Ο Αρτεμίδωρος ο Ανίκητος (Αρχ. Ελληνικά: Ἀρτεμίδωρος ὁ Ἀνίκητος) ήταν ένας βασιλιάς, που κυβέρνησε στις περιοχές Γκαντάρα και Πουσκαλαβάτι στο σύγχρονο βόρειο Πακιστάν και Αφγανιστάν.

Αρτεμίδωρος της Ινδίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση2ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος85 π.Χ.
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΤέκναΤήλεφος της Βακτρίας
ΓονείςMaues
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Νόμισμα του Αρτεμιδώρου. Επιγραφή ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΙΚΗΤΟΥ ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΥ. Στην πίσω όψη Νίκη.
Νόμισμα του Αρτεμιδώρου. Εμπρόσθια όψη: προτομή του βασιλιά με διάδημα. Επιγραφή ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΙΚΗΤΟΥ ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΥ. Οπίσθια όψη: Η Άρτεμις, η επώνυμη θεά του κυνηγιού, χρησιμοποιεί ένα κυρτό τόξο.
Ο Αρτεμίδωρος κραδαίνει δόρυ.
Νόμισμα του Αρτεμιδώρου ως γιου του Ινδο-Σκύθη ηγεμόνα Μάουες. Εμπρόσθια όψη: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΙΚΗΤΟΥ ΑΡΤΕΜΙ[Δ]ΩΡΟΥ. Πίσω όψη: Rajadirajasa Maasaputasa ca Artemidorasa (ο βασιλιάς βασιλέων Μάουες και ο γιος του Αρτεμίδωρος. [1]

Γιος τού Μάουες; Επεξεργασία

Ο Αρτεμίδωρος έχει ελληνικό όνομα και παραδοσιακά θεωρείται Ινδο-Έλληνας βασιλιάς. Τα διασωθέντα νομίσματά του έχουν γενικά πορτρέτα τού Αρτεμιδώρου και ελληνιστικών θεών (Αρτέμιδος, Νίκης) και είναι ένας τυπικά Ινδο-Έλληνας ηγεμόνας. Ωστόσο, σε ένα νόμισμα που περιγράφεται από τον νομισματολόγο R.C. Senior, ο Αρτεμίδωρος φαίνεται να ισχυρίζεται ότι είναι ο γιος του Ινδο-Σκύθη βασιλιά Μάουες. Αυτό το νόμισμα δεν επιτρέπει μόνο μία στενότερη χρονολόγηση του Αρτεμιδώρου, αλλά ρίχνει επίσης νέο φως στις παροδικές εθνικές ταυτότητες των ηγεμόνων κατά την παρακμή του ινδο-ελληνικού βασιλείου.

Ενώ ο Μάουες ήταν «μεγάλος βασιλιάς βασιλέων», ο Αρτεμίδωρος χαρακτήριζε τον εαυτό του μόνο βασιλιά. Φαίνεται ότι κυβερνούσε μόνο ένα μικρό μέρος της επικράτειας του πατέρα του. Είχε αμφισβητηθεί από -ή κυβερνήθηκε σε συνδυασμό με- άλλους βασιλείς, όπως ο Μένανδρος Β΄, του οποίου τα νομίσματα έχουν βρεθεί μαζί με τα δικά του, και ο Απολλόδοτος Β΄.

Νέα αξιολόγηση Επεξεργασία

 
Νόμισμα που δείχνει το πρόσθετο γράμμα "Cha" μετά το "Putasa".

Ωστόσο, σε ένα άρθρο τού 2009, [1] ο Όσ. Μποπεαράχχι αμφισβητεί την ερμηνεία του νομίσματος, σύμφωνα με την οποία ο Αρτεμίδωρος θα ήταν γιος του Maues. Η ανάλυση αρκετών παρόμοιων νομισμάτων σε καλή κατάσταση και ο καθαρισμός αποκαλύπτει ότι η εμπρόσθια όψη πρέπει να διαβαστεί rajatirajasa moasa putrasa ca artemidorosa, όπου το ca (προφέρεται "cha") που σημαίνει "και", πράγμα το οποίο ανοίγει τον δρόμο για μία πιθανή μετάφραση να είναι "ο βασιλιάς βασιλέων Μοάσα και ο γιος τού Αρτεμιδώρου". Αυτό υποδηλώνει ότι ο γιος του Αρτεμιδώρου θα είχε εκδώσει νομίσματα στο όνομα του πατέρα του, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα την επικυριαρχία του Μάουες. Σε αυτή την περίπτωση, ο Αρτεμίδωρος θα ήταν ένας τυπικός Ινδο-Έλληνας βασιλιάς, του οποίου ο γιος απλώς ήταν υποτελής στην εξουσία του Μάουες.

Η περίοδος εξουσίας του Επεξεργασία

Ο Όσ. Μποπεαράχχι πρότεινε χρονολογία π. 85-80 π.Χ., αλλά αυτό ήταν πριν από την εμφάνιση του νομίσματος με αναφορά στον Μάουες. Η χρονολόγηση του Ρ.Σ. Σένιορ είναι ευρύτερη, π. 100–80 π.Χ., επειδή ο Senior είχε δώσει στον Μάουες μία πιο πριν χρονολόγηση.

Νομίσματα Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, εμφανίστηκαν διάφοροι νέοι τύποι νομισμάτων του Αρτεμιδώρου, μεταβλητής ποιότητας. Ο Ρ.Σ. Σένιορ πρότεινε ότι ο Αρτεμίδωρος βασίστηκε κυρίως σε προσωρινά νομισματοκοπεία, ίσως επειδή δεν κατείχε μεγάλες πόλεις. Όλα τα νομίσματά του ήταν δίγλωσσα σε ελληνικά και ινδικά.

Αργυρά:

Εμπρόσθια όψη: προτομή του βασιλιά με διάδημα ή κράνος. Οπίσθια όψη: η Άρτεμις βλέπει αριστερά (ή δεξιά σε άλλα νομίσματα), ή Νίκη που βλέπει δεξιά (αριστερά σε άλλα) ή ο βασιλιάς έφιππος.

Η Άρτεμις, η επώνυμη θεά του κυνηγιού, φαίνεται να χρησιμοποιεί ένα κυρτό τόξο, το οποίο μπορεί να ήταν χαρακτηριστικό των Σκυθικών φυλών και υποστηρίζει περαιτέρω τη σχέση του μαζί τους.

Χάλκινα:

Άρτεμις / ταύρος. Ή Άρτεμις / λιοντάρι.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  • Το σχήμα της αρχαίας σκέψης. Συγκριτικές μελέτες ελληνικής και ινδικής φιλοσοφίας από τον Thomas McEvilley (Allworth Press and the School of Visual Arts, 2002)(ISBN 1-58115-203-5)
  • Οι Έλληνες στη Βακτρία και την Ινδία, WW Tarn, Cambridge University Press.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Προκάτοχος
Μάουες
Ινδο-έλληνας ηγεμόνας
στο Παντζάμπ

π. 80 π.Χ.
Διάδοχος
Απολλόδοτος Β΄ της Ινδίας