Αθήνα Ιταλίας

δήμος της Ιταλίας

Η Αθήνα ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην κεντρική Ιταλία. Βρισκόταν στους Σαβινικούς λόφους και εκείτο επί οδού που ένωνε την πόλη Σόρα με την πόλη Κασίνο.

Προέλευση ονόματος Επεξεργασία

Την πόλη αναφέρει ο Αλεξανδρινός γεωγράφος Κλαύδιος Πτολεμαίος καθώς και ο Βυζαντινός Στέφανος ο Βυζάντιος. [1] Σύμφωνα με την παράδοση η Αθήνα πρωτοϊδρύθηκε από τον Κρόνο σε μια παμπάλαια εποχή, μαζί με πέντε άλλες πόλεις στο Λάτιο που αρχίζουν με το γράμμα A. Πρόκειται για εκείνη την εποχή που σύμφωνα με τον ιστορικό Διόδωρο τον Σικελιώτη η Ιταλία και η Σικελία ήταν δυναστευόμενες από τον Κρόνο, ώσπου τον νίκησε ο γιος του Δίας κατά την Τιτανομαχία και τον εκβαράθρωσε στα Τάρταρα. Το παλαιότερο όνομα της πόλης ήταν Κρονία.[2]

Η νέα ονομασία Αθήνα οφείλεται σε δύο εκδοχές:

  • Από τη θεά Αθηνά που ονόμασε και την πόλη της Αττικής Αθήνα.
  • Από τους Αθηναίους που σύμφωνα με την παράδοση νίκησαν τους Άτλαντες και κατέλαβαν τα μέρη που εξουσίαζαν (μέσα στα οποία ήταν και η Ιταλία).

Αρχαία ιστορία Επεξεργασία

Οι ιστορικές και φιλολογικές πηγές μαρτυρούν με εύλογη βεβαιότητα την ύπαρξη της πόλεως στην προρωμαϊκή εποχή: είναι γνωστό ότι σε ένα απόσπασμα από τον Βιργίλιο ότι η Αθήνα μαζί με την Αρδέα και άλλες πόλεις ενίσχυσαν τον βασιλέα Τούρνο στον αγώνα του κατά του Τρωαδίτη Αινεία.

Με την πάροδο των αιώνων η Αθήνα κατελήφθη από τη φυλή των Ουόλσκων. Στον 4ο αιώνα π.Χ., η πόλη συμπεριελήφθη στη Σαμνιτική συμμαχία και ανήκε στη μεγάλη φυλή των Πέντρων (λαός της πέτρας) μαζί με τις πόλεις Αλλίφες, Κασίνο και Ουέναφρον. Η Αθήνα είχε ένα σημαντικό ρόλο όχι μόνο για τις γραμμές επικοινωνίας μεταξύ του Σαμνίου, της Καμπανίας και του νοτίου Λατίου, αλλά και για την εγγύτητά του με τα ορυχεία σιδήρου του βουνού Μέτα.

Κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους κατά τη διάρκεια των Σαμνιτικών πολέμων. Έκτοτε εισήχθη στη φυλή Τερετίνα και κατέστη δήμος (λατ. municipium). Κατά τη λήξη του Κοινωνικού Πολέμου της Ρώμης (90 - 88 π.Χ.) οι Αθηναίοι του Λατίου απέκτησαν το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη, ώστε ο ρήτωρ Κικέρων έγραφε: "Αθήνα μητέρα πολλών επιφανών ανδρών, έτσι ώστε καμία άλλη πόλη της Ιταλίας δεν μπορεί να ειπωθεί ότι είναι πλουσιότερη". Στην εδαφική οργάνωση του αυτοκράτορα Αυγούστου περιλήφθηκε στη ρωμαϊκή επαρχία πρώτου Λατίου και Καμπανίας (Regio I Latium et Campania).

Τοποθεσία Επεξεργασία

Πρόκειται για τη σημερινή Atina της επαρχίας Frosinone του Λατίου.

Πηγές Επεξεργασία

  • Ιταλόφωνη Βικιπαίδεια στο λήμμα Atina, Lazio.
  • Στεφάνου Βυζαντίου Εθνικά.
  • Διοδώρου Σικελιώτου ιστορική βιβλιοθήκη, βιβλίο Γ΄.
  • Κλαυδίου Πτολεμαίου Γεωγραφική υφήγησις.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Στεφάνου Βυζαντίου Εθνικά: Αθήναι.... πέμπτη Ιταλίας.
  2. Διοδώρου Σικελιώτου ιστορική βιβλιοθήκη, βιβλίο Γ΄ παράγραφος 61: δυναστεῦσαι δέ φασι τὸν Κρόνον κατὰ Σικελίαν καὶ Λιβύην, ἔτι δὲ τὴν Ἰταλίαν, καὶ τὸ σύνολον ἐν τοῖς πρὸς ἑσπέραν τόποις συστήσασθαι τὴν βασιλείαν· παρὰ πᾶσι δὲ φρουραῖς διακατέχειν τὰς ἀκροπόλεις καὶ τοὺς ὀχυροὺς τῶν τόπων {τούτων}· ἀφ´ οὗ δὴ μέχρι τοῦ νῦν χρόνου κατά τε τὴν Σικελίαν καὶ τὰ πρὸς ἑσπέραν νεύοντα μέρη πολλοὺς τῶν ὑψηλῶν τόπων ἀπ´ ἐκείνου Κρόνια προσαγορεύεσθαι.