Ο Αλέξανδρος Ελλάδιος υπήρξε Έλληνας λόγιος των αρχών του 18ου αιώνα από τη Λάρισα που δίδαξε ελληνικά σε πανεπιστήμια της Αγγλίας και της Γερμανίας κι εξέδωσε σημαντικά έργα για τη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας και παράδοσης.

Αλέξανδρος Ελλάδιος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1686
Λάρισα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε στη Λάρισα το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα. Ο παππούς του, που ήταν επί εικοσιπενταετίας ηγούμενος της Μονής των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού, έστειλε τον Αλέξανδρο από παιδική ηλικία πέντε ετών να μάθει τα πρώτα γράμματα στον πλούσιο ομογενή αδελφό του, Χρυσόσκουλο. Αφού έμαθε τα γράμματα γύρισε στην πατρίδα του δωδεκαετής, και μετά από τέσσερα χρόνια πήγε στην Αδριανούπολη και το Βυζάντιο όπου διδάχτηκε από τον Κερκυραίο Φραγκίσκο Προσαλέντη. Διορίστηκε δάσκαλος και δίδαξε σε μερικούς μαθητές τα προκαταρκτικά μαθήματα. Στην Κωνσταντινούπολη γνώρισε τον πρέσβη της Βρετανίας Lord William Paget που τον προσκάλεσε στην Αγγλία. Δέχτηκε την πρόσκληση και συνοδευόμενος από τον Προσαλέντη πήγε διαμέσου Ουγγαρίας, Αυστρίας, Γερμανίας και Γαλλίας στην Αγγλία, όπου έφτασε το 1703.

Εκεί σπούδασε τρία έτη στο βραχύβιο Ελληνικό Κολλέγιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ελληνική και λατινική φιλοσοφία. Εντυπωσίασε τους Άγγλους που συνέγραψαν οτι εκπροσωπεί την πανάρχαιη, κλασική, ζωντανή παράδοση ελληνικής παιδείας και κατέρριψε προκαταλήψεις των δυτικών για τον Ελληνισμό, ενώ η εξαιρετική γνώση του της ελληνικής γλώσσας του απέφερε σημαντικές γνωριμίες, όπως με καθηγητές που τον κάλεσαν στο γερμανόφωνο πανεπιστήμιο του Αλτντορφ, κοντά στη Νυρεμβέργη[1].

Ταξίδεψε έπειτα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και κυρίως στη Γερμανία, όπου διέμεινε για πολλά χρόνια. Στη Γερμανία συνεργάστηκε με το φιλόλογο Χέρμαν Φρανκ, ο οποίος το 1709 περίπου του ανάθεσε την επιμέλεια της μετάφρασης της Αγίας Γραφής στα νέα ελληνικά.

Το 1712 εξέδωσε στη Νυρεμβέργη μια παλιά γραμματική της ελληνικής του Βησσαρίωνα Μακρή στην οποία προσέθεσε για λόγους κατανόησης ένα φανταστικό διάλογο που κατέρριπτε τα επιχειρήματα της προφοράς της ελληνικής με το στιλ του Έρασμου(ητακιστική), δηλαδή ενίσχυε τα επιχειρήματα του Ρόιχλιν για την ιωτακιστική (κατ' άλλους ροϊχλίνεια), που αποδείχθηκαν σωστά από τη σύγχρονη γλωσσολογία. Το 1714 εξέδωσε στα λατινικά το σημαντικό σύγγραμα με τίτλο Status praesens ecclesiae graecae (Η παρούσα κατάστασις της Ελληνικής Εκκλησίας) όπου κάνει λόγο και για την ύπαρξη του κρυφού σχολειού.

Δε μας έχει διασωθεί πότε και πού πέθανε.

Συγγράμματα Επεξεργασία

  • Γραμματική της ελληνικής (1712) του Βησσαρίωνα Μακρή.
  • Status praesens ecclesiae graecae (Η παρούσα κατάστασις της Ελληνικής Εκκλησίας, 1714) όπου περιγράφει την κατάσταση των Ελλήνων από την άποψη της θρησκείας, της γλώσσας και της παιδείας. Επίσης καταρρίπτει τα επιχειρήματα λογίων της Δύσης οτι οι υπόδουλοι Έλληνες της εποχής μιλούσαν μια βάρβαρη ελληνική (barbarograeca) και δε μπορούσαν να καταλάβουν αρχαία Ελληνικά. Επιδίωξε και σε σημαντικό βαθμό πέτυχε να αποδείξει την άρρηκτη συνέχεια της ελληνικής ταυτότητας και γλώσσας κι ήταν ανυποχώρητος σε μετάφραση της Καινής Διαθήκης στη δημοτική[1]. Το έργο αυτό αφιέρωσε στον Τσάρο Πέτρο Α' της Ρωσίας.
  • Σταχυολογία Τεχνολογική της Ελλάδος Φωνής, ήτοι Γραμματική Ελληνική κατ' ερωταπόκρισιν. Opera et studio Alexandri Helladii, nation. Graec. MDCCXII (1712).

Παραπομπές Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Διάλογος περὶ τῆς ἐν Εὐρώπῃ ἑλληνικῆς προφορᾶς PDF (12.7 MB)