Μαρία Κάλλας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Poliuto -> Πολύευκτος, έτσι είναι γνωστή στα ελληνικά η όπερα. La Vestale -> Η Εστιάς, ομοίως. Il Pirata -> Ο πειρατής και Imogene -> Ιμογένη.
μ Το «Αγροτική Ιπποσύνη» περιττεύει, I Puritani -> «Οι Πουριτανοί» (θα δημιουργηθεί σελίδα)
Γραμμή 40:
Η Κάλλας έλαβε την μουσική της εκπαίδευση στην Αθήνα. Αρχικά, η μητέρα της επιχείρησε να την εγγράψει στο επιφανές Ωδείο Αθηνών, χωρίς επιτυχία·{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=92}} στην ακρόαση η άγουρη, ακόμα, και ανεκπαίδευτη φωνή της δεν εντυπωσίασε την επιτροπή, ενώ ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ωδείου [[Φιλοκτήτης Οικονομίδης]] δεν θα την έκανε δεκτή αν δεν αποκτούσε το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=93}} Το καλοκαίρι του 1937, η μητέρα της επισκέφτηκε τη δασκάλα μονωδίας [[Μαρία Τριβέλλα]] στο νεότερο [[Εθνικό Ωδείο (Ελλάδα)|Εθνικό Ωδείο]], ζητώντας της να αναλάβει ως μαθήτρια την κόρη της έναντι χαμηλού αντιτίμου. Το 1957, η Τριβέλλα μοιράστηκε την αρχική εντύπωσή της για την ερμηνεία της νεαρής Κάλλας:{{sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=96}}<blockquote>''Ο τόνος της φωνής ήταν ζεστός, λυρικός, έντονος· στριφογύριζε και έλαμπε σαν φλόγα και γέμιζε τον αέρα με μελωδικές αντηχήσεις σαν [[καριγιόν]]. Σε κάθε περίπτωση, ήταν ένα εκπληκτικό φαινόμενο ή, μάλλον, ήταν ένα σπουδαίο ταλέντο που χρειαζόταν έλεγχο, τεχνική εκπαίδευση και αυστηρή πειθαρχία για να λάμψει με όλη της την λαμπρότητα.''</blockquote> Η Τριβέλλα συμφώνησε να αναλάβει τη διδασκαλία της αρνούμενη να λάβει χρήματα, ενώ σύντομα διαπίστωσε ότι η Κάλλας δεν ήταν [[κοντράλτο]] όπως της είχαν πει αρχικώς, αλλά μια [[δραματική υψίφωνος]]· συνεπώς, εργάστηκαν για την επέκταση του φωνητικού εύρους της και την ελάφρυνση του [[Χροιά|ηχοχρώματός]] της.{{sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=97}} Η Τριβέλλα περιέγραψε την Κάλλας ως «ένα πρότυπο μαθήτριας» με «φαινομενική πρόοδο» που «μελετούσε πέντε με έξι ώρες την ημέρα» και «μέσα σε έξι μήνες, τραγουδούσε τις πιο δύσκολες [[Άρια|άριες]] του διεθνούς οπερατικού ρεπερτορίου με την ύψιστη μουσικότητα».{{sfn|Scott|1992|pp=22,25}} Στις 11 Απριλίου 1938, στο συναυλιακό ντεμπούτο της, η Κάλλας τραγούδησε ένα ντουέτο από την όπερα ''[[Τόσκα]]'' του Πουτσίνι στο τέλος του ρεσιτάλ της τάξης Τριβέλλα στον [[Φιλολογικός σύλλογος Παρνασσός|φιλολογικό σύλλογο «Παρνασσός»]].{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=122-123}}
 
Δύο χρόνια μετά την έναρξη των μαθημάτων με την Τριβέλλα, η Κάλλας πέρασε ξανά από ακρόαση στο Ωδείο Αθηνών με την άρια ''Ocean, Thou Mighty Monster'' από την όπερα ''[[Όμπερον (όπερα)|Όμπερον]]'' του [[Καρλ Μαρία φον Βέμπερ|Βέμπερ]]. Η [[Ισπανία|Iσπανίδα]] σοπράνο [[κολορατούρα]] και καθηγήτρια μονωδίας, [[Ελβίρα ντε Ιδάλγο]], που βρισκόταν στην επιτροπή, περιέγραψε ότι άκουσε «στροβιλώδεις, φουσκωμένους καταρράκτες ήχων που ήταν, βέβαια, ανεξέλεγκτοι, αλλά σίγουρα γεμάτοι θεατρικότητα και συναίσθημα». Τη δέχτηκε αμέσως ως μαθήτριά της και, μετά από παράκληση της μητέρας της, συμφώνησε να αναμείνει ένα έτος ως την αποφοίτησή της από το Εθνικό Ωδείο.{{sfn|Scott|1992|p=26}} Στις 2 Απριλίου 1939, η Κάλλας ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Σαντούτσα σε μία μαθητική παραγωγή της όπερας του [[Πιέτρο Μασκάνι]] ''[[Καβαλερία Ρουστικάνα]]'' («Αγροτική Ιπποσύνη»). Η παράσταση ανέβηκε στο πρώτο [[Θέατρο Ολύμπια]], χώρο διεξαγωγής των παραστάσεων της [[Εθνική Λυρική Σκηνή|Εθνικής Λυρικής Σκηνής]], και το φθινόπωρο του ίδιου έτους η Κάλλας εγγράφηκε στην τάξη της Ελβίρα ντε Ιδάλγο στο Ωδείο Αθηνών.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=139}}
 
Το 1968, η Κάλλας ανέφερε σε συνέντευξή της ότι η ντε Ιδάλγο «κατείχε την πραγματικά σπουδαία εκπαίδευση, ίσως την τελευταία πραγματική εκπαίδευση του μπελ κάντο» και ότι από εκείνη έμαθε ότι «όσο βαριά κι αν ήταν μια φωνή, έπρεπε να παραμένει ελαφριά, έπρεπε πάντα να κατεργάζεται για να μένει ευλύγιστη, ποτέ να μην βαραίνει».{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=260-261}} Αργότερα, η ντε Ιδάλγο αποκάλεσε την Κάλλας ένα «φαινόμενο», επισημαίνοντας ότι παρακολουθούσε τα μαθήματα όλων των φωνών ''—''υψίφωνους, [[Μεσόφωνος|μεσόφωνους]], [[Τενόρος|τενόρους]] κ.α.''—'' φτάνοντας στο ωδείο με τον πρώτο και αποχωρώντας με τον τελευταίο μαθητή. Η Κάλλας αιτιολόγησε αυτή της τη συνήθεια εξηγώντας ότι, ανεξαρτήτως δεξιότητας, κάθε μαθητής μπορεί να αποτελέσει διδακτικό παράδειγμα ακόμα και για τον πλέον ταλαντούχο εκπαιδευόμενο.{{Sfn|Πετσάλης-Διομήδης|2001|p=260-261}}
Γραμμή 65:
Το 1947, λίγο μετά την άφιξή της στη [[Βερόνα]] σε ηλικία 23 ετών, η Κάλλας γνώρισε τον Τζοβάννι Μπατίστα Μενεγκίνι, έναν αρκετά μεγαλύτερό της πλούσιο και φιλόμουσο βιομήχανο με τον οποίον συνήψαν δεσμό, ο οποίος επισημοποιήθηκε με τον γάμο τους στις 21 Απριλίου 1949.{{Sfn|Jellinek|1986|p=40-41, 52}} Μέχρι τον χωρισμό τους δέκα χρόνια αργότερα, ο Μενεγκίνι έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διευθέτηση πολλών πτυχών της καριέρας της.{{sfnm|1a1=Jellinek|1y=1986|2a1=Scott|2y=1992|2p=166|1pp=43,262}} Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των κορυφαίων ετών της σταδιοδρομίας της, η υψίφωνος παρουσιαζόταν ως ''Maria Meneghini Callas'' («Μαρία Μενεγκίνι Κάλλας»).{{Sfn|Scott|1992|p=2}}
 
Το 1948, ο Σεραφίν προσέφερε στην Κάλλας τον ρόλο της [[Ιζόλδη|Ιζόλδης]] στην όπερα ''[[Τριστάνος και Ιζόλδη (Βάγκνερ)|Τριστάνος και Ιζόλδη]]'' του Βάγκνερ.{{Sfn|Jellinek|1986|p=43-46}} Μια διετία αργότερα, στη [[Βενετία]], η καριέρα της Κάλλας σημαδεύτηκε από ένα καθοριστικό επίτευγμά της. Η μονωδός είχε αναλάβει τον ρόλο της Μπρουνχίλντε στη ''[[Βαλκυρία]]'' του Βάγκνερ στο διάσημο [[Λα Φενίτσε|Θέατρο Λα Φενίτσε]], όταν η [[Μαργκερίτα Καρόζιο]] που θα τραγουδούσε την Ελβίρα στην όπερα ''I[[Οι PuritaniΠουριτανοί]]'' («Οι Πουριτανοί») στο ίδιο θέατρο αρρώστησε. Αδυνατώντας να βρει αντικαταστάτρια για την Καρόζιο, ο Σεραφίν ανέθεσε στην Κάλλας να μάθει τον ρόλο σε μόλις μία εβδομάδα, όντας βέβαιος για την ικανότητά της να το πετύχει.{{Sfn|Στασινοπούλου|1982|p=77-78}} Οι δύο όπερες ήταν έντονα διαφορετικές ως προς το ύφος και τις φωνητικές απαιτήσεις και αρχικώς ο τύπος και οι κριτικοί έδειξαν δυσπιστία απέναντι στο εγχείρημα. Ωστόσο η παράσταση στέφθηκε με επιτυχία· τονίζοντας τη διαφορετικότητα των ρόλων της Ελβίρας και της Μπρουχίλντε, ο Ιταλός σκηνοθέτης [[Φράνκο Τζεφιρέλι]] επεσήμανε ότι «αυτό που πέτυχε στη Βενετία ήταν πραγματικά απίστευτο».{{sfnm|1a1=Στασινοπούλου|1y=1981|1p=79|2a1=Levine|2y=2003|2p=46}}
 
Η αλλαγή πλεύσης που συντελέστηκε με την όπερα «''Οι Πουριτανοί»'' ήταν κομβικής σημασίας για τη μετέπειτα πορεία της Κάλλας, ανοίγοντάς της τον δρόμο για συναφή έργα όπως η ''[[Λουτσία ντι Λάμερμουρ]]'', η ''[[Τραβιάτα]]'', η ''[[Υπνοβάτις]]'', η ''[[Άννα Μπολένα]]'' και η ''[[Μήδεια (Κερουμπίνι)|Μήδεια]]''.{{Sfn|Scott|1992|p=114-120}} Μάλιστα, ορισμένα εκ των έργων των Μπελίνι, Ντονιτσέτι, Ροσίνι και [[Λουίτζι Κερουμπίνι|Κερουμπίνι]] που προέκυψαν από αυτήν τη «στροφή» και χαρακτήρισαν τη σταδιοδρομία της μονωδού, είχαν προ πολλού πάψει να ανεβαίνουν στις οπερατικές σκηνές διεθνώς. Η Κάλλας αναβίωσε το ενδιαφέρον για αυτά, με αποτέλεσμα να αποτελούν ως και σήμερα σταθερά στοιχεία του διεθνούς οπερατικού ρεπερτορίου.{{sfnm|1a1=Ardoin|1a2=Fitzgerald|1y=1974|1p=10|2a1=Saxon|2y=1977|2p=6-7|3a1=Ardoin|3y=1991|3p=xi-xii|4a1=Γαλατόπουλος|4y=1998|4p=87|5a1=Marek|5y=2007|5p=54}}
 
===Σημαντικές πρεμιέρες και κομβικές στιγμές===
Γραμμή 87:
 
====Στις Ηνωμένες Πολιτείες====
Το ντεμπούτο της στις Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποιήθηκε πέντε χρόνια μετά το ταξίδι στην Αργεντινή, το 1954, οπότε η Κάλλας τραγούδησε τη Νόρμα στη νεοσυσταθείσα Λυρική Όπερα του Σικάγο, συνεισφέροντας με την ερμηνεία της στην εδραίωσή της.{{sfn|von Rhein|2004}} Το 1956 έκανε πρεμιέρα στη Μητροπολιτική Όπερα και πάλι με τη Νόρμα.{{Sfn|Ardoin|1991|p=10}} Όπως και με τη Λυρική Όπερα του Σικάγο, το 1957 η μονωδός έδωσε μια επιτυχημένη συναυλία με την οποία εγκαινιάστηκε η [[Όπερα του Ντάλας]], συμβάλοντας στην εδραίωσή της. Το 1958 εμφανίστηκε ως Μήδεια για πρώτη και μοναδική φορά στην Αμερική· η ''Dallas Medea'' («Μήδεια του [[Ντάλας]]» (''Dallas Medea'') όπως έγινε γνωστή, υπήρξε κατά κοινή ομολογία μια «μνημειώδης εμπειρία», με την ερμηνεία της Κάλλας να χαρακτηρίζεται «εφάμιλλη του [[Ευριπίδης|Ευριπίδη]]».{{sfnm|1a1=Davis|1y=2000|1p=32|2a1=Gerem|2y=2004|2p=232}} Το ίδιο έτος, το συμβόλαιό της με τη Μητροπολιτική Όπερα ακυρώθηκε, εξαιτίας μιας διαφωνίας με τον γενικό διευθυντή [[Ρούντολφ Μπινγκ]] που έλαβε ευρεία δημοσιότητα.{{Sfn|Στασινοπούλου|1981|p=192}} Ακολούθως, η Κάλλας αποδέχθηκε μια πρόταση από την [[Αμερικανική Εταιρεία Όπερας]] και συμφώνησε να παίξει την Ιμογένη στην όπερα ''[[Ο Πειρατής (όπερα)|Ο Πειρατής]]'' του Μπελίνι τον Ιανουάριο του 1959.{{Sfn|Στασινοπούλου|1981|p=217}} Κατά τον κριτικό όπερας Άλαν Κόζιν, η παράσταση «έγινε γρήγορα θρυλική στους οπερατικούς κύκλους».{{sfn|Kozinn 1992-07-07}} Αργότερα, ο Μπινγκ και η Κάλλας συμφιλιώθηκαν και η μονωδός επανήλθε στη Μητροπολιτική Όπερα το 1965 ως Τόσκα.{{Sfn|Στασινοπούλου|1981|p=266}}
 
====Στην Όπερα των Παρισίων====
Γραμμή 120:
 
===Σεμινάρια στη Σχολή Τζούλιαρντ===
Από τον Οκτώβριο του 1971 ως τον Μάρτιο του 1972 η Κάλλας παρέδωσε ειδικά μαθήματα οπερατικής τέχνης στην επιφανή [[Σχολή Τζούλιαρντ]] για τις [[τέχνες του θεάματος]] στη Νέα Υόρκη. Έπειτα από σχετικές ακροάσεις, έγιναν δεκτοί 25 από τους περίπου 300 ανερχόμενους μονωδούς που είχαν υποβάλει αίτηση παρακολούθησης των σεμιναρίων.{{Sfn|Ardoin|1998|p=xv}} Τα ειδικά μαθήματα προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του κοινού και παρακολουθήθηκαν από σπουδαστές μουσικής, επιφανείς καλλιτέχνες του θεάματος και δημοσιογράφους.{{Sfn|Ardoin|1998|p=xvi}} Κατά τον Αρντόιν, η διδακτική μέθοδος της Κάλλας ήταν διαλλακτική και βασισμένη στην αιτιολόγηση των διαφόρων τεχνικών και ερμηνευτικών σχολίων που έκανε στους μαθητευόμενούς της· τα σχόλια αυτά, απεκάλυψαν διάφορες πτυχές της οπερατικής τέχνης της, που βασιζόταν στη δραματουργική χρήση της φωνής.{{Sfn|Ardoin|1998|p=xv-xvii}} Ο Σκοτ σημείωσε ότι, καθώς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φωνητικής της τέχνης προέκυπταν εξ ενστίκτου, της ήταν αδύνατο να τα περιγράψει επακριβώς στους μαθητές των σεμιναρίων ούτως ώστε να μπορέσουν να τα μιμηθούν.{{Sfn|Scott|1992|p=210}} Αναλύοντας τις ηχογραφήσεις των ειδικών μαθημάτων, ο μουσικολόγος Χένρι Βισνέσκι εκτίμησε ότι η φωνή της Κάλλας κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων ήταν συχνά σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι στα μισά της δεκαετίας του 1960· κατά τον Βισνέσκι, τόσο φωνητικά όσο και δραματουργικά οι «διδακτικές ερμηνείες» της Κάλλας στα σεμινάρια ήταν ιδιαίτερου καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος.{{Sfn|Wisneski|1975|p=229-231}}
 
===Ο θάνατος στο Παρίσι===