Αλληγορία του Σπηλαίου
Η Αλληγορία του Σπηλαίου είναι μια αλληγορία που παρουσιάστηκε από τον Πλάτωνα στο έργο του Πολιτεία, με σκοπό να συγκριθούν «οι επιπτώσεις της παιδείας και της έλλειψής της στη φύση του ανθρώπου».[1] Γράφτηκε σε μορφή διαλόγου μεταξύ του Γλαύκωνα, αδελφού του Πλάτωνα, και του μέντορά του Σωκράτη, τον οποίο αφηγείται ο δεύτερος.[2] Η αλληγορία βρίσκεται στην αρχή του έβδομου βιβλίου της Πολιτείας.[3]
Ο Πλάτων βάζει τον Σωκράτη να περιγράψει ένα σύνολο ατόμων που ζουν όλη τους τη ζωή αλυσοδεμένοι στον τοίχο μιας σπηλιάς, αντικρίζοντας έναν κενό τοίχο.[4] Οι άνθρωποι αυτοί κοιτούν τις σκιές που σχηματίζονται στον τοίχο από αντικείμενα που περνούν μπροστά από μία φωτιά πίσω τους και δίνουν ονόματα σε αυτές τις σκιές.[4] Οι σκιές είναι η πραγματικότητα των φυλακισμένων. Ο Σωκράτης εξηγεί πως ο φιλόσοφος είναι σαν φυλακισμένος που απελευθερώθηκε από τη σπηλιά και βρίσκεται στο επίπεδο όπου καταλαβαίνει ότι οι σκιές δεν είναι η πραγματικότητα, καθώς μπορεί να καταλάβει την αληθινή μορφή της πραγματικότητας και όχι την κατασκευασμένη πραγματικότητα, που είναι οι σκιές για τους φυλακισμένους.[4] Οι κρατούμενοι αυτής της περιοχής δεν επιθυμούν καν να φύγουν από τη φυλακή τους, διότι δεν γνωρίζουν καλύτερη ζωή.[4]
Οι κρατούμενοι κάποια μέρα καταφέρνουν να σπάσουν τα δεσμά τους και ανακαλύπτουν ότι η πραγματικότητά τους δεν είναι αυτή που νόμιζαν.[4] Ανακάλυψαν τον ήλιο, τον οποίο ο Πλάτωνας χρησιμοποιεί ως αντιστοιχία για τη φωτιά, πίσω από την οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να δει. Όπως η φωτιά ρίχνει φως στους τοίχους της σπηλιάς, η ανθρώπινη κατάσταση είναι για πάντα δέσμια των εντυπώσεων που δημιουργούνται μέσω των αισθήσεων. Ακόμη και αν αυτές οι ερμηνείες είναι μια περίεργη λανθασμένη ερμηνεία της πραγματικότητας, ο άνθρωπος δεν μπορεί να ελευθερωθεί από τα δεσμά της κατάστασής του.[4] Δεν μπορεί να ελευθερωθεί από μια φαινομενική κατάσταση, όπως οι φυλακισμένοι δεν μπορούσαν να ελευθερωθούν από τις αλυσίδες τους.[4] Ωστόσο, αν ο άνθρωπος μπορέσει ως εκ θαύματος να δραπετεύσει από τη σκλαβιά του, θα έβρισκε ένα κόσμο που δεν μπορεί να καταλάβει - ο ήλιος είναι ακατανόητος για κάποιον που δεν τον έχει δει ποτέ. Με άλλα λόγια, θα ανακάλυπτε ένα άλλο "βασίλειο" , ένα ακατανόητο μέρος, διότι, θεωρητικά, είναι η πηγή μιας ανώτερης πραγματικότητας από αυτή που ήξερε πάντα.
Ο Σωκράτης σχολιάζει ότι αυτή η αλληγορία μπορεί να συνδεθεί με προηγούμενα γραπτά του, δηλαδή η αντιστοιχία του ήλιου και της τετμημένης γραμμής.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Lectures Bureau | Οι συμβολισμοί της αλληγορίας του σπηλαίου – ΠΛΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ (ανάλυση μέρος 1)». www.lecturesbureau.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2017.
- ↑ «Η Αλληγορία του Σπηλαίου - PolisPost». PolisPost. 2017-02-21. http://www.polispost.com/%CE%B7-%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%80%CE%B7%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%85/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-09.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Αρχαία Ελληνικά - Φιλοσοφικός Λόγος (Γ Γενικού Λυκείου – Ομ.Προσ/σμού Ανθρωπιστικών Σπουδών): Ηλεκτρονικό Βιβλίο». ebooks.edu.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 «ΠΛ Πολ 514a–517a (ΠΛΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΕΙΑ)». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2017.