Αλεξάνδρεια στη Λάτμο

οικισμός της Τουρκίας

Η Αλεξάνδρεια στην Λάτμο, ή Αλεξάνδρεια προς τη Λάτμω της Καρίας ή Αλεξάνδρεια προς Λάτμον Καρίας ή Αλεξάνδρεια η Καρική[1] ή Αλεξάνδρεια Καρίας ή Άλιντα ή Αλίντα (αρχαία ελληνικά: Ἄλινδα)[2] ήταν ελληνιστική πόλη στην Καρία.

Αλεξάνδρεια στην Λάτμο
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Αλεξάνδρεια στην Λάτμο
37°33′30″N 27°49′25″E
ΧώραΤουρκία
Διοικητική υπαγωγήΕπαρχία Αϊδινίου
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Αυτό το λήμμα αφορά την ελληνιστική πόλη. Για τη σύγχρονη πόλη στην Τουρκία, δείτε: Καρπουζλού.

Συντεταγμένες: 37°33′33″N 27°50′04″E / 37.55917°N 27.83444°E / 37.55917; 27.83444

Η αρχαία αγορά.

Η πόλη βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου που δεσπόζει στην σύγχρονη πόλη του Καρπουζλού (Karpuzlu) στην Επαρχία Αϊδινίου (Aydın), στη δυτική Τουρκία και έχει θέα σε μια εύφορη πεδιάδα.

Ιστορία πόλης Επεξεργασία

 
 Πόλεις που ιδρύθηκαν από τον Μέγα Αλέξανδρο

Η Ἄλινδα θεωρείται ότι ήταν μια σημαντική πόλη από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ. και πιθανόν να συνδέεται με την αναφορά στη λέξη «Ialanti», που εμφανίζεται σε πηγές που είχαν οι Χετταίοι.[3]

  • Θεωρείται ότι σε αυτήν την πόλη – φρούριο το 334 π.Χ. έμεινε η εξόριστη βασίλισσα των Κάρων Άδα της Καρίας, όπου υποδέχθηκε και απεύθυνε χαιρετισμό προς τον Μέγα Αλέξανδρο.[4]
  • Κατ’ άλλους ερευνητές, πιθανόν να χτίστηκε ως φρούριο ή στρατόπεδο το χειμώνα του 333 π.Χ. και όπως και στις άλλες πόλεις με το όνομα Αλεξάνδρεια,[5] με παρόμοια χαρακτηριστικά (δηλαδή: ελληνιστικό φυλάκιο στην Ασία), που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος, εγκαταστάθηκαν βετεράνοι (συνταξιούχοι ή τραυματίες) του Μακεδονικού Στρατού.
  • Επίσης, σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις, ίσως να την ίδρυσε κάποιος διάδοχος του Αλέξανδρου και να της έδωσε προς τιμήν το όνομά του.
  • Η πόλη εν τέλει μετονομάστηκε σε Αλεξάνδρεια στην Λάτμο λίγο αργότερα και την κατέγραψε ως εκ τούτου ο Στέφανος ο Βυζάντιος,[6] αν και δίδονται διαφορετικές πιθανότητες ως προς την ακριβή τοποθεσία[7] του οικισμού με αυτό το όνομα.

Η ονομασία ως «Ἄλινδα», ως πιθανή παραφθορά της λέξης Αλεξάνδρεια, είναι πάντως καταγεγραμμένη σε ιστορικά αρχεία και πηγές τουλάχιστον από το 81 π.Χ.. Με αυτήν την ονομασία ως Ἄλινδα την εμφανίζει και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος στην Γεωγραφική Υφήγησις του 2ου μ.Χ. αιώνα.[8]

  • Η Ἄλινδα παρέμεινε μια σημαντική εμπορική πόλη, που έκοψε (εξέδωσε) και δικά της νομίσματα από το 3ο π.Χ. αιώνα έως και τον 3ο μ.Χ. αιώνα.[9]
  • Στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες ήταν έδρα επισκόπου της μητρόπολης Σταυρουπόλεως
  • Η πόλη εμφανίζεται επίσης, στους βυζαντινούς επισκοπικούς καταλόγους και παραμένει μια τιτουλάριος επισκοπή για την Καθολική Εκκλησία, η έδρα της οποίας είναι κενή μετά το θάνατο του τελευταίου επισκόπου το 1976.

Αρχαιολογικά ευρήματα Επεξεργασία

Ο Στέφανος ο Βυζάντιος, αναφέρει ότι η πόλη είχε έναν ναό του Απόλλωνα που περιείχε ένα άγαλμα της Αφροδίτης που φιλοτέχνησε ο Πραξιτέλης, το οποίο σήμερα δεν διασώζεται. Πιθανόν να υπήρξε σύγχυση ή παραδρομή με την γνωστή Αφροδίτη της Κνίδου, από την γνωστή και κοντινή πόλη Κνίδος Καρίας, πιθανόν όμως να πρόκειται και για ξεχωριστή καλλιτεχνική δημιουργία.

  • Πάντως σήμερα στην πόλη διασώζεται νεκρόπολις που έχει εν μέρει ανασκαφεί.
  • Η πόλη είχε επίσης ένα σημαντικό σύστημα ύδρευσης, συμπεριλαμβανομένου ενός ρωμαϊκού υδραγωγείου και επίσης μια σχεδόν άθικτη αρχαία αγορά, ένα ρωμαϊκό αμφιθέατρο 5.000 θέσεων σε σχετικά καλή κατάσταση και υπολείμματα πολλών αρχαίων ναών και σαρκοφάγων.[10]
  • Τα μηδέποτε αποκατεστημένα, αλλά πάντως πολύ καλά διατηρημένα ερείπια της αρχαίας πόλης παραμένουν επισκέψιμα για καλά οργανωμένες εκδρομές μέσω του τουριστικού κέντρου της κοντινής πόλης Αλικαρνασσός, σύγχρονη πόλη Μποντρούμ (αγγλικά: Halicarnassus, τουρκικά: Halikarnas) ή από την πόλη Μύλασα, σύγχρονη Μίλας (αγγλικά: Mylasa ή Milas) και φτάνοντας στο Καρπουζλού (αγγλικά: Karpuzlu) μέσα από τον ορεινό δρόμο, από τα νότια.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Δόγας Ι. Μηνάς: 14/24. «Αλεξάνδρεια η Καρική. Αναφέρεται από το Στέφανο το Βυζάντιο ως, «την προς τω Λάτμω της Καρίας, εν η Αδώνιον ην έχον Πραξιτέλους Αφροδίτην». Ο Στέφανος ο Βυζάντιος την αναφέρει δέκατη, στις δεκαοκτώ (18) Αλεξάνδρειες που αναφέρει και είναι ο μόνος ο οποίος την αναφέρει». (Αναφορά σε 24 πόλεις αναφερόμενες ως Αλεξάνδρεια): Δόγας Ι. Μηνάς, «Θησαυρός Μακεδόνων», Αθήνα 2008.Σελ. 112-115.
  2. Jona Lendering: 3/24. «Αλεξάδρεια στην Λάτμο, μια πόλη στην Καρία. Ίσως να χτίστηκε ως φρούριο ή στρατόπεδο το χειμώνα του 333. Ίσως να την ίδρυσε κάποιος διάδοχος του Αλέξανδρου και να της έδωσε το όνομά του. Σήμερα είναι η πόλη Αλίντα της Τουρκίας». (Αναφορά σε 24 πόλεις αναφερόμενες ως Αλεξάνδρεια): Πηγή: Το σχετικό άρθρο Jona Lendering από την ιστοσελίδα του Livius.org, «Alexander the Great: his towns» [1] Αρχειοθετήθηκε 2015-05-03 στο Wayback Machine.
  3. J. Garstang, «The Hittite Empire», (στα αγγλικά), University Press, Edinburgh, 1930 - «Η αυτοκρατορία των Χετταίων», Εδιμβούργο, 1930, σελ. 179.
  4. Γρηγόρης Ζώρζος, οικονομολόγος, «Τα Μεγάλα Έργα στην Εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου», (μέρος του βιβλίου «Ναυτικό Μεγάλου Αλεξάνδρου»), στο περιοδικό «Στρατιωτική Επιθεώρηση», Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2005, - Γρηγόρης Ζώρζος: 4/35. «Αλεξάνδρεια προς Λάτμον Καρίας: Το 334 π.Χ. κτίστηκε η Αλεξάνδρεια προς Λάτμον της Καρίας με την συνεργασία της Άδας (βασίλισσας της περιοχής και θετής μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου αργότερα)». (Αναφορά σε 35 πόλεις αναφερόμενες ως Αλεξάνδρεια): Πηγή: Γρηγόρης Ζώρζος, «Ναυτικό Μεγάλου Αλεξάνδρου», σελ. 144.[2][νεκρός σύνδεσμος].
  5. Νικόλαος Λωρέντης, «Λεξικόν των Αρχαίων Μυθολογικών, Ιστορικών και Γεωγραφικών Κυρίων Ονομάτων», Βιέννη Αυστρίας 1837, λήμμα για την «Αλεξάνδρεια», σελ. 29. [3].
  6. Στέφανος ο Βυζάντιος: 10/18. Αλεξάνδρεια προς τη Λάτμω της Καρίας : «δέκατη προς τω Λάτμω της Καρίας, εν η Αδώνιον ην, έχον Πραξιτέλους Αφροδίτην». (Αναφορά σε 18 πόλεις αναφερόμενες ως Αλεξάνδρεια): Έκδοση Λειψίας, σελ. 45, στιχ. 30.
  7. Χολέβας Ιωάννης: 4/21. «Η Αλεξάνδρεια στην Λάτμω της Καρίας. Για αυτή δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία. Ίσως είναι η πόλη της Καρίας Αλίνδα, όπου κατέφυγε η βασίλισσα Άδα, η οποία και την παρέδωσε στον Αλέξανδρο». (Αναφορά σε 21 πόλεις αναφερόμενες ως Αλεξάνδρεια): Πηγή: Χολέβας Κ. Ιωάννης, «Τα Οικονομικά του Μεγάλου Αλεξάνδρου», σελ. 116-121. Εκδόσεις «Πελασγός»,. Αθήνα 1994.
  8. Κλαύδιος Πτολεμαίος, Γεωγραφική Υφήγησις, Βιβλίο V, Κεφ. 2.
  9. Cobb Institute of Archaeology. Museum object "Coin". Mississippi State University. [4] Αρχειοθετήθηκε 2006-09-01 στο Wayback Machine., Νόμισμα Αλίνδας 2ου αι. μ.Χ. Κεφαλή Απόλλωνα (πιθανότερο) ή Διονύσου.
  10. Professor Fikret Yegül. «Roman Building Technology and Architecture "Water supply systems: Cisterns, reservoirs, aqueducts"». University of California, [5] Αρχειοθετήθηκε 2005-11-20 στο Wayback Machine. Roman Building Technology and Architecture (στα αγγλικά) - Καθηγητής Fikret Yegül: «Ρωμαϊκή Τεχνολογία Κτιρίων και Αρχιτεκτονική - Συστήματα παροχής νερού: Δεξαμενές & Υδραγωγεία», Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Πηγές – αναφορές Επεξεργασία

  • George E. Bean (1971). «Turkey beyond the Maeander» - «ΗΤουρκία πέραν του Μαιάνδρου» (στα αγγλικά) ISBN 0-87471-038-3. Frederick A. Praeger, London.
  • J. Garstang, «The Hittite Empire» - «Η αυτοκρατορία των Χετταίων», (στα αγγλικά), University Press, Edinburgh, 1930 σελ. 179.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  • The Princeton Encyclopedia of Classical Sites. Perseus Digital Library "Alinda". Princeton University. [6] Perseus Digital Library.