Βικιπαίδεια

Έθελφριθ της Βερνικίας

Ο Έθελφριθ της Βερνικίας (Æthelfrith, ... - 616) βασιλιάς της Βερνικίας (592 - 616) και βασιλιάς της Ντέιρα (604 - 616) ήταν γιος του Έθελρικ της Βερνικίας και εγγονός του Ίδα της Βερνικίας πρώτου βασιλιά της Βερνικίας και ιδρυτή της δυναστείας. Διαδέχθηκε στον θρόνο τον Χούσσα της Βερνικίας ο οποίος ίσως να ήταν θείος του ίσως σφετεριστής μετά από σκληρό εμφύλιο πόλεμο με τους αντιπάλους της οικογένειας του. Το 604 κατέκτησε την γειτονική Ντέιρα ανατρέποντας τον βασιλιά της τοπικής δυναστείας Έθελρικ της Ντέιρα, ένωσε τα δυο βασίλεια δημιουργώντας το ισχυρό βασίλειο της Νορθουμβρίας. Σημαντικές ήταν οι στρατιωτικές του επιτυχίες απέναντι στους Κέλτες και στους Γαλάτες της Νταλ Ριάτα αλλά ηττήθηκε και σκοτώθηκε σε μάχη εναντίον των δυναστικών του αντιπάλων, η οικογένεια του έχασε τον θρόνο αλλά επανήλθε στην εξουσία την δεκαετία του 630. Με την άνοδο του στον θρόνο πέτυχε την εξορία των αντιπάλων του της οικογένειας του Χούσσα.[6] Τα γενεαλογικά δέντρα τα οποία βρέθηκαν σε διάφορα χειρόγραφα στην "Βρεττανική Ιστορία" αναφέρουν ότι ο Έθελφριθ βασίλευσε 12 χρόνια στην Βερνικία και άλλα 12 χρόνια στην Ντέιρα, τα 12 χρόνια στην Βερνικία προσδιορίζονται από το 592 μέχρι το 604 την χρονιά στην οποία ανήλθε στον θρόνο της Ντέιρα.[7] Δεν υπάρχουν στοιχεία για τους προκατόχους τους, ο Έθελφριθ είναι ο αρχαιότερος βασιλιάς της Βερνικίας για τον οποίο έχουμε επαρκείς πληροφορίες.[8] Ο σύγχρονος ιστορικός Φρανκ Στέντον (1880 - 1967) αναφέρει "η πραγματική ιστορία της Νορθουμβρίας και συνεπώς ολόκληρης της Αγγλίας ξεκινά από την εποχή του Έθελφριθ", επιπλέον "ήταν ο ιδρυτής του βασιλείου της Νορθουμβρίας και ο πρώτος μεγάλος στρατιωτικός ηγέτης στην βόρεια Αγγλία".[9]

Έθελφριθ της Βερνικίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Æthelfriþ (Αγγλικά)
Γέννηση6ος αιώνας
Θάνατος616 (περίπου)[1][2]
River Idle
Αιτία θανάτουπεσών σε μάχη
Συνθήκες θανάτουθάνατος στη μάχη
Χώρα πολιτογράφησηςβασίλειο της Βερνικίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΆχα της Ντέιρα[3]
Bebba[3]
ΤέκναΈανφριθ της Βερνικίας
Άγιος Όσβαλντ
Οσουί της Νορθουμβρίας
Έμπα του Κόρντιγκαμ
Oslac (?)[4]
Oswudu (?)[4]
Oslaf (?)[4]
Offa (?)[4]
ΓονείςΈθελρικ της Βερνικίας
ΟικογένειαLeodwaldings
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβασιλιάς της Νορθουμβρίας (604–616)
βασιλιάς της Βερνικίας (592–616)
βασιλιάς της Ντέιρα (604–616)[5]
δεδομένα

Πόλεμοι με την Ιρλανδία Επεξεργασία

Ο Βέδας περιγράφει τις μεγάλες επιτυχίες του Έθελφριθ απέναντι στους Βρετανούς τονίζοντας τις παγανιστικές θρησκευτικές του πεποιθήσεις, ο χριστιανισμός εισήλθε στην Νορθουμβρία μερικές δεκαετίες μετά τον θάνατο του. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι "λεηλάτησε τους Βρετανούς περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον άντρα στην Αγγλία, μπορεί να συγκριθεί μονάχα με τον Σαούλ τον θηριώδη βασιλιά των Ισραηλιτών. Όλες τις περιοχές που κατακτούσε τις ερήμωνε από τον πληθυσμό ή ανάγκαζε τους κατοίκους να πληρώνουν φόρο υποτέλειας, στις περιοχές που ερήμωνε μετέφερε με εποικισμό νέους Άγγλους κατοίκους."[10] Κατέστρεψε τον Βρετανικό στρατό στην μάχη του Κέττερινγκ (γύρω στο 600) η οποία περιγράφεται στο επικό ποίημα Γκοντοντίν.[11] Οι Βρετανοί τον έλεγαν "ανεμοστρόβιλο", ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Βερνικίας που έκανε επέλαση στο εσωτερικό της Βρετανίας περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον.[12]

Ο Αιντάν μακ Γκαμπρέιν, ο Ιρλανδός βασιλιάς της Νταλ Ριάτα στα βορειοδυτικά της Βερνικίας ανησύχησε για τις επιτυχίες του Έθλεφριθ και οδήγησε εναντίον του έναν "τεράστιο και πολυεθνικό στρατό" (603). Ο Έθελφριθ τον συνέτριψε, το μεγαλύτερο τμήμα του στρατού του Αιντάν εξολοθρεύτηκε αλλά ο ίδιος κατόρθωσε να δραπετεύσει, ο Βέδας αναφέρει ότι η συντριβή των Ιρλανδών ήταν τόσο μεγάλη που δεν τόλμησαν να πραγματοποιήσουν νέο πόλεμο στην Αγγλία μέχρι την εποχή του.[13] Η μάχη όμως είχε σημαντικές απώλειες και για τον ίδιο τον Έθελφριθ, ο αδελφός του Θεοβάλδος σκοτώθηκε "μαζί με το μεγαλύτερο τμήμα του στρατού το οποίο διηύθυνε".[14] Η εμφάνιση του Έρινγκ γιου του εκθρονισμένου προκατόχου του Χούσσα με τον εχθρό δείχνει ότι υπήρχαν σημαντικές δυναστικές αντιπαλότητες στην Βερνικία.[15] Ο Έθλεφριθ στην συνέχεια έκλεισε ειρήνη με τον Ιρλανδό βασιλιά Αιντάν μακ Γκαμπρέιν, αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι μετέπειτα πολεμικές επιχειρήσεις του έγιναν σε άλλα μέρη της Βρετανίας και οι γιοι του Έθελφριθ βρήκαν καταφύγιο στην αυλή του Αιντάν όταν ο πατέρας τους έπεσε στην μάχη.[16]

Κατάκτηση της Ντέιρα Επεξεργασία

Ο Έθελφριθ κέρδισε τον έλεγχο της Ντέιρα γύρω στο 604 υπό περίεργες συνθήκες.[17] Το γεγονός αποδεικνύεται από την εξορία του Έντουιν της Νορθουμβρίας γιου του πρώην βασιλιά Αέλα της Ντειρα και του ανιψιού του Έντουιν Ερερίκ που ήταν και οι δυο σημαντικά μέλη του βασιλικού οίκου της Ντέιρα, η πεντάχρονη βασιλεία του Έθελρικ της Ντέιρα πριν την αποκτήσει ο Έθελφριθ πιθανότατα δείχνει κατάκτηση.[18] Ο Κίρμπι από την άλλη τονίζει ότι η σύντομη βασιλεία του Έθελφριθ και στα δυο βασίλεια ίσως ήταν μια μορφή συνεργασίας μεταξύ τους, τονίζει επιπλέον ότι ο Έντουιν δεν εξορίστηκε αμέσως αλλά η εχθρότητα του Έθελφριθ απέναντι του εκδηλώθηκε βαθμιαία.[19] Ο Έντουιν προφανώς αναζητούσε προστασία από τον Έθελφριθ γι'αυτό ταξίδευσε σε πολλά βασίλεια την περίοδο της εξορίας του, πέρασε πολλά χρόνια στο Βρετανικό βασίλειο του Γκουινέντ και στην αυλή του Κερλ της Μερκίας που παντρεύτηκε την κόρη του.[20][21] Τελικά ο Έντουιν βρήκε καταφύγιο στην ακτή της Ανατολικής Αγγλίας, η παρουσία του και τα γεγονότα που ακολούθησαν προκάλεσαν την πτώση του Έθελφριθ.

Ο γιος του Έθελφριθ Όσβαλντ γεννήθηκε γύρω στο 604, η μητέρα του ήταν η Άχα κόρη του Αέλα της Ντειρα και αδελφή του Έντουιν.[22][23] Ο Βέδας δεν καταγράφει ότι ο Έθελφριθ παντρεύτηκε την Άχα αλλά το γεγονός έγινε πριν αποκτήσει την Ντέιρα, με τον γάμο αυτό απέκτησε κηρονομικά δικαιώματα στην χώρα.[24] Η "Βρετανική Ιστορία" αναφέρει ότι ο Έθελφριθ έδωσε δώρο την πόλη του Ντίν Γκουέρ στην σύζυγο του Βέμπα η οποία από τότε ονομαζεται Βάμπουργκ.[25] Ο Βέδας για το ίδιο θέμα γράφει ότι η πόλη Βάμπουργκ πήρε το όνομα της από μια πρώην βασίλισσα αλλά δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες, σίγουρα ήταν η πρώτη και πιο αγαπημένη σύζυγος του Έθελφριθ.[26]

Πόλεμοι στην Ουαλία Επεξεργασία

Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του (613 - 616) ο Έθελφριθ επιτέθηκε στο βασίλειο των Πόουις και νίκησε τον στρατό τους στο Τσέστερ, στην μάχη σκοτώθηκε ο βασιλιάς του Σελίφ Σαρφαγκαντώ μαζί με έναν άλλον βασιλιά.[27] Λεηλάτησε την μονή του Μπανγκόρ-ις-Κοέντ και έσφαξε όλους τους μοναχούς.[28] Ο Βέδας αναφέρει ότι αν και οι μοναχοί ήταν άοπλοι τους έσφαξε επειδή φοβήθηκε από τις προσευχές τους, ο αριθμός των μοναχών που σφαγιάστηκαν ανέρχεται στους 1200 ενώ μόλις 50 κατόρθωσαν να δραπετεύσουν, ακούγεται ότι ο Έθελφριθ προχώρησε στην σφαγή για να αιφνιδιάσει τους Βρετανούς.[29] Μετά την σφαγή των μοναχών ο Έθελφριθ κυριάρχησε στους εχθρούς του αν και όπως αναφέρει ο Βέδας είχε σημαντικές απώλειες στην μάχη.[30] Η νίκη του Έθελφριθ είχε τεράστια στρατηγική σημασία με αποτέλεσμα τον διαχωρισμό ανάμεσα στους Ουαλούς και στους Βρετανούς του βορρά, ο Στέντον τονίζει ότι ο Βέδας βλέπει την σφαγή των μοναχών σαν ένα εξαιρετικά στρατηγικό σημείο για την αλλαγή της τροπής της μάχης.[31] Ο Κος αναφέρει αντίθετα ότι η γνώμη σύμφωνα με την οποία η μάχη αυτή χώρισε τους Βρετανούς στα δυο θεωρείται ξεπερασμένη αφού ο Έθελφριθ πέθανε στην συνέχεια σύντομα και δεν υπάρχουν ενδείξεις για παγανιστική εγκατάσταση εκείνη την εποχή στο Τσεσάιρ και στο Λάνκασιρ, η θάλασσα ήταν το κύριο μέσο επικοινωνίας.[32]

Πτώση και θάνατος σε μάχη Επεξεργασία

Ο εξόριστος διεκδικητής της Ντέιρα Ερερίκ δηλητηριάστηκε στην αυλή του Κερετίκ του Ελμέρ και ο Έθελφριθ θεωρήθηκε υπεύθυνος για τον φόνο.[33] Ο Έντουιν κατέφυγε στην αυλή του Ρίντβαλντ της Ανατολικής Αγγλίας, ο Έθελφριθ έστειλε απεσταλμένους στον Ρίντβαλντ με ένα "μεγάλο ποσό χρημάτων" να τον δωροδωκήσει για να σκοτώσει τον Έντουνιν αλλά ο Ρίντβαλ δεν το έκανε και ο Έθελφριθ τον απείλησε με πόλεμο. Ο Ρίντβαλντ συμφώνησε τελικά να σκοτώσει τον Έντουιν ή να τον παραδώσει στους απεσταλμένους του Έθελφριθ αλλά τον απέτρεψε η σύζυγος του τονίζοντας ότι "δεν είναι τιμή για τον ίδιο να προχωρήσει σε τέτοια πράξη". Ο Ρίντβαλντ αποφάσισε (616) να οργανώσει στρατό για να επιτεθεί στον Έθελφριθ, η επίθεση ήταν μοιραία για τον Έθελφριθ αφού σε μάχη στην ανατολική όχθη του ποταμού Ίντλ ηττήθηκε και σκοτώθηκε από τις δυνάμεις του Ρίντβαλντ. Ο Βέδας αναφέρει ότι ο Ρίντβαλντ τον αιφνιδιάσε με έναν στρατό σημαντικά μεγαλύτερο σε αριθμό προτού προλάβει να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του.[34] Ο Βέδας παρουσιάζει ότι η μάχη και ο φόνος έγιναν για το ζήτημα του Έντουιν στην πραγματικότητα όμως αιτία ήταν οι εδαφικές διεκδικήσεις μεταξύ των δυο βασιλέων.[35] Η μάχη και ο φόνος του Έθελφριθ προκάλεσε πραγματική επανάσταση και ανατροπή όλης της κατάστασης στην βόρεια Αγγλία, ο Έντουιν έγινε νέος βασιλιάς και οι γιοι του Έθελφριθ Έανφριθ, Όσβαλντ και Οσιού αναγκάστηκαν να δραπετεύσουν στον βορά.[36] Η ήττα και ο φόνος του Έντουι αργότερα στην μάχη του Χάτφιλντ Τσέιζ (633) επανέφερε τον γιο του Έθελφριθ Όσβαλντ βασιλιά στην Ντέιρα κια την Βερνικία, οι απόγονοι του εξακολουθούσαν να κυβερνούν την βόρεια Αγγλία ολόκληρο τον 8ο αιώνα.[37]

Οικογένεια Επεξεργασία

Με την σύζυγο του Άχα της Ντέιρα απέκτησε :[38]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p15029.htm#i150287. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0025439.
  3. ↑ 3,0 3,1 p15029.htm#i150287. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  5. ↑ Ανακτήθηκε στις 22  Μαρτίου 2020.
  6. ↑ Michelle Ziegler, "The Politics of Exile in Early Northumbria
  7. ↑ Historia Brittonum, chapter 63. See D. P. Kirby, The Earliest English Kings (1991, 2000), page 57, for interpretation of the chronology.
  8. ↑ Michelle Ziegler, "The Politics of Exile in Early Northumbria
  9. ↑ Frank Stenton, Anglo-Saxon England (1943, 1971; 1998 Oxford paperback), pages 76–77.
  10. ↑ Bede, Historia ecclesiastica gentis Anglorum, Book I, Chapter 34.
  11. ↑ Fletcher, Richard (1989). Who's Who in Roman Britain and Anglo-Saxon England. Shepheard-Walwyn. pp. 25–26.
  12. ↑ The Historia Britonum mentions the name Flesaur: see chapters 57 and 63. See also Stancliffe, "The Making of Oswald's Northumbria", in Stancliffe and Cambridge (ed.), Oswald: Northumbrian King to European Saint (1995), page 20.
  13. ↑ Historia ecclesiastica, Book I, Chapter 34; Bede's qualification "in Britain" may allude to the war of Fiachnae mac Báetáin and Æthelfrith's successor Edwin.
  14. ↑ Bede, H. E., I, 34; also the Anglo-Saxon Chronicle, manuscript E, year 603, which mentions Theodbald's death along with "all his troop" The Annals of Tigernach, s.a. 598, claim that Máel Umai mac Báetáin of Cenél nEógain killed Æthelfrith's brother, whom they call "Eanfrith".
  15. ↑ See the Anglo-Saxon Chronicle, manuscript E, under the year 603, for Hering's participation; Bede does not mention Hering. See Ziegler, "Politics of Exile", for the dynastic implications of Hering's participation; Ziegler also suggests that Bede would not have mentioned Hering's participation even if he knew of it, since this aspect of the conflict could tarnish his portrayal of Æthelfrith and the Bernician line he represented.
  16. ↑ Rosemary Cramp, "The Making of Oswald's Northumbria", in C. Stancliffe and E. Cambridge (ed.), Oswald: Northumbrian King to European Saint (1995, 1996), page 19 (also note 10).
  17. ↑ D. P. Kirby, The Earliest English Kings, pages 60–61.
  18. ↑ Michelle Ziegler, "The Politics of Exile in Early Northumbria
  19. ↑ D. P. Kirby, The Earliest English Kings, pages 60–61.
  20. ↑ John Marsden, Northanhymbre Saga (1992) based on Reginald of Durham and the Welsh Triads
  21. ↑ Bede, H.E., Book II, chapter 14.
  22. ↑ This is based on Bede's statement (H.E., Book III, chapter 9) that Oswald was thirty-eight years old at the time of his death, which was in 642; therefore he must have been born around 604.
  23. ↑ Bede, H.E., III, 6.
  24. ↑ Ziegler, "Politics of Exile", note 14 Archived 16 June 2012 at the Wayback Machine.
  25. ↑ Historia Brittonum, chapter 63; Ziegler, "Politics of Exile", cites a translation (Morris, 1980) using the place names spelled as given.
  26. ↑ Bede, H.E. III, 6, and III, 16.
  27. ↑ A. W. Wade-Evans, Vitae sanctorum Britanniae et genealogiae (1944).
  28. ↑ "Æthelfrith". Encyclopædia Britannica. 1 (11th ed.). 1911. p. 289.
  29. ↑ Bede, H.E., Book II, Chapter 2. The ASC (E) gives the number of dead monks as only 200, but agrees that fifty escaped.
  30. ↑ Bede, H.E., II, 2.
  31. ↑ Stenton, page 78.
  32. ↑ Koch, John T., Celtic culture: a historical encyclopedia, p. 318, ABC-CLIO, 2006
  33. ↑ Bede, H.E., Book IV, chapter 23; see also Ziegler, "Politics of Exile", and Kirby, page 61, for the suggestion of Æthelfrith's guilt.
  34. ↑ Bede, H.E., II, 12.
  35. ↑ Kirby, pages 52 and 61.
  36. ↑ See Bede, H.E., II, 12; H.E. III, 1 (which mentions the exile of Æthelfrith's sons among the Scots and Picts); and the Anglo-Saxon Chronicle, manuscript E, under the year 617. The ASC (E) lists the sons of Æthelfrith as follows: Eanfrith, Oswald, Oswiu, Oslac, Oswudu, Oslaf and Offa.
  37. ↑ Kirby, page 52.
  38. ↑ http://fmg.ac/Projects/MedLands/ENGLAND,%20AngloSaxon%20&%20Danish%20Kings.htm#_Toc214769388

Πηγές Επεξεργασία

  • A. W. Wade-Evans, Vitae sanctorum Britanniae et genealogiae (1944)
  • Bede, H.E., Book II, Chapter 2.
  • Fletcher, Richard (1989). Who's Who in Roman Britain and Anglo-Saxon England. Shepheard-Walwyn.
  • Frank Stenton, Anglo-Saxon England (1943, 1971; 1998 Oxford paperback)
  • John Marsden, Northanhymbre Saga (1992) based on Reginald of Durham and the Welsh Triads.
  • Michelle Ziegler, "The Politics of Exile in Early Northumbria

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Έθελφριθ της Βερνικίας
 Θάνατος: 616
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Χούσσα της Βερνικίας 		Βασιλιάς της Βερνικίας
592 - 616 		Διάδοχος
Έντουιν της Νορθουμβρίας
Προκάτοχος
Έθελρικ της Ντέιρα 		Βασιλιάς της Ντέιρα
604 - 616


 
  		Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Æthelfrith της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Έθελφριθ_της_Βερνικίας&oldid=10519434"