Άνω Σαβοΐα
Συντεταγμένες: 46°0′N 6°20′E / 46.000°N 6.333°E
Η Άνω Σαβοΐα (γαλλικά: Haute-Savoie) είναι γαλλικός νομός της περιοχής Ωβέρνη-Ρον-Αλπ, στην ανατολική Γαλλία, στα σύνορα με την Ελβετία και την Ιταλία. Πρωτεύουσα είναι το Ανσί και υπονομαρχίες οι κοινότητες Μπονβίλ, Σαιν-Ζυλιέν-αν-Ζενεβουά και Τονόν-λε-Μπαιν.
| Άνω Σαβοΐα | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
 | ||
| Διοίκηση | ||
| Χώρα |  Γαλλία | |
| Περιοχή | Ωβέρνη-Ρον-Αλπ | |
| Δημιουργία νομού | 14 Ιουνίου 1860 | |
| Πρωτεύουσα | Αννεσύ | |
| Υπονομαρχία | Μπονβίλ Σαιν-Ζυλιέν-αν-Ζενεβουά Τονόν-λε-Μπαιν | |
| Κωδικός νομού | 74 | |
| ISO 3166-2 | FR-74 | |
| Κωδικός NUTS | FR718 | |
| Δημογραφία | ||
| Πληθυσμός | 841.482 (1 Ιανουαρίου 2021)[1] | |
| Πυκνότητα | 183 κάτοικοι/km² | |
| Δεδομένα | ||
| Έκταση | 4.388 km² | |
| Υψόμετρο | 1.160 μέτρα | |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | |
| Υποδιαιρέσεις | ||
| Διαμερίσματα | 4 | |
| Εκλογικές περιφέρειες | 6 | |
| Καντόνια | 17 | |
| Κοινότητες | 279 | |
| Ιστότοπος | ||
| http://www.haute-savoie.pref.gouv.fr/ | ||
 Σχετικά πολυμέσα | ||
    | ||
| δεδομένα | ||
Το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών (INSEE) και το Ταχυδρομείο αποδίδουν στο νομό τον κωδικό 74.
Το όνομα του νομού προέρχεται από την ιστορική περιοχή της Σαβοΐας, όπως και αυτό του νομού Σαβοΐας, που βρίσκεται στα νότια. Οι κάτοικοι ονομάζονται Ω-Σαβουαγιάρ.[2]
Γεωγραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Η Άνω Σαβοΐα είναι τμήμα της περιοχής Ωβέρνη-Ρον-Αλπ, στην ανατολική Γαλλία. Συνορεύει προς τα δυτικά με το νομό Αιν, προς τα νότια με το νομό Σαβοΐας, προς τα βόρεια με τα ελβετικά καντόνια της Γενεύης και του Βω και στα ανατολικά με το ελβετικό καντόνι του Βαλαί και την κοιλάδα της Αόστα της Ιταλίας. Σε τμήμα των συνόρων με την Ελβετία βρίσκεται η λίμνη της Γενεύης.
Η Άνω Σαβοΐα αποτελείται από 4 διοικητικά διαμερίσματα, χωρισμένα σε 279 κοινότητες και 17 καντόνια. Πρωτεύουσα είναι το Ανσί και υπονομαρχίες οι κοινότητες Μπονβίλ, Σαιν-Ζυλιέν-αν-Ζενεβουά και Τονόν-λε-Μπαιν.
Στο έδαφος του νομού βρίσκεται τμήμα της οροσειράς του Λευκού Όρους στα γαλλο-ιταλικά σύνορα, με την υψηλότερη κορυφή της Δυτικής Ευρώπης στα 4.809 μέτρα. Το μέσο υψόμετρο του νομού είναι 1.160 μέτρα και η έκτασή του 4.388 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Η Άνω Σαβοΐα έχει το μεγαλύτερο υψόμετρο από όλους τους νομούς της Γαλλίας. Το χαμηλότερο σημείο είναι τα 250 μέτρα στην κοιλάδα του ποταμού Ροδανού και το υψηλότερο στο Λευκό όρος στα 4.810,40 μέτρα.
Το ανάγλυφο του νομού καθορίζεται από μεγάλα γεωγραφικά στοιχεία:
- Τμήμα της οροσειράς του Λευκού Όρους, της οποίας το υψηλότερο σημείο βρίσκεται στο Λευκό Όρος, το οποίο ανέρχεται σε ύψος 4.809 μέτρων.
- Τις οροσειρές του Σαμπλαί, των Μπορν και των Αραβίς, που αποτελούν την ορεινή κεντρική ζώνη του νομού από βορρά προς νότο, και νοτιότερα η οροσειρά των Μπωζ, όλες οροσειρές των Γαλλικών Προάλπεων.
- Τις ημι-ορεινές περιοχές Ζενεβουά και Αλμπαναί στα δυτικά, που οριοθετούνται από τους τελευταίους πρόποδες της οροσειράς του Ιούρα και την κοιλάδα του Ροδανού. Χάρτης του νομού.[3]
Μεταξύ αυτών των οροσειρών βρίσκονται κοιλάδες, οι κυριότερες από τις οποίες είναι:
- Η κοιλάδα του ποταμού Αρβ, η οποία αποτελεί σημαντικό ευρωπαϊκό άξονα κυκλοφορίας από τη Γενεύη μέχρι τη σήραγγα του Λευκού Όρους, που συνδέει το Σαμονί με το Κουρμαγιέρ στην κοιλάδα της Αόστα.
- Η κοιλάδα του Ανσί, στην οποία βρίσκεται η Λίμνη του Ανσί και η οποία συνδέει την περιοχή με τις κοιλάδες του νομού Σαβοΐας.
Οι μεγαλύτερες λίμνες είναι η λίμνη της Γενεύης με έκταση 52.200 εκτάρια, εκ των οποίων τα 21.400 εκτάρια ανήκουν στην Άνω Σαβοΐα και η λίμνη του Ανσί με έκταση 2.700 εκτάρια. Ο νομός διασχίζεται από υδάτινα ρεύματα μήκους 3.500 χιλιομέτρων.
Μεγάλη επιφάνεια του νομού, το 38,8 της συνολικής έκτασης, καλύπτεται από δάση. Η Άνω Σαβοΐα φιλοξενεί εννέα φυσικά καταφύγια εκτάσεως 20.000 εκταρίων.
Στην Άνω Σαβοΐα βρίσκονται μερικά από τα πιο γνωστά χιονοδρομικά κέντρα του κόσμου. Οι πρώτοι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες πραγματοποιήθηκαν στο Σαμονί το 1924.
Κλίμα Επεξεργασία
Το κλίμα είναι ηπειρωτικό και για το μεγαλύτερο μέρος του νομού, ορεινό, κρύο και χιονισμένο το χειμώνα και ήπιο αλλά θυελλώδες το καλοκαίρι. Οι ενδιάμεσες εποχές (Απρίλιος και Οκτώβριος) είναι κατά μέσο όρο ξηρότερες, αλλά οι βροχοπτώσεις είναι συχνές και είναι συνολικά από τις περιοχές με τις υψηλότερες στη Γαλλία.[4]
Ιστορία Επεξεργασία
Το έδαφος του σημερινού νομού Άνω Σαβοΐας μέχρι το 1860 αποτελούσε τμήμα ενός ανεξάρτητου κράτους που συγκροτήθηκε και κυβερνήθηκε από τον 11ο αιώνα από τον Οίκο της Σαβοΐας, τα κράτη της Σαβοΐας. Αυτός ο φεουδαλικός Οίκος βάσισε την εξουσία του στον έλεγχο των δρόμων και των ορεινών διαβάσεων (περάσματα) των Άλπεων, και στη σύνδεση του με τον Οίκο της Βουργουνδίας, με τον παπισμό, με τους Γερμανούς αυτοκράτορες και με το βασίλειο της Γαλλίας, με το οποίο συνδέθηκε επανειλημμένα μέσω γάμων. Τρία εδάφη αποτελούν το νομό και ελέγχθηκαν σταδιακά από τον Οίκο της Σαβοΐας: το Ζενεβουά, που προήλθε από την πρώην κομητεία της Γενεύης, το Φωσινί κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού Αρβ, μια παλιά βαρωνία με ισχυρούς άρχοντες και το Σαμπλαί.
Αποκλεισμένοι δυτικά από τη δύναμη των βασιλέων της Γαλλίας, οι πρίγκιπες της Σαβοΐας ενίσχυσαν την επικράτειά τους στην περιοχή γύρω από την κομητεία της Σαβοΐας, που στη συνέχεια έγινε δουκάτο της Σαβοΐας, πριν μετατοπίσουν το ενδιαφέρον τους στο Πεδεμόντιο και όλη την βόρεια Ιταλία, αποκτώντας βασιλικό τίτλο στο Βασίλειο της Σαρδηνίας, ενοποιώντας τμήματα της Ιταλίας, σημαντική εξέλιξη για τη μετέπειτα ιταλική ενοποίηση.
Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, η περιοχή της Σαβοΐας ενώθηκε με τη Γαλλία το 1792. Το δουκάτο της Σαβοΐας έγινε ο γαλλικός νομός Μον Μπλαν και διαιρέθηκε σε επτά περιοχές (Ανσί, Καρούζ, Σαμπερί, Κλυζ, Μουτιέ, Σαιν Ζαν ντε Μωριέν και Τονόν). Με την προσάρτηση της Γενεύης, το βόρειο τμήμα του νομού αποτέλεσε τον γαλλικό νομό Λεμάν από το 1798 έως το 1813.[5]
Το 1815, ο Οίκος της Σαβοΐας επανέκτησε όλες τις κτήσεις που είχε πριν από την επαναστατική περίοδο. Το 1816, μέρος των κοινοτήτων του Ζενεβουά παραχωρήθηκαν με τη Συνθήκη του Τορίνο για τη δημιουργία του καντονίου της Γενεύης. Το 1835-37, υπό τη βασιλεία του Καρόλου Αλβέρτου της Σαρδηνίας, έγινε διοικητική διαίρεση της περιοχής και δημιουργήθηκε η περιοχή του Ανσί (περίπου ο τωρινός νομός Άνω Σαβοΐας), προοίμιο της μελλοντικής διαίρεσης σε δύο νομούς.[6]
Η δημιουργία του νομού Επεξεργασία
Με το σύμφωνο του Τορίνο το 1860, το δουκάτο της Σαβοΐας προσαρτήθηκε στη Γαλλία. Ακολούθησε δημοψήφισμα, με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της προσάρτησης, και ενσωματώθηκε επισήμως στη Γαλλία στις 14 Ιουνίου 1860. Οι νομοί Σαβοΐας και Άνω Σαβοΐας δημιουργήθηκαν την επόμενη μέρα, 15 Ιουνίου 1860.
Από το 1960 έως το 2015, η Άνω Σαβοΐα ήταν νομός της περιοχής Ρον-Αλπ. Την 1η Ιανουαρίου 2016 η περιοχή Ρον-Αλπ συγχωνεύτηκε με την περιοχή Ωβέρνη και πλέον αποτελούν τη νέα διοικητική περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ.
Κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, η Άνω Σαβοΐα κατελήφθη από τη φασιστική Ιταλία από τον Νοέμβριο του 1942 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1943.[7]
Γλώσσα Επεξεργασία
Οι νομοί της Άνω Σαβοΐας και της Σαβοΐας ανήκουν παραδοσιακά στη γλωσσική περιοχή των γαλλοπροβηγκιανών (ή αρπιστάν). Συχνά ομιλείται επίσης ένα τοπικό ιδίωμα της Σαβοΐας,το σαβουαγιάρ.
Διοικητική διαίρεση Επεξεργασία
Ο νομός Άνω Σαβοΐας χωρίζεται σε 4 διοικητικά διαμερίσματα, 17 καντόνια και 279 κοινότητες:
| Διαμέρισμα | Καντόνια | Κοινότητες | Einwohner
Απογραφή 2016 |
Έκταση
χμ² |
Πυκνότητα
Κάτ./χμ² |
Κωδ.
INSEE |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ανσί | 7 | 79 | 282.319 | 1.261,59 | 224 | 741 |
| Μπονβίλ | 7 | 60 | 186.945 | 1.558,17 | 120 | 742 |
| Σαιν-Ζυλιέν-αν-Ζενεβουά | 5 | 72 | 186.343 | 660,29 | 282 | 743 |
| Τονόν-λε-Μπαιν | 3 | 68 | 145.809 | 907,27 | 161 | 744 |
| Σύνολο νομού | 17 | 279 | 801.416 | 4.387,32 | 183 | 74 |
Πόλεις Επεξεργασία
.JPG)
Οι κυριότερες κοινότητες του νομού της Άνω Σαβοΐας είναι:
| Πόλη | Πληθυσμός (2016) | Διαμέρισμα |
|---|---|---|
| Ανσί | 126.419 | Ανσί |
| Τονόν-λε-Μπαιν | 36.296 | Τονόν-λε-Μπαιν |
| Ανμάς | 35.041 | Σαιν-Ζυλιέν-αν-Ζενεβουά |
| Ρουμιγί | 15 270 | Ανσί |
| Σαιν-Ζυλιέν-αν-Ζενεβουά | 14.294 | Σαιν-Ζυλιέν-αν-Ζενεβουά |
| Μπονβίλ | 12.735 | Μπονβίλ |
| Σαμονί-Μον-Μπλαν | 8.759 | Μπονβίλ |
Οικονομία Επεξεργασία
Η οικονομία της Άνω Σαβοΐας βασίζεται σε τρεις κύριους τομείς: τη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και τη γεωργία.
Βιομηχανία
Η βιομηχανική ιστορία της Άνω Σαβοΐας έχει τις ρίζες της σε μια μεγάλη παράδοση βιοτεχνίας. Πολύ νωρίς, εξειδικεύτηκε στην ωρολογοποιία (18ος αιώνας), όπως δείχνει ακόμα το Μουσείο Ωρολογοποιίας στην κοινότητα Κλυζ.[8]
Από τις αρχές του 20ού αιώνα, η βιομηχανία σιδήρου και χάλυβα ήταν πολύ ισχυρή χάρη στην ταχεία ανάπτυξη των εργοστασίων χάλυβα στην κοινότητα Υζίν, όπου παράγονταν το ήμισυ του γαλλικού χάλυβα, και από το 1922 παράγεται ανοξείδωτος χάλυβας.[9]
Σήμερα, ο βιομηχανικός ιστός είναι δυναμικός στον τομέα της μηχανουργικής κατεργασίας, στην εξέλιξη προς τη μηχανική ακριβείας και συνδέεται στενά με διάφορες βιομηχανικές εφαρμογές (αυτοκινητοβιομηχανία, ρευστομηχανική, σιδηροδρομική, αεροναυπηγική ...). Υπάρχουν μεγάλες εταιρείες, κυρίως πολυεθνικές, καθώς και πολλές μικρές και μεσαίες βιομηχανίες υψηλής απόδοσης.
Εκτός από τη μηχανική που είναι η βιομηχανική πολιτιστική βάση του νομού, αναπτύχθηκαν αρκετοί σημαντικοί τομείς. Τα κυριότερα είναι η αγροτική βιομηχανία, ο εξοπλισμός σπιτιού, τα αθλήματα αναψυχής, η ηλεκτρολογία, η ηλεκτρονική και οι υπολογιστές σε μικρότερη κλίμακα. Η βιομηχανία της Σαβοΐας εξακολουθεί να είναι σημαντικός εξαγωγέας.
Υπηρεσίες
Αυτός ο τομέας δραστηριότητας έχει τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων, δηλαδή το 41,8%. Χαρακτηρίζεται από σημαντικό αριθμό θέσεων απασχόλησης που σχετίζονται περισσότερο με τη βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των ερευνών και των υπηρεσιών προς τη βιομηχανία (λογιστική, χρηματοδότηση, συντήρηση, επικοινωνία κ.α.). Ο τομέας των υπηρεσιών παρουσιάζει συνεχή εξέλιξη τα τελευταία χρόνια.
Γεωργία
Η γεωργία καταλαμβάνει το ένα τρίτο της περιοχής αν και ο τομέας απειλείται από την ανάπτυξη των αστικών περιοχών. Είναι, ωστόσο, μια δυναμική γεωργία με γνωστή γαλακτοκομική και τυροκομική παραγωγή (τυριά Τομ, Ρεμπλοσόν κ.α.), αμπελοκαλλιέργεια και φρούτα ποιότητας (μήλα και αχλάδια).
Συγκοινωνία Επεξεργασία
Η Άνω Σαβοΐα εξυπηρετείται από τους αυτοκινητόδρομους Α40 και Α41. Το Ανσί είναι προσβάσιμο από τη Λυών, με εκτιμώμενο χρόνο μετακίνησης μεταξύ δύο και τριών ωρών σε κανονική κίνηση. Καθώς είναι πιο κοντά στη Γενεύη, η νέα εθνική οδός συνδέει τις δύο πόλεις σε περίπου μία ώρα.
Το αεροδρόμιο στο Ανσί έχει περιφερειακή υπηρεσία αεροπορικής εξυπηρέτησης της αεροπορικής εταιρείας Αιρ Φρανς στο Παρίσι στο αεροδρόμιο Ορλί.
Ο Σαιν-Ζερβαί είναι ο μοναδικός σιδηροδρομικός σταθμός που εξυπηρετεί απευθείας χιονοδρομικό κέντρο. Η κύρια σιδηροδρομική γραμμή εξυπηρετεί την Ανσί-Ανμάς-Γενεύη.
Ο σιδηροδρομικός σταθμός στο Ανσί έχει αναχωρήσεις και αφίξεις TGV (τρένα υψηλής ταχύτητας) προς και από το Παρίσι μέσω της γραμμής υψηλής ταχύτητας από τη Λυών.
Τουρισμός-Αξιοθέατα Επεξεργασία
Ο τουρισμός στα χιονοδρομικά κέντρα των Γαλλικών Άλπεων είναι ιδιαίτερα σημαντικός, με τα χιονοδρομικά κέντρα των Μεζέβ,[10] Σαμονί, Μορζίν-Αβοριά, Φλαιν, Λα Κλυζά και πολλά άλλα να προσελκύουν επισκέπτες όλο το χρόνο.
Με πολλά αξιόλογα αξιοθέατα, η Άνω Σαβοΐα διαθέτει μια εξαιρετική φυσική κληρονομιά. Το υψηλότερο σημείο της Ευρώπης, η μαγευτική οροσειρά του Λευκού όρους είναι ένας παράδεισος για ορειβάτες, αλπινιστές ή φυσιολάτρες. Οι χιονοδρομικές περιοχές, τα θέρετρα χειμερινών σπορ, τα φυσικά καταφύγια, τα διάσημα ιαματικά λουτρά, οι λίμνες που προσφέρουν θαλάσσια σπορ, η φανταστική πόλη του Ανσί, που ονομάζεται και «Βενετία των Άλπεων», και οι νόστιμες σπεσιαλιτέ κάνουν την Άνω Σαβοΐα έναν πολύ ξεχωριστό προορισμό.
- Αξιοθέατα στο νομό Άνω Σαβοΐας
-
Το κάστρο του Αννεσύ -
Το μοναστήρι του Ρεποζουάρ -
Το κάστρο του Μοντροτιέ -
Η κοινότητα Σεσέλ, στον Ροδανό -
Το κάστρο της Τοράνς -
Η βασιλική της Βιζιτασιόν (της Επίσκεψης της Παναγίας)
_128.JPG)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Η σελίδα του Περιφερειακού Συμβουλίου (γαλλικά)
- Σαβοΐα-Μον Μπλαν-Τουρισμός (γαλλικά, αγγλικά)
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Populations légales 2021» Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 28 Δεκεμβρίου 2023.
- ↑ . «haute-savoie-74».
- ↑ . «Χάρτης του νομού».
- ↑ La Météo de la France, Jacques Kessler et André Chambraud, 1986
- ↑ Guichonnet 1999, p. 12-13, « Le Mont-Blanc et le Léman, département français (1792-1815) ».
- ↑ Vernier 1993, p. 109-147.
- ↑ Stéphane Simonnet, Claire Levasseur (cartogr.) et Guillaume Balavoine (cartogr.) (préf. Olivier Wieviorka),Atlas de la libération de la France : 6 juin 1944- 8 mai 1945 : des débarquements aux villes libérées , Paris, éd. Autrement, coll. « Atlas-Mémoire », 2004 (1re éd.1994), 79 p.
- ↑ . «musee».
- ↑ Francine GLIERE, Fonds Paul GIROD (1889-1951) - Ingénieur chimiste, inventeur et industriel, créateur des aciéries d'Ugine, 1982
- ↑ . «megeve». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2019.