Αναστάσιος Νταλίπης

Έλληνας πολιτικός

Ο Αναστάσιος Νταλίπης (1895 - 1949) ήταν Έλληνας πολιτικός και στρατιωτικός. Εξελέγη επί σειρά ετών βουλευτής και διατέλεσε Γενικός Διοικητής Δυτικής Μακεδονίας κατά την περίοδο 1946 - 1947.

Αναστάσιος Νταλίπης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1896 ή 1895
Γάβρος Καστοριάς
Θάνατος15  Ιουλίου 1949
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΕθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
στρατιωτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΛαϊκόν Κόμμα
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΕλληνικός Στρατός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Καστοριάς)
Έλληνας υφυπουργός Εσωτερικών
μέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Φλώρινας - Καστοριάς)

Βιογραφία Επεξεργασία

Παιδικά χρόνια Επεξεργασία

Ο Αναστάσιος Νταλίπης γεννήθηκε το 1895[1] στο χωριό Γάβρο της Δ.Ε. Κορεστίων της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς. Ήταν δευτερότοκος γιος του οπλαρχηγού του Μακεδονικού αγώνα Δημήτρη Κεχαγιά ή Νταλίπη,[2] που έδρασε στην περιοχή των Κορεστίων και έπεσε μαχόμενος εναντίον των Βουλγάρων κομιτατζήδων και του οθωμανικού στρατού στις 19 Νοεμβρίου του 1906 στη θέση ράχη Ασβού των Κορεστίων στον δρόμο προς τις Πρέσπες.[3] Μετά τον θάνατο του πατέρα τους, ο ανήλικος Τάσος Νταλίπης καθώς και τα αδέλφια του εγκατέλειψαν την Καστοριά όπου βρίσκονταν[4] και κατέφυγαν στην ελεύθερη Ελλάδα, υπό τον φόβο των Βουλγάρων κομιτατζήδων.[5]

Στρατιωτική καριέρα Επεξεργασία

Το 1912, παρουσιάζοντας ψεύτικα πιστοποιητικά λόγω του νεαρού της ηλικίας του, κατετάγη εθελοντής στον ελληνικό στρατό και έλαβε μέρος στη μάχη του Μπιζανίου. Το 1917 εξήλθε της σχολής των Ευελπίδων με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού ΜΧ. Πολέμησε στη Μικρασιατική εκστρατεία όπου και τιμήθηκε με το χρυσό αριστείο ανδρείας. Στη ίδια εκστρατεία σκοτώθηκε πολεμώντας ο, επίσης ανθυπολοχαγός, αδελφός του Αθανάσιος (γεν. 1897) την 11η Ιουνίου 1921.[6] Το 1923 αποχώρησε από τις τάξεις του στρατού[7] και φοίτησε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ενώ στη συνέχεια εργάστηκε ως τοπογράφος μηχανικός σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Παράλληλα, κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1920 διετέλεσε πρόεδρος του Συλλόγου Δυτικομακεδόνων Αθηνών.[8]

Πρώιμη πολιτική καριέρα Επεξεργασία

Το 1932 αποφάσισε να αναμειχθεί ενεργά στην πολιτική σκηνή. Το ίδιο έτος, έχοντας καταφέρει ενδιάμεσα να υπερκεράσει διάφορες αντιρρήσεις τοπικών πολιτικών κύκλων της περιοχής του που τον χαρακτήριζαν ως ακατάλληλο, θέτει υποψηφιότητα με το Λαϊκό Κόμμα και καταφέρνει να εκλεγεί βουλευτής της περιφέρειας Καστοριάς - Φλώρινας κατά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου.[9] Μάλιστα θα πετύχει την επανεκλογή του στις εκλογές του 1933, του 1935 και του 1936,[10] εκμεταλλευόμενος τη δημοφιλία που απολάμβανε στις τάξεις των σλαβόφωνων[11].

Παράλληλα, υπήρξε μέλος της ακραίας εθνικιστικής και αντισημιτικής οργάνωσης «Εθνική Ένωσις Ελλάς» (γνωστή και με τα αρχικά Ε. Ε. Ε.) η οποία έχοντας ως έδρα τη Θεσσαλονίκη δραστηριοποιείτο κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. Ο Νταλίπης ήταν ήδη από τις αρχές του 1932 διευθυντής του παραρτήματος Φλώρινας[12] και συμμετείχε ενεργά σε διάφορες εκδηλώσεις της Ε.Ε.Ε.[13] ενώ έλαβε μέρος το 1933 στην πορεία που πραγματοποίησε η οργάνωση στην Αθήνα, κατά τα πρότυπα της αντίστοιχης πορείας του Μουσολίνι στη Ρώμη, με την ιδιότητα του αρχηγού φάλαγγας[14].

Επάνοδος στο στράτευμα - Β' Παγκόσμιος Πόλεμος Επεξεργασία

Το 1939 ανακλήθηκε στο στράτευμα και πολέμησε στην πρώτη γραμμή του αλβανικού μετώπου, ως υποδιοικητής και διοικητής του 33ου Συντάγματος Πεζικού, όπου και τραυματίστηκε στη θέση Μπούμπεσι (Ύψωμα 717). Τιμήθηκε για δεύτερη φορά με το χρυσό αριστείο ανδρείας. Στη συνέχεια πολέμησε στη Κρήτη και με την τελευταία αγγλική νηοπομπή (29 Μαΐου 1941) κατέφυγε στην Αίγυπτο όπου και εντάχθηκε στις ελληνικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής. Γύρισε στην Ελλάδα το 1944 και αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του συνταγματάρχη.[2]

Επιστροφή στην πολιτική σκηνή Επεξεργασία

Το 1946 εξελέγη για τέταρτη φορά βουλευτής Καστοριάς - Φλώρινας. Διετέλεσε υφυπουργός-γενικός διοικητής Δυτικής Μακεδονίας (1946-1947) κατά τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου (υφυπουργός Γενικός Διοικητής Δυτικής Μακεδονίας στις κυβερνήσεις Τσαλδάρη, τον Απρίλιο του 1946 και τον Οκτώβριο του ίδιου έτους καθώς και στην κυβέρνηση Μαξίμου το 1947).

Το 1946, ως Γενικός Διοικητής Δυτικής Μακεδονίας προσπάθησε να τονώσει με διάφορες ενέργειες το ηθικό και το εθνικό φρόνημα του ντόπιου πληθυσμού[15] ενώ ταυτόχρονα καυτηρίαζε τη δράση εντός των συνόρων Σλαβομακεδόνων ανταρτών που είχαν ως ορμητήριο τη Γιουγκοσλαβία και εκδήλωναν αυτονομιστικές τάσεις[16] αλλά και την τάση μερίδας πολιτικών παραγόντων που ζητούσε μαζικές διώξεις κατά όλων ανεξαιρέτως των σλαβόφωνων της Μακεδονίας[17].

Παράλληλα υπήρξε ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που κατήγγειλε τον Τίτο και τη Γιουγκοσλαβία για την άμεση ανάμιξη της γειτονικής χώρας στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο με απώτερο σκοπό την απόσπαση εδαφών του γεωγραφικού διαμερίσματος της Μακεδονίας.[18] Τότε ο Τίτο διαμαρτυρήθηκε στον ΟΗΕ και ανακάλεσε τον πρεσβευτή του στην Ελλάδα, ο δε Αναστάσιος Νταλίπης υπέβαλε την παραίτηση του[19] για να διευκολύνει την ελληνική κυβέρνηση. Η παραίτησή του Νταλίπη δεν έγινε δεκτή και ακολούθως η χώρα προσέφυγε στον ΟΗΕ εναντίον της Γιουγκοσλαβίας.[20][21][22][23]

Κατά τον Απρίλιο του 1947,[24] με την ιδιότητα του βουλευτή, ταξίδεψε με δικά του έξοδα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και στον Καναδά, όπου με ομιλίες στις ελληνικές κοινότητες προσπάθησε να αντικρούσει τα επιχειρήματα της βουλγαρικής και σλαβομακεδονικής προπαγάνδας, οι οποίες από εκείνη την εποχή βρίσκονταν σε έξαρση στις ανωτέρω χώρες. Αποτέλεσμα του ταξιδιού αυτού υπήρξε και η ένωση όλων των μακεδονικών σωματείων υπό τη σκέπη της Παμμακεδονικής.[25][26]

Θάνατος Επεξεργασία

Ο Αναστάσιος Νταλίπης απεβίωσε στην Αθήνα στις 15 Ιουλίου του 1949[27][28] μετά από μία εγχείρηση. Την ίδια ημέρα στη Βουλή τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή προς τιμήν του.[29]

Ήταν παντρεμένος με τη Δήμητρα Ν. Κύρτσου, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά, ένα αγόρι και δύο δίδυμα κορίτσια.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Βουλή των Ελλήνων - Διεύθυνσις Διοικητικού - Τμήμα Μητρώου Βουλευτών, Μητρώον Γερουσιαστών και Βουλευτών, Εν Αθήναις, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, 1977, σελ 68.
  2. 2,0 2,1 Γ. Χ. Μόδη, Μακεδονικός Αγών και Μακεδόνες αρχηγοί, β' έκδοση, Θεσσαλονίκη 2007, σελ 186.
  3. Γ.Μόδη, Μακεδονικός Αγών και η νεώτερη Μακεδονική Ιστορία, σελ 284.
  4. Γ. Χ. Μόδη, Μακεδονικός Αγών και Μακεδόνες αρχηγοί, β' έκδοση, Θεσσαλονίκη 2007, σελ 194.
  5. Αθηνά Τζινίκου-Κακούρη, Η Μακεδόνισσα στο θρύλο και την ιστορία, σελ 179-182.
  6. Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία, Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας, Αθήναι 1929, τόμος πέμπτος, σελ 83.
  7. Σύμφωνα με επιστολή του Φίλιππου Δραγούμη προς τον Τσαλδάρη ήταν απότακτος ( βλ. Ραϋμόνδος Αλβανός, Κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικές συμπεριφορές στην περιοχή της Καστοριάς (1922-1949), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2005, σελ 97).
  8. Εφημερίδα Μακεδονία, 28 Φεβρουαρίου 1928.
  9. Ραϋμόνδος Αλβανός, Κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικές συμπεριφορές στην περιοχή της Καστοριάς (1922-1949), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2005, σελ 96 - 101.
  10. Βουλή των Ελλήνων - Διεύθυνσις Διοικητικού - Τμήμα Μητρώου Βουλευτών, Μητρώον Γερουσιαστών και Βουλευτών, Εν Αθήναις, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, 1977, σελ 68 - 69.
  11. Ραϋμόνδος Αλβανός, Κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικές συμπεριφορές στην περιοχή της Καστοριάς (1922-1949), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2005, σελ 119.
  12. Ραϋμόνδος Αλβανός, Κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικές συμπεριφορές στην περιοχή της Καστοριάς (1922-1949), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2005, σελ 97.
  13. Όπως π. χ. στα εγκαίνια των νέων γραφείων της οργάνωσης στο Ξινό Νερό Φλώρινας ( βλ. Εφημερίδα Μακεδονία, 18 Ιουλίου 1932 )
  14. Ιάκωβος Περ. Χονδροματίδης, Η Μαύρη Σκιά στην Ελλάδα, Στρατιωτική Ιστορία, σελ 16.
  15. Μια τέτοια ενέργεια ήταν η θέσπιση Δυτικομακεδονικών Αγώνων στη μνήμη του Παύλου Μελά ( βλ. Εφημερίδα Εμπρός, 15 Σεπτεμβρίου 1946 ).
  16. Εφημερίδα Εμπρός, 23 Ιουλίου 1946
  17. Ραϋμόνδος Αλβανός, Κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικές συμπεριφορές στην περιοχή της Καστοριάς (1922-1949), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2005, σελ 444.
  18. Κωνσταντίνου Σπ. Αντωνίου, Ιστορία Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής 1833 - 1965, Αθήναι 1965, τόμος τρίτος, σελ 2144 - 2145.
  19. Εφημερίδα Εμπρός, 23 Ιουνίου 1946
  20. Εφημερίδα Ελληνικόν Αίμα-1946
  21. Εφημερίδα Cambera Times-Αυστραλία-1946
  22. εφημερίδα Ελληνικόν Αίμα,30 Ιουλίου 1947
  23. Εφημερίδα Εθνικός Κήρυξ, 21 Φεβρουαρίου 1965.
  24. Εμπρός, 2 Απριλίου 1947
  25. Εφημερίδα Ελληνικός Αστήρ,Σικάγου Η.Π.Α., 6 Ιουνίου 1947,Φύλλο 1258
  26. Εφημερίδα The Evening Citizen-Ottawa Καναδά, 9 Μαϊου 1947
  27. Νεώτερο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό <ΗΛΙΟΥ>Τόμος 14
  28. Υπουργείο Στρατιωτικών-Γενικό Επιτελείο Στρατού
  29. Εμπρός, 16 Ιουλίου 1949