Άσκγια

Το Άσκγια (ισλανδικά: Askja) είναι ηφαίστειο στα υψίπεδα της κεντρικής Ισλανδίας. Το όνομα Άσκγια αναφέρεται στο σύμπλεγμα καλντέρων μαζί με τα βουνά Ντινγιοφγιόλ τα οποία τις περιβάλλουν· ο όρος άσκγια στα ισλανδικά σημαίνει κουτί ή καλντέρα. Το ύψος του φτάνει τα 1.516 μέτρα. Η ισχυρότερη έκρηξη του Άσκγια έλαβε χώρα το 1875 και θεωρείται μια από τις ισχυρότερες που έχουν καταγραφεί στην Ισλανδία. Δημιούργησε μια μικρή καλντέρα η οποία πλημμύρισε και σχημάτισε τη λίμνη Οσκγιουβάτν. Η πιο πρόσφατη έκρηξη του ηφαιστείου συνέβη το 1961.

Η καλντέρα του Άσκγια

Ο κρατήρας Βίνι με την θερμή λίμνη

Περιγραφή

Η περιοχή του Άσκγια είναι προσβάσιμη λίγους μήνες το χρόνο. Βρίσκεται στην απάνεμη περιοχή του παγετώνα Βατναγιοκούλτ και έτσι δέχεται περίπου 450 χιλιοστά νερού. Η πρώτη ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή παρατηρήθηκε όταν ήταν καλυμμένη με πάγο κατά τη διάρκεια της τελευταίας εποχής των παγετώνων. Η περιοχή του Άσκγια επιλέχθηκε από τη ΝΑΣΑ ώστε να εξασκηθούν οι Νιλ Άρμστρονγκ και Έντγουιν Όλντριν στο σεληνιακό τοπίο.

Το Άσκγια αποτελείται από τρεις αλληλοκαλύπτουσες καλντέρες. Η μεγαλύτερη από αυτές έχει διάμετρο 8 χιλιόμετρα και έκταση 50 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η καλντέρα αυτή δημιουργήθηκε ύστερα από ισχυρή έκρηξη στα Ντινγιοφγιόλ πριν περίπου 10.000 χρόνια. Πέρα από την ισχυρή έκρηξη, στη δημιουργία καλντέρας συνεισέφεραν και πολλές περιφερειακές εκρήξεις. Εξαίτιας της έκρηξης του 1875, η οποία είχε ισχύ στη κλίμακα VEI 5, ο πυθμένας του ηφαιστείου κατάρρευσε και δημιουργήθηκε η νεότερη καλντέρα διαμέτρου 4,5 χιλιομέτρων, η οποία πλημμύρισε και σχημάτισε τη λίμνη Οσκγιουβάτν. Η Οσκγιουβάτν είναι η δεύτερη βαθύτερη λίμνη στην Ισλανδία, με βάθος 220 μέτρων. Η λίμνη έχει φωτεινό μπλε χρώμα.

Η έκρηξη του 1875 δημιούργησε επίσης και το μικρότερο κρατήρα Βίνι, διαμέτρου περίπου 150 μέτρων, μέσα στον οποίο υπάρχει μια γαλανόλευκη λίμνη. Η λίμνη αυτή θερμαίνεται από το πυθμένα του κρατήρα και έχει θερμοκρασία περίπου 25 με 30 °C.