Η Όρσα (λευκορωσικά: О́рша, Orša, Ворша, ρωσικά: О́рша, λιθουανικά: Orša, πολωνικά: Orsza) είναι Λευκορωσική πόλη στην Περιφέρεια Βιτσέμπσκ, στη διακλάδωση του Δνείπερου και του ποταμού Αρσίτσα.

Όρσα

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Όρσα
54°30′33″N 30°25′33″E
ΧώραΛευκορωσία
Διοικητική υπαγωγήOrsha District
Ίδρυση1067
Έκταση38,9 km²
Υψόμετρο192 μέτρα
Πληθυσμός103.658 (1  Ιανουαρίου 2023)[1]
Ταχ. κωδ.211030
Τηλ. κωδ.216
Ζώνη ώραςUTC+03:00
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ιστορία Επεξεργασία

 
Εθνόσημο, 1781.
 
Το εθνόσημο που θεσπίστηκε το 1967 για την 900η επέτειο από την ίδρυση της πόλης.

Η Όρσα αναφέρεται για πρώτη φορά το 1067, με το όνομα Ρσα, καθιστώντας την μία από τις αρχαιότερες πόλεις στη Λευκορωσία. Το όνομα της πόλης προερχόταν από τον ποταμό, ο οποίος αρχικά επίσης ήταν γνωστός ως Ρσα, πιθανότατα από τη Βαλτική ρίζα *rus' που σημαίνει ρέει αργά.[2]

Το 1320, η Όρσα αποτέλεσε μέρος του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας. Το 1398-1407, χτίστηκε το κάστρο της Όρσα. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1514 συνέβη η μάχη της Όρσα ανάμεσα στη συμμαχία του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας με το Βασίλειο της Πολωνίας και το Μοσχοβιτικό στρατό.[3] Οι Μοσχοβίτες υπέστησαν σημαντική ήττα, ωστόσο, ο νικητής, το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας δεν ωφελήθηκε πλήρως από το αποτέλεσμα.

Το 1555, ο Μικολάι "Ο Μαύρος Ράντζιβιλ" ίδρυσε ένα Καλβινιστικό (Προτεσταντικό) τάγμα στην Όρσα, ένα από τα πρώτα στο έδαφος της Λευκορωσίας. Από το δέκατο έκτο έως τον δέκατο όγδοο αιώνα η Όρσα ήταν αξιοσημείωτο θρησκευτικό κέντρο, με δεκάδες Ορθόδοξους, Προτεσταντικούς και Καθολικούς ναούς και τάγματα. Η πόλη ήταν επίσης η κατοικία ενός μεγάλου Εβραϊκού πληθυσμού.[4]

Στην Όρσα χορηγήθηκαν τα Δικαιώματα Μαγδεβούργου το 1620. Το 1630, ο Σ. Σομπάλ άνοιξε το πρώτο τυπογραφείο στο μοναστήρι Κουτσιέινα, το οποίο έγινε γνωστό κέντρο εκδόσεων στο Κυριλλικό αλφάβητο. Η πόλη είχε καταστραφεί κατά τη διάρκεια του ρωσοπολωνικού πολέμου (1654-1667), που ήταν μια καταστροφή για το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας. Κατά την πρώτη διαίρεση της Πολωνίας η πόλη καταλήφθηκε από τη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1772, και έγινε μέρος του κυβερνείου του Μογκιλιόφ. Υπό ρωσική κυριαρχία, τα δικαιώματα Μαγδεβούργου αφαιρέθηκαν το 1776 και έπεσε σε πολιτιστική και οικονομική παρακμή.[εκκρεμεί παραπομπή] Ο πληθυσμός μειώθηκε αισθητά σε μόνο περίπου 2.000 κατοίκους.[εκκρεμεί παραπομπή] Το εθνόσημο της πόλης άλλαξε το 1781 και περιελάμβανε το σύμβολο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και πέντε βέλη.

 
Η Ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Ιλιά στην Όρσα (δημιουργήθηκε το 1880).
 
Κατά την εισβολή του Ναπολέοντα ο γάλλος συγγραφέας Σταντάλ υπηρέτησε στην Όρσα με το αξίωμα του αρμοστή

Το 1812, η πόλη είχε καεί άσχημα κατά τη διάρκεια της εισβολής του Ναπολέοντα. Κατά τη στιγμή της κατάληψης της Όρσα από τις γαλλικές δυνάμεις, ο γάλλος συγγραφέας Μαρί-Ανρί Μπέιλ (επίσης γνωστός με το ψευδώνυμο Σταντάλ) υπηρέτησε στο βαθμό του αρμοστή.[5] Σύμφωνα με την απογραφή του 1897, σε συνολικό πληθυσμό 13.161 κατοίκων, περίπου οι 7.000 ήταν Εβραίοι. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη καταλήφθηκε από τις γερμανικές δυνάμεις τον Φεβρουάριο–Οκτώβριο του 1918. Από τις 2 Φεβρουαρίου 1919, η Όρσα έγινε μέρος της περιφέρειας Χομιέλ της Σοβιετικής Ρωσίας. Μετά το σχηματισμό της Σοβιετικής Ένωσης, μεταφέρθηκε στη Λευκορωσική ΣΣΔ το 1924.

Ο πληθυσμός πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν περίπου 37.000 κάτοικοι. Η πόλη καταλήφθηκε από τη Γερμανία στις 16 Ιουλίου 1941. Οι κατακτητές ίδρυσαν διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην πόλη, όπου εκτιμάται ότι σκοτώθηκαν 19.000 άτομα.[εκκρεμεί παραπομπή]

Η Όρσα ήταν ένα από τα κέντρα της Λευκορωσικής γενικής απεργίας τον Απρίλιο του 1991. Εκατοντάδες χιλιάδες ανθρακωρύχοι είχαν ξεκινήσει απεργία σε όλη τη Σοβιετική Ένωση από την 1η Μαρτίου. Στις 3 Απριλίου, μια ημέρα μετά την επιβολή αύξησης στις καταναλωτικές τιμές από την κεντρική κυβέρνηση, οι εργαζόμενοι σε πολλά εργοστάσια του Μινσκ διαδήλωσαν ζητώντας αύξηση στους μισθούς των ανθρακορύχων ώστε να βασιστούν στους δείκτες πληθωρισμού. Σχεδόν το σύνολο του εργατικού δυναμικού της πόλης, που ακολούθησε στις 4 Απριλίου, εντάχθηκε αμέσως μετά καθώς υπήρχαν απεργίες σε όλη την Λευκορωσική ΣΣΔ. Μαζικές διαδηλώσεις ψήφισαν πρόσθετες απαιτήσεις (συμπεριλαμβανομένης και της διάλυσης της ενωσιακής και λευκορωσικής κυβέρνησης και το τέλος των προνομίων του Κομμουνιστικού Κόμματος) και κάθε επιχείρηση έστειλε εκλεγμένους αντιπροσώπους για τις παναστικές επιτροπές απεργιών, οι οποίες με την σειρά τους έστειλαν αντιπροσώπους στην κεντρική Λευκορωσική Απεργιακή Επιτροπή (SKB). Στις 23 Απριλίου, η SKB συνέχισε τη γενική απεργία μετά τη λήξη της προθεσμίας για τις απαιτήσεις που είχε περάσει. Το επόμενο πρωί, ο Γκορμπατσόφ, ο Γέλτσιν, και οι ηγέτες οκτώ άλλων Σοβιετικών δημοκρατιών δημοσίευσαν κοινή δήλωση στις εφημερίδες συμφωνώντας σε δημοκρατικές εκλογές για το Σοβιετικό κοινοβούλιο και την προεδρία, καθώς και μια νέα συνθήκη που θα "αυξήσει ριζικά του ρόλο των δημοκρατιών της ένωσης" και θα ληφθούν μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων της αύξησης των τιμών, αλλά και την καθιέρωση "ειδικού καθεστώτος εργασίας" σε πολλές βιομηχανίες.[6]

Ως απάντηση, η απεργιακή επιτροπή της Όρσα εξέδωσε πρόταση προς όλους τους τοπικούς εργαζόμενους να μπλοκάρουν την σιδηροδρομική διασταύρωση, σε στρατηγική τοποθεσία στη γραμμή που συνδέει τη Μόσχα και το Λένινγκραντ προς την Ανατολική και Δυτική Ευρώπη. Αυτό γρήγορα εγκρίθηκε με ψήφους για "ξάπλωμα στις ράγες" σε μια παναστική συγκέντρωση στο σιδηροδρομικό σταθμό. Στις 25 του μήνα, οι αρχές της δημοκρατίας συγκέντρωσαν τις δυνάμεις της KGB και τις αστυνομικές δυνάμεις στην Όρσα, αλλά οι απεργοί αντιστάθηκαν που έστειλαν τρένα με καύσιμα έτοιμα να εκραγούν κάτω από τις ράγες. Ο Γκορμπατσόφ κινητοποίησε τις κοντινές στρατιωτικές δυνάμεις στο Πσκοφ με οδηγίες για να αποκαταστήσει την τάξη πάνω από το σιδηρόδρομο, ωστόσο πολλοί αξιωματικοί δήλωσαν την άρνησή τους να συμμορφωθούν. Ο διοικητής της ταξιαρχίας Γκενάντι Σινόροφ δήλωσε μια "έλλειψη κατανόησης" της αποστολής. Εν τω μεταξύ, εργαζόμενοι σε άλλες πόλεις σε ολόκληρη τη Λευκορωσία πραγματοποίησαν συλλαλητήρια απειλώντας με αντίποινα αν μια σταγόνα αίματος χυθεί στην Όρσα. Φοβούμενη μια σύγκρουση, και μετά την προσφορά της κυβέρνησης να διαπραγματευτεί με τους εκπροσώπους της και να χορηγήσει ραδιοφωνικό χρόνο και χρόνο στον αέρα, η SKB ανέστειλε τη γενική απεργία εκείνο το βράδυ.[7]

Αθλητισμός Επεξεργασία

Ο σύλλογος μπάντι Σταρτ έχει δώσει παίκτες για την εθνική ομάδα μπάντι της Λευκορωσίας.[8][9]

Μεταβολή πληθυσμού Επεξεργασία

Μεταφορές Επεξεργασία

 
Άποψη του σιδηροδρομικού σταθμού.

Η Όρσα έγινε ένα σημαντικό κέντρο μεταφορών, μετά την κατασκευή του λιμανιού του ποταμού Δνείπερου. Η έλευση των σιδηροδρομικών γραμμών στο δεύτερο μισό του δέκατου ένατου αιώνα, συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της πόλης:

Σήμερα, η Όρσα είναι σημαντικός σιδηροδρομικός κόμβος, όπου η γραμμή Μινσκ–Μόσχας διασχίζει τη βόρεια γραμμή του Βίτσεμπσκ, όπου διακλαδώνεται νότια προς το Μογκιλιόφ και το Κριτσάβ. Όλα τα τρένα από τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη με προορισμό τη Δυτική Ευρώπη περνούν από την Όρσα.

Η πόλη είναι επίσης διασταύρωση σημαντικών αυτοκινητοδρόμων: του M1 (E30), της διαδρομής Μόσχα-Μπρεστ και του M8/M20 (E95) στη διαδρομή Αγίας Πετρούπολης-Οδησσού.

Στρατιωτική Επεξεργασία

Η OSGOEINT ανέφερε πρόσφατα την 571η Εγκατάσταση Επσκευής Αεροσκαφών που βρίσκεται στο αεροδρόμιο της Όρσα (επίσης γνωστό ως Μπαλμπάσοβο). Κατά συνέπεια, η η εγκατάσταση επισκευάζει τους τύπους Mi-8-17 HIP, Mi-24-35 HIND, καθώς και το Tu-134 Crusty και, ενδεχομένως, το IL-76 Candid. Η έκθεση επίσης αναφέρει πρόσφατες επενδυτικές συμφωνίες με την Ουκρανία, όπου ιδιωτικές επιχειρήσεις σχεδιάζαν να παράσχουν 12 εκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτήσουν την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων το 2012-2016. Αναφορές στον τύπο αναφέρουν ότι οι επενδυτές σχεδιάζουν την οικοδόμηση μιας σύγχρονης αποθήκης αεροσταθμού, καθώς και κτίρια γραφείων για τις τελωνειακές υπηρεσίες, τράπεζες, και μια εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης.[10]

Προβλήματα υγείας Επεξεργασία

Πρόσφατα, ένα υψηλό ποσοστό ογκολογικών ασθενειών έχει προσελκύσει προσοχή σε αυτή την πόλη. Πριν από το 1987 εγγράφονταν λιγότεροι από 100 νέοι ασθενείς με καρκίνο κάθε χρόνο. Από τότε, ο αριθμός αυξήθηκε πέντε φορές, με περισσότερους από 500 νέους εγγεγραμμένους ασθενείς το 2004. Η μεγαλύτερη αύξηση εγγράφτηκε το 2003-04 (178%). Αυτό έχει αναφερθεί ευρέως σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, αλλά οι Λευκορώσοι αξιωματούχοι είναι σιωπηλοί σχετικά με αυτό το θέμα και τους λόγους της υψηλής αύξησης των ασθενών με καρκίνο. Δύο πιθανοί παράγοντες που αναφέρονται σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης είναι οι παλιές σοβιετικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Όρσα και το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ.

Αξιοσημείωτοι κάτοικοι Επεξεργασία

 
Ο Ιγκόρ Ζελεζόφσκι
  • Φράντσις Ντζιεροζίνσκι, Ιησουίτης
  • Γκολούμπ Πετρ Σεμιόνοβιτς (1913-1953), καλλιτέχνης, συγγραφέας πολλών γνωστών Σοβιετικών προπαγανδιστικών αφισών, όπως την "Болтун находка для шпиона" και πολλών άλλων
  • Ουλαντζιμίρ Καράτκιεβιτς, Λευκορώσος συγγραφέας
  • Μιχαήλ Μαρίνιτς, πολιτικός της αντιπολίτευσης, ο οποίος ήταν φυλακισμένος στην Όρσα
  • Γκεόργκι Μοντζολένσκι, Ολυμπιακός πρωταθλητής του βόλεϊ
  • Γκέρσον Σούφμαν, εβραίος συγγραφέας, γνωστός ως "Γκίμελ Σούφμαν"
  • Φρίντα Βιγκντόροβα, Σοβιετική συγγραφέας και δημοσιογράφος, διάσημη για τη συγγραφή του "Λευκού βιβλίου" μετά την δίκη του Γιόζεφ Μπρόντσκι, για την υποστήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΣΣΔ
  • Λεβ Βιγκότσκι, ψυχολόγος
  • Νάθαν Ζάρχι (1900-1935), Σοβιετικός συγγραφέας και συγγραφέας ταινιών
  • Ιγκόρ Ζελεζόφσκι, ολυμπιονίκης
  • Αλίνα Ταλάι (γεννηθείσα το 1989), αθλητής του στίβου

Αδελφοποιημένες πόλεις Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Численность населения на 1 января 2023 г. и среднегодовая численность населения за 2022 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа». (Ρωσικά) The population as of January 1, 2023 and the average annual population for 2022 in the Republic of Belarus by regions, districts, cities and urban-type settlements. National Statistical Committee of the Republic of Belarus. 28  Μαρτίου 2023.
  2. E. M. Pospelov, Geograficheskie nazvaniya mira (Moscow, 1998), p. 314.
  3. (Λιθουανικά) Tomas Baranauskas. Oršos mūšis – didžiausia Lietuvos karinė pergalė prieš Rusiją (Battle of Orsha - biggest military victory of Grand Duchy of Lithuania against Russia). Retrieved on 2008-01-18
  4. «ORSHA - JewishEncyclopedia.com». www.jewishencyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018. 
  5. (Λευκορωσικά) Viktar Korbut. «Галоўная краса горада — манастыры», або Па слядах Стэндаля і Напалеона
  6. David Mandel, Perestroika and the Soviet People: Rebirth of the Labour Movement (1991).
  7. «Basta!  » С ДНЁМ ВСЕБЕЛАРУСКОЙ СОЛИДАРНОСТИ!». basta-news.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018. 
  8. «أكبر موقع جنسي عربي يحتوي علي مئات افلام - سكس عربي وافلام سكس اجنبي مشاهدة سكس مباشرة - bandy2008.ru» (PDF). www.bandy2008.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018. 
  9. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2018. 
  10. «Blogger». osgeoint.blogspot.com. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018. 
  11. «Orsha and Spitak became sister cities (in Armenia)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία