Αντώνιος της Πορτογαλίας
Ο Αντώνιος, Προηγούμενος της μονής του Κράτο (Πορτογαλική γλώσσα: Antonio, Λισαβώνα, 20 Μαρτίου 1531 - 26 Αυγούστου 1595) από τον Οίκο των Αβίς, πλάγιου κλάδου των Καπετιδών-Πορτογαλίας ήταν διεκδικητής του στέμματος της Πορτογαλίας και της Αλγκάρβε (1580 - 1581). Χρημάτισε ως (προ)ηγούμενος της Μονής του Κράτο. Ήταν υιός του Λουδοβίκου δούκα της Μπέζα και της Βιολάντε Γκόμες, εγγονός του Εμμανουήλ Α΄ της Πορτογαλίας. Αποκαλείται και ο αποφασιστικός ή ο πολεμιστής ή ο ανεξάρτητος. Ήταν μαθητής τού Βαρθολομαίου επίτιμου επισκόπου της Μπράγκα. Σύμφωνα με μερικούς ιστορικούς στέφτηκε βασιλιάς της Πορτογαλίας για 33 μέρες ως "Αντώνιος Α΄ της Πορτογαλίας" (1580). Όταν ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας στέφτηκε βασιλεύς της Πορτογαλίας ο Αντώνιος εξακολουθούσε να διεκδικεί τον θρόνο μέχρι την οριστική του παραίτηση (1583)
| Αντώνιος | |
|---|---|
 | |
Βασιλιάς της Πορτογαλίας | |
| Περίοδος | 1580 — 1581 |
| Προκάτοχος | Ερρίκος |
| Διάδοχος | Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας |
| Γέννηση | 1531 Λισαβόνα, Πορτογαλία |
| Θάνατος | 26 Αυγούστου 1595 (ετών 64) Παρίσι, Γαλλία |
| Οίκος | Οίκος των Αβίς |
| Πατέρας | Λουδοβίκος |
| Μητέρα | Βιολάντε Γκομές |
| Θρησκεία | Καθολικός Χριστιανός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Πρώτα χρόνια Επεξεργασία
Ο Αντώνιος ήταν νόθος γιος του Λουδοβίκου της Μπέζα και της Βιολάντε Γκόμες, οι γονείς του παντρεύτηκαν πιθανότατα στην Έβορα.[1][2] Η οικογένεια της μητέρας του ανήκε πιθανότατα σε Σεφαρδίτες Ιουδαίους που ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό, δηλαδή "Νέοι χριστιανοί", η μητέρα του είχε Ιουδαϊκή ή Ισλαμική καταγωγή.[3][4][5][6][7] Μιά πηγή καταγράφει ότι ανήκε στην Πορτογαλική αριστοκρατία και ήταν κόρη του Πέτρου Γκόμες από την Έβορα, πέθανε σαν μοναχή στο Σανταρέμ (16 Ιουλίου 1568).[3][8] Ο Αντώνιος εκπαιδεύτηκε στην Κοΐμπρα και εισήλθε στο Κυρίαρχο Στρατιωτικό Τάγμα της Μάλτας, δέχτηκε σαν δώρο τη βαθύπλουτη επισκοπική μονή του Κράτο.[9] Διορίστηκε κυβερνήτης στην Ταγγέρη (1571), Πορτογαλικό οχυρό στο Μαρόκο. Δεν υπάρχουν ωστόσο πολλές πληροφορίες σχετικά με τη ζωή του μέχρι το 1578. Την ίδια εποχή ο νεαρός βασιλιάς Σεβαστιανός της Πορτογαλίας (1557–1578) προχώρησε σε εκστρατεία στο Μαρόκο μαζί με τον Αντώνιο, ακολούθησε η "μάχη του Ξαρ ελ-Κεμπίρ" που ο Σεβαστιανός έπεσε και ο Αντώνιος αιχμαλωτίστηκε. Ο Αντώνιος ελευθερώθηκε με ένα τέχνασμα, τον ρώτησαν για τον σταυρό του Αγίου Ιωάννη που φορούσε στον λαιμό του, απάντησε ότι ήταν ένα μικρό δώρο του πάπα που θα έχανε αν δεν επέστρεφε γρήγορα στη Ρώμη. Οι Μαυριτανοί παραπλανήθηκαν ότι είναι φτωχός και του επέτρεψαν να φύγει με ένα μικρό ποσό από λύτρα.[9]
Διεκδικήσεις Επεξεργασία
Την εποχή που ο Αντώνιος ήταν αιχμάλωτος στο Μαρόκο ανακηρύχτηκε νέος βασιλιάς της Πορτογαλίας ο Ερρίκος της Πορτογαλίας μοναδικός επιζήσας αδελφός του Ιωάννη Γ΄ της Πορτογαλίας (1578). Ο ηλικιωμένος και άτεκνος καρδινάλιος ήταν ο μοναδικός εκπρόσωπος του Οίκου του Αβίς στη βασιλική αυλή, πέθανε τον Ιανουάριο του 1580 την εποχή που συνεκλήθησαν τα Πορτογαλικά Κορτές.[9] Αμέσως μετά παρουσιάστηκαν πολλοί μνηστήρες για τον θρόνο, συνεκλήθη αντιβασιλεία με πέντε μέλη. Οι σημαντικότεροι διεκδικητές του θρόνου ήταν η Αικατερίνη, δούκισσα της Μπραγκάνσα, ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας και ο Αντώνιος του Κράτο αλλά και οι τρεις είχαν πρόβλημα, η Αικατερίνη ήταν γυναίκα, ο Φίλιππος ξένος και ο Αντώνιος νόθος. Οι απόγονοι της Αικατερίνης επικράτησαν τελικά όταν ανέβηκε στον θρόνο ο εγγονός της Ιωάννης Δ΄ της Πορτογαλίας (1640), εκείνη την εποχή ωστόσο ήταν μόνο διεκδικητής (1580). Το φεουδαρχικό έθιμο της πρωτογένειας καθόριζε διάδοχο τον μεγαλύτερο επιζήσαντα γιο κάθε βασιλιά, η γραμμή του Ιωάννη Γ΄ είχε εξαντληθεί με τον θάνατο του Σεβαστιανού, ακολουθούσε ο Αντώνιος που ήταν γιος του Λουδοβίκου, δεύτερου γιου του Εμμανουήλ Α΄.
Το πρόβλημα είναι ότι ήταν νόθος, οι οπαδοί του Αντώνιου ισχυρίστηκαν ωστόσο ότι ο γενάρχης του Οίκου των Αβίς Ιωάννης Α΄ της Πορτογαλίας ήταν επίσης νόθος γιος του βασιλιά της Πορτογαλίας Πέτρου του Ωμού. Οι εχθροί του Αντώνιου ωστόσο που ήταν οπαδοί των άλλων διεκδικητών επέμεναν συνεχώς ότι ήταν ακατάλληλος να ανέβει στον θρόνο επειδή ήταν νόθος. Ο Αντώνιος βασίστηκε στο μίσος των Πορτογάλων απέναντι σε έναν ηγεμόνα από την Ισπανία, θεωρούσε σαν βασικό του αντίπαλο τον Φίλιππο Β΄, ισχυριζόταν ότι παντρεύτηκαν οι γονείς του μετά τη γέννηση του αλλά δεν μπορούσε να βρει αποδείξεις. Ο Αντώνιος προσπάθησε να δωροδοκήσει τους ανώτερους Πορτογάλους ευγενείς αλλά απέτυχε, ο Φίλιππος Β΄ τους είχε δώσει πλούσια δώρα με χρυσό που είχε φέρει από την Αμερική. Οι μόνοι που πείστηκαν για την υποψηφιότητα του Αντώνιου ήταν κληρικοί κατώτερης τάξης, αγρότες και τεχνίτες.[10] Οι ανώτεροι ευγενείς πείστηκαν από τα επιχειρήματα του Φίλιππου Β΄ ότι η Πορτογαλία με τον ίδιο βασιλιά θα γίνει ισχυρότερη και θα διατηρήσει την ανεξαρτησία της από την Ισπανία. Ο Αντώνιος προσπάθησε να κερδίσει την υποστήριξη του κοινού λαού και της αντι-Ισπανικής κοινότητας στην Πορτογαλία συγκρίνοντας την περίπτωση του με την κρίση που ξέσπασε την περίοδο 1383 - 1385. Ο Ιωάννης του Τάγματος των Αβίς, νόθος γιος του βασιλιά Πέτρου του Ωμού κέρδισε τον Πορτογαλικό θρόνο με τη Μάχη της Αλζουμπαρότα και τα Κορτές της Κοΐμπρα (1385).
Σύντομη βασιλεία Επεξεργασία
Ο Αντώνιος του Κράτο ανακηρύχτηκε βασιλιάς της Πορτογαλίας στη Σανταρέμ (19 Ιουλίου 1580), αναγνωρίστηκε σε μια μεγάλη σειρά από περιοχές σε ολόκληρη τη χώρα. Η βασιλεία του ωστόσο στην ηπειρωτική Πορτογαλία κράτησε μόλις 20 μέρες, τερμάτισε με την ήττα του από τους Αψβούργους της Ισπανίας υπό την ηγεσία του Φερντινάνδο Άλβαρο δε Τολέδο στη "μάχη του Αλκάνταρα" (25 Αυγούστου 1580).[11] Μετά την αποτυχία προσπάθησε να εγκαταστήσει μια παράλληλη βασιλική αντιπολίτευση στο νησί Τερσέιρα που βρισκόταν στο Αρχιπέλαγος των Αζορών, έκοψε δικά του νομίσματα για να τονίσει τη βασιλική του εξουσία, διατηρήθηκε μέχρι το 1583.[11] Η εξουσία του αναγνωρίστηκε μόνο στις Αζόρες, στην ηπειρωτική Πορτογαλία και στη Μαδέρα είχαν αναγνωρίσει επίσημα βασιλιά της Πορτογαλίας τον Φίλιππο Β΄ την επόμενη χρονιά στα "Κορτές της Τομάρ".
Εξορία Επεξεργασία
Στις αρχές του 1581 ο Αντώνιος δραπέτευσε για τη Γαλλία μεταφέροντας μαζί του τα κοσμήματα του Πορτογαλικού βασιλικού Στέμματος, τον δέχτηκε θερμά η Αικατερίνη των Μεδίκων που διεκδικούσε το Στέμμα της Πορτογαλίας.[12][13] Η Αικατερίνη τον είδε σαν όργανο για να πραγματοποιήσει τα σχέδια της εναντίον του Φιλίππου Β΄, της υποσχέθηκε να της δώσει τη Βραζιλία και μερικά κοσμήματα του Πορτογαλικού βασιλικού στέμματος. Ο Αντώνιος του Κράτο εξασφάλισε έναν στόλο με Πορτογάλους εξόριστους και με Άγγλους και Γάλλους τυχοδιώκτες.[9] Οι Αψβούργοι δεν κατείχαν ακόμα τις Αζόρες, ο Αντώνιος απέπλευσε με έναν στόλο από Γάλλους τυχοδιώκτες υπό την ηγεσία του Φιλίππο Στρότσι. Ο στόλος γνώρισε την συντριβή στη "μάχη του Πόντα Ντελγάδα" στις ακτές του νησιού Σάο Μιγκέλ από τον Αλβάρο ντε Μπαζάν, 1ο μαρκήσιο του Σάντα Κρουζ (26 Ιουλίου 1582). Ο Αντώνιος επέστρεψε στη Γαλλία και έζησε στο Ρυέιγ-Μαλμαιζόν κοντά στο Παρίσι, φοβήθηκε για τη ζωή του επειδή πράκτορες του Φιλίππου Β΄ ήθελαν να τον δολοφονήσουν και δραπέτευσε στην Αγγλία.[9] Η Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας τον δέχτηκε θερμά επειδή είχε τα ίδια συμφέροντα με την Αικατερίνη των Μεδίκων, την επόμενη χρονιά (1589) ξεκίνησε νέα αποστολή για την Ισπανία και την Πορτογαλία υπό την ηγεσία των Φράνσις Ντρέικ και του Τζον Νόρις. Ο στόλος περιείχε πλοία της βασίλισσας και ιδιώτες που αναζητούσαν λάφυρα, ο Αντώνιος πίστευε ότι με την παρουσία του οι Πορτογάλοι θα προχωρούσαν σε εξέγερση εναντίον του Φιλίππου Β΄ αλλά και αυτή η επιχείρηση κατέληξε σε αποτυχία.[9] Ο Αντώνιος έζησε την υπόλοιπη ζωή του σε φτώχεια και πούλησε όλα τα διαμάντια του βασιλικού στέμματος που είχαν απομείνει. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε με μια μικρή σύνταξη που του παρείχε ο Ερρίκος Δ΄ της Γαλλίας, πέθανε στο Παρίσι (26 Αυγούστου 1595) και τάφηκε στη χορωδία του Μοναστηρίου των Κορδελιέρων του Παρισιού που κατεδαφίστηκε το 1811.
Οικογένεια Επεξεργασία
Ως ιερέας δεν μπορούσε να νυμφευτεί, αλλά από την Άννα Μπαρμπόσα είχε φυσικό τέκνο:
- (νόθος) Εμμανουήλ 1568-1638, διάδοχος.
Άλλα φυσικά τέκνα ήταν:
- Κριστόβαο 1573-1638.
- Ντίνις, μοναχός των Κιστερκιανών.
- Ζοάο, απεβ. νέος.
- Φιλίπα, μοναχή της μονής τού Λορβάο.
- Λουίσα, μοναχή στην Τορντεσίλλας.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ https://collections.rmg.co.uk/collections/objects/104236.html
- ↑ https://geneall.net/pt/
- ↑ Ester Kosovski (1995). Etica Na Comunicacao. Mauad Editora Ltda. σ. 102
- ↑ Euripedes Simoes de Paula (1970). Revista de historia. σ. 22
- ↑ A. Rosenthal (1964). Judaica & Hebraica: From the Libraries of the Late Chief Rabbi Dr. Hermann Adler, Dayan... Rosenthal. σ. 68
- ↑ Jose de Castro (1942). Ο Prior do Crato. Tip. Uniao grafica. σ. 17
- ↑ Camilo Castelo Branco (1879). Dom Antonio, prior do Crato. E. Chardon. σ. 92
- ↑ https://geneall.net/pt/nome/11946/violante-gomes-a-pelicana/
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Hannay 1911
- ↑ Herbermann, Charles, ed. (1913). "Anthony of Sienna"
- ↑ 11,0 11,1 Carlos Melo Bento (2008), σ. 34
- ↑ Ogier Ghislain de Busbecq (9 August 2012). The Life and Letters of Ogier Ghiselin de Busbecq: Seigneur of Bousbecque, Knight, Imperial Ambassador. Cambridge University Press. σ. 161
- ↑ Maximilien de Bethune Sully (1778). Memoirs of Maximilian de Bethune, duke of Sully, prime minister to Henry the Great: Containing the history of the life and reign of that monarch, and his own administration under him. J. Rivington and sons. σ. 201
Πηγές Επεξεργασία
- António is frequently mentioned in French, English, and Spanish state papers of the time. A life of him, attributed to Gomes Vasconcellos de Figueiredo, was published in a French translation by Mme de Sainctonge in Amsterdam (1696). A modern account of him, Un prétendant portugais au XVI siècle, by M. Fournier (Paris, 1852), is based on authentic sources. See also Dom Antonio Prior de Crato-notas de bibliographia, by J. de Araújo (Lisbon, 1897).
- Bento, Carlos Melo (2008), História dos Açores: Da descoberta a 1934 (in Portuguese), Ponta Delgada (Azores), Portugal: Câmara Municipal de Ponta Delgada
- Eurípedes Simões de Paula (1970). Revista de história
- Stephens, Henry Morse (1903). The Story of Portugal. G.P. Putnam's Sons
