Αντανάς Σκέμα

Λιθουανός λογοτέχνης και ηθοποιός

Ο Αντανάς Σκέμα (προφορά στα λιθουανικά: [ɐntaːnɐs ʃkʲeːmɐ], 29 Νοεμβρίου 1910 - 11 Σεπτεμβρίου 1961) ήταν Λιθουανός συγγραφέας, θεατρικός συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης. Το πιο γνωστό έργο του είναι το μυθιστόρημα Λευκή σινδόνη (Balta drobulė).

Αντανάς Σκέμα
Γέννηση29 Νοεμβρίου 1910
Λοτζ
Θάνατος11 Αυγούστου 1961
Πενσιλβάνια
Επάγγελμα/
ιδιότητες
συγγραφέας, ηθοποιός, ηθοποιός θεάτρου και θεατρικός σκηνοθέτης[1]
ΥπηκοότηταΛιθουανία
Σχολές φοίτησηςΠανεπιστήμιο Βυτάουτας Μάγκνους
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα

Ζωή και καριέρα Επεξεργασία

Ο Αντανάς Σκέμα γεννήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1910 (σύμφωνα με το πιστοποιητικό γέννησής του το 1911) στο Λοτζ της Πολωνίας όπου ο πατέρας του είχε σταλεί για να εργαστεί ως δάσκαλος. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έζησε στη Ρωσία με τους γονείς του. Το 1921 επέστρεψαν όλοι στη Λιθουανία.

Ο Σκέμα παρακολούθησε γυμνάσιο στο Radviliškis και στο Κάουνας. [2] Το 1929 έγινε δεκτός στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Λιθουανίας, αλλά το 1931 έκανε μεταγραφή στη νομική σχολή. Εκείνη την εποχή, η σχολή μετονομάστηκε σε Πανεπιστήμιο Vytautas Magnus. [3]

Το 1935 γράφτηκε στη θεατρική σχολή με επικεφαλής τον V. Sipavičius-Fedotas και αργότερα έγινε δεκτός στο κρατικό θέατρο της Λιθουανίας στο Κάουνας. Το 1936 ο Σκέμα άρχισε να παίζει στην κεντρική σκηνή της μεσοπολεμικής Λιθουανίας. Ενώ ζούσε στο Κάουνας, παντρεύτηκε την Τζένανα Σολκεβιτσιούτ, μια Πολωνή οικονομολόγο. Από το 1940 έως το 1944 εργάστηκε στο Κρατικό Θέατρο του Βίλνιους, αυτή τη φορά και ως σκηνοθέτης. Ο Σκέμα είχε ρόλους σχεδόν σε κάθε παράσταση εκείνης της περιόδου. Η κόρη του, Κριστίνα, γεννήθηκε το 1940 ενώ ξεσπούσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η Σοβιετική Ένωση κατέλαβε τη Λιθουανία.

Ο Σκέμα συμμετείχε για λίγο στην αντισοβιετική εξέγερση κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής το 1941. [4] Το 1944, κατά τη δεύτερη σοβιετική κατοχή της Λιθουανίας, έφυγε για τη Γερμανία, όπου συμμετείχε σε κάποια καλλιτεχνική δουλειά με λιθουανικούς θιάσους, κυρίως σε στρατόπεδα εκτοπισθέντων. Εκεί εξέδωσε επίσης το πρώτο του βιβλίο, μια συλλογή από διηγήματα με τίτλο Nuodėguliai ir kibirkštys.

Το 1949 ο Σκέμα άφησε την Ευρώπη και πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκεί έκανε χειρωνακτικές εργασίες για να ζήσει και συμμετείχε με ζήλο στις πολιτιστικές δραστηριότητες των Λιθουανών εξόριστων. Συμμετείχε στις παραστάσεις του θεάτρου του Σικάγου και της θεατρικής ομάδας της Βοστώνης, ενώ σκηνοθέτησε και δικά του έργα. Εξέδωσε περισσότερα διηγήματα, θεατρικά έργα και το μυθιστόρημα Λευκή Σινδόνη.

Μεταξύ 1960-1961, εργάστηκε στο γραφείο σύνταξης της εφημερίδας Vienybė. Επιπλέον, έπαιρνε μέρος σε διαλέξεις και συζητήσεις και έγραφε άρθρα για το θέατρο και τη λογοτεχνία για διάφορα έντυπα.

Ο Αντανάς Σκέμα σκοτώθηκε σε τροχαίο ατύχημα στην Πενσυλβάνια στις 11 Σεπτεμβρίου 1961.

Λογοτεχνικό έργο Επεξεργασία

Το πιο γνωστό μυθιστόρημα του Αντανάς Σκέμα, η Λευκή Σινδόνη (1958), προκάλεσε έντονες λογοτεχνικές συζητήσεις. Οι περισσότεροι κριτικοί θεώρησαν τη Λευκή Σινδόνη ένα ενδιαφέρον δημιουργικό πείραμα που προσπάθησε να οδηγήσει τη λιθουανική μυθοπλασία σε ένα νέο μονοπάτι. Το μυθιστόρημα ακολουθεί έναν εξόριστο Λιθουανό ποιητή που ονομάζεται Αντανάς Γκάρσνα ο οποίος, όπως ο ίδιος ο Σκέμα, εργάζεται ως χειριστής ανελκυστήρων στη Νέα Υόρκη. Ο συγγραφέας θίγει θέματα όπως η αποξένωση, τα ψυχικά τραύματα και η δημιουργικότητα μέσω του χαρακτήρα του Γκάρσνα και των τραγικών εμπειριών του που τελικά οδηγούν στην τρέλα. Ενώ η δράση διαρκεί λίγο περισσότερο από μια μέρα, μέσα από τις αναμνήσεις, η ιστορία καλύπτει ολόκληρη τη ζωή του Γκάρσνα από την πρώιμη παιδική ηλικία έως τη νέα ζωή στις ΗΠΑ. Το μυθιστόρημα είναι εν μέρει αυτοβιογραφικό.

Το μυθιστόρημα χαρακτηρίζεται από ειρωνεία, περιστασιακό σουρεαλισμό, απροσδόκητες μεταφορές και οξείες υφολογικές αντιθέσεις. Σε τεχνικό επίπεδο, ο συγγραφέας παίζει συχνά με τους ήχους των λέξεων, αποσυνδέοντας τα φωνήματα από την κυριολεκτική τους έννοια και επίσης εκφράζει την πολιτισμική σύγκρουση μέσω του εξαμερικανισμού της γλώσσας.

Αρχικά το μυθιστόρημα εκδόθηκε από έναν λιθουανικό εκδοτικό οίκο στο Λονδίνο από τη σειρά Nidos Knygų Klubo leidinys αρ. 23. Στη Λιθουανία, το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1990. Έκτοτε, έχει μεταφραστεί και δημοσιευθεί στα εσθονικά (1992), τα λετονικά (2000), τα αγγλικά (2017) και τα γερμανικά (2017). [5]

Παραπομπές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία