Ο Αλέξανδρος Βασιλείου (1760-1818) ήταν λόγιος και έμπορος από το Αργυρόκαστρο, φίλος και συνεργάτης του Αδαμάντιου Κοραή που συνέβαλε μαζί του στη διάδοση ελληνικών βιβλίων στην υπόδουλη ελληνική επικράτεια λίγο πριν από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Αλέξανδρος Βασιλείου
Γέννηση1760
Θάνατος1818
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[1]
Ιδιότηταεπιχειρηματίας

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1760 στο Αργυρόκαστρο.

Υπήρξε από τους πολλούς Έλληνες εμπόρους του 18ου-19ου αιώνα που ασχολήθηκε με θέματα παιδείας που συνέβαλλε στην εδραίωση του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Λόγω της εμπορικής του δραστηριότητας έζησε σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης (διαδοχικά): Άμστερνταμ, Μασσαλία, Λυών, Παρίσι, Βιέννη και Τεργέστη. Στην Τεργέστη διατέλεσε και πρόξενος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Σημαντικός σταθμός στη ζωή του υπήρξε η γνωριμία του με τον Αδαμάντιο Κοραή στο Παρίσι στις αρχές του 19ου αιώνα. Η αλληλογραφία μεταξύ τους ήταν συνεχείς ιδιαίτερα σε θέματα παιδείας. Ο Βασιλείου διέθεσε κεφάλαια, επαφές και γνώσεις από τους εμπορικούς δρόμους για τη διάδοση των βιβλίων που μετέφραζε κι εξέδιδε στο Παρίσι ο Α.Κοραής[2]. Στο γλωσσικό ζήτημα υποστήριξε τις απόψεις του Α. Κοραή και δημοσίευσε από το 1811 σχετικές πραγματείες στο περιοδικό Λόγιο Ερμή. Ενίσχυσε και οικονομικά το περιοδικό αυτό που εξέδιδε στη Βιέννη ο εφημέριος της ελληνικής παροικίας Άνθιμος Γαζής.

Ο Βασιλείου ήταν πολέμιος (όπως και ο Α. Κοραής) των συντηρητικών απόψεων Νεόφυτου Δούκα στο γλωσσικό ζήτημα. Από το 1814 ήταν ενεργό μέλος της «Φιλόμουσου Εταιρείας» της Βιέννης.

Πέθανε στην Τεργέστη το 1818. Λίγο πριν πεθάνει κήρυξε πτώχευση.

Οι αδερφοί του Μιχαήλ και Πασχάλης Επεξεργασία

Λόγιος και έμπορος υπήρξε και ο μικρότερος αδελφός του Μιχαήλ Βασιλείου, που ζούσε στην Κωνσταντινούπολη, ενώ υπήρχε και ένας άλλος αδερφός, ο Πασχάλης που ζούσε στο Ιάσιο και κατά διαστήματα στην Κωνσταντινούπολη. Και οι δύο αναφέρονται πολλές φορές στην Αλληλογραφία του Αδαμάντιου Κοραή.[3][2] Ο Πασχάλης διευκόλυνε το 1808 τον Νεόφυτο Βάμβα να έρθει στη Βιέννη, κι από κει στο Παρίσι στον Α.Κοραή, γράφοντας σχετική επιστολή στον Αλέξανδρο που μας διασώθηκε[4].

Τέλος σε επιστολή του Ιάκωβου Ρώτα προς τον Κοραή αναφέρεται το όνομα του γαμπρού τους, του Ηπειρώτη εμπόρου Ιωάννη Χριστοδούλου (....-1817) που είχε αφήσει άτεκνη την αδερφή τους, να ζει υπέργηρη το 1818 στα Ιωάννινα και πλούσια "με κατάστασιν λαμπράν".

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 6  Μαρτίου 2020.
  2. 2,0 2,1 Koraís, Adamántios (1841). Apanthisma Epistolon. Koromilas. 
  3. Βλ., για παράδειγμα, Αδαμάντιος Κοραής, Αλληλογραφία, τ. 4, αρ. 772*, 27/02/1818, σ. 76.
  4. Καλοσπύρος, Νικόλαος. Ο Αδαμάντιος Κοραής ως κριτικός φιλόλογος και εκδότης. National Documentation Centre. http://dx.doi.org/10.12681/eadd/21346. 

Πηγές Επεξεργασία

  • [1] Αρχειοθετήθηκε 2011-07-21 στο Wayback Machine. Ἀλέξανδρος Βασιλείου,Ὁ ἀφοσιωμένος φίλος καὶ συναθλητὴς τοῦ Κοραῆ (1760-1818)
  • Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, Τόμος 2, σελ.205-206