Ο απήγανος είναι ένα αρωματικό αειθαλές πολυετές φυτό. Η επιστημονική του ονομασία είναι Ρυτή η βαρύοσμη (Ruta graveolens)[1] και ανήκει στην οικογένεια των Ρυτοειδών (Rutaceae)[2]. Συναντάται και σαν πεγάνι, πηγάνι, πήγανος και πήγανο. Ευδοκιμεί κυρίως στην Νότια Ευρώπη και Βόρεια Αφρική.

Απήγανος

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Είναι γνωστός από την αρχαιότητα και αναφέρεται στην Αγία Γραφή. Σύμφωνα με αναφορές του Αθήναιου, ο Κλέαρχος, τύραννος της Ηράκλειας του Πόντου, καλούσε τους αξιωματικούς του στα ανάκτορα, τους έδινε να πίνουν δηλητήριο και διασκέδαζε βλέποντάς τους να σφαδάζουν. Εκείνοι έτρωγαν απήγανο πριν τις συναντήσεις με τον τύραννο, σαν αντίδοτο στις δηλητηριάσεις. Με αυτόν τον τρόπο υποκρίνονταν τους δηλητηριασμένους κατά την παρουσία του και έσωζαν τις ζωές τους. Αναφέρεται και στον Ιπποκράτη. Επίσης χρησιμοποιούνταν σαν αντίδοτο στο δηλητήριο του Μιθριδάτη. Οι αρχαίοι Έλληνες τον χρησιμοποιούσαν κατά της δυσπεψίας που τους προκαλούνταν από το μάτιασμα όταν έτρωγαν μπροστά σε ξένους. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, ο Πλίνιος αναφέρει πως οι ζωγράφοι έτρωγαν άφθονο απήγανο για να έχουν καλή όραση. Το 1625, ένας Ιταλός γιατρός, ο Piperno, τον χρησιμοποιούσε κατά της επιληψίας και των ιλίγγων. Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία της φυματίωσης, λύσσας, σύφιλης κ.α.[3]

Χαρακτηριστικά Επεξεργασία

Το ύψος του είναι 70-90 εκατοστά και έχει ποώδεις βλαστούς. Τα φύλλα του είναι μακριά με γαλαζοπράσινο χρώμα και καλύπτονται από λευκό χνούδι. Τα άνθη του είναι κίτρινα και σε συστάδες. Ανθοφορεί από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο.[4]

Ιδιότητες Επεξεργασία

Έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται σαν φάρμακο κατά:

  • της υστερίας και επιληψίας
  • των αμοιβάδων και άλλων παρασίτων του εντέρου
  • της φλεβίτιδας και των κιρσών
  • των πόνων των ρευματικών-αρθριτικών
  • των προβλημάτων εμμηνορρυσίας
  • του άγχους, της νευρικότητας και της αϋπνίας λόγω της ηρεμιστικών του ιδιοτήτων
  • των παράσιτων, σκόρου, ψειρών

Τον συναντάμε και στον αρωματισμό ποτών και γλυκών με την μορφή αιθέριου ελαίου.

Χρήση σε μορφή Επεξεργασία

Δοξασίες Επεξεργασία

Υπάρχει η ελληνική λαϊκή έκφραση «ξορκισμένος με τον απήγανο», καθώς πιστεύεται ότι διώχνει τα «ξόρκια», την αρνητική ενέργεια. Θεωρείται πως ήταν το φυτό που χρησιμοποίησε ο Οδυσσέας για να προστατευτεί από τα μάγια της μάγισσας Κίρκης. Οι Ρωμαίοι, οι Κέλτες και οι Κινέζοι τον χρησιμοποιούσαν, επίσης, για τις «αντι-μαγικές» του ιδιότητες.

Οι ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής πίστευαν στις μαγικές του ιδιότητες και στη Λιθουανία τα νεαρά κορίτσια φορούν στεφάνια απήγανου στις γιορτές καθώς συμβολίζει την γυναικεία αγνότητα.[5] Ακόμη και στη σύγχρονη εποχή θεωρείται ότι απορροφά την «αρνητική ενέργεια» από τον περιβάλλον και πολλές φορές ξεραίνεται από αυτήν. Επίσης, ότι το άτομο που φυτεύει τον απήγανο αποκτά κάποιο πεδίο προστασίας. Θεωρείται επίσης, ότι προσελκύει την «θετική ενέργεια» και φέρνει καλή τύχη.[6]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Μπαζαίος, σελ. 79
  2. http://www.haniotika-nea.gr/apiganos/
  3. Μπαζαίος, σελ. 79-80
  4. «Απήγανος, ένα αρωματικό φυτό με πολλές χρήσεις | Τα Μυστικά του Κήπου». Τα Μυστικά του Κήπου. 2018-03-08. https://www.mistikakipou.gr/apiganos-frontida/. Ανακτήθηκε στις 2018-11-27. 
  5. «Ιστορίες, Ρεπορτάζ, Σχολιασμός Κρήτης Blog | e-storieskritis.gr». Ιστορίες, Ρεπορτάζ, Σχολιασμός Κρήτης Blog | e-storieskritis.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2018. 
  6. «Μερικές «μαγικές» χρήσεις του απήγανου - Με Υγεία». Με Υγεία. 2015-11-16. https://meygeia.gr/merikes-magikes-chrisis-tou-apiganou/. Ανακτήθηκε στις 2018-11-28. 

Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία

  • ΜΠΑΖΑΙΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ (2002). ΒΕΡΓΟΥ-ΜΠΑΖΑΙΟΥ, επιμ. 100 ΒΟΤΑΝΑ 2000 ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ. ΑΘΗΝΑ: ΜΠΑΖΑΙΟΣ. σελ. 79-82. ISBN 978-960-7664-11-2. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Ruta graveolens στο Wikimedia Commons