Αναστάς Γιάγκωφ

Ο Αναστάς Γιάγκωφ, (ή Αναστάσιος Γιάγκος, βουλ. Анастас Янков), μακ. Анастас Јанков (1857-1906) Βασιλειάδα Καστοριάς τότε (Ζαγορίτσανη) ήταν σλαβόφωνος εξαρχικός κομιτατζής που αποστρατεύθηκε από το βουλγαρικό στρατό με το βαθμό του συνταγματάρχη.

Αναστάς Γιάνκοφ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1  Αυγούστου 1857 Βασιλειάδα
Θάνατος	15  Απριλίου 1906 Βλάχι
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Βουλγαρικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Βουλγαρικά
Σπουδές	Εθνικό Στρατιωτικό Πανεπιστήμιο Βασίλ Λέφσκι
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αξιωματικός
Οικογένεια
Τέκνα	Kosta Yankov
Αδέλφια	Yakov Yankov Natanail Yankov
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	συνταγματάρχης
Πόλεμοι/μάχες	Σερβοβουλγαρικός πόλεμος του 1885
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Order of Bravery
Σχετικά πολυμέσα

Αξιωματούχος του στενού περιβάλλοντος του στρατηγού Ιβάν Τσόντσεφ, στη βασιλική αυλή του Φερδινάδου, που είχε το γενικό πρόσταγμα κατά την περίοδο των ελληνοβουλγαρικών αναταράξεων (1880-1908), ορίστηκε επικεφαλής στην περιοχή της σημερινής ελληνικής δυτικής Μακεδονίας για την οργάνωση της έξέγερσης του Ίλιντεν.

Για τον σκοπό αυτό στο τέλος Αυγούστου του 1902 συνοδευόμενος από το Βούλγαρο ανθυπολοχαγό από το Σλίβεν της Βουλγαρίας Γκεόργκι Παπάντσεφ είχε ορισθεί συνάντησή τους με τους τοπικούς ηγέτες, Βασίλ Τσακαλάρωφ και Κόλιε Αντρέιεφ (Νικόλαος Ανδρέου} από το Βαρικό Φλώρινας στο Σίστεβο σημ. Σιδηροχώρι Καστοριάς για ν΄ορισθεί η ημερομηνία της εξέγερσης.

Η δράση του Αναστάς Γιάγκωφ στη Δυτική Μακεδονία

Στις 30 Αυγούστου του 1902 έφτασε στην περιοχή Καστοριάς με 50 άνδρες, ο τότε συνταγματάρχης του Βουλγαρικού στρατού, Αναστάς Γιάγκωφ, στενός συνεργάτης του Βούλγαρου στρατηγού της ΕΜΕΟ, Ι. Τσόντσεφ. Ο σκοπός του Αναστάς Γιάγκωφ ήταν να προετοιμάσει την επιχειρούμενη Βουλγαρική εξέγερση μικρής κλίμακας, έτσι ώστε να αποκοπούν τα περάσματα του Οθωμανικού στρατού προς τα σύνορα με Βουλγαρία ή να δημιουργήσει κάποιον αντιπερισπασμό, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η προετοιμαζόμενη εξέγερση του Ράζλογκ. Οι Βούλγαροι αρχηγοί της περιοχής εξέθεσαν στον Γιάγκωφ τη δυσμενή για τα Βουλγαρικά συμφέροντα, κατάσταση στην περιοχή και ιδιαίτερα ο Β. Τσακαλάρωφ τόνισε την ισχύ του Ελληνισμού λόγω της δράσης του Κώττα Χρήστου. Ο Γιάγκωφ γνώριζε τη δράση και την προσωπικότητα του Κώττα και επιδίωξε να τον συναντήσει, προκειμένου να τον πείσει σε συνεργασία. Έτσι, στις αρχές Σεπτεμβρίου ο Κώττας δέχτηκε να συναντήσει αντιπροσωπεία της ΕΜΕΟ υπό τον Αναστάς Γιάγκωφ, τον Β. Τσακαλάρωφ και τον Λ. Ποπτράικωφ στην οικία του Λάζαρου Κώττα, στη Ρούλια (Κώτας). Στη συζήτηση ο Λ. Ποπτράικωφ προσπάθησε να εκθέσει τον Κώττα, κατηγορώντας τον ως ληστή, αλλά ο Κώττας παρέθεσε όλες τις δολοφονίες, τους βασανισμούς και τις ληστείες που είχε διαπράξει το Βουλγαρικό κομιτάτο στην περιοχή. Κατόπιν αυτών, ο Ποπτράικωφ αναγκάστηκε να αποχωρήσει. Ο Κώττας έπεισε τον Γιάγκωφ ότι θα συνεργαστεί με την ΕΜΕΟ και μάλιστα θα φροντίσει ώστε η Βουλγαρική εξέγερση να έχει τη συνδρομή του Ελληνικού κράτους. Τον έπεισε μάλιστα ότι θα έπρεπε να εξοντωθεί ο Β. Τσακαλάρωφ. Η προσπάθεια του Κώττα Χρήστου ήταν αφενός να αναστείλει τη δράση των κομιτατζήδων και να ματαιώσει τα σχέδια για μια αμιγώς Βουλγαρική εξέγερση, και αφετέρου να εκθέσει τους Βούλγαρους κομιτατζήδες της περιοχής στην ηγεσία της ΕΜΕΟ και να προκαλέσει έτσι τη διάσπασή της.

Μετά από τη συνάντηση αυτή ο Κώττας προχώρησε σε στενή συνεργασία με τον Γιάγκωφ, τον οποίο κατάφερε να προσεταιριστεί και να τον απομονώσει από τους λοιπούς κομιτατζήδες της ΕΜΕΟ στην περιοχή. Η κοινή δράση Κώττα – Γιάγκωφ προκάλεσε την έντονη ανησυχία των Ελλήνων χωρικών που θεωρούσαν τον Γιάγκωφ, μισητό εχθρό αλλά και την αποστροφή των εκπροσώπων του Βουλγαρικού κομιτάτου. Έτσι, όταν ο Κώττας σχεδίασε με τον Γιάγκωφ και τους άντρες του, την επίθεση στη Φλώρινα στα τέλη του πρώτου δεκαπενθήμερου του Σεπτεμβρίου του 1902, πολλοί ήταν εκείνοι, και από τις δυο πλευρές που ήταν καχύποπτοι ως προς το εγχείρημα. Ο Κώττας έστειλε τότε, επιστολή στον Έλληνα ιατρό Κύρο Καραμπίνα, προκειμένου να καθησυχάσει τους Έλληνες της Φλώρινας και να προετοιμάσει προμήθειες σε τρόφιμα, λόγω της επικείμενης επίθεσης στην πόλη. Η επιχείρηση τελικά απέτυχε γιατί αφενός, η επιστολή δεν έφτασε ποτέ στον παραλήπτη, καθώς έπεσε στα χέρια κομιτατζήδων οι οποίοι την κατέστρεψαν και αφετέρου το σχέδιο προδόθηκε στις Οθωμανικές αρχές από τον Έλληνα πρόκριτο της Τύρσιας (Τρίβουνο), που δεν έβλεπε με καλό μάτι την εμπλοκή του Γιάγκωφ στις Ελληνικές ενέργειες. Επίσης, και ο Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης φαίνεται να είχε ειδοποιήσει τις Οθωμανικές αρχές.

Στις αρχές Οκτωβρίου του ίδιου έτους ο Κώττας με τη συνεργασία του Γιάγκωφ, επιχείρησαν επίθεση στην πόλη της Καστοριάς, αφού προηγουμένως είχαν ενημερώσει σχετικά τον Μητροπολίτη Γερμανό Καραβαγγέλη. Στις 5 Οκτωβρίου κατέλαβαν τα υψώματα της Μπόμπιστας (Βέργας), όπου συγκρούστηκαν με Οθωμανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Η μάχη ήταν σφοδρή και προκάλεσε σημαντικές απώλειες στην πλευρά των Αναστάς Γιάγκωφ και Κώττα. Μετά, από αυτή τη μάχη, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν. Στη συνέχεια πολλοί άνδρες του καπετάν Κώττα κατέφυγαν στο Ελληνικό κράτος προκειμένου να αποφύγουν τη σύλληψη. Την ίδια στιγμή, ο Αναστάς Γιάγκωφ λόγω της διάστασής του με τους εκπροσώπους της ΕΜΕΟ στην περιοχή αλλά και λόγω της φιλικής στάσης που επέδειξε προς τον Ελληνικό πληθυσμό κατά την παραμονή του εκεί, εκδήλωσε την επιθυμία του να καταφύγει και αυτός στο Ελληνικό κράτος. Τότε ο Κώττας μεσολάβησε στον Έλληνα πρόξενο του Μοναστηρίου, Σταμάτιο Κιουζέ Πεζά και έτσι χορηγήθηκε η σχετική άδεια στο Γιάγκωφ. Ο συνταγματάρχης Γιάνκοφ πέθανε σε μάχη με τουρκικά στρατεύματα στο δρόμο προς τη Βουλγαρία κοντά στη γειτονιά Polena στο χωριό Βλάχι τον Απρίλιο του 1906.

Μετά από αυτά τα γεγονότα, σκλήρυνε η αντίδραση των Οθωμανικών αρχών κατά των χριστιανών κατοίκων. Η δράση της ΕΜΕΟ στην περιοχή περιορίστηκε, καθώς έχασε τα λαϊκά ερείσματα και ιδιαίτερα στην περιοχή Πρεσπών, οι κομιτατζήδες δεν τολμούσαν να πιέσουν τους Ελληνικούς πληθυσμούς, λόγω της ισχυρής παρουσίας του Κώττα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Anastas Yankov στο Wikimedia Commons