Ασιατικό λιοντάρι
Το ασιατικό λιοντάρι (Panthera leo persica - Πάνθηρας ο λέων ο περσικός), επίσης γνωστό και ως ινδικό ή ευρασιατικό λιοντάρι, είναι διαφοροποιημένο υποείδος του αφρικανικού λιονταριού (Panthera leo - Πάνθηρας ο λέων). Το μόνο μέρος όπου συναντάται ελεύθερο σήμερα στην άγρια φύση είναι το δάσος της Γκιρ στην Ινδία, η οποία αποτελεί το μόνο καταφύγιο του ωραίου και δυνατού ζώου που κάποτε ήταν κοινό σε ολόκληρη την Ινδία. Το 2010 η κυβέρνηση της Καθιαβάρ επισήμανε ότι 411 ασιατικά λιοντάρια είχαν θεαθεί στο δάσος της Γκιρ, αυξημένα κατά 52 από την τελευταία καταγραφή το 2005.
| Ασιατικό λιοντάρι | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Αρσενικό ασιατικό λιοντάρι.
 Ασιατική λέαινα.
| ||||||||||||||||
| Κατάσταση διατήρησης | ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Τριώνυμο | ||||||||||||||||
| Panthera leo persica (Πάνθηρας ο λέων ο περσικός) Meyer, 1826 | ||||||||||||||||
 Η σημερινή κατανομή του ασιατικού λιονταριού σοτ ελεύθερό του περιβάλλον.
| ||||||||||||||||
| Συνώνυμα | ||||||||||||||||
|
Leo leo goojratensis (Ινδία) |
Παλαιά και νέα κατανομή Επεξεργασία
Παλιά η έκταση εξάπλωσης του ασιατικού λιονταριού ήταν μεγάλη με ανατολικότερο όριο την Ινδία, δυτικότερο την Ελλάδα και βορειότερο το όρος Καύκασος. Στην πραγματικότητα αρκετές τοποθεσίες απολιθωμάτων έχουν ανακαλυφθεί σε όλη την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τη Σιβηρία, την Αλάσκα και σχεδόν σε όλη την Ευρώπη.
Βιολογία και συμπεριφορά Επεξεργασία
Τα ασιατικά λιοντάρια σε σχέση με τους αδερφούς τους της Αφρικής παρουσιάζουν μερικές διαφορές που δικαιολογούν το γεγονός ότι θεωρούνται υποείδος. Στο ασιατικό λιοντάρι είναι πιο μεγάλη η φούντα της ουράς και πιο μεγάλες επίσης οι φούντες στους αγκώνες, ενώ τα μικρά έχουν τρίχωμα λίγο πιο διαφορετικό από τα αφρικανικά. Η τυμπανική μεμβράνη είναι πιο εξογκωμένη και το κρανίο πιο κοντό. Το μέγεθος αναλογεί σε αυτό των κεντροαφρικανικών λιονταριών και κυμαίνεται στα αρσενικά από 1,90 μέτρα σε 2,80 και στα θηλυκά από 1,60 σε 2,50. Διακριτικό χαρακτηριστικό θεωρείται επίσης και η χαίτη του αρσενικού η οποία έχει μικρότερο μήκος από αυτή του αφρικανικού. Το βάρος για τα αρσενικά κυμαίνεται από 160 κιλά ως 190 και στα θηλυκά από 110-120. Το τρίχωμα κυμαίνεται από ένα σκούρο διάστικτο μαύρο σε ένα γκριζοκανελί χρώμα. Τα ασιατικά λιοντάρια είναι μικρότερα κι ελαφρύτερα από τους Αφρικανούς συγγενείς τους αλλά το ίδιο επιθετικά. Η τροφή τους αποτελείται από αντιλόπες (έντμι, αιγέλαφοι και νιλγέ), αγριόχοιρους, νεροβούβαλους και κατοικίδια ζώα. Τα ασιατικά λιοντάρια είναι πολύ κοινωνικά ζώα, που ζουν σε αγέλες. Αυτές είναι μικρότερες από αυτές των αφρικανικών λιονταριών με μέσο όρο δύο θηλυκών, ενώ των αφρικανικών είναι 4-6.
Κατάσταση Επεξεργασία
Το εθνικό πάρκο της Γκιρ της δυτικής Ινδίας έχει 411 λιοντάρια (Απρίλιος 2011) που ζουν σε μια έκταση 1.412 τετραγωνικών χιλιομέτρων κυκλωμένα από ανοιχτή βλάστηση. Μέχρι 150 με 200 χρόνια πριν, η τίγρη της Βεγγάλης μαζί με τις ινδικές λεοπαρδάλεις μοιράζονταν το περιβάλλον, όπου τα ασιατικά λιοντάρια βρισκόταν σε μεγάλους αριθμούς μαζί με τον ασιατικό γατόπαρδο, τώρα εξαφανισμένο. Οπωσδήποτε οι ασιατικοί γατόπαρδοι προτιμούσαν τα ανοιχτά λιβάδια, και τα ασιατικά λιοντάρια τα ανοιχτά δάση, όπου επίσης ζούσαν τίγρεις και λεοπαρδάλεις. Παλιότερα ίσως τα λιοντάρια και οι τίγρεις να ανταγωνίζονταν για το φαγητό και την περιοχή. Τα ασιατικά λιοντάρια που ζούσαν έξω από τη ζούγκλα έβλεπαν τα θηράματα να γίνονται πιο εύκολα με την κτηνοτροφία, κι επιδόθηκαν αμέσως σε αυτού το είδος το κυνήγι. Φυσικά, μπήκαν αμέσως στο στόχαστρο των κυνηγών, αποίκων και ντόπιων. Οι συνηθέστεροι τρόποι εξόντωσης ήταν με πυροβόλα όπλα και το κυριότερο με δηλητήριο. Οι ανοιχτές εκτάσεις όπου ζουν τα έκαναν πιο τρωτά. Διηγήσεις Άγγλων κυνηγών μας πληροφορούν για πραγματικές σφαγές. Ένας μόνο κυνηγός σκότωσε πάνω από 300 ζώα, ενώ ένας άλλος πάνω από 90. Διηγήσεις τέτοιου είδους αποτελούν τις αποδείξεις του κυκλώνα που σχεδόν έδιωξε το λιοντάρι από την ασιατική ήπειρο.
Το ασιατικό λιοντάρι στην Ευρώπη και στην Ασία Επεξεργασία
Τα λιοντάρια συναντιούνταν και στην Ευρώπη. Ο Αριστοτέλης κι ο Ηρόδοτος αναφέρουν την παρουσία του λιονταριού στα Βαλκάνια. Όταν ο βασιλιάς Ξέρξης πέρασε από τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία το 480 π.Χ, αρκετές από τις καμήλες του κατασπαράχτηκαν από τα λιοντάρια. Λιοντάρια πιστεύεται ότι υπήρχαν στην Ελλάδα τουλάχιστον μέχρι το «Σωτήριον Έτος»(80-100 μ.Χ.). Το λιοντάρι της Νεμέας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της εξάπλωσης των λιονταριών στην Ευρώπη. Τα λιοντάρια επιβίωσαν στον Καύκασο μέχρι και τον δέκατο αιώνα (αυτό ήταν και το βορειότερο όριο εξάπλωσής τους). Αυτά τα λιοντάρια εξαφανίστηκαν από την Αρμενία το έτος 100 και στο Αζερμπαϊτζάν και στην Ουκρανία τον δέκατο αιώνα.
Το ασιατικό λιοντάρι στη θρησκεία και την τέχνη Επεξεργασία
Το ασιατικό λιοντάρι κατέχει μια πολύ σημαντική θέση στην τέχνη και τη θρησκεία, όπου συμβολίζει και συμβολίζεται με ποικίλους τρόπους. Οι διάφορες θρησκείες έχουν συμβολίσει μεγάλα γεγονότα με τον βασιλιά των ζώων. Το λιοντάρι της Νεμέας που έπνιξε ο Ηρακλής αξιώθηκε να το περιλάβει ο Δίας στους θεούς του Ολύμπου. Το άρμα της Κυβέλης σερνόταν από λιοντάρια, ο Δανιήλ γοητεύει και τιθασεύει τα λιοντάρια, λιοντάρια φυλάνε τους ναούς Ινδουιστών και βουδιστών κι υπηρετούν τους θεούς τους. Το ίδιο και στην τέχνη. Οι Σπαρτιάτες για να τιμήσουν τον Λεωνίδα κατασκεύασαν το άγαλμα ενός λιονταριού. Τα μακεδονικά ψηφιδωτά της Πέλλας απεικονίζουν υπέροχες παραστάσεις λιονταριών, όπως και τα ελληνικά αγγεία, ακροκέραμα και ζωοφόρους. Η σκυθική τέχνη από την Ουκρανία τον 4ο π.Χ αιώνα, δείχνει ρεαλιστικές παραστάσεις κυνηγιού λιονταριών. Οι Πέρσες, οι Σουμέριοι κι οι Βαβυλώνιοι το απεικόνισαν αμέτρητες φορές στα ανάγλυφά τους. Καθ' όλη την πορεία των αιώνων το λιοντάρι δεν έπαψε να εμφανίζεται στην τέχνη και να επιδρά σε αυτήν.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Breitenmoser, U., Mallon, D.P., Ahmad Khan, J. & Driscoll, C. (2008). Panthera leo ssp. persica στην Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της IUCN. Έκδοση 2013.2. Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Ανακτήθηκε 4 Ιαν. 2014.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Panthera leo persica στο Wikimedia Commons
- "Ο θαυμαστός κόσμος των ζώων", έκτος τόμος, σελ.75-79, εκδ. Χ. Τεγόπουλος - Ν. Νίκας, Αθήνα 1973