Άρπαγες της γης

Ταινία του 1953 σε σκηνοθεσία Τζορτζ Στίβενς

Η ταινία Άρπαγες της Γης (Πρωτότυπος τίτλος Shane), γνωστή και ως Ο άνθρωπος της χαμένης κοιλάδας είναι γουέστερν παραγωγής 1953 σε σκηνοθεσία Τζορτζ Στίβενς και αποτελεί κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Τζακ Σέφερ[6][7][8]. Η κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος στη μεγάλη οθόνη έγινε από τον Α.Μ. Γκέρθι Τζούνιορ[9]. Η ταινία φημίζεται για τη νεωτεριστική φωτογραφία, για τον τρόπο απεικόνισης των αχανών τοπίων της αμερικανικής υπαίθρου για το μοντάζ της που αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για το είδος γουέστερν[10]. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι οι Άλαν Λαντ και Τζιν Άρθουρ (στον τελευταίο της κινηματογραφικό ρόλο και στην πρώτη και μοναδική της εμφάνιση σε τεχνικολόρ). Οι δυο πρωταγωνιστές πλαισιώνονται από τους Βαν Χέφλιν, Εμίλ Μέγερ, Μπράντον ΝτεΓουάιλντ και Τζακ Πάλανς[10][9].

Άρπαγες της Γης
ΣκηνοθεσίαΤζορτζ Στίβενς
ΠαραγωγήΤζορτζ Στίβενς
ΣενάριοΑ.Μ. Γκέρθι Τζ.
Τζακ Σερ
Τζακ Σέφερ (Μυθιστόρημα)
Βασισμένο σεShane
ΠρωταγωνιστέςΆλαν Λαντ
Τζιν Άρθουρ
Βαν Χέφλιν
Μπράντον ΝτεΓουάιλντ
Τζακ Πάλανς
ΜουσικήΒίκτορ Γιανγκ
ΦωτογραφίαΛόιαλ Γκρίγκς[1][2][3]
ΜοντάζΓουίλιαμ Χόρνμπεκ
Εταιρεία παραγωγήςParamount Pictures
ΔιανομήParamount Pictures και Netflix
Πρώτη προβολή23 Απριλίου 1953 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)
Κυκλοφορία1953
Διάρκεια118 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[4][5]
ΓλώσσαΑγγλικά
ΈπεταιShane
Η Τζιν Άρθουρ και ο Άλαν Λαντ σε σκηνή της ταινίας

Η ταινία προτάθηκε για 6 βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και βραβεύτηκε τελικά με Όσκαρ Φωτογραφίας σε Έγχρωμη Ταινία. Επιλέχθηκε να φυλαχθεί για διατήρηση στο Εθνικό Αρχείο Κινηματογράφου των ΗΠΑ από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου το 1993, με αιτιολόγηση πως είναι "πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική". Το 2007 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου κατέταξε την ταινία στην 45η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.

Πλοκή Επεξεργασία

Ο μυστηριώδης και μοναχικός πιστολέρο Σέιν (Άλαν Λαντ), φτάνει σε μια μικρή πόλη του Ουαϊόμινγκ με την ελπίδα να εγκατασταθεί εκεί και να γίνει γεωργός. Εκεί γνωρίζεται με τον Τζο Στάρετ (Βαν Χέφλιν) και την οικογένειά του, που του παρέχει στέγη και τροφή στο αγρόκτημά του, μέχρι να αποκτήσει δικό του κομμάτι γη. Μένοντας στο σπίτι της οικογένειας Στάρετ, ο Σέιν αναμειγνύεται στη διαμάχη του Τζο και των υπολοίπων κατοίκων της περιοχής με τον αδίστακτο και ισχυρό γαιοκτήμονα Ρούφους Ράικερ (Εμίλ Μέγερ), που θέλει να καταπατήσει τις βοσκοτόπια τους. Η έλξη που αισθάνεται ο Σέιν για τη σύζυγο του Τζο, Μάριαν (Τζιν Άρθουρ) και η αδυναμία που έχει στο γιο του ζευγαριού, Τζόι (Μπράντον ΝτεΓουάιλντ), τον κάνει να βάλει στόχο να παρεμποδίσει τα σχέδια του Ράικερ, πάσει θυσία. Ο Ράικερ προσπαθεί να εξαγοράσει τον Σέιν, αφού εκείνος γροθοκοπεί τον μπράβο του Κρις Κάλογουεϊ (Μπεν Τζόνσον) και όταν καταλαβαίνει ότι οι προσπάθειές του είναι μάταιες, στρέφεται στον αιμοσταγή πληρωμένο δολοφόνο Τζακ Γουίλσον (Τζακ Πάλανς), ζητώντας του να βγάλει τον Σέιν από τη μέση.

Πληροφορίες παραγωγής Επεξεργασία

Η ταινία είχε υψηλό προϋπολογισμό για ταινία του είδους γουέστερν και για την εποχή που γυρίστηκε με συνολικό κόστος 3.1 εκατομμυρίων δολαρίων[11]. Ήταν η πρώτη ταινία που γυρίστηκε σε flat widescreen, ώστε η εικόνα της να υπερτερεί στην απεικόνιση του πανοράματος σε σχέση με την εικόνα που παρέχει η τηλεόραση, που είχε ήδη μπει στα σπίτια των αμερικανών[12].

Ο Τζορτζ Στίβενς ήθελε για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους των Σέιν και Τζο Στάρετ τους Μοντγκόμερι Κλιφτ και Γουίλιαμ Χόλντεν, αλλά ούτε ο Κλιφτ και ούτε ο Χόλντεν ήταν εύκαιροι εκείνην την περίοδο. Τότε ο σκηνοθέτης ζήτησε από την εταιρία Paramount Pictures μια λίστα στην οποία να αναγράφονται τα ονόματα όλων των ηθοποιών που άνηκαν στο δυναμικό της και που δεν είχαν άλλες επαγγελματικές υποχρεώσεις εκείνη την εποχή. Μέσα σε τρια μόλις λεπτά ο Στίβενς είχε επιλέξει τα ονόματα των Άλαν Λαντ, Βαν Χέφλιν και Τζιν Άρθουρ. Η Άρθουρ που είχε κλείσει τα 50, ήταν κινηματογραφικά ανενεργή από πενταετίας και ο ρόλος αυτός επρόκειτο να είναι ο τελευταίος της στη μεγάλη οθόνη, αν και μετά από τη συμμετοχή της στην ταινία εμφανίστηκε στο θέατρο και στην τηλεόραση. Η Άρθουρ είχε ήδη συνεργαστεί με τον Στίβενς, εφόσον την είχε σκηνοθετήσει στις ταινίες Ανθρώπινη δικαιοσύνη (The Talk of the Town, 1942) και Άστεγοι ερωτευμένοι (The More the Merrier, 1943), ταινία για την οποία η ηθοποιός έλαβε την πρώτη και μοναδική της υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου.

Ο Άλαν Λαντ απεχθανόταν τα όπλα και χρειάστηκαν 116 λήψεις προκειμένου να γυριστεί η σκηνή στην οποία ο Σέιν μαθαίνει σκοποβολή στον μικρό Τζόι[13]. Στην τελική λήψη, ο Λαντ φαίνεται να κλείνει τα μάτια του κατά την εκπυρσοκρότηση. Ο Τζακ Πάλανς ήταν νευρικός όταν βρισκόταν κοντά σε άλογα. Αντιμετώπιζε δυσκολίες με το πέζεμα και το ξεπέζεμα από το άλογο. Χρειάστηκαν πολλές προσπάθειες για να καταφέρει ένα τέλειο ξεπέζεμα, το οποίο ο Στίβενς χρησιμοποίησε για όλες τις σκηνές που ο Πάλανς φαίνεται να κατεβαίνει από το άλογο. Η αμηχανία του πάνω στο άλογο ήταν τόσο έκδηλη που ανάγκασε τον Στίβενς να αλλάξει την αρχική σκηνή της εισόδου του Πάλανς στην ταινία, στην οποία ο Γουίλσον εμφανιζόταν να ιππεύει το άλογο του, με μια σκηνή στην οποία ο Πάλανς φαίνεται να περπατάει κρατώντας το άλογο από το χαλινάρι. Ο Στίβενς διαπίστωσε, χρόνια αργότερα ότι αυτή η αλλαγή έκανε την είσοδο του Πάλανς να φαντάζει πιο δραματική[14].

Υποδοχή Επεξεργασία

Η ταινία έλαβε θετικές κριτικές και στην ιστοσελίδα Rotten Tomatoes συγκεντρώνει ποσοστό 97% βασισμένο σε 34 κριτικές[15]. Έχοντας προϋπολογισμό 3,1 εκατομμύρια δολάρια, η ταινία έκανε εισπράξεις 8 εκατομμυρίων δολαρίων στις Η.Π.Α. κατά την πρώτη της προβολή[16].

Χρόνια αργότερα ο Γούντι Άλεν κατέταξε την ταινία στην προσωπική του δεκάδα με τις αγαπημένες του αμερικανικές ταινίες όλων των εποχών πλάι στις: Ο καταδότης (The Informant, 1935), Κολασμένη αγάπη (Double Indemnity, 1944), Ο θησαυρός της Σιέρα Μάντρε (The Treasure of Sierra Madre, 1948) Ο μεγάλος αμαρτωλός (White Heat, 1949) και Ο λόφος (The Hill, 1965). Επηρεασμένος από την ταινία φαίνεται να ήταν και ο Κλιντ Ίστγουντ του οποίου η ταινία Ο σιωπηλός καβαλάρης (The Pale Rider, 1985) θυμίζει το σενάριο του γουέστερν του Στίβενς[17].

Βραβεία Επεξεργασία

Η ταινία προτάθηκε για 6 βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και βραβεύτηκε τελικά με Όσκαρ Φωτογραφίας σε Έγχρωμη Ταινία. Το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας πήγε στην ταινία του Φρεντ Τσίνεμαν Όσο υπάρχουν άνθρωποι (From Here to Eternity, 1953), το Όσκαρ Σκηνοθεσίας πήγε στον Φρεντ Τσίνεμαν και οι Τζακ Πάλανς και Μπράντον ΝτεΓουάιλντ που βρέθηκαν και οι δυο υποψήφιοι για Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου, έχασαν το βραβείο από τον Φρανκ Σινάτρα.

Υποψηφιότητα:

Βράβευση:

  • Φωτογραφίας, Έγχρωμη ταινία – Μπουρνέτ Γκάφεϊ

Υποψηφιότητα:

  • Καλύτερης Ταινίας – Τζορτζ Στίβενς
  • Σκηνοθεσίας – Τζορτζ Στίβενς
  • Β’ Ανδρικού Ρόλου – Τζακ Πάλανς
  • Β’ Ανδρικού Ρόλου – Μπράντον ΝτεΓουάιλντ
  • Διασκευασμένου Σεναρίου – Α.Β. Γκέθρι Τζ.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.film4.com/reviews/1953/shane.
  2. www.filmaffinity.com/en/film221448.html.
  3. www.timeout.com/london/film/shane-1952.
  4. www.nytimes.com/1982/06/06/movies/a-distant-cry-from-spring-japanese.html.
  5. www.rottentomatoes.com/m/shane/reviews/.
  6. Variety film review; April 15, 1953, page 6.
  7. Harrison's Reports film review; April 18, 1953, page 63.
  8. Schaefer, Jack (1983). Shane  (Paperback έκδοση). New York City: Bantam Books. ISBN 978-0553271102. 
  9. 9,0 9,1 «Shane». Turner Classic Movies. Atlanta: Turner Broadcasting System (Time Warner). Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2016. 
  10. 10,0 10,1 Andrew, Geoff. "Shane", Time Out Film Guide, Time Out Guides Ltd., London, 2006.
  11. «Berlin Analyzes Goldwyn's Show-Cents». Variety: σελ. 2. March 10, 1954. https://archive.org/stream/variety193-1954-03#page/n73/mode/1up. 
  12. Weaver, William R. (March 25, 1953). «All Para. Films Set for 3 to 5 Aspect Ratio». Motion Picture Daily: σελ. 1. https://archive.org/stream/motionpicturedai73unse#page/n406/mode/1up. 
  13. Turner Classic Movies, TCM.com, "'Shane' (1953) - Trivia" Retrieved 2015-08-08
  14. Shane at RogerEbert.com, retrieved April 7, 2017.
  15. Άρπαγες της γης στο Rotten Tomatoes
  16. "All Time Domestic Champs", Variety, 6 January 1960 p. 34
  17. Lyman, Rick (August 3, 2001). «Watching Movies With: Woody Allen; Coming Back To 'Shane'». The New York Times (New York City: The New York Times Company). https://www.nytimes.com/2001/08/03/movies/watching-movies-with-woody-allen-coming-back-to-shane.html. Ανακτήθηκε στις September 6, 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία