Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα (Αλίκη της Έσσης)

Τσαρίνα της Ρωσίας, σύζυγος του τσάρου Νικόλαου Β΄

Η Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα (ρωσ. Александра Фёдоровна/Aleksandra Feodorovna), γεννηθείσα Αλίκη της Έσσης-Ντάρμστατ (γερμ. Alix von Hessen-Darmstadt, 6 Ιουνίου 1872 - 17 Ιουλίου 1918), ήταν πριγκίπισσα της Έσσης-Ντάρμστατ, αυτοκράτειρα της Ρωσίας- ως σύζυγος του Νικολάου Β΄, τελευταίου Τσάρου της Ρωσικής Αυτοκρατορίας- και εγγονή της Βικτωρίας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Αλίκη
(Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα)
Πριγκίπισσα της Έσσης-Ντάρμστατ
Αυτοκράτειρα της Ρωσίας
Η αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα το 1908
Αυτοκρατορική σύζυγος της Ρωσίας
Περίοδος26 Νοεμβρίου 1894 – 15 Μαρτίου 1917
Στέψη26 Μαΐου 1896
ΠροκάτοχοςΔάγμαρ της Δανίας
ΔιάδοχοςΗ Αυτοκρατορία καταργήθηκε το 1917
Γέννηση6 Ιουνίου 1872
Νέο Παλάτι, Ντάρμστατ, Μεγάλο Δουκάτο της Έσσης, Γερμανική Αυτοκρατορία
Θάνατος17 Ιουλίου 1918 (46 ετών)
Οικία Ιπάτιεφ, Γεκατερίνμπουργκ, ΡΣΟΣΔ
Τόπος ταφής17 Ιουλίου 1998
Παρεκκλήσι Αγ. Αικατερίνης, Καθεδρικός Ναός των Αγίων Πέτρου και Παύλου, Αγία Πετρούπολη, Ρωσία
ΣύζυγοςΝικόλαος Β΄ της Ρωσίας
(1894-1918)
ΕπίγονοιΌλγα
Τατιάνα
Μαρία
Αναστασία
Αλέξιος
Πλήρες όνομα
   Αλίκη Βικτωρία Ελένη Λουίζα Βεατρίκη
Γερμανικά:Alix Viktoria Helene Luise Beatrix
Ρωσικά:Александра Фёдоровна Poмáнова
Κυριλλικά:Aleksandra Feodorovna Pomanova
ΟίκοςΈσσης-Ντάρμστατ
(από την γέννηση)
Ρομανώφ
(από τον γάμο)
ΠατέραςΛουδοβίκος Δ΄ της Έσσης
ΜητέραΑλίκη του Ηνωμένου Βασιλείου
ΘρησκείαΡωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, (πρώην Λουθηρανισμός)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ασπάστηκε την ορθόδοξη πίστη, της δόθηκε το όνομα "Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα" και, αφού δολοφονήθηκε μαζί με όλα τα μέλη της οικογένειά της μετά την αιχμαλωσία τους από τους Μπολσεβίκους το 1918, αγιοκατατάχθηκε το 2000 ως Αγία Αλεξάνδρα, η το Πάθος Φέρουσα.

Η Αλεξάνδρα ήταν η τελευταία τσαρίνα της Ρωσίας και μια από τις πιο διάσημες βασιλικές φορείς της νόσου της αιμορροφιλίας, που καταγόταν από τη βασίλισσα Βικτωρία. Η φήμη της για την άσκηση επιρροής, την αντίσταση του συζύγου της, με την παράδοση της αυταρχικής εξουσίας σε όλη τη χώρα, και γνωστή για την πίστη της στον Ρώσο μυστικιστή Γκριγκόρυ Ρασπούτιν, κατέστρεψε σοβαρά τη δημοτικότητά της και τη μοναρχία των Ρομανώφ στα τελευταία χρόνια της εξουσίας. Κατά τη διάρκεια της απουσίας του συζύγου της στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το 1915-1917, έγινε αντιβασίλισσα της Αυτοκρατορίας.[1][2][3]

Γέννηση Επεξεργασία

 
Η Αλίκη της Έσσης, 1881.

Η Αλίκη Βικτωρία Ελένη Λουίζα Βεατρίκη γεννήθηκε στις 6 Ιουνίου 1872 στο Νέο Παλάτι στο Ντάρμστατ.[4][5] Ήταν το έκτο παιδί και η τέταρτη κόρη από τα επτά παιδιά του Λουδοβίκου Δ΄ της Έσσης και της πρώτης συζύγου του Αλίκης του Ηνωμένου Βασιλείου, δεύτερης κόρης της Βικτωρίας και του Αλβέρτου της Σαξονίας-Κοβούργου-Γκότα.

Βαφτίστηκε την 1η Ιουλίου 1872 (δέκατη επέτειος γάμου των γονιών της) και, σύμφωνα με τη Λουθηρανική Εκκλησία, της δόθηκε το όνομα της μητέρας της και το όνομα από κάθε αδελφή της μητέρας της, μερικά από τα οποία μεταφράστηκαν στα γερμανικά. Νονοί της ήταν ο Πρίγκιπας και η Πριγκίπισσα της Ουαλίας, ο Τσεζάρεβιτς και η Τσεζαρέβνα της Ρωσίας, η Βεατρίκη του Ηνωμένου Βασιλείου, η Αυγούστα, Δούκισσα του Καίμπριτζ, και η Άννα της Πρωσίας.

Η παιδική της ηλικία σημαδεύτηκε από το θάνατο δύο αδελφών της, του Φρειδερίκου (1873) και της Μαρίας (1878), καθώς και της μητέρας της έναν μόλις μήνα μετά από εκείνον της αδελφής της. Η βασίλισσα Βικτωρία έγινε πολύ προστατευτική απέναντι στην Αλίκη και έγινε υπεύθυνη της εκπαίδευσής της. Κάθε χρόνο η Αλίκη και τα αδέλφια της περνούσαν τις διακοπές τους στην Αγγλία και, ως αποτέλεσμα, ανέπτυξαν στενούς δεσμούς με τα ξαδέρφια τους από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Το 1885 ήταν παράνυφος μαζί με την αδελφή της, Ειρήνη, στο γάμο της θείας τους, Βεατρίκη του Ηνωμένου Βασιλείου, με τον Ερρίκο του Μπάττενμπεργκ και, δύο χρόνια μετά, παρακολούθησε τους εορτασμούς για το Διαμαντένιο Ιωβηλαίο της Βικτωρίας. Το 1892 ο πατέρας της πέθανε από καρδιακή προσβολή, γεγονός που την συνετάραξε και για το οποίο δεν μιλούσε για πολλά χρόνια.

Πιθανοί γάμοι Επεξεργασία

 
Η Αλίκη, κάτω δεξιά, με τη γιαγιά της Βικτωρία και τα τέσσερα μεγαλύτερα αδέλφια της (Βικτωρία, Ελισάβετ, Ειρήνη, Ερνέστος Λουδοβίκος), ντυμένοι στα μαύρα, πενθώντας το θάνατο της μητέρας τους, Αλίκης, και της αδελφής τους, Μαρίας (Ιανουάριος 1879).

Η Αλίκη παντρεύτηκε σχετικά αργά για την εποχή της. Η βασίλισσα Βικτωρία την προόριζε να είναι η μελλοντική βασίλισσα της Βρετανίας και είχε καλέσει την Αλίκη στο Μπαλμόραλ το 1889 με την ελπίδα να ερωτευτεί τον Αλβέρτο Βίκτωρα, Δούκα του Κλάρενς και Έιβοντεϊλ (ο μεγαλύτερος γιος του Πρίγκιπα της Ουαλίας), όμως αυτό δε συνέβη. Ο Αλβέρτος Βίκτωρ της έκανε πρόταση γάμου αλλά εκείνη αρνήθηκε. Στη συνέχεια, η Βασίλισσα έγραψε στη μεγαλύτερη αδελφή της Αλίκης, Βικτωρία, για να καταφέρει να την μεταπείσει. Τελικά υποχώρησε και δέχτηκε την αντίρρηση της Αλίκης ως ένδειξη της δύναμης του χαρακτήρα της.

Το 1891 η βασίλισσα Βικτωρία προσπάθησε να προξενέψει την Αλίκη με τον Μαξιμιλιανό της Βάδης, αλλά εκείνη αρνήθηκε να τον παντρευτεί.

Αρραβώνας Επεξεργασία

Το 1884 η Αλίκη ταξίδεψε στην Αγία Πετρούπολη για να παραστεί στο γάμο της αδελφής της, Ελισάβετ, με τον Μεγάλο Δούκα Σέργιο Αλεξάνδροβιτς. Εκεί είχε συναντήσει τον Μεγάλο Δούκα Νικόλαο, κληρονόμο του θρόνου της Ρωσίας, του οποίου η μητέρα, η αυτοκράτειρα Μαρία Φιόντοροβνα, ήταν η νονά της.[6] Λίγα χρόνια αργότερα (1890) η Αλίκη επισκέφθηκε την αδελφή της στην Αγία Πετρούπολη και ο Νικόλαος αποφάσισε να την παντρευτεί. Την ένωση αυτή στήριζαν ο θείος του, Σέργιος Αλεξάνδροβιτς, και η Ελισάβετ Φεοντόροβνα, αλλά όχι η βασίλισσα Βικτωρία, η οποία, παρ' ότι συμπαθούσε τον Νικόλαο, πίστευε ότι η Αλίκη δεν θα ήταν ασφαλής στη Ρωσία. Ούτε και οι γονείς του Νικολάου ήθελαν να γίνει αυτός ο γάμος. Ο τσάρος Αλέξανδρος προτιμούσε την Ελένη της Ορλεάνης ή τη Μαργαρίτα της Πρωσίας, αλλά ο Νικόλαος ήταν ανένδοτος.

Τελικά, το 1894, ενώ η υγεία του επιδεινωνόταν, ο Αλέξανδρος Γ΄ συναίνεσε στο γάμο και η τσαρίνα Μαρία Φιόντοροβνα έδωσε την απρόθυμη συγκατάθεσή της. Τον Απρίλιο του 1894, ο Νικόλαος ταξίδεψε στο Κοβούργο και μια ημέρα μετά την άφιξή του, έκανε πρόταση γάμου στην Αλίκη. Εκείνη την απέρριψε επειδή αρνήθηκε να μεταστραφεί στην Ορθοδοξία. Ωστόσο, μετά από πίεση του Γουλιέλμου Β΄ της Γερμανίας, ο οποίος της είχε πει ότι ήταν καθήκον της να παντρευτεί τον Νικόλαο, και της αδελφής της Ελισάβετ, ο οποία προσπάθησε να τις επισημάνει τις ομοιότητες μεταξύ Λουθηρανισμού και της Ρωσικής Ορθοδοξίας, δέχτηκε την δεύτερη πρόταση του Νικόλαου.[7][8] Το Σεπτέμβριο του 1894 ο ετοιμοθάνατος Αλέξανδρος Γ΄ κάλεσε την Αλίκη στο Παλάτι της Λιβαδιάς στην Κριμαία για να της δώσει την ευχή του.

Αυτοκράτειρα πασών των Ρωσιών Επεξεργασία

Διαδοχή του Νικολάου Επεξεργασία

Ο Αλέξανδρος Γ΄ της Ρωσίας πέθανε νωρίς το απόγευμα την 1η Νοεμβρίου 1894 στην ηλικία των 49 ετών, αφήνοντας τον τσάρεβιτς Νικόλαο ως νέο αυτοκράτορα της Ρωσίας, ο οποίος επιβεβαίωσε το ίδιο βράδυ ότι θα είναι ο Τσάρος Νικόλαος Β΄. Την επόμενη μέρα, η Αλίκη ασπάστηκε την Ορθοδοξία ως «Μεγάλη Δούκισσα Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα» με τον τίτλο της Αυτοκρατορικής Υψηλότητας.[9][10][11] Είχε ακόμη ως εξαίρεση, ότι δεν ήταν υποχρεωμένη να αποκηρύξει τον Λουθηρανισμό την πρώην πίστη της. Η Αλίκη εξέφρασε την επιθυμία της να πάρει το όνομα Αικατερίνη, αλλά η πρόταση του Νικολάου ήταν να πάρει το όνομα Αλεξάνδρα. Επέλεξε αυτό το όνομα εμπνευσμένος από τους προπάππους του, Νικόλαο Α΄ και Αλεξάνδρα Φεοντόροβνα (η οποία ήταν επίσης Γερμανίδα πριγκίπισσα, γεννηθείσα Καρλόττα της Πρωσίας).

Η Αλεξάνδρα, ο Πρίγκηπας και η Πριγκίπισσα της Ουαλίας και ο Γεώργιος Α΄ και η Όλγα της Ελλάδας συνόδευσαν τη σορό του Αλεξάνδρου από τη Μόσχα στην Αγία Πετρούπολη. Η κηδεία του Αλεξάνδρου Γ΄ ετελέσθη στις 19 Νοεμβρίου 1894.

Γάμος Επεξεργασία

Η Αλεξάνδρα και ο Νικόλαος παντρεύτηκαν στην Μεγάλη Εκκλησία των Χειμερινών Ανακτόρων της Αγίας Πετρούπολης στις 26 Νοεμβρίου 1894 (ημέρα γενέθλιων της μητέρας του Νικολάου, της Χήρας Αυτοκράτειρας Μαρίας Φιόντοροβνα), όταν το βασίλειο λόγω πένθους θα μπορούσε να είναι κάπως χαλαρό."[12] Λόγω του μικρού χρονικού διαστήματος ανάμεσα στην κηδεία του Τσάρου και του γάμου, πολλοί Ρώσοι θεώρησαν τον ερχομό της Αλεξάνδρας κακό οιωνό για τη χώρα. "Ήρθε στη χώρα μας πίσω από φέρετρο. Φέρνει μαζί της της δυστυχία", όπως χαρακτηριστικά καταγράφει ο μελλοντικός δάσκαλος των αυτοκρατορικών τέκνων Πιερ Ζιλλάρ.[13] Η ίδια η Αλεξάνδρα έγραψε στην αδελφή της "ο γάμος μας φάνηκε σαν συνέχεια της νεκρώσιμης λειτουργίας του Τσάρου, με μια διαφορά: φορούσα λευκό φόρεμα αντί για μαύρο".[14]

Στέψη Επεξεργασία

 
Πορτραίτο από τον γάμο του Νικολάου και της Αλίκης, ο οποίος έλαβε χώρα στο Παρεκκλήσι των Χειμερινών Ανακτόρων στην Αγία Πετρούπολη, στις 26 Νοεμβρίου 1894.[15]

Στις 14 Μαϊου 1896 ο Νικόλαος και η Αλεξάνδρα στέφθηκαν αυτοκράτορας και αυτοκράτειρα πασών των Ρωσιών στο Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κρεμλίνο. Η γιορτή της στέψης προκάλεσε το θάνατο σε χιλιάδες ανθρώπους που παρευρέθηκαν στην Κοντύνκα, ανοιχτό χώρο μπροστά από μία από τις βασικές λεωφόρους της Μόσχας, καθώς προσπάθησαν να πάρουν το φαγητό και τα δώρα που μοίραζε το παλάτι. Η τραγωδία αυτή επηρέασε το ζευγάρι που αρχικά αρνήθηκε να παρευρεθεί στη χοροεσπερίδα που διοργάνωσε ο Γάλλος πρέσβης προς τιμήν τους, όμως οι θείοι του Νικολάου τους μετέπεισαν ώστε να μην δώσουν έδαφος στις φήμες περί προκατάληψης της Γερμανίδας Αλεξάνδρας προς τους Γάλλους.

Την επόμενη μέρα, το αυτοκρατορικό ζεύγος επισκέφθηκε τους τραυματίες και πλήρωσε τα έξοδα για τα φέρετρα των νεκρών. Όμως, η κοινή γνώμη ήταν ήδη αρνητικά στραμμένη προς την Αλεξάνδρα.

Υποδοχή στην Αυλή και στη Ρωσία Επεξεργασία

Η φυσική συστολή της Αλεξάνδρας την κατέστησε αντιπαθή, ψυχρή και εγωίστρια στα μάτια των Ρώσων υπηκόων και άχαρη και ανέκφραστη από τους αυλικούς. Η Αλεξάνδρα είχε δυσκολία στην επικοινωνία με την Αυλή, καθώς μιλούσε καλά γερμανικά και αγγλικά αλλά δυσκολευόταν με τα γαλλικά και άργησε να μάθει ρωσικά. Δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις της παραδοσιακά κοσμικής αυτοκράτειρας: δεν οργάνωνε χοροεσπερίδες και ήταν αυστηρή ως προς τους βασιλικούς και αριστοκράτες καλεσμένους που θεωρούσε προκλητικούς και ανήθικους. Η ίδια προτιμούσε να περνά τον χρόνο της με το Νικόλαο και τα παιδιά τους με τους οποίους ήταν πολύ δεμένη.

Είχε κακή σχέση με την πεθερά της, Μαρία Φιόντοροβνα, η οποία προηγείτο στους χορούς και τις επίσημες εκδηλώσεις σύμφωνα με το πρωτόκολλο. Η Αλεξάνδρα δυσφορούσε με αυτόν τον κανόνα καθώς και με την άρνηση της Χήρας Αυτοκράτειρας να της παραδώσει (αρχικά) τα κοσμήματά της ως νυν Αυτοκράτειρας. Εκτός από τη Μαρία Φιόντοροβνα, πολλοί συγγενείς του Τσάρου παραπονούνταν ότι είχε κόψει τις σχέσεις τους με αυτόν.

Σε αντίθεση με τη γιαγιά της, βασίλισσα Βικτωρία, η Αλεξάνδρα δεν έκανε καμία προσπάθεια να κερδίσει τη συμπάθεια του ρωσικού λαού, παρά τις νουθεσίες της προς την εγγονή της. Η Αλεξάνδρα πίστευε στην ελέω Θεού βασιλεία και στην ανωτερότητά της ως Αυτοκράτειρας, τόσο στη Ρωσία όσο και ανάμεσα στους συγγενείς της. Η επιμονή της να φορά βαρυποίκιλτους μανδύες και λαμπερά κοσμήματα χωρίς γούστο ήταν αντικείμενο συχνής κοροϊδίας στην Αυλή.

Γέννηση διαδόχου Επεξεργασία

Σύμφωνα με τους νόμους του αυτοκράτορα Παύλου, οι γυναίκες απαγορεύονταν να αναρρηθούν στο θρόνο εάν υπήρχε άρρεν μέλος της οικογένειας Ρομανώφ. Οι γεννήσεις τεσσάρων κοριτσιών έφεραν χαρά στο ζεύγος αλλά και μεγάλο άγχος για τον πολυπόθητο γιο. Η έλλειψη διαδόχου προκαλούσε μεγαλύτερη αντιπάθεια απέναντι στην Αλεξάνδρα από τους Ρώσους υπηκόους.

Απελπισμένοι με την αναμονή αγοριού, η Αλεξάνδρα και ο Νικόλαος στράφηκαν σε έναν Γάλλο ψευδογιατρό, χωρίς αποτέλεσμα. Τελικά το 1904 η Αλεξάνδρα γέννησε τον Αλέξιο, που αμέσως έγινε Τσάρεβιτς του ρωσικού θρόνου, με δεύτερο στη σειρά διαδοχής το θείο του, Μεγάλο Δούκα Μιχαήλ Αλεξάνδροβιτς.

 
Η αυτοκρατορική οικογένεια, το 1913. Από αριστερά προς τα δεξιά: Μαρία, Αλεξάνδρα, Αλέξιος, Όλγα, Τατιάνα, Νικόλαος, Αναστασία.

Σχέση της με τα παιδιά της Επεξεργασία

Η Αλεξάνδρα είχε καλή σχέση με τη δεύτερη κόρη της, Τατιάνα, σε αντίθεση με την σχέση της με την πρωτότοκη Όλγα, την ανασφαλή Μαρία και την άτακτη Αναστασία. Τόσο εκείνη όσο και ο Νικόλαος είχαν υπέρμετρη αγάπη στον Αλέξιο, οποίος, λίγο μετά τη γέννησή του, έδειξε συμπτώματα αιμορροφιλίας. Οι συγγενείς της Αλεξάνδρας από την πλευρά της μητέρας της είχαν κληρονομήσει το γονίδιο της ασθένειας μέσω της βασίλισσας Βικτωρίας. Ως αποτέλεσμα, η ζωή του Αλεξίου ήταν προστατευμένη σε υπερβολικό βαθμό, ενώ ο ίδιος κινδύνευσε να χάσει τη ζωή του μετά από μικρά ατυχήματα.

Υγεία Επεξεργασία

Η Αλεξάνδρα δεν είχε ποτέ ιδιαίτερα καλή υγεία και οι πολλές και συνεχόμενες εγκυμοσύνες την εξασθένησαν πολύ, σε συνδυασμό με την ψυχική φθορά που της προκαλούσε η ασθένεια του γιού της, με αποτέλεσμα να μένει σε ακινησία πολλές ώρες ημερησίως και προς το τέλος της ζωής της να έχει πολλά κινητικά προβλήματα και εύθραυστη υγεία. Παραπονούνταν συχνά για κακό ύπνο, πρησμένα πόδια, συνεχή κόπωση και ταχυπαλμία. Πιθανώς να έπασχε από τη νόσο Γκρέηβς (υπερθυρεοειδισμό) που συχνά προκαλεί κολπική μαρμαρυγή, ισχνό παλμό και έλλειψη ενέργειας.

Εξορία Επεξεργασία

Στις αρχές Μαρτίου του 1917 η Προσωρινή Κυβέρνηση έβαλε την αυτοκρατορική οικογένεια σε κατ’ οίκον περιορισμό στο Ανάκτορο του Αλεξάνδρου στο Τσάρσκογιε Σελό, 15 μίλια νότια από την Αγία Πετρούπολη.

 
Το κυβερνητικό κτίριο στο Τομπόλσκ.

Τον Αύγουστο του 1917 η κυβέρνηση Κερένσκυ μετέφερε τους Ρομανώφ στο Τομπόλσκ στα Ουράλια, στο σπίτι του πρώην Κυβερνήτη, ισχυριζόμενη ότι έτσι θα προστατευόταν από το εντεινόμενο επαναστατικό κλίμα. Όταν οι Μπολσεβίκοι ανέβηκαν στην εξουσία τον Οκτώβριο, τα μέτρα κράτησής τους έγιναν αυστηρότερα και η σκέψη να δικαστεί ο Νικόλαος ακουγόταν όλο και πιο συχνά. Όσο η αντιεπαναστατική λευκή κίνηση συγκέντρωνε δυνάμεις, οδηγώντας σε εμφύλιο πόλεμο μέχρι το καλοκαίρι, ο Νικόλαος Β΄, η Αλεξάνδρα και η κόρη τους Μαρία μεταφέρθηκαν τον Απρίλιο στο Γεκατερίνμπουργκ. Ο Αλέξιος ήταν πολύ άρρωστος για να συνοδεύσει τους γονείς του και παρέμεινε με τις αδερφές του Όλγα, Τατιάνα και Αναστασία στο Τομπόλσκ μέχρι τον Μάιο του 1918.

Το τέλος Επεξεργασία

Εκτέλεση Επεξεργασία

Η οικογένεια με λίγους ακόλουθους έμεινε φυλακισμένη στην οικία Ιπάτιεφ στο Γεκατερίνμπουργκ, ένα στρατιωτικό μπολσεβικικό οχυρό. Εκεί, το βράδυ της 17ης Ιουλίου 1918, οι Μπολσεβίκοι ξύπνησαν τον Νικόλαο, την Αλεξάνδρα, τα παιδιά τους, τον γιατρό τους και τρεις υπηρέτες, τους πήγαν στο υπόγειο και τους εκτέλεσαν στις 2:33 π.μ. Παραμένει ακόμα ανεξιχνίαστο αν η εντολή εκτέλεσης δόθηκε απευθείας από τον Λένιν στη Μόσχα (την εκδοχή αυτή την ισχυρίζονται πολλοί, όμως σχολαστική έρευνα δεν έφερε στο φως κάποιο αδιάσειστο επιχείρημα), ή αν έγινε έτσι ελλείψει άλλης εναλλακτικής ή αν δόθηκε με πρωτοβουλία των τοπικών Μπολσεβίκων. Επίσης ανεξιχνίαστο παραμένει το αν η εντολή (αν τελικά υπήρξε εντολή) αφορούσε μόνο την εκτέλεση του Νικολάου ή και ολόκληρης της οικογένειας.

 
Η τελευταία φωτογραφία της αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας Φιόντοροβνα. Μαζί της είναι οι κόρες της Όλγα (δεξιά) και Τατιάνα (αριστερά). Κάθονται στο μπαλκόνι του Μεγάρου του Διοικητή, Τομπόλσκ, στη Σιβηρία, την άνοιξη του 1918.

Το 1989, δημοσιεύθηκε η αναφορά του Γιάκοβ Γιουρόβσκυ, η οποία φαίνεται να φτάνει σε ένα συμπέρασμα ως προς το τι πράγματι συνέβη εκείνο το βράδυ. Η εκτέλεση έλαβε χώρα όταν μονάδες της Λεγεώνας της Τσεχοσλοβακίας, υποχωρώντας από τα Ρωσικά εδάφη, πλησίασαν το Γεκατερίνμπουργκ. Φοβούμενοι ότι η Λεγεώνα θα καταλάμβανε την πόλη και θα απελευθέρωνε τον Νικόλαο, οι φύλακες της Αυτοκρατορικής Οικογένειας στράφηκαν στη λύση της άμεσης εξόντωσής της, λέγοντας πως «δεν υπάρχει επιστροφή». Το τηλεγράφημα που έδινε την εντολή εκ μέρους του Ανώτατου Σοβιέτ στη Μόσχα υπεγράφη από τον Γιάκοβ Σβερντλόφ, του οποίου το όνομα πήρε η πόλη. O Νικόλαος Β΄ ήταν ο πρώτος που πέθανε. Εκτελέστηκε με πολλαπλές σφαίρες στο κεφάλι και στο στήθος. Τελευταίες πέθαναν οι κόρες καθώς τα διαμάντια που φορούσαν μέσα στα ρούχα τους, εμπόδιζαν τις σφαίρες να διαπεράσουν στο σώμα. Έτσι τις λόγχισαν με ξιφολόγχη.

Τα σώματα του Νικολάου Β΄ και της οικογένειας, αφού πρώτα ποτίστηκαν σε οξύ και κάηκαν, για καιρό πιστευόταν ότι είχαν ταφεί κάτω από ένα ναρκοπέδιο σε μια τοποθεσία που λέγεται "τα Τέσσερα Αδέλφια". Αυτό πράγματι ίσχυε για τη νύχτα της εκτέλεσης. To επόμενο πρωί ο Γιουρόβσκυ απομάκρυνε τα σώματα και αποφάσισε να τα κρύψει αλλού. Όταν το όχημα που κουβαλούσε τα πτώματα χάλασε, στον δρόμο για την επόμενη τοποθεσία, ο Γιουρόβσκυ άλλαξε τα πλάνα και έθαψε τα περισσότερα από τα πτώματα σε ένα μυστικό και σφραγισμένο σημείο στην Οδό Κόπτυακυ, έναν εγκαταλελειμμένο σήμερα καρόδρομο 12 μίλια βόρεια της Γεκατερίνμπουργκ.

Εύρεση λειψάνων Επεξεργασία

Τα υπολείμματα της οικογένειας και των ακολούθων τους με εξαίρεση δύο παιδιών βρέθηκαν το 1991. H ρωσική Κυβέρνηση τους ξέθαψε και έκανε μια κρατική τελετή κηδείας. H διαδικασία αναγνώρισης των υπολειμμάτων ήταν εξαντλητική. Δείγματα στάλθηκαν στη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες για εξέταση DNA. Οι εξετάσεις έδειξαν ότι πέντε από τους σκελετούς ήταν μέλη της οικογένειας και τέσσερις όχι. Τρεις από τους πέντε διαπιστώθηκε ότι ήταν παιδιά. Η μητέρα συνδεόταν με τη βρετανική βασιλική οικογένεια, άρα ήταν η Αλεξάνδρα- ο Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, εγγονός της μεγαλύτερης αδερφής της Αλεξάνδρας, της Βικτωρίας, Μαρκησίας του Μίλφορντ-Χέηβεν, έδωσε δείγμα DNA το οποίο ταίριαξε με αυτό του σκελετού). Ο πατέρας διαπιστώθηκε ότι σχετίζεται με τον Μεγάλο Δούκα Γεώργιο Αλεξάνδροβιτς, μικρότερο αδερφό του Νικολάου Β΄. Οι Βρετανοί επιστήμονες ισχυρίστηκαν πως ήταν πάνω από 98,5% σίγουροι ότι τα απομεινάρια ανήκαν στον Αυτοκράτορα, την οικογένεια του και των ακολούθων τους. Το εναπομείναν σημάδι από τη δολοφονική επίθεση που είχε δεχτεί ο Νικόλαος Β΄ στην Ιαπωνία δεν ήταν αρκετά αξιόπιστο στοιχείο εξαιτίας μόλυνσης που είχε υποστεί.[16][17][18]

 
Η Εκκλησία των Αγίων Πάντων στο Γεκατερίνμπουργκ, χτίστηκε στο σημείο όπου βρισκόταν η Οικία Ιπάτιεφ.

Ταφή Επεξεργασία

Μια τελετή χριστιανικής ταφής πραγματοποιήθηκε 80 χρόνια μετά την εκτέλεση τους το 1998. Τα σώματά τους αναπαύτηκαν με τιμές κράτους στο Παρεκκλήσι της Αγίας Αικατερίνης στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Πέτρου και Παύλου στην Αγία Πετρούπολη, όπου αναπαύονταν όλοι οι Ρώσοι Αυτοκράτορες από τον Πέτρο Α΄ και έπειτα. Ο πρόεδρος Γέλτσιν και η σύζυγός του παρακολούθησαν την τελετή μαζί με τους συγγενείς των Ρομανώφ, συμπεριλαμβανομένου του Μιχαήλ, Δούκα του Κεντ. Η τελευταία αυτοκρατορική οικογένεια της Ρωσίας αγιοκατατάχθηκε όχι μόνο από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αλλά και από τον Πατριάρχη Αλέξιο Β΄ στη Μόσχα.

Οικογένεια Επεξεργασία

Η Αλεξάνδρα και ο Νικόλαος απέκτησαν τέσσερις κόρες και ένα γιο:

Αγία Αλεξάνδρα το Πάθος Φέρουσα
 
Βασιλικοί Μάρτυρες (Ρ.Ο.Ε εκτός Ρωσίας)(Ρ.Ο.Ε)
Γέννηση6 Ιουνίου 1872
Νέο Παλάτι, Ντάρμστατ, Μεγάλο Δουκάτο της Έσσης, Γερμανική Αυτοκρατορία
Κοίμηση17 Ιουλίου 1918 (46 ετών)
Ιπατίεφ, Γεκατερίνμπουργκ, ΡΣΟΣΔ
Τιμάται απόΡωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας
Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία
Αγιοκατάταξη1981 (Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας)
14 Αυγούστου 2000 (Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία)
Εορτασμός17 Ιουλίου

Αγιοκατάταξη Επεξεργασία

Το 1981 η Αλεξάνδρα και η οικογένειά της αναγνωρίστηκαν ως μάρτυρες από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας. Το 2000 αγιοποιήθηκε και έλαβε τον τίτλο Αγία Αλεξάνδρα, η το Πάθος Φέρουσα. Την ίδια τιμή έλαβαν ο Νικόλαος και τα παιδιά τους, η αδελφή της, Ελισάβετ Φεοντόροβνα, και η αδελφή Βαρβάρα, καλόγρια στην ίδια μονή με την Ελισάβετ.

Τίτλοι Επεξεργασία

  • 6 Ιουνίου 1872 - 30 Οκτωβρίου 1894: Η Μεγάλη Δουκική Υψηλότητα Πριγκίπισσα Αλίκη της Έσσης και παρά τω Ρήνω
  • 30 Οκτωβρίου 1894 - 26 Νοεμβρίου 1894: Η Αυτοκρατορική Υψηλότητα Μεγάλη Δούκισσα Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα της Ρωσίας
  • 26 Νοεμβρίου 1894 - 15 Μαρτίου 1917: Η Αυτοκρατορική Μεγαλειότητα Η Αυτοκρατορική Σύζυγος της Ρωσίας
  • 15 Μαρτίου 1917 - 17 Ιουλίου 1918: Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα Ρομάνοβα
  • Από το 1981: Αγία Αλεξάνδρα το Πάθος Φέρουσα

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Alexander Palace
  2. AN AMBASSADOR'S MEMOIRS By Maurice Paléologue Volume III
  3. The Russian diary of an Englishman, Petrograd, 1915-1917"
  4. Gelardi, Julia, Born to Rule, p.5
  5. Buxhoeveden, Baroness Sophie, Life and Tragedy of Alexandra Feodorovna, p.1
  6. Massie, R, Nicholas and Alexandra, p.50.
  7. King, Greg The Last Empress (Wiley & Sons, 1994) pgs. 55-56
  8. King, Empress, pg. 73
  9. «THE CZAR AND PRINCESS ALIX. ANOTHER MANIFESTO». Exeter and Plymouth Gazette. 5 November 1894. http://www.britishnewspaperarchive.co.uk/viewer/bl/0000509/18941105/028/0003. Ανακτήθηκε στις 11 March 2016. 
  10. King, Empress pgs. 74 & 75
  11. King, Court, pg. 329
  12. "The Last of the Czars: Nicky and Alix" Films for the Humanities & Sciences Mark Anderson, 1996
  13. Gilliard, Pierre.Thirteen years at the Russian court. Chapter 4.
  14. Mark Anderson (director) (1996). Last of the Czars: Nicky and Alix (DVD). Films for the Humanities & Sciences. ISBN 9780736554091.
  15. Μεταξύ των οποίων που απεικονίζονται στο πορτραίτο, από τα δεξιά του παραθύρου, και από τα αριστερά προς τα δεξιά – Ο Χριστιανός Θ΄ της Δανίας, η Χήρα Αυτοκράτειρα Μαρία Φιόντοροβνα, η Μεγάλη Δούκισσα Όλγα Αλεξάντροβνα, η Μεγάλη Δούκισσα Ξένια Αλεξάντροβνα, η Μεγάλη Δούκισσα Μαρία Πάβλοβνα, η Βασίλισσα Όλγα της Ελλάδας, ο μελλοντικός βασιλιάς Εδουάρδος Ζ΄, ο Μέγας Δούκας Γεώργιος Αλεξάντροβιτς (γιος του Τσάρου Αλέξανδρου Γ΄) και ο Πρίγκιπας Ερρίκος της Πρωσίας (γιος του Κάιζερ Φρειδερίκου Γ΄). Σήμερα αυτό το πορτραίτο βρίσκεται στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
  16. Identification of the remains of the Romanov family by DNA analysis by Peter Gill, Central Research and Support Establishment, Forensic Science Service, Aldermaston, Reading, Berkshire, RG7 4PN, UK, Pavel L. Ivanov, Engelhardt Institute of Molecular Biology, Russian Academy of Sciences, 117984, Moscow, Russia, Colin Kimpton, Romelle Piercy, Nicola Benson, Gillian Tully, Ian Evett, Kevin Sullivan, Forensic Science Service, Priory House, Gooch Street North, Birmingham B5 6QQ, UK, Erika Hagelberg, University of Cambridge, Department of Biological Anthropology, Downing Street, Cambridge
  17. «Identification of the remains of the Romanov family by DNA analysis». Nature Genetics 6: 130–135. doi:10.1038/ng0294-130. http://www.nature.com/ng/journal/v6/n2/abs/ng0294-130.html. 
  18. Once A Grand Duchess: Xenia, Sister of Nicholas II by John Van Der Kiste & Coryne Hall, p.174
Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα (Αλίκη της Έσσης)
Οίκος της Έσσης-Ντάρμστατ
Νεότερος κλάδος του Οίκος της Έσσης
Γέννηση: 6 Ιουνίου 1872 Θάνατος: 17 Ιουλίου 1918
Αυτοκρατορικός Οίκος της Ρωσίας
Προκάτοχος
Δάγμαρ της Δανίας
Αυτοκρατορική Σύζυγος της Ρωσίας
26 Νοεμβρίου 1894 – 15 Μαρτίου 1917
Διάδοχος
Η Αυτοκρατορία καταργήθηκε το 1917
 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Alexandra Feodorovna (Alix of Hesse) (έκδοση 773918704) της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).