Άμπελος Σάμου

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 37°48′5.54″N 26°48′6.52″E / 37.8015389°N 26.8018111°E / 37.8015389; 26.8018111

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Άμπελος.

Η Άμπελος είναι οικισμός της Σάμου στην Περιφερειακή Ενότητα Σάμου.[1]

Άμπελος
Άμπελος is located in Greece
Άμπελος
Άμπελος
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΒορείου Αιγαίου
Περιφερειακή ΕνότηταΣάμου
ΔήμοςΑνατολικής Σάμου
Δημοτική ΕνότηταΒαθέος
Γεωγραφία και Στατιστική
ΝομόςΣάμου
Πληθυσμός252 (2011)
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΝενέδαι
Ταχ. κώδικας832 00
Τηλ. κωδικός225730

Γενικά - ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Η Άμπελος βρίσκεται στο βόρειο κεντρικό τμήμα του νησιού σε ύψος περίπου 290 μέτρων[1] στις πλαγιές του όρους Άμπελος. Ως το 1957 ονομαζόταν Νενέδες.[2] Συνδέεται μέσω ενός επαρχιακού δρόμου μήκους 4 χιλιομέτρων με την εθνική οδό Βαθέος - Καρλοβάσου στο ύψος του Αγίου Κωνσταντίνου.

Η παλαιότερη γνωστή αναφορά στο τοπωνύμιο "Νενέδες" γίνεται σε δωρητήριο ενός σπιτιού του 1774 "εις τοποθεσίαν της νενέδες πλησίον εις τον άγιον Ιωάννην"[3]. Το 1851, επί της Ηγεμονίας της Σάμου (1834-1912), οι Νενέδες συναποτελούσαν το Δήμο των Έξι Γειτονιών μαζί με τον Άγιο Κωνσταντίνο, τους Μανωλάτες, τους Σταυρινήδες, τους Βαλεοντάτες και τους Μαργαρίτες. Το 1900 (ακόμη επί ηγεμονίας) οι Νενέδες απετέλεσαν χωριστό δήμο, τον δήμο Νενέδων. Το 1905 δημιουργήθηκε χωριστή κοινότητα Νενέδων, ενώ το 1907 έγινε ανασύσταση του δήμου των Έξι Γειτονιών για να επανέλθει η κοινότητα Νενέδων το 1908. Το 1957 οι Νενέδες μετονομάσθηκαν[4] σε Άμπελο. Σήμερα ανήκει στο δήμο Ανατολικής Σάμου.[5]

 
Παλιό, τώρα κατεδαφισμένο, σπίτι στην Άμπελο.

Το 1828 είχαν απογραφεί στους Νενέδες 320 κάτοικοι. Το 1864 είχαν αυξηθεί σε 533, για να φτάσουν τους 721 το 1897 και τους 756 το 1940. Ο πληθυσμός μειώθηκε δραστικά στη δεκαετία του 1960 εξαιτίας της μετανάστευσης, ώστε να εμφανίζονται 404 κάτοικοι το 1971 και σήμερα (απογρ. 2011) να έχουν μείνει 252 κάτοικοι[6]. Η οικονομία του χωριού βασίζεται κατά κύριο λόγο στη γεωργία.


Ο ενοριακός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στη Σύλληψη του Ιωάννου του Προδρόμου (εορτάζει στις 23 Σεπτεμβρίου) και ορίζει το χώρο της κεντρικής πλατείας του χωριού. Χτίστηκε το 1966 στη θέση σειράς παλαιότερων ναών[7], ο παλαιότερος των οποίων χρονολογείται το 1672.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 8. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 32. 
  2. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2023. 
  3. Λυμπέρης, Νικόλαος (1993). Άμπελος Σάμου. Αθήνα: Σύλλογος των απανταχού Αμπελιωτών. 
  4. Νενέδες - Άμπελος, Μετονομασίες των οικισμών της Ελλάδας
  5. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2023. 
  6. ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10826 (σελ. 352 του pdf)
  7. Μητροπολίτης Σιδηροκάστρου Ιωάννης (1967). Η Εκκλησία της Σάμου: Από της ιδρύσεως αυτής μέχρι σήμερον. Σάμος. σελ. 332.