Η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι η πεποίθηση ότι η ελευθερία της έρευνας από τα μέλη ενός πανεπιστημίου είναι απαραίτητη για την εκτέλεση της αποστολής της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και για την εφαρμογή των αρχών της, όπως και η πεποίθηση ότι οι μελετητές θα πρέπει να έχουν την ελευθερία να διδάσκουν ή να επικοινωνούν ιδέες ή γεγονότα (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκαλούν δυσχέρειες σε εξωτερικές πολιτικές ομάδες ή αρχές) χωρίς αυτό να προκαλεί την καταστολή, την απώλεια εργασίας ή τη φυλάκιση των ιδίων.

Η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι ένα αμφισβητούμενο ζήτημα και έχει περιορισμούς στην πράξη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, σύμφωνα με την ευρέως αναγνωρισμένη "Δήλωση του 1940 περί Ακαδημαϊκής Ελευθερίας και Θητείας του 1940” ("1940 Statement on Academic Freedom and Tenure") της Αμερικανικής Ένωσης Πανεπιστημιακών Καθηγητών, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να προσέχουν να αποφεύγουν αμφιλεγόμενα θέματα που δεν σχετίζονται με το θέμα που συζητούν. Όταν μιλούν ή γράφουν δημοσίως, είναι ελεύθεροι να εκφράσουν τις απόψεις τους χωρίς τον φόβο θεσμικής λογοκρισίας ή πειθαρχίας, αλλά πρέπει να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να δηλώσουν σαφώς ότι δεν μιλούν εκ μέρους του ιδρύματός τους. Η ακαδημαϊκή θητεία προστατεύει την ακαδημαϊκή ελευθερία εξασφαλίζοντας ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να απολυθούν μόνο για λόγους όπως μείζονα επαγγελματική ανικανότητα ή συμπεριφορά που προκαλεί καταδίκη από την ίδια την ακαδημαϊκή κοινότητα.[1]

Στην Ελλάδα η ακαδημαϊκή ελευθερία προβλέπεται από το άρθρο 16 του Συντάγματος του 1975.[2]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1940 Statement of Principles on Academic Freedom and Tenure, American Association of University Professors and of the Association of American Colleges, σελ. 3, 4, http://www.aaup.org/AAUP/pubsres/policydocs/contents/1940statement.htm .
  2. «Η Ακαδημαϊκή Ελευθερία κατά το Ελληνικό Σύνγατμα. Εισαγωγή. eclass.uoa.gr» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2019.