Βικιπαίδεια

Αλ Έρτερ

Αμερικανός δισκοβόλος

Ο Άλφρεντ Άντολφ «Αλ» Έρτερ, Τζ. (αγγλικά: Alfred Adolf "Al" Oerter, Jr.‎‎, 19 Σεπτεμβρίου 1936 – 1 Οκτωβρίου 2007) ήταν Αμερικανός αθλητής του στίβου, τέσσερις φορές χρυσός Ολυμπιονίκης στη δισκοβολία. Ο κορυφαίος του αγωνίσματός του, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους αθλητές του κλασικού αθλητισμού της σύγχρονης εποχής.[1] Είναι μέλος του Hall of Fame της IAAF από το 2012.[2]

Αλ Έρτερ
1960
Προσωπικές Πληροφορίες
Γέννηση19 Σεπτεμβρίου 1936
Νέα Υόρκη, Ηνωμένες Πολιτείες
Θάνατος1 Οκτωβρίου 2007 (71 ετών)
Φορτ Μέγιερς, Ηνωμένες Πολιτείες
Έτη δραστηριοποίησης1956 – 1968, 1976 – 1986
Ύψος1,92 μέτρα
Βάρος114 κιλά
Άθλημα
Χώρα ΗΠΑ
ΆθλημαΣτίβος
ΑγώνισμαΔισκοβολία
Μετάλλια
Ολυμπιακοί Αγώνες
Χρυσό 1956 Μελβούρνη Δισκοβολία
Χρυσό 1960 Ρώμη Δισκοβολία
Χρυσό 1964 Τόκιο Δισκοβολία
Χρυσό 1968 Πόλη του Μεξικού Δισκοβολία

Βιογραφία Επεξεργασία

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην Αστόρια της Νέας Υόρκης στις 19 Σεπτεμβρίου 1936 και ήταν γερμανικής καταγωγής. Από μικρός ασχολήθηκε με το αμερικανικό ποδόσφαιρο και με την καλαθοσφαίριση. Ξεκίνησε στον κλασικό αθλητισμό ως δρομέας ταχύτητας, αλλά στα 15 του στίβου τρέχοντας σε μεσαία απόσταση, ένας αδέσποτος δίσκος προσγειώθηκε μπροστά του στην πίστα του γυμνασίου. Τον πέταξε πρόχειρα πιο πίσω από το συμμαθητή του που τον είχε πετάξει και ο προπονητής του σχολείου επέμεινε αμέσως να αλλάξει τους δρόμους με τις ρίψεις. Έκανε εθνικό ρεκόρ ως μαθητής και στη συνέχεια σπούδασε με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας, όπου είχε ως συμφοιτητή του τον Ουίλτ Τσάμπερλεϊν.[3] Ο μεγαλόσωμος Έρτερ (με ύψος σχεδόν 1,93 μέτρα και βάρος 114 κιλά περίπου την εποχή της ακμής του[4]) ασχολήθηκε συστηματικά με τις ρίψεις (ειδικότερα το δίσκο) και με την αγωνιστικότητά του τελειοποίησε την περιστροφική του κίνηση μέσα στη βαλβίδα, την οποία οι ειδήμονες χαρακτήρισαν απαράμιλλη.

Ολυμπιακή καριέρα Επεξεργασία

Επιλέχθηκε σύντομα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης του 1956. Εκεί, με την πρώτη βολή στα 56,36 έκανε την έκπληξη και κατέκτησε το πρώτο του χρυσό μετάλλιο. Ήταν 20 χρόνων και ο Φόρτσουν Γκόρντιεν, αντίπαλός του, είχε το παγκόσμιο ρεκόρ, με ρίψη στα 59,08 μέτρα και είχε βολή 54,75 μέτρων στη δική του πρώτη προσπάθεια. Η πρώτη βολή του Έρτερ (που είχε απόσταση μικρότερη των 6 μέτρων από την καλύτερη του Γκόρντιεν και ατομικό ρεκόρ του με διαφορά 9 μέτρων από το προηγούμενο) αποτέλεσε ολυμπιακό ρεκόρ. Οι δύο πρωτιές του στο NCAA, το 1957 και το 1958, ήρθαν μετά το πρώτο χρυσό σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1957 έχασε αρκετούς μήνες προπόνησης εξαιτίας ενός σοβαρού τροχαίου ατυχήματος, που λίγο έλειψε να του στοιχίσει όχι μόνο την αθλητική του καριέρα αλλά και τη ζωή.[5] Το 1959 ήταν νικητής των Παναμερικανικών Αγώνων στο Σικάγο με επίδοση 58,12 μέτρα.[6]

Η συνέχεια στις Ολυμπιάδες είχε μόνο πρωτιές και υπεράσπιση του τίτλου του για τον Ερτερ. Το 1960 στη Ρώμη, ήταν φαβορί και κατέκτησε το δεύτερο χρυσό μετάλλιο με επίδοση 59,18 μέτρων.[7] Το 1962 έγραψε ιστορία στο Λος Άντζελες, καθώς έγινε ο πρώτος δισκοβόλος που έσπασε το φράγμα των 61 μέτρων με ρίψη στα 61,10, ξεπερνώντας τα 60,72 που είχε σημειώσει ο Τζέι Σιλβέστερ.[3] Την ίδια χρονιά, την 1η Ιουλίου, στο Σικάγο έκανε νέο παγκόσμιο ρεκόρ με επίδοση 62,45 μέτρων. [8] Στις 27 Απριλίου του 1964, στο Γουόλνατ, έκανε και πάλι παγκόσμιο ρεκόρ με επίδοση 62,62 μέτρων.[9] Ένας τραυματισμός έκανε τον Έρτερ να αγωνιστεί με επίδεσμο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964, ωστόσο κατέκτησε και πάλι το χρυσό μετάλλιο.[10] Εξαιτίας αυτού και στη συγκεκριμένη διοργάνωση δεν ήταν φαβορί με το Τσεχοσλοβάκο Λούντβικ Ντάνεκ να φαίνεται πριν τον αγώνα ως πιθανότερος για το πρώτο σκαλί του βάθρου, χωρίς και πάλι η πρόβλεψη να δικαιώνεται.[5]

Λίγο αργότερα εργάστηκε ως ανώτερο στέλεχος σε εταιρεία πληροφορικής στη Νέα Υόρκη. Δεν έχασε όμως την ευκαιρία να υπερασπιστεί το χρυσό του μετάλλιο και στην Ολυμπιάδα του 1968 στην Πόλη του Μεξικού. Ο ανταγωνισμός είχε ανεβεί ψηλά, ο Έρτερ δεν ήταν φαβορί, ωστόσο στην τέταρτη βολή, ο Αμερικανός έριξε στα 64,78 μ. και κατέκτησε το τέταρτο χρυσό του μετάλλιο, καθώς στη συνέχεια κανείς από τους αντιπάλους του δεν μπόρεσε να τον ξεπεράσει.[11] Και η τέταρτη νίκη του ήταν με κατάρριψη του Ολυμπιακού ρεκόρ.[7]

Η επιτυχία της κατάκτησης του τέταρτου χρυσού μεταλλίου στο ίδιο αγώνισμα σε τέσσερις Ολυμπιάδες ήταν πρωτόγνωρο στην ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, όχι μόνο του κλασικού αθλητισμού αλλά και όλων των αθλημάτων. Παραμένει δε αξεπέραστο, και μόνο ο Καρλ Λιούις (1984–1996) στο άλμα εις μήκος και ο Μάικλ Φελπς στα 200 μέτρα μικτής ατομικής κολύμβησης (2004–2016) κατάφεραν να το ισοφαρίσουν.[10][12]

 
Σε προσπάθειά του από την Ολυμπιάδα του 1960

Τελευταία χρόνια καριέρας Επεξεργασία

Μετά τους Αγώνες του Μεξικού ουσιαστικά σταματήσε την αγωνιστική δραστηριότητα σε ηλικία 32 ετών. Σημαντικότερος λόγος ήταν οι τραυματισμοί των τελευταίων ετών που δεν του επέτρεπαν να συνεχίσει να αγωνίζεται στο επίπεδο που επιθυμούσε και η ανάγκη βιοπορισμού.[13][14] Όμως η επιθυμία του να κατακτήσει και πέμπτο χρυσό μετάλλιο ήταν έντονη,[15] ώστε το 1976 στα 40 του χρόνια, μετά τη διάλυση του γάμου του που του είχε χαρίσει δύο παιδιά, σημείωσε αξιόλογες επιδόσεις. Επιλέχθηκε για την αμερικανική ομάδα που θα συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ. Αυτή τη φορά ένας τραυματισμός στάθηκε τροχοπέδη στον αθλητή και δεν έδωσε το παρόν του σε αυτούς τους αγώνες. Το 1980 σε ηλικία 44 ετών, έριξε το δίσκο στα 69,46 μ. που ήταν και η καλύτερη επίδοση της καριέρας του. Δεν κατάφερε να προκριθεί για την Ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980, η οποία τελικά δεν αγωνίστηκε (υπήρχε μποϊκοτάζ των ΗΠΑ). Αν και δραστηριοποιήθηκε σε επίπεδο παγκόσμιας κλάσης στη δεκαετία του 1980, υστερούσε και πάλι σε υποψηφιότητες για την Ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ το 1984 και το 1988. Ήταν κάτοχος παγκόσμιου ρεκόρ σε αγώνες στίβου Masters τη δεκαετία αυτή. Ο Έρτερ ήταν στην πρώτη ομάδα αθλητών που εισήχθησαν στο Ολυμπιακό Hall of Fame των ΗΠΑ το 1983.[1][11] Το 1978 του απονεμήθηκε η υψίστη αθλητική τιμή, το Ολυμπιακό Τάγμα.[16]

Μετά τον αθλητισμό Επεξεργασία

Έπειτα από την αποχώρησή του από το στίβο, εργάστηκε ως στέλεχος σε εταιρεία αθλητικών ειδών και έζησε στο Λονγκ Άιλαντ και στη Φλόριντα. Επίσης ασχολήθηκε με τη ζωγραφική. Το 2005 εισήλθε στην Αίθουσα Δόξας των Αθλητών της κομητείας Νασσάου (Nassau County Sports Hall of Fame).

Απεβίωσε στις 1 Οκτωβρίου 2007, υποφέροντας από καρδιακά προβλήματα.[17] Το 2012 ήταν ένα από τα 12 πρώτα μέλη που εισήχθησαν στο Hall of Fame της Διεθνούς Ένωσης Ομοσπονδιών Κλασικού Αθλητισμού (IAAF).[18]

Ολυμπιακές διακρίσεις Επεξεργασία

Δισκοβολία ανδρών

  • 1956 - Μελβούρνη 1ος: 56,36 μ.
  • 1960 - Ρώμη 1ος: 59,18 μ.
  • 1964 - Τόκιο 1ος: 61,00 μ.
  • 1968 - Πόλη του Μεξικού 1ος: 64,78 μ.

Τιμές Επεξεργασία

  •   Ολυμπιακό Τάγμα (Olympic Order) : 1978 (χάλκινο)

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 «Al Oerter – past and present reflections». Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. 
  2. ↑ «IAAF HALL OF FAME». Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2022. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Celebrating Olympic legend Oerter's first discus world record, 60 years on». Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022. 
  4. ↑ «A BIG, SHY MAN WHO LIKES TO THINK». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Ο Αλ Έρτερ έδωσε στο αουτσάιντερ την έννοια του φαβορί». Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. 
  6. ↑ «Le Monde: Ray Norton et Al Oerter en vedette à Chicago». Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «ΕΡΤΕΡ ΑΛΦΡΕΝΤ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022. 
  8. ↑ Τα ρεκόρ του 1962, Ιστορικό Λεύκωμα 1962, σελ. 162, Καθημερινή (1997)
  9. ↑ Τα ρεκόρ του 1963, Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 162, Καθημερινή (1997)
  10. ↑ 10,0 10,1 «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : Alfred OERTER». Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022. 
  11. ↑ 11,0 11,1 «BRITANNICA : Al Oerter». Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022. 
  12. ↑ «MICHAEL PHELPS WINS RECORD 4TH CONSECUTIVE 200 IM, 22ND CAREER GOLD». Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2022. 
  13. ↑ «Al Oerter - The Later Years». Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. 
  14. ↑ «The New York Times : Sports of The Times; The Long Journey of Al Oerter». Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. 
  15. ↑ «The New York Times : Oerter, the 1980 Olympics His Goal, Is Discus Victor». Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. 
  16. ↑ «Olympic Order Recipients». Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022. 
  17. ↑ «Le Monde : Alfred Oerter, légende du lancer du disque». Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022. 
  18. ↑ «IAAF Hall of Fame created – First 12 Members announced». Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλ_Έρτερ&oldid=10336589"