Αλβανοί Λόφοι

καλδέρα στο Λάτιο της Ιταλίας, κοντά στη Ρώμη

Οι Αλβανοί Λόφοι (ιταλ. Colli Albani, λατ. Albanus Mons) είναι τα υπολείμματα της καλδέρας ενός ηφαιστειακού συγκροτήματος στο Λάτιο της Ιταλίας, μόλις 20 χιλιόμετρα περίπου νοτιοανατολικά της Ρώμης και περίπου 24 χιλιόμετρα βόρεια του Άντσιο. Η κορυφή που ξεχωρίζει σε αυτούς τους λόφους είναι το Μόντε Κάβο, με υψόμετρο 950 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, αλλά το υψηλότερο σημείο τους είναι το Μάσκιο ντελλέ Φαέτε (Maschio delle Faete), περίπου 2 χιλιόμετρα στα ανατολικά του Κάβο, το οποίο είναι κατά 6 μέτρα υψηλότερο. Υπάρχουν θυγατρικές καλντέρας κατά μήκος της περιφέρειας της κεντρικής, που περιέχουν τις μικρές λίμνες Αλμπάνο και Νέμι. Οι λόφοι αποτελούνται από μια ποικιλία τόφφου (ηφαιστειογενούς πετρώματος) που αποκαλείται πεπερίνο (στα λατινικά lapis albanus) και χρησιμεύει στην οικοδόμηση κτηρίων, ενώ παρέχει ένα πλούσιο υπόστρωμα στους αμπελώνες της περιοχής. Εξαιτίας του εύφορου εδάφους, το κρασί που παράγεται στην περιοχή των λόφων, γνωστό με την Π.Ο.Π. «Καστέλλι Ρομάνι», θεωρείται[2] ως ένα από τα πιο γευστικά στον κόσμο. Οι Αλβανοί Λόφοι συγκεντρώνουν πολλούς παραθεριστές και άλλους επισκέπτες, ιδίως στις όχθες των δύο λιμνών.

Αλβανοί Λόφοι
Χάρτης
Ύψος951 μέτρα και 784 μέτρα
ΟροσειράΑπέννινα όρη
ΧώρεςΙταλία[1]

Ιστορία Επεξεργασία

Οι λόφοι, ιδίως γύρω από τις όχθες των λιμνών, ήταν δημοφιλείς ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους. Από τον 9ο έως τον 7ο αιώνα π.Χ. υπήρχαν πολλά χωριά εκεί (όπως τα θρυλικά Άλμπα Λόνγκα και Τούσκουλο). Η περιοχή κατοικήθηκε από τους Λατίνους από τον 5ο έως τον 3ο αιώνα π.Χ..

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι, που αποκαλούσαν τους λόφους Albanus Mons στον ενικό («Αλβανόν όρος»), διατηρούσαν στην κορυφή το ιερό του «Λατίου Διός» (Jupiter Latiaris), στο οποίο οι ύπατοι εόρταζαν τις «Λατινικές εορτές» (Feriae Latinae), ενώ και αρκετοί στρατηγοί γιόρτασαν τις νίκες τους εκεί. Τα θεμέλια και μερικά από τα αρχιτεκτονικά θραύσματα του ναού υπήρχαν ακόμη μέχρι το 1777, οπότε και χρησιμοποιήθηκαν για την οικοδόμηση της Μονής των Πασιονιστών από τον Καρδινάλιο της Υόρκης, αλλά η οδός Via Triumphalis που οδηγούσε στον ναό εξακολουθεί να διακρίνεται καθαρά.

Στα ρωμαϊκά χρόνια η περιοχή χρησιμοποιήθηκε συχνά από τους πλούσιους ως τρόπος για να ξεφύγουν από τη ζέστη και τα πλήθη της Ρώμης, όπως είναι και σήμερα, κάτι που φαίνεται από τις πολλές επαύλεις και εξοχικές κατοικίες.

Ηφαιστειακή δραστηριότητα Επεξεργασία

 
Αεροφωτογραφία που δείχνει την κύρια καλδέρα και αρκετές δευτερεύουσες περιφερειακά.

Η εξέταση των εναποθέσεων έχει χρονολογήσει τις 4 πιο πρόσφατες ηφαιστειακές εκρήξεις στους Αλβανούς Λόφους σε δύο χρονικές εξάρσεις: πριν από περίπου 36.000 και 39.000 χρόνια.[3][4] Η περιοχή παρουσιάζει τοπικά σμήνη ασθενών σεισμών, βραδυσεισμούς και απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα και υδρόθειου στην ατμόσφαιρα. Η ανύψωση της περιοχής και οι σεισμοί πιστεύεται ότι προκαλούνται από έναν αργά αναπτυσσόμενο σφαιρικό θάλαμο μάγματος, ο οποίος βρίσκεται 5 έως 6 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια.[5] Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορεί να εκραγεί ξανά. Εάν ναι, υπάρχει κίνδυνος για τη Ρώμη, που απέχει μόνο 25 χιλιόμετρα.[6][7]

Υπάρχουν γραπτά που ίσως περιγράφουν μια έκρηξη το 114 π.Χ., αλλά η απουσία γεωλογικών εναποθέσεων από την Ολόκαινο εποχή έχει σε μεγάλο βαθμό καταρρίψει την ερμηνεία τους ως ηφαιστειακού γεγονότος και αντί αυτού πιστεύεται ότι αποτελεί την περιγραφή μιας δασικής πυρκαγιάς.[5]

Το ηφαίστειο εκπέμπει μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, που μπορεί δυνητικά να φθάσουν σε θανατηφόρες συγκεντρώσεις συσσωρευόμενες σε κοιλότητες όταν δεν φυσά άνεμος. Ο θάνατος από ασφυξία 29 αγελάδων τον Σεπτέμβριο του 1999 οδήγησε σε μια λεπτομερή έρευνα, η οποία διεπίστωσε ότι η συγκέντρωση του αερίου σε ύψος 1,5 μέτρου πάνω από το έδαφος σε κατοικημένη περιοχή στη βορειοδυτική πλευρά των λόφων ξεπέρασε μερικές ημέρες[8] το όριο επαγγελματικής υγείας του 0,5%. Οκτώ πρόβατα ψόφησαν σε ένα παρόμοιο περιστατικό τον Οκτώβριο του 2001.

Οι Λόφοι στον νεότερο πολιτισμό Επεξεργασία

Αρκετοί σημαντικοί λογοτέχνες και ζωγράφοι έχουν εμπνευσθεί από και έχουν απαθανατίσει σε έργα τους το τοπίο των Αλβανών Λόφων, όπως οι:

Πανόραμα Επεξεργασία

Οι Αλβανοί Λόφοι


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. GEOnet Names Server. 11  Ιουνίου 2018. -110078.
  2. Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση»
  3. Freda, Carmela (2006). «Eruptive history and petrologic evolution of the Albano multiple maar (Alban Hills, Central Italy)». Bulletin of Volcanology 68: 567-591. doi:10.1007/s00445-005-0033-6. Bibcode2006BVol...68..567F. https://www.researchgate.net/publication/226490502_Eruptive_history_and_petrologic_evolution_of_the_Albano_multiple_maar_Alban_Hills_Central_Italy/download. Ανακτήθηκε στις 2019-05-17. 
  4. Cecconi, Manuela; Scarapazzi, Maurizio; Viggiani, Giulia M.B. (2010). «On the geology and the geotechnical properties of pyroclastic flow deposits of the Colli Albani». Bulletin of Engineering Geology and the Environment 69 (2): 185-206. doi:10.1007/s10064-009-0250-x. 
  5. 5,0 5,1 Behncke, Boris (2003). «Italy's Volcanoes: The Cradle of Volcanology». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2006. 
  6. Feuillet, N.; Nostro, C.; Chiarabba, C.; Cocco, M. (2004). «Coupling between earthquake swarms and volcanic unrest at the Alban Hills Volcano (central Italy) modeled through elastic stress transfer». Journal of Geophysical Research 119 (B2): B02308.1-–B02308.16. doi:10.1029/2003JB002419. Bibcode2004JGRB..109.2308F. 
  7. Carapezza, M.L.· Barberi, F.· Tarchini, L.· Ranaldi, M.· Ricci, T. (2010). «Volcanic hazards of the Colli Albani». Στο: Funiciello, R.· Giordano, G. The Colli Albani Volcano (PDF). Special Publications of IAVCEI #3. Λονδίνο: Geological Society. σελίδες 279–297. 
  8. «Occupational Health Guideline for Carbon Dioxide» (PDF). National Institute for Occupational Safety and Health, United States Center for Disease Control. 1975. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2009. 

Πηγές Επεξεργασία

  • Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 3, σελ. 657