992|pp=22,25}} Στις 11 Απριλίου 1938, στο συναυλιακό ντεμπούτο της, η Κάλλας τραγούδησε ένα ντουέτο από την όπερα ''[[Τόσκα]]'' του Πουτσίνι στο τέλος του ρεσιτάλ της τάξης Τριβέλλα στον [[Φιλολογικός σύλλογος Παρνασσός|φιλολογικό σύλλογο «Παρνασσός»]].{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=122-123}}
 
Δύο χρόνια μετά την έναρξη των μαθημάτων με την Τριβέλλα, η Κάλλας πέρασε ξανά από ακρόαση στο Ωδείο Αθηνών με την άρια ''Ocean, Thou Mighty Monster'' από την όπερα ''[[Όμπερον (όπερα)|Όμπερον]]'' του [[Καρλ Μαρία φον Βέμπερ|Βέμπερ]]. Η [[Ισπανία|Iσπανίδα]] σοπράνο [[κολορατούρα]] και καθηγήτρια μονωδίας, [[Ελβίρα ντε Ιδάλγο]], που βρισκόταν στην επιτροπή, περιέγραψε ότι άκουσε «στροβιλώδεις, φουσκωμένους καταρράκτες ήχων που ήταν, βέβαια, ανεξέλεγκτοι, αλλά σίγουρα γεμάτοι θεατρικότητα και συναίσθημα». Τη δέχτηκε αμέσως ως μαθήτριά της και, μετά από παράκληση της μητέρας της, συμφώνησε να αναμείνει ένα έτος ως την αποφοίτησή της από το Εθνικό Ωδείο.{{sfn|Scott|1992|p=26}} Στις 2 Απριλίου 1939, η Κάλλας ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Σαντούτσα σε μία μαθητική παραγωγή της όπερας του [[Πιέτρο Μασκάνι]] ''[[Καβαλερία Ρουστικάνα]]'' («Αγροτική Ιπποσύνη»). Η παράσταση ανέβηκε στο πρώτο [[Θέατρο ΟλυμπίαΟλύμπια]], χώρο διεξαγωγής των παραστάσεων της [[Εθνική Λυρική Σκηνή|Εθνικής Λυρικής Σκηνής]], και το φθινόπωρο του ίδιου έτους η Κάλλας εγγράφηκε στην τάξη της Ελβίρα ντε Ιδάλγο στο Ωδείο Αθηνών.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=139}}
 
Το 1968, η Κάλλας ανέφερε σε συνέντευξή της ότι η ντε Ιδάλγο «κατείχε την πραγματικά σπουδαία εκπαίδευση, ίσως την τελευταία πραγματική εκπαίδευση του μπελ κάντο» και ότι από εκείνη έμαθε ότι «όσο βαριά κι αν ήταν μια φωνή, έπρεπε να παραμένει ελαφριά, έπρεπε πάντα να κατεργάζεται για να μένει ευλύγιστη, ποτέ να μην βαραίνει».{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=260-261}} Αργότερα, η ντε Ιδάλγο αποκάλεσε την Κάλλας ένα «φαινόμενο», επισημαίνοντας ότι παρακολουθούσε τα μαθήματα όλων των φωνών ''—''υψίφωνους, [[Μεσόφωνος|μεσόφωνους]], [[Τενόρος|τενόρους]] κ.α.''—'' φτάνοντας στο ωδείο με τον πρώτο και αποχωρώντας με τον τελευταίο μαθητή. Η Κάλλας αιτιολόγησε αυτή της τη συνήθεια εξηγώντας ότι, ανεξαρτήτως δεξιότητας, κάθε μαθητής μπορεί να αποτελέσει διδακτικό παράδειγμα ακόμα και για τον πλέον ταλαντούχο εκπαιδευόμενο.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=260-261}}
Γραμμή 47:
===Πρώτη καριέρα στην Ελλάδα===
[[Αρχείο:Maria Callas by Aspasia Papadoperaki, Athens.JPG|μικρογραφία|Τιμητικό [[άγαλμα]] της Μαρίας Κάλλας από την γλύπτρια [[Ασπασία Παπαδοπεράκη|Ασπασία Παπαδοπετράκη]], ευρισκόμενο στην Πλατεία Μαδρίτης, όπισθεν του [[Hilton Αθηνών|ξενοδοχείου Χίλτον]]]]
Μετά από σειρά εμφανίσεων ως μαθήτρια, η Κάλλας ανέλαβε κάποιους δευτερεύοντες ρόλους στην Εθνική Λυρική Σκηνή με την αρωγή της ντε Ιδάλγο.{{sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=270}} Το επίσημο επαγγελματικό ντεμπούτο της έγινε κατά τη σεζόν 1940 – 1941 της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στον μικρό ρόλο της Βεατρίκης στην [[οπερέτα]] ''[[Βοκκάκιος (οπερέτα)|Βοκκάκιος]]'' του [[Φραντς φον Σουπέ]].{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=214}} Όπως επιβεβαίωσαν αργότερα συνάδελφοί της από εκείνη την εποχή, το εργασιακό κλίμα που αντιμετώπισε τότε ήταν αρνητικό, με αρκετές εκ των υψιφώνων του θιάσου να βάλουν εναντίον της για λόγους επαγγελματικού ανταγωνισμού.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=221-226}} Εντούτοις, η Κάλλας αντιπαρήλθε τις όποιες εχθρότητες και, εν τέλει, ανέλαβε τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο στις 27 Αυγούστου 1942, εμφανιζόμενη ως Τόσκα στη φερώνυμη όπερα του Πουτσίνι.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=286,293}} Κατά τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 1943, συμμετείχε στον [[Χορωδία|χορό]] της ελληνικής όπερας [[Πρωτομάστορας|Ο ''Πρωτομάστορας'']] σε μουσική [[Μανώλης Καλομοίρης|Μανώλη Καλομοίρη]] και πλοκή βασισμένη στο ομώνυμο έργο που ο [[Νίκος Καζαντζάκης]] είχε συγγράψει το 1908 – 1909 στο [[Παρίσι]].{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=319-320}} Τον Ιούλιο του 1943 πρωταγωνίστησε ξανά ως Τόσκα στο Θερινό Θέατρο [[Πλατεία Κλαυθμώνος|Πλατείας Κλαυθμώνος]].{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=330}} Την άνοιξη του 1944 η Κάλλας επανεμφανίστηκε ως Σαντούτσα στην Καβαλερία Ρουστικάνα στο Θέατρο ΟλυμπίαΟλύμπια, αυτή τη φορά ούσα επαγγελματίας υψίφωνος. Στη νέα παραγωγή του Πρωτομάστορα, που ανέβηκε στο [[Ωδείο Ηρώδου του Αττικού]] τον Ιούλιο του 1944, η μονωδός ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=391}}
 
Τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1944 η Μαρία Καλογεροπούλου, όπως ήταν γνωστή τότε, πρωταγωνίστησε στην όπερα ''Tiefland'' («Στον Κάμπο») του [[Εζέν Ντ' Αλμπέρ]]. Για την ερμηνεία της κατά την πρεμιέρα της 22ας Απριλίου 1944, δέχτηκε διθυραμβικές κριτικές· ειδικότερα η κριτικός [[Σοφία Σπανούδη|Σοφία Κ. Σπανούδη]] ανέφερε ότι «η δραματική σοπράνο δις Καλογεροπούλου είνε [sic] μία εξόχως δυναμική καλλιτέχνις [sic] με τα σπανιώτερα [sic] δραματικά και μουσικά χαρίσματα. Στον καταθλιπτικό και μουσικώς αγνώμονα ρόλο της Μάρθας θριάμβευσε σ’ όλη τη γραμμή».{{sfnm|1a1=Πετσάλης-Διομήδης|1y=2001|1p=376|2a1=Βίδος 1-04-2016}} Ακόμα, ο έτερος πρωταγωνιστής του έργου, [[βαρύτονος]] [[Ευάγγελος Μαγκλιβέρας]], περιέγραψε την ερμηνεία της Καλογεροπούλου ως «μια θεατρική ερμηνεία του επιπέδου μιας [[Τραγωδία|τραγικής]] ηθοποιού» και την φωνή της ως «εξαίρετη» και «εκθαμβωτικής φυσικής ευφράδειας». Κατά την κριτικό [[Αλεξάνδρα Λαλαούνη]] επρόκειτο για «ένα από εκείνα τα θεόσταλτα ταλέντα που μπορεί κανείς μόνο να τα θαυμάζει».{{sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|pp=375-377}} Το έργο ''[[Φιντέλιο]]'' του [[Λούντβιχ βαν Μπετόβεν|Μπετόβεν]], στο οποίο η Κάλλας πρωταγωνίστησε ως Λεονόρε, ανέβηκε στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού κατά τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 1944, σε μια μεταφορά στην [[ελληνική γλώσσα]]. Ο [[Γερμανοί|γερμανός]] κριτικός Φρίντριχ Χέρτσογκ που παρακολούθησε τις παραστάσεις, ανακήρυξε την Λεονόρε ως «τον μεγαλύτερο θρίαμβο της Κάλλας».{{sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=428}}
Γραμμή 258:
|Τόσκα
|27-08-1942
|Θέατρο ΟλυμπίαΟλύμπια (πρώτο κτίριο), Αθήνα
|
|{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=293}}