Αρχαία Στάγειρα

αρχαίος οικισμός της Μακεδονίας, Ελλάδα

Τα αρχαία Στάγειρα, πόλη όπου γεννήθηκε ο Αριστοτέλης το έτος 384 π.Χ., βρίσκονται περίπου 500 μ. νοτιοανατολικά του σύγχρονου οικισμού Ολυμπιάδας, επί μιας χερσονήσου, στη Χαλκιδική της Κεντρικής Μακεδονίας.

Αρχαία Στάγειρα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Αρχαία Στάγειρα
40°35′27″N 23°47′39″E
ΧώραΕλλάδα
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Αριστοτέλη
Γεωγραφική υπαγωγήΧαλκιδική
Ίδρυση655 π.Χ.
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Στοά κλασικών χρόνων και λιθόστρωτη οδός.
Άποψη της Αγοράς και του Θεσμοφορίου.
Αρχαίο τείχος των Σταγείρων.

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Η ίδρυση των Σταγείρων τοποθετείται χρονικά στο έτος 655 π.Χ. και πραγματοποιήθηκε από Ίωνες αποίκους της Άνδρου.

Μετά τους Περσικούς Πολέμους τα Στάγειρα έγιναν μέλος της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας συνεισφέροντας στο κοινό ταμείο. Στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και συγκεκριμένα το έτος 424 π.Χ., οι Σταγειρίτες αποστάτησαν από τους Αθηναίους και συμμάχησαν με τους Σπαρτιάτες. Το γεγονός εξόργισε τους Αθηναίους, οι οποίοι και έσπευσαν με επικεφαλής τον αμφιλεγόμενο στρατηγό Κλέωνα να πολιορκήσουν την πόλη, δίχως όμως αποτέλεσμα.

Μετέπειτα τα Στάγειρα προσχώρησαν στο Κοινό των Χαλκιδέων, το οποίο αποτελούσε την συμμαχία 32 παραλιακών πόλεων της Χαλκιδικής με έδρα την πόλη της Ολύνθου.

Ο Αριστοτέλης απεβίωσε μεταξύ πρώτης και εικοστής δευτέρας Οκτωβρίου του έτους 322 π.Χ. στη Χαλκίδα από στομαχικό νόσημα, μέσα σε θλίψη και μελαγχολία. Το σώμα του μεταφέρθηκε στα Στάγειρα, όπου θάφτηκε με εξαιρετικές τιμές. Οι συμπολίτες του τον ανακήρυξαν "οικιστή" της πόλης και έχτισαν βωμό πάνω στον τάφο του. Στη μνήμη του καθιέρωσαν γιορτή, τα "Αριστοτέλεια", και ονόμασαν έναν από τους μήνες "Αριστοτέλειο". Η πλατεία όπου θάφτηκε ορίστηκε ως τόπος των συνεδρίων της βουλής.

Μνημεία Επεξεργασία

  • Τάφος του Αριστοτέλη
  • Αρχαϊκό Ιερό
  • Υστεροκλασικό Τείχος (εποχής του Φιλίππου Β')
  • Θεσμοφόριο - ιερό θεάς Δήμητρας
  • Ελληνιστική οικία
  • Τειχισμένη ακρόπολη
  • Αγορά (καταστήματα και αποθήκες)
  • Στοά κλασικών χρόνων και λιθόστρωτη οδός
  • τετράγωνος βυζαντινός πύργος, χτισμένος μέσα στο προγενέστερο αψιδωτό οικοδόμημα.

Ανασκαφές Επεξεργασία

Οι προκαταρκτικές έρευνες στα αρχαία Στάγειρα ξεκίνησαν, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, από τον αρχαιολόγο Φ. Πέτσα, ενώ η συστηματική ανασκαφή, με επικεφαλής τον Κώστα Σισμανίδη και το προσωπικό της ΙΣΤ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων άρχισε το 1990 και συνεχίστηκε ως το 2000.[1] Οι ανασκαφές έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα και στοιχεία για τη γενέτειρα του Αριστοτέλη. Το 1995, έγιναν αναστηλωτικές επεμβάσεις στην οχύρωση και την Ακρόπολη της αρχαίας πόλης.[2]

Τάφος – ηρώο του Αριστοτέλη Επεξεργασία

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Κώστα Σισμανίδη ("Ο τάφος του Αριστοτέλη στα Αρχαία Στάγειρα" - Aristotle's grave at Ancient Stageira),[3][4] η οποία έγινε στα πλαίσια του Παγκόσμιου Συνεδρίου “Αριστοτέλης 2400 Χρόνια”,[5] το οποίο διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη, το 2016 και με την ευκαιρία της διακήρυξης της UNESCO ως «Επετειακού Έτους Αριστοτέλη»,[6] ο αρχαιολόγος, μετά από εικοσαετή ανασκαφική έρευνα, ισχυρίζεται, ότι ο τάφος – ηρώο του Αριστοτέλη διασώζεται στα αρχαία Στάγειρα. Για το θέμα είχε γίνει πρώτη αναφορά, στη διάρκεια αρχαιολογικού συνεδρίου του 1996, η οποία τιτλοφορούνταν «Ένα προβληματικό κτίριο».[7] 20 χρόνια μετά και αφού έχει πλέον διερευνήσει διάφορες άλλες πιθανότητες, θεωρεί ότι υπάρχουν πλέον «ισχυρές ενδείξεις», πως πρόκειται περί του τάφου του Αριστοτέλη.

Εικόνες Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Κώστας Σισμανίδης: Δεν έχω αμφιβολία ότι είναι ο τάφος του Αριστοτέλη, 29/5/2016, εφημερίδα Ναυτεμπορική.
  2. Κώστας Σισμανίδης, Ακρόπολη πόλης Σταγείρων Αρχειοθετήθηκε 2016-04-23 στο Wayback Machine., στην ιστοσελίδα "Οδυσσεύς", odysseus.culture.gr του Υπουργείου Πολιτισμού
  3. "Ο Τάφος του Αριστοτέλη στα αρχαία Στάγειρα".
  4. Sismanidis Konstantinos (Greece): "Ο τάφος του Αριστοτέλη στα Αρχαία Στάγειρα", (Aristotle's grave at Ancient Stageira) Αρχειοθετήθηκε 2016-05-27 στο Wayback Machine.", (H4. Aristotle’s Works: Transmission & Edition 14, Thursday May 26, 2016).
  5. Παγκόσμιο Συνέδριο «Αριστοτέλης 2400 Χρόνια». Το Συνέδριο διοργανώθηκε, στις 23-28 Μαΐου 2016, από το «Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για την επέτειο των 2.400 χρόνων από τη γέννηση του Αριστοτέλη, μαθητή του Πλάτωνα και δασκάλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής το 384 π.Χ. Το Συνέδριο τελούσε, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
  6. UNESCO: 2016 «Επετειακό Έτος Αριστοτέλη», στην ιστοσελίδα: www.auth.gr
  7. Τάφος Αριστοτέλη: Για «ισχυρές ενδείξεις» κάνει λόγο ο αρχαιολόγος Κώστας Σισμανίδης", 26/05/2016, στην ιστοσελίδα: tvxs.gr