Καταστροφή της Κάσου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 17:
| απώλειες2 = Άγνωστες
|}}
Η '''καταστροφή της Κάσου''' (γνωστότερη ως '''Ολοκαύτωμα της''' '''Κάσου''') ήταν αιματηρό επεισόδιο της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]].
 
== Αιγυπτιακή εμπλοκή στο ελληνικό ζήτημα ==
Γραμμή 23:
 
Επιπρόσθετα, το 1824 η [[Υψηλή Πύλη]] απευθύνθηκε, για στρατιωτική αρωγή στον υποτελή της, διοικητή της επαρχίας της Αιγύπτου, [[Μεχμέτ Αλή Πασάς|Μεχμέτ Αλή Πασά]]. Ο τελευταίος, εξασφαλίζοντας σαφή ανταλλάγματα, δέχτηκε να αποστείλει στην Ελλάδα μία σημαντική ναυτική δύναμη, τοποθετώντας επικεφαλής της τον γιο του, [[Ιμπραήμ Πασάς|Ιμπραήμ Πασά]]. Ο στόλος του Ιμπραήμ ήταν μία τεράστια αρμάδα Αιγυπτιακών, Αλγερινών και Τυνησιακών σκαφών (54 μάχιμα πλοία, πολύ μεγάλος αριθμός μεταγωγικών, συνολικά 400 καράβια) επί της οποίας βρίσκονταν τουλάχιστον 14.000 πεζοί, 2.000 ιππείς και 500 πυροβολητές με 150 κανόνια. Οι Χουσεΐν Μπέης και Ισμαήλ Γιβραλτάρ ήταν οι δυο υποδιοικητές, διοικώντας έναν στόλο που είχε να εμφανιστεί στην Ανατολική Μεσόγειο σε τέτοιο μέγεθος ισχύος, από την εκστρατεία του Ναπολέοντα κατά της Αιγύπτου (1799).<ref>Brewer, David, "1821 - 1833, η Φλόγα της Ελευθερίας", Κεφάλαιο 23: "Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο", σελ. 324, Πατάκης, Αθήνα, 2019</ref>
 
== Ιστορικό ==
Η Κάσος λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αλλά και της ναυτικής δύναμης που είχε, ήταν σημαντικότατο έρεισμα των ελληνικών επαναστατικών δυνάμεων στο [[Αιγαίο πέλαγος]] και κύριο στήριγμα της [[Κρήτη]]ς, την εξέγερση της οποίας οι Κάσιοι υπερασπίστηκαν με επιτυχία. Για το λόγο αυτό, αλλά και διότι πλοία των Κασίων είχαν πραγματοποιήσει σειρά επιθετικών ενεργειών σε βάρος Αιγυπτιακών και Τουρκικών καραβιών, και είχαν επίσης προσβάλει τις ακτές της [[Ρόδος|Ρόδου]] και των παραλίων της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], το νησί έγινε ο πρώτος στόχος των Οθωμανικών Αρχών (λόγοιμετά την καταστολή της επανάστασης στην Κρήτη, για λόγους εκδίκησης και τιμωρίας).
 
== Η εξέλιξη των γεγονότων ==
 
Οι Κασιώτες έμαθαν για τις προθέσεις των Αιγυπτίων, στέλνοντας επιστολές στην Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας για να ζητήσουν βοήθεια, αλλά η κυβέρνηση απάντησε ότι δεν ήταν σε θέση να κινητοποιήσει τον στόλο λόγω έλλειψης χρημάτων. Ο αιγυπτιακός στόλος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα ανοικτά του νησιού στις 2 Ιουνίου, εξαπέλυσε έναν αναποτελεσματικό βομβαρδισμό και έκανε κινήσεις σαν να πήγαινε να αποβιβάσει στρατεύματα. Καθώς αυτή ήταν πιθανώς απλώς μια αποστολή αναγνώρισης, σύντομα αναχώρησε. Μόλις στις 18 Ιουνίου εμφανίστηκαν στο νησί και τα 45 πλοία του αιγυπτιακού στόλου, εφοδιασμένα με τέσσερις χιλιάδες στρατό υπό του Χουσεΐν Μπέη.
 
Μετά από αυτό, οι Κασιώτες ξεκίνησαν νέες εκκλήσεις, καθώς έγινε αντιληπτό ότι σίγουρα η αποχώρηση αυτή ήταν προσωρινή. Ωστόσο, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις των κατοίκων του τόσο προς τα άλλα κυριότερα ναυτικά νησιά, [[Ύδρα]] και [[Σπέτσες]], όσο και προς την ελληνική κυβέρνηση για την όσο το δυνατόν πιο γρήγορα ενίσχυση της Κάσου με πλοία, πολεμοφόδια κ.λ.π. οι Κασιώτες απέμειναν απροστάτευτοι την κρίσιμη ώρα της Τουρκοαιγυπτιακής εισβολής στο νησί τους.
Το νησί δεν ήταν καλά οχυρωμένο, εκτός από μερικά [[κανόνι]]α που τοποθετήθηκαν στην ακτή για να καλύψουν τα πιθανά σημεία απόβασης. Οι Αιγύπτιοι διοικητές, επιπλέον, σχεδίαζαν να εξαπατήσουν τους νησιώτες: αφού ξεκίνησαν να ρίχνουν βαριά πυρά πυροβολικού για δύο ημέρες στους υπερασπιστές - μόνο στις 19 Ιουνίου, οι Αιγύπτιοι έριξαν περισσότερες από 4.000 βολές - ο στόλος κινήθηκε προς το βόρειο άκρο του νησιού. Εκεί αποσπάστηκαν και προχώρησαν μπροστά 18 μεγάλες αποβατικές βάρκες, δίνοντας την εντύπωση ότι σκόπευαν να αποβιβάζονταν εκεί, καλυμμένες από πολλά πυρά μουσκέτων. Έτσι οι Κασιώτες δεν αντιλήφθηκαν ότι ταυτόχρονα 24 βάρκες με 1.500 Αλβανούς κατευθύνονταν πίσω από το χωριό Αγία Μαρίνα κρυφά μέσα στη νύχτα, στις 19 Ιουνίου, προς τη θέση Αντιπέρατος, όπου και αποβιβάστηκαν σε ένα δύσβατο μονοπάτι. Είναι εξαιρετικά πιθανό, σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες, να τους καθοδήγησε και υπέδειξε το σημείο κάποιος προδότης με το όνομα Ζαχαριάς, που τον είχαν προηγουμένως εξορίσει οι Κασιώτες για κάποιο παράπτωμα που είχε διαπράξει, και θέλησε με αυτό τον τρόπο να τους εκδικηθεί. Το μονοπάτι το φρουρούσαν μόλις 6 Κασιώτες, από τους οποίους οι τρεις σκοτώθηκαν επί τόπου και οι άλλοι τρεις διέφυγαν. Αν όμως υπήρχε στο σημείο μεγαλύτερη δύναμη, θα μπορούσε να είχε παρεμποδίσει την απόβαση, καθώς το δύσβατο της περιοχής προσφερόταν για αποτελεσματική άμυνα.
 
Μόλις στις 18 Ιουνίου εμφανίστηκαν στο νησί όλα τα πλοία του αιγυπτιακού στόλου, εφοδιασμένα με τέσσερις χιλιάδες στρατό υπό τη γενική διοίκηση του [[Χουσεΐν Μπέης|Χουσεΐν Μπέη]], επί των οποίων επέβαιναν Τούρκοι, Αιγύπτιοι και 3.000 - 4.000 Αλβανοί, υπό τον ναύαρχο [[Ισμαήλ Γιβραλτάρ]]. Οι ιστορικοί δεν συμφωνούν ως προς τον αριθμό των πλοίων, αλλά διάφορες πηγές κάνουν λόγο για πιθανά νούμερα από 25 έως 45 πλοία.
Οι δυνάμεις που αποβιβάστηκαν στο σημείο αυτό, έφτασαν στα νώτα των υπερασπιστών τα ξημερώματα, με αποτέλεσμα να εξουδετερώσουν την αντίσταση. Ακολούθησε καταστροφή του νησιού, φόνος των νησιωτών, αιχμαλωσία των γυναικών και των παιδιών. Γύρω στους 2.000 σκοτώθηκαν και άλλα τόσα γυναικόπαιδα αιχμαλωτίστηκαν, για να πουληθούν μετά στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Μάταια οι Αλβανοί στρατιώτες που ήταν χριστιανοί προσπάθησαν να αποσοβήσουν τη σφαγή των αμάχων και την απαγωγή των κοριτσιών. Όσοι μπόρεσαν κατέφυγαν στο βουνό, ενώ άλλοι προσκύνησαν. Τα κασιώτικα πλοία δημεύτηκαν και πολλοί ιδιοκτήτες τους αναγκάστηκαν να ενταχθούν στα πληρώματά τους για να σώσουν τις οικογένειές τους. Ο στόλος του εχθρού μετά την καταστροφή του νησιού αναχώρησε για την [[Αλεξάνδρεια]].
 
Το νησί δεν ήταν καλά οχυρωμένο, εκτός από μερικά [[κανόνι]]α που τοποθετήθηκαν στην ακτή για να καλύψουν τα πιθανά σημεία απόβασης. Οι Αιγύπτιοι διοικητές, επιπλέον, σχεδίαζαν να εξαπατήσουν τους νησιώτες: αφού ξεκίνησαν να ρίχνουν βαριά πυρά πυροβολικού για δύο ημέρες στους υπερασπιστές - μόνο στις 19 Ιουνίου, οι Αιγύπτιοι έριξαν περισσότερες από 4.000 βολές - ο στόλος κινήθηκε προς το βόρειο άκρο του νησιού. Εκεί αποσπάστηκαν και προχώρησαν μπροστά 18 μεγάλες αποβατικές βάρκες, δίνοντας την εντύπωση ότι σκόπευαν να αποβιβάζονταν εκεί, καλυμμένες από πολλά πυρά μουσκέτων. Έτσι οι Κασιώτες δεν αντιλήφθηκαν ότι ταυτόχρονα 24 βάρκες με 1.500 Αλβανούς κατευθύνονταν πίσω από το χωριό [[Αγία Μαρίνα Κάσου|Αγία Μαρίνα]] κρυφά μέσα στη νύχτα, στις 19 Ιουνίου, προς τη θέση Αντιπέρατος, όπου και αποβιβάστηκαν σε ένα δύσβατο μονοπάτι. Είναι εξαιρετικά πιθανό, σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες, να τους καθοδήγησε και υπέδειξε το σημείο κάποιος προδότης με το όνομα Ζαχαριάς, που τον είχαν προηγουμένως εξορίσει οι Κασιώτες για κάποιο παράπτωμα που είχε διαπράξει, και θέλησε με αυτό τον τρόπο να τους εκδικηθεί. Το μονοπάτι το φρουρούσαν μόλις 6 Κασιώτες, από τους οποίους οι τρεις σκοτώθηκαν επί τόπου και οι άλλοι τρεις διέφυγαν. Αν όμως υπήρχε στο σημείο μεγαλύτερη δύναμη, θα μπορούσε να είχε παρεμποδίσει την απόβαση, καθώς το δύσβατο της περιοχής προσφερόταν για αποτελεσματική άμυνα.
== Ιστορικό ==
Η Κάσος λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αλλά και της ναυτικής δύναμης που είχε, ήταν σημαντικότατο έρεισμα των ελληνικών επαναστατικών δυνάμεων στο [[Αιγαίο πέλαγος]] και κύριο στήριγμα της [[Κρήτη]]ς, την εξέγερση της οποίας οι Κάσιοι υπερασπίστηκαν με επιτυχία. Για το λόγο αυτό, αλλά και διότι πλοία των Κασίων είχαν πραγματοποιήσει σειρά επιθετικών ενεργειών σε βάρος Αιγυπτιακών και Τουρκικών καραβιών, και είχαν επίσης προσβάλει τις ακτές της [[Ρόδος|Ρόδου]] και των παραλίων της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], το νησί έγινε στόχος των Οθωμανικών Αρχών (λόγοι εκδίκησης και τιμωρίας).
 
Οι δυνάμεις που αποβιβάστηκαν στο σημείο αυτό, έφτασαν στα νώτα των υπερασπιστών τα ξημερώματα, με αποτέλεσμα να εξουδετερώσουν την αντίσταση, λόγω περικύκλωσης των Κασίων και Κρητών επαναστατών. Ακολούθησε καταστροφή του νησιού, φόνος των νησιωτών, αιχμαλωσία των γυναικών και των παιδιών. Γύρω στους 2.000 σκοτώθηκαν και άλλα τόσα γυναικόπαιδα αιχμαλωτίστηκαν, για να πουληθούν μετά στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Μάταια οι Αλβανοί στρατιώτες που ήταν χριστιανοί προσπάθησαν να αποσοβήσουν τη σφαγή των αμάχων και την απαγωγή των κοριτσιών. Όσοι μπόρεσαν κατέφυγαν στο βουνό, ενώ άλλοι προσκύνησαν. Τα κασιώτικα πλοία δημεύτηκαν και πολλοί ιδιοκτήτες τους αναγκάστηκαν να ενταχθούν στα πληρώματά τους για να σώσουν τις οικογένειές τους. Ο στόλος του εχθρού μετά την καταστροφή του νησιού αναχώρησε για την [[Αλεξάνδρεια]].
Ωστόσο, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις των κατοίκων του τόσο προς τα υπόλοιπα ναυτικά νησιά, [[Ύδρα]] και [[Σπέτσες]], όσο και προς την ελληνική κυβέρνηση για την όσο το δυνατόν πιο γρήγορα ενίσχυση της Κάσου με πλοία, πολεμοφόδια κ.λ.π. οι Κασιώτες απέμειναν απροστάτευτοι την κρίσιμη ώρα της Τουρκοαιγυπτιακής εισβολής στο νησί τους και υπέστησαν πλήρη καταστροφή. Η απόβαση των Οθωμανικών δυνάμεων (25 πλοία υπό τη γενική διοίκηση του [[Χουσεΐν Μπέης|Χουσεΐν Μπέη]] επί των οποίων επέβαιναν Τούρκοι, Αιγύπτιοι και 3.000 – 4.000 Αλβανοί υπό το ναύαρχο [[Ισμαήλ Γιβραλτάρ]]) επετεύχθη ύστερα από αρχική, παραπλανητική ενέργεια και οδήγησε σε περικύκλωση των λιγοστών Κασίων και Κρητών επαναστατών.
 
== Δείτε επίσης ==